Hoe kan ik mijn oogst het best bewaren ?

1. Hoe kan ik mijn oogst het best bewaren ?

2. De thema’s die we gaan behandelen • Inleiding • Wat hebben we zeker nodig • Bewaartechnieken • Goede hygiëne is belangrijk • tips

3. Dus … te veel aan oogst bewaren - voor mindere tijden - afwisselingen in het menu

4. Wat hebben we zeker nodig ? • Glazen potten en flessen - diverse afmetingen - met metalen en plastieken schroefdeksel • Weckbokalen met passende gummiringen en veerklemmen • Voor diepvries: geschikte dozen of zakjes/ folie -> onbeschadigd ! (geen krassen en barsten)

5. Reinigen Voor gebruik eerst steriliseren - wassen met warm water + soda - spoelen met heet water - 10 min in kokend water - omgekeerd afkoelen op proper doek

6. vullen • Tot optimale niveau - grootte pot aanpassen aan volume • Hete bereidingen = warme pot (op nat doek) • Koude bereidingen = koude pot • Droge bereidingen = droge pot

7. Bewaartechnieken • Conserveermiddelen: zout, suiker, azijn, alcohol, olie (beperkt houdbaar) • Natuurelementen: warmte, koude -> bewaartechnieken eigen aan specifieke groep fruit / groenten

8. Verschillende bewaartechnieken • Diepvriezen • Drogen • Opleggen in azijn • Inleggen in olie • Zuurkool, chutneys en mixed pickles • Gelei en confituur • Siroop maken

9. Konfijten • Opleggen van vruchten in alcohol • Steriliseren of inmaken • Bewaren in zout • Koel bewaren • Inkuilen • Inkisten

10. Diepvriezen - goede bewaarmethode - niet zo ecologisch • Groenten -> eerst blancheren • Fruit -> rauw • Kruiden -> kleine porties

11. Verpakkingsmateriaal: plastic dozen, zakjes, folie Aluminium dozen, folie -> vermelding “geschikt voor diepvries”

12. Drogen • Kruiden -> op natuurlijke manier ophangen in busseltjes binnen of buiten plukken voor de bloei • Groenten bv: - chilipepers -> op natuurlijke manier - champignons -> in schijfjes op natuurlijke manier - tomaten -> in lauwe oven

13. Kruiden drogen

14. Bloemen -> op natuurlijke manier enkel gave exemplaren gebruiken ophangen of bloemen uitspreiden • Fruit -> in lauwe oven of speciale droogoven

15. Bloemen drogen

16. Zaden -> op natuurlijke manier rijpe zaden uitspreiden op doek of bord onzuiverheden verwijderen

17. Opleggen in azijn - azijn 8° - zout, suiker, kruiden en specerijen zijn extra smaakmakers -> azijnmengsel koken en heet over groenten gieten -> potten onder proper doek laten afkoelen -> plastic schroefdeksel gebruiken -> droog, koel en donker bewaren

18. Groenten: augurken, uitjes, sialot, komkommer, wortel, radijs, rode biet, zaad Oost – Indische kers • Fruit: krieken, peren, pruimen, abrikozen

19. Kruiden -, vruchten – en bloemenazijn Basis voor dressings • Kruiden spoelen en droog deppen • In glazen bokaal • Overgieten met azijn 8° • Gesloten potten 1 maand op zonnige plaats zetten • Zeven • Bewaren in glazen fles met kurk

20. kruidenazijn

21. Inleggen in olie • Voor kruiden en groenten • Plantaardige olie van goede kwaliteit • Voor groenten en kruiden

22. Kruidenolie maken • Kruiden spoelen en droog deppen • In glazen pot doen • Overgieten met olie zodat kruiden onder staan • Goed schudden • Op donkere plaats zetten • Klaar na 2 maanden • Beperkte bewaartijd (4 maanden)

23. Gemarineerde tomaten • Partjes samen met kruiden in bokaaltjes doen • Overgieten met olie tot alles onder staat • Beperkte bewaartijd (6 maanden) • Best kleine porties maken • Bewaren in koelkast

24. Zuurkool, chutneys en mixed pickles • Combinatie van enkele groenten en fruit • Bereidingen klaar voor gebruik • Hete bereidingen in potten doen en direct sluiten met metalen schroefdeksel • Bewaren op koele plaats • Chutneys en mixed pickles -> combinatie van zuur en zoet • Zuurkool -> fermentatie door zout in Keulse pot ook andere manieren

25. Gelei en confituur • Confituur -> hele of versneden vruchten • Gelei -> enkel sap Basisrecept: 1 kg fruit + 1 kg suiker Kan ook met geleisuiker (aangegeven verhouding respecteren) Confituur zonder suiker kan ook (beperkte houdbaar !)

26. Eigengemaakte confituur

27. Enkele tips Grote kookpot gebruiken Confituur niet afschuimen -> pectine blijft behouden Nooit meer dan 5 kg per keer Heldere gelei -> helder sap + afschuimen Stijf genoeg ? -> enkele druppels op koud bord Potten vullen tot rand en direct sluiten

28. Dit kan er gebeuren • Schimmel -> te korte kooktijd, niet genoeg suiker, potjes niet goed gesloten • Kristalvorming -> te veel suiker • Verkleuren -> te lang gekookt, te oud • Te dun -> onvoldoende gekookt onrijp fruit (te weinig pectine)

29. Siroop maken Basisrecept: 1l sap + 500 g suiker Samen laten inkoken Warm in flessen doen Eerst afkoelen, dan stop op fles Enkele weken houdbaar in koelkast

30. Konfijten Meestal zesten van citrusvruchten, engelwortel, hard fruit • Spoelen • Versnijden in reepjes, blokjes • Onder water zetten, laten koken, afgieten (3X) • Suikersiroop maken (2 dl water + 200 g suiker) • Fruit toevoegen

31. Zachtjes laten koken blijven roeren tot fruit suiker heeft opgenomen • Laten afkoelen op rooster Tips: kleine hoeveelheden bewaren in glazen potje in koelkast (8 maanden)

32. Vruchten opleggen in alcohol Verschillende soorten vruchten Drank min 40% gebruiken Suiker naar keuze • In glazen bokaal • Luchtdicht afsluiten • 2 maanden laten staan (donkere plaats) • Dan opzetten of zeven (fruitlikeur)

33. Steriliseren of inmaken • Materiaal: inmaakketel of oven weckbokalen, gummiringen, veerklemmen • Voedingswaarde is minder - langere kooktijd - gebruik zout/ suiker • Goed voor grote hoeveelheden

34. Nadien enkel opwarmen • Smaakverschil t.o.v. vers bereid • Kan mislukken - open tijdens afkoelen = direct gebruiken - later open = weggooien

35. Bewaren in zout Vooral snijbonen en soepgroenten • Spoelen • Droog deppen • Versnijden • Afwisselend laag groenten, laag zout in Keulse pot • Eindigen met laag zout • Pot afdekken met bord of waterslot

36. -> 10 kg groenten + 3 kg zout -> grondig spoelen voor gebruik -> goede standplaats Keulse pot !

37. Koel bewaren Pompoen, courgette, patisson, komkommer, aardappel, kolen • Koel, donkere vorstvrij • Niet in koelkast

38. Oogsten voor vorst: - pompoen en patisson -> stengel kurkachtig - courgette en komkommer -> groot genoeg - aardappel -> loof afgestorven (zeker na 15/8)

39. Hoe bewaren ? • Pompoen en patisson: - op houten rekje of stro, niet stapelen) • Aardappel: - eerst uitspreiden en laten drogen onder krantenpapier - dan in bakjes (afdekken met papier)

40. Kolen: - met stam omgekeerd ophangen - in bakjes (niet stapelen) Oogst regelmatig nakijken ! Pas op voor ongedierte !

41. Inkuilen • Ideaal voor wortelgewassen • Droog stuk in tuin bedekken met 15 cm stro of dorre bladeren • Loof van de groenten draaien • Stapelen met 15 cm stro + 15 cm grond • Greppel rond geheel (tegen inregenen)

42. Aardappelen inkuilen

43. Inkisten • In donkere, koele, luchtige ruimte • Loof van de groenten draaien • Stapelen in kisten • Licht vochtig wit zand ertussen

44. Goede hygiëne is belangrijk • Strijd tegen schimmel, enzymen, bacteriën, licht • Gave groenten en fruit • Alles goed spoelen (behalve kruiden en bloemen) • Potten en ander materiaal grondig reinigen • Ook hygiënische handelen bij gebruik

45. Tips • Beperkte bewaartijd -> geen kunstmatige bewaarmiddelen • Max 1 jaar -> nieuwe oogst • Naam + inmaakdatum op product vermelden • Kies de juiste bewaarplaats • Volg het recept - meer of minder kan -> verhoudingen respecteren

46. Sleutelen aan verhoudingen beïnvloed smaak en bewaartijden • Inspiratie nodig ? - kookboeken - internet - …

47. Bedankt voor jullie aandacht ! Zijn er nog vragen ?