Deindywiduacja. Socjologia zachowań zbiorowych Wykład VI

1. Moda Deindywiduacja. Socjologia zachowań zbiorowychWykład VI

2. Uwagi wstępne • Moda jako podstawowy regulator życia społecznego (Lipovestky, Tarde) • Paradoksalny status mody (E.Wilson): jeden z najważniejszych mechanizmów regulujących życie społeczne oraz jeden z najbardziej tajemniczych mechanizmów • Powiązanie mody ze słabością, podatnością na sugestie, niestabilnością • Moda jako krzywe zwierciadło nowoczesnego społeczeństwa (?)

3. Co to jest moda? • Trzy podstawowe sposoby rozumienia tej kategorii: • Moda to aktualnie dominujący sposób robienia czegoś (moda to obowiązujący przez krótki czas wzorzec robienia czegoś) • Moda to system (1)wytwarzania dóbr konsumpcyjnych albo (2) znaków- R. Barthes- 1, 2, 3) • Moda to mechanizm zmiany społecznej, u podstaw którego leży chęć upodobniania i odróżniania się od innych

4. Moda jako mechanizm zmiany społecznej • Źródło: Georg Simmel, „Filozofia mody”: • dialektyczna relacja pomiędzy wolą bycia podobnym i różnym oraz • znikanie dotychczasowych barier oddzielających od siebie poszczególne kategorie społeczne (1), powodują • zmienność trendów mody i • zmienność życia społecznego

5. Moda jako nowoczesny mechanizm zmiany społecznej • Moda może pojawić się tam, gdzie jednostki mają wybór • Moda pojawia się tam, gdzie jest co wybierać • Moda pojawia się tam, gdzie istnieje przymus wybierania i gdzie sposób wybierania decyduje o miejscu w społecznych hierarchiach. • Moda pojawia się tam, gdzie jednostki łakną rzeczy nowych. • Moda pojawia się tam, gdzie celem systemu gospodarczego jest zysk. • Moda pojawia się tam, gdzie wszyscy wiedzą wszystko / kultura wirusowa

6. Skąd się biorą nowe trendy? • Dwa podstawowe źródła nowych trendów: profesjonalni kreatorzy oraz społeczni innowatorzy • Niezbędni do upowszechniania nowych trendów są trendsetterzy (Henrik Vejlgaard)  • Źródłem nowych trendów są Ci, którzy posiadają władzę, dlatego też rodzą się one i upowszechniają w centrach globalnego świata.

7. Kto kogo dziś naśladuje? • Trzy podstawowe modele upowszechniania się trendów: • Trickle down (przeciekanie)- Veblen, Simmel, Tarde • Trickleup(kipienie, 1, 2, 3) • Trickleacross (rozlewanie się) Alternatywny model: karo (Henrik Vejlgaard)

8. Co decyduje o tym, że coś staje się modne? • Które z innowacji stają się modne?(Everett M. Rogers , Diffusion of Innovations) : • Względna wyższość • Kompatybilność (duch epoki: flappers-1, 2, akceptowane społecznie formy wyróżnienia) • Złożoność • Testowalność • Komunikowalność

9. Moda jako mechanizm zmiany niesie za sobą cztery typy konsekwencji społecznych • Mega-trendy (John Naisbitt) • Trendy • Fads (fascynacje, snobizmy) • Crazes (bziki, wariactwa) Wniosek: konsekwencją mody może być przejściowy trend, ale też globalna zmiana społeczna

10. Społeczne role i funkcje mody • Regulowanie zachowań- aksamitna przemoc/ samodyscyplinowanie/ istotność ubioru / ofiary mody, 1 • Uspołecznianie • Usensowienie rzeczywistości (różnice oraz Zeitgeist) • Demokratyzacja (np. szafiarki) • Dysolucja społeczna • Ekonomiczna produktywność i ryzykowność (1)

11. Społeczne dysfunkcje mody • Przyspieszanie zmian społecznych/ prowokowanie niestabilności • Opresyjność • Estetyzacja rzeczywistości • Kultury jednorazowe / marnotrawstwo

12. Zagadnienia do egzaminu • Co to jest moda? • Co to znaczy, że moda jest systemem? • Dlaczego moda rozumiana jako mechanizm zmian społecznych jest zjawiskiem nowoczesnym? • Skąd się biorą nowe trendy? • Jakie mogą być społeczne konsekwencje mody? • Co to są crazes i fads? • Co decyduje o tym, że pewne innowacje stają się modne, inne zaś nie • Scharakteryzuj wybraną funkcję mody • Scharakteryzuj wybrany model upowszechniania się trendów • Scharakteryzuj wybraną dysfunkcję mody