DRŽAVA KAO DRUŠTVENA I PRAVNA POJAVA

1. DRŽAVA KAO DRUŠTVENA I PRAVNA POJAVA • RES PUBLICA – JAVNA ILI ZAJEDNIČKA TEKOVINA • STATO, ETAT, STAAT, STATE – STANJE, UREĐENJE ILI STABILAN POREDAK • DRŽAVA, DERŽAVA, GOSUDARSTVO, PANSTVO – DRŽAVA SE ZASNIVA NA POTČINJAVANJU VLASTI • POLIS – DRŽAVA KAO CELOVITA ZAJEDNICA • CIVITAS, REGNUM, IMPERIUM – DRŽAVA KAO POLITIČKA ZAJEDNICA • LAND, TERRE, TERRA – DRŽAVA KAO PRETEŽNO TERITORIJALNA ZAJEDNICA

2. DRŽAVA I DRUŠTVO • FIZIOLOŠKE VEZE KRVNOG SRODSTVA – DRŽAVNA ORGANIZACIJA SE ZASNIVA NA RAVNOTEŽI INTERESA SUPROTSTAVLJENIH DRUŠTVENIH GRUPA, STARAJUĆI SE O SVIM ZAJEDNIČIKIM INTERESIMA, SINTETIČKI IH IZRAŽAVAJUĆI KAO OPŠTI INTERES • EKONOMSKE VEZE – DRUŠTVENE KLASE, DRUŠTVENI SLOJEVI, - -HIJEROKRATIJA ZNAČI DA JE DRUŠTVENA NEJEDNAKOST DOBILA SVOJ INSTITUCIONALIZOVAN OKVIR, - PODELA DELOVA DRŽAVNE TERITORIJE (MZ, OPŠTINE, GRADOVI, ..) • DUHOVNE VEZE – DRŽAVNA CRKVA, PRIZNATA CRKVA, ODVOJENOST CRKVE I DRŽAVE

3. DRŽAVA KAO DRUŠTVENA ORGANIZACIJA • DRŽAVNO SHVATANJE – NEMA POSTOJANE I STABILNE DRUŠTVENE ZAJEDNICE BEZ DRŽAVE – DRŽAVA JE ČINILAC I POKRETAČ DRUŠTVENOG ŽIVOTA • DRUŠTVENO SHVATANJE – NAJBOLJI OBLIK ZAJEDNIČKOG ŽIVOTA JE SAOMOODREĐIVANJE I DOBROVOLJNO UDRUŽIVANJE – DRUŠTVO JE ČINILAC I POKRETAČ DRŽAVE • DEVIZA DRŽAVE JE VLAST – DRUŠTVA SLOBODA (NEMA VLASTI BEZ SLOBODE NI SLOBODE BEZ VLASTI) • SPOLJAŠNJI ELEMENT DRŽAVE (MONOPOL FIZIČKE SILE) • UNUTRAŠNJI ELEMENT DRŽAVE (DRUŠTVENA FUNKCIJA)

4. TRI GLAVNA ZNAČENJA DRŽAVE • NAJŠIRE – TRODIMENZIONALNI PROSOR ODREĐEN DRŽAVNIM GRANICAMA NA KOME ŽIVI STANOVNIŠTVO I NA KOME SE PROSTIRE DRŽAVNA VLAST • UŽEM – POSEBNA DRUŠTVENA ZAJEDNICA KOJA RASPOLAŽE MONOPOLOM FIZIČKE SILE • NAJUŽEM – DRŽAVNA ORGANIZACIJA SA POSEBNO UTVRĐENIM ORGANIMA ZA VRŠENJE ODREĐENIH POSLOVA A POSEBNO ZA PRIMENU DRŽAVNIH SANKCIJA ZBOG KRŠENJA PRAVNIH NORMI

5. ELEMENTI DRŽAVE • PROSTOR DRŽAVE - FIZIČKE DIMENZIJE DRŽAVE - DRŽAVNA GRANICA - POSTOJANOST I PROMENLJIVOST DRŽAVNOG PROSTORA (OKUPACIJA, ANEKSIJA, PRIRAŠTAJ, ODRŽAJ) - VREMENSKA DIMENZIJA – NEPROBOJNOST DRŽAVE • STANOVNIŠTVO DRŽAVE • STANOVNIŠTVO, NAROD, NACIJA • DRŽAVLJANSTVO, DRŽAVLJANI I STRANCI (IUS SANGUINIS, IUS SOLI) • PREBIVALIŠTE I BORAVIŠTE • POSTOJANOST I PROMENLJIVOST STANOVNIŠTVA

6. ELEMENTI DRŽAVE • DRŽAVNA VLAST • POJAM I OBELEŽJA (AUTORITET I SILA, SPOLJAŠNJE OBELEŽJE – OSLANJA SE NA MONOPOL FIZIČKE SILE, UNUTRAŠNJE OBELEŽJE – PROIZILAZI IZ DRUŠTVENOG CILJA, FUNKCIJE) • OBELEŽJA: TERITORIJALNOST, PERSONALNOST, POLARIZOVANOST, NADMOĆNOST, SVEOBUHVATNOST, SAMOSTALNOST,JEDINSTVENOST I NEDELJIVOST • SUVERENOST (ŽAN BODEN: DRŽAVNA VLAST JE SUVERENA ZATO ŠTO JE NEVEZANA ZAKONIMA, SAMOSTALNA, NEPREKIDNA I NEDELJIVA) - NOVI SVETSKI POREDAK - ANALITIČKI: SUVERENOST SE SASTOJI IZ NEZAVISNOSTI, NADMOĆI I SINTETIČKI PRAVNE NEOGRANIČENOSTI

7. ZNAČAJ ELEMENATA DRŽAVE I NJIHOV MEĐUSOBNI UTICAJ • ANTIČKI NARODI – NAJVAŽNIJI ELEMENT DRŽAVE NAROD • SREDNJI VEK – TERITORIJA DRŽAVE NAJVAŽNIJI ELEMENT • MODERNO DOBA – VLAST NAJVAŽNIJI ELEMENT

8. FUNKCIJE DRŽAVE • TELEOLOŠKA SHVATANJA (DRŽAVA TREBA DA OBEZBEDI PRAVDU, SLOBODU, OPŠTE DOBRO, ODBRANU I ZAŠTITU) • ANALITIČKA (SPOLJAŠNJA I UNUTRAŠNJA, KULTURNA MISIJA) • SINTETIČKA (POSTOJI SAMO JEDNA FUNKCIJA DRŽAVE: VREDNOSTI REDA, MIRA, SIGURNOSTI, ZAŠTITE SLOBODA I PRAVA, PRAVDE) • PRAVNA FUNKCIJA

9. PROMENE U DRŽAVNOM I PRAVNOM PORETKU • REVOLUCIJA • REAKCIJA • RESTAURACIJA • REFORMA • DRŽAVNI PUČ I UDAR

10. NASTANAK I PRESTANAK DRŽAVE • TEORIJA STVARANJA • TEORIJA EVOLUCIJE • TEORIJA REVOLUCIJE PRESTANAK DRŽAVE: • IZDVAJANJEM • INKORPORACIJOM (DOBROVOLJNIM PRISAJEDINJENJEM) • ANEKSIJOM • STAPANJEM • NA OSNOVU MEĐUNARODNOG UGOVORA