PERIURBAN PARKS Poprawa warunków środowiskowych na pograniczach obszarów miejskich

1. PERIURBAN PARKS Poprawa warunków środowiskowych na pograniczach obszarów miejskich Metropolia „Silesia”

2. Przystąpienie Metropolii „Silesia” do projektu PERIURBAN PARKS Fot.: Agnieszka Szczepańska-Góra – zbiory prywatne

3. Struktura użytkowania gruntów Metropolii „Silesia” Jeden z najbardziej zazielenionych obszarów w Polsce. Tereny zalesione (stopień lesistości): • Polska - 28,5 %, • Województwo Śląskie – 31 %, • Metropolia „Silesia” – 23% . Znaczną część gruntów rolnych Metropolii „Silesia” zajmują Pracownicze Ogródki Działkowe stanowiące ważny składnik terenów zieleni i rekreacji.

4. Potencjał przyrodniczy i rekreacyjny Metropolii „Silesia” Potencjał przyrodniczy i rekreacyjny oparty jest na: • kompleksach leśnych, • licznych parkach miejskich, • sztucznych zbiornikach wodnych, • licznych ośrodkach wypoczynku codziennego i świątecznego. Wiele terenów leśnych i parkowych zostało utworzonych w ramach Leśnego Pasa Ochronnego GOP w 1968 r., pełniącego funkcje: • ochronną – jako przeciwwaga dla środowiska zanieczyszczonego w wyniku działalności przemysłu ciężkiego; • rekreacyjną – miejsce wypoczynku codziennego i świątecznego dla mieszkańców miast ówczesnego GOP. Formy ochrony przyrody w Metropolii „Silesia”: • 4 rezerwaty przyrody (Las Murckowski, Ochojec, Dolina Żabnika, Segiet), • 1 park krajobrazowy (Park Orlich Gniazd), • 2 obszary Natura 2000 (Pustynia Błędowska, Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie), • 5 zespołów przyrodniczo-krajobrazowych (Źródliska Kłodnicy, Uroczysko Buczyna, Wzgórze Gołonoskie, Żabie Doły, Suchogórski Labirynt Skalny), • liczne użytki ekologiczne.

5. Waga problematyki terenów rekreacyjnych w Metropolii „Silesia” • Rola terenów rekreacyjnych: umożliwiają wykorzystanie nawet krótkiego czasu wolnego na regenerację sił fizycznych i psychicznych pod warunkiem, że tereny te są łatwo dostępne i oferują atrakcyjny program sportowy i wypoczynkowy w estetycznym otoczeniu; • Aktualność problematyki: obserwuje się coraz większe zainteresowanie mieszkańców miast Metropolii „Silesia” aktywnym spędzaniem czasu wolnego w kontakcie z przyrodą (pomimo statystyk wskazujących, że oglądanie TV i spotkania towarzyskie to najpopularniejsza forma wypoczynku).; • Infrastruktura do uprawiania sportu i rekreacji: zarówno na obszarze leśnych Metropolii, jak i w licznych ośrodkach sportowo-rekreacyjnych infrastruktura jest zróżnicowana i adresowana do różnych grup użytkowników w zależności od wieku i obszaru ich zainteresowania;

6. Obszar opracowania PERIURBAN PARKS

7. Kryteria wyboru obszarudo projektu PERIURBAN Parks • Metropolia “Silesia” obejmująca14 miast członkowskich, nie posiada wyraźnej strefy podmiejskiej, dlatego trudno wyznaczyć jeden podmiejski teren zieleni - reprezentatywny dla całego obszaru. • Kryteria wyboru obszaru do projektu Periurban: • Obszar opracowania powinien odpowiadać wymaganiom określonym w założeniach do projektu Periurban Parks (musi posiadać m.in.: wartość przyrodniczą, pełnić funkcje społeczne i rekreacyjne), w tym; • znajdować się w granicach co najmniej dwóch miast wchodzących w skład Metropolii; • odzwierciedlać wspólne problemy w zarządzaniu tego typu terenami, właściwe dla innych miast GZM; • być reprezentatywnym przykładem innych podobnych kompleksów zlokalizowanych w obrębie Metropolii. • Na potrzeby projektu obszar ten został nazwany„Południowy (międzygminny) kompleks leśny”. Nazwa ta nie stanowi oficjalnej nazwy wybranego kompleksu leśnego, o pow. ok. 80 km2.

8. Wybrany obszar zieleni: Południowy (międzygminny) kompleks leśny • Cechy wybranego obszaru: • Zlokalizowany jest w granicach administracyjnych trzech miast Metropolii „Silesia” tj. Katowic, Mysłowic, Tychów; • Powierzchnia obszaru to ok. 80 km2, w tym: • teren lasu - 88% obszaru opracowania: • w całości zaliczany do lasów ochronnych; • posiada wysokie wartości ekologiczne m.in. utworzone rezerwaty (Ochojec, Las Murckowski), użytek ekologiczny (Płone Bagno), zespół przyrodniczo-krajobrazowy (Źródliska Kłodnicy); • Jest to las gospodarczy udostępniany dla celów rekreacji i turystyki. • pięć ośrodków rekreacyjnych (wypoczynku codziennego i świątecznego): • 3 ośrodki w granicach administracyjnych Katowic– Dolina Trzech Stawów, Bolina, Janina-Barbara; • 1 ośrodek na administracyjnej granicy Mysłowic i Katowic tj. Wesoła Fala; • 1 ośrodek w granicach administracyjnych Mysłowic tj. Słupna.

9. Funkcje rekreacyjne obszaru opracowania – Periurban Parks Fot.:Agnieszka Szczepańska-Góra i Bogna Gwoździewicz

10. Przyroda w obszarze opracowania Periurban Parks fot: internet

11. Przegląd wybranych „atrakcji” przyrodniczych i rekreacyjnych 14 miast Metropolii „Silesia”

12. Gliwice Palmiarnia Gliwice, źródło http://maps.google.pl Kąpielisko Leśne, źródło http://maps.google.pl Ośrodek Wypoczynkowy „Czechowice”, plac zabaw; Fot: archiwum prywatne • Tereny zalesione – 11,2% pow. miasta, • Parki spacerowo-wypoczynkowe – 0,3% pow. miasta, • Wybrany potencjał przyrodniczy i rekreacyjny: • Ośrodek Wypoczynkowy TUR „Czechowice” – baza noclegowa, boiska, place zabaw, sezonowe kąpielisko, wypożyczlania sprzętu wodnego i rowerów, rampa dla rolkarzy, punkty gastronomiczne, pole namiotowe, jazda konna dla dzieci i dorosłych z instruktorem. • Kąpielisko Leśne - kompleks 3 basenów podzielonych na kategorie wiekowe, o zróżnicowanej głębokości, plac zabaw dla dzieci, boiska do piłki siatkowej, punkty gastronomiczne. • Palmiarnia w parku Chopina - pierwsze szklarnie powstały w 1880 r., pawilony roślin: użytkowych, tropikalnych, sukulentów i historyczny; Ośrodek Wypoczynkowy „Czechowice”, leśne jeziorko tzw. „Bagry”; źródło http://maps.google.pl

13. Zabrze Kąpielisko Leśne – Maciejów, źródło: www.mosir.zabrze.pl Ośrodek Jeździecki, źródło: www.mosir.zabrze.pl Miejski Ogród Botaniczny, źródło: www.um.zabrze.pl • Tereny zieleni zajmują 21% pow. miasta: • 12, 13% - lasy, • 1,94 % - grunty zadrzewione i zakrzewione, • 6,62% - tereny rekreacyjno-wypoczynkowe, • 8 ogólnodostępnych miejskich parków; • Wybrany potencjał przyrodniczy i rekreacyjny: • Kąpielisko Leśne – Maciejów – obiekt wybudowano w 1933 r., teren o pow. 24 ha, dwa baseny o zróżnicowanej głębokości, zjeżdżalnie, boiska, kawiarnia, Ośrodek Jeździecki. • Miejski Ogród Botaniczny - pow. 6,5 ha, najbogatszy zbiór na terenie Górnego Śląska tj. ok. 4500 sztuk okazów drzew i krzewów, około 200 taksonów bylin oraz bogata kolekcja roślin pochodzących praktycznie ze wszystkich stref klimatycznych; Miejski Ogród Botaniczny, źródło: pl.wikipedia.org.

14. Bytom Konie w rezerwacie bukowym „Segiet” fot. W. Sokolnicki Stok narciarski w Sportowej Dolinie, źródło: www.dsd.pl Hibernujące nocki duże - fot. K. Sachanowicz • Tereny zalesione – 18,7% pow. miasta, • Parki spacerowo-wypoczynkowe – 1,4% pow. miasta. Wybrany potencjał przyrodniczy i rekreacyjny: Dolomity Sportowa Dolina – całoroczny stok narciarski dł. 700 m (3 wyciągi), zimowy tor dla quadów i saneczkowy, trasy rowerowe i widokowe, centrum tenisowe, pensjonat, miejsce odbywania się masowych imprez plenerowych, i inne; Rezerwat Przyrody Segiet–powołany w 1953r. w celu zachowania - ze względów naukowych, dydaktycznych i społecznych - fragmentu naturalnego lasu bukowego z domieszką świerka i jodły występującego na obszarze dawnych wyrobisk górniczych. Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie – obszar Natura 2000 - jeden z największych systemów podziemnych na świecie, zlokalizowany pomiędzy Bytomiem i Tarnowskimi Górami, będący pozostałością po trwającym kilkaset lat górnictwie wapieni kruszconośnych. W podziemiach zimuje co najmniej kilkanaście tysięcy nietoperzy - 8 gatunków, w tym nocek duży. IV Bytomska Noc Świętojańska – Nabucco wyk. Opera Śląska, miejsce Sportowa Dolina fot. A. Zakrzewski Zabytkowy Park Miejski im. Franciszka Kachla;

15. Ruda Śląska Las Kochłowicki, fot. Archiwum prywatny Zdebel, archiwum prywatne Tereny zieleni przy ul. Brata Alberta – wkomponowana w krajobraz hałda po eksploatacji węgla kamiennego źródło: www.rtpd.eu • Tereny zalesione – 19,3% pow. miasta, • Parki spacerowo-wypoczynkowe – 0,7 % pow. miasta. Wybrany potencjał przyrodniczy i rekreacyjny: Liczne parki, ośrodki sportowo- rekreacyjne np. Rybaczówka, Zdebel, Przystań oraz stawy powstałe w wyniku zapełnienia zapadlisk po eksploatacji węgla kamiennego. Las Kochłowicki - szczątkowa pozostałość po pierwotnych puszczach stanowiąca bazę sportowo-rekreacyjną miasta. Rybaczówka –część ośrodka wypoczynkowego Radoszowy po zmianie jej funkcji z ogólnowypoczynkowej na wędkarsko-hodowlaną. Stawy, kanał i oczko wodne otoczone lasami. Ośrodek Sportowo-Rekreacyjny Zdebel – W latach 30. XX w. istniały stawy hodowlane karpia oraz kąpielisko naturalne. W 1964 r. oddano do użytku basen kąpielowy. Aktualnie: basen kąpielowy, boiska do gry w siatkówkę i koszykówkę, plac zabaw dla dzieci. W otoczeniu wartościowe tereny przyrodnicze Staw piaski – łabędzie, źródło: www.rudaslaska.com.pl Rybaczówka, www.rudaslaska.com.pl

16. Świętochłowice Wąwóz na Wzgórzu Hugona, źródło: www.wikipedia.pl II Piknik Forteczny przy schronie Nr 39 (park w Piaśnikach); źródło: www.fotosi.pl OSiR Skałka, źródło: www.swietochlowice.pl Mistrzostwa Śląska Off-road, OSiR Skałka • Potencjał przyrodniczy i rekreacyjny: • Rozwój przemysłu na terenie przyczynił się do daleko idących przekształceń środowiska przyrodniczego - brak obecnie roślinności o charakterze naturalnym, a roślinność półnaturalna jest rzadka; • Występujągłównie zbiorowiska ruderalne, tereny parkowe (3,5% pow. miasta), wtórnie zadrzewione; • Tereny ciekawe przyrodniczo to wyodrębnione zespoły florystyczno-faunistyczne (5) mające ogromne znaczenie dla funkcjonowania otaczających je ekosystemów: • Zespół rolniczo-leśny północno-zachodnich Świętochłowic, • Zespół wzgórza Hugona, • Zespół parkowo leśny Piaśniki- Chropaczów, • Zespół Parkowo- Leśny “Planty Bytomskie”, • Zespół Ośrodka Sportowo-Wypoczynkowego “Skałka” – stanowiący jednocześnie najbardziej popularną bazę sportowo-rekreacyjną miasta. Wyposażenie: stadion sportowy z torem żużlowym i boiskiem piłkarskim, kompleks boisk do gier w piłkę ręczną, koszykową i siatkową, korty tenisowe, kąpielisko, przystań kajakowa, tor speedrowerowy.

17. Piekary Śląskie Park Góra Kalwaria przy ulicy Bytomskiej; źródło: www.krajobrazy.pl Kopiec Wyzwolenia, źródło: www.krajobrazy .pl Sowa uszatka na polach w pobliżu lasu „Lipki” fot. M.Szydłowski Przystań wędkarska na zachodnim wale zbiornika Kozłowa Góra fot. Michał Szydłowski • Tereny zalesione – 5,3% pow. miasta, • Parki spacerowo-wypoczynkowe – 0,45% pow. miasta, • Wybrany potencjał przyrodniczy i rekreacyjny: • Obszary o dużej wartości przyrodniczej to: Kocie Górki , Winna Góra, Dolina Brynicy, Las Doblina, Las Lipka oraz łąki i stawy w Kozłowej Górze. • Kozłowa Góra (Jezioro Świerklanieckie) – zbiornik utworzony dla celów militarno-obronnych w latach 1935-39. Obecnie jest źródłem zaopatrzenia w wodę pitną mieszkańców Górnego Śląska, pełni funkcję przeciwpowodziową i jest miejscem wypoczynku i rekreacji. Okolice zbiornika są miejscem lęgowym wielu gatunków ptaków. Szata roślinna i zwierzęca jeziora i jego okolic jest bardzo urozmaicona, występują gatunki pospolite, bardzo rzadkie w skali całego kraju lub regionu, a także objęte ochroną. Zawody wędkarskie Kozłowa Góra Colmic 28.06.08 www.zawodywedkarskie.info

18. Chorzów Pola Marsowe Skansen Plaża Park Linowy Palenisko; poniżej Paintball Park • Tereny zalesione – 6,7% pow. miasta, • Parki spacerowo-wypoczynkowe – 16,3% pow. miasta, Wybrany potencjał przyrodniczy i rekreacyjny: Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku (pow. 620 ha) – utworzony w latach 50-tych ubiegłego wieku na terenie w 75% pokrytym hałdami, odpadami pogórniczymi i komunalnymi oraz bagnami. Największy tego typy obiekt w Europie. Miejsce wypoczynku codziennego dla mieszkańców Chorzowa, Katowic, Siemianowic Śląskich oraz świątecznego nie tylko dla mieszkańców województwa śląskiego. Na terenie parku znajdują się m.in.: Wesołe Miasteczko • Wesołe miasteczko, • Śląski Ogród Zoologiczny, • Planetarium, • Górnośląski Park • Etnograficzny, • Stadion Śląski, • Kąpielisko „Fala”, • Paintball Park, • Park Linowy „Palenisko”, • Hala Wystaw „Kapelusz”, • Kolejka Szynowa, • Galeria Rzeźby Śląskiej, • Zaplecze gastronomiczne • Ścieżki rowerowe, • Rosarium, • Korty tenisowe, • Ośrodek Harcerski, • Strzelnica sportowa, • Ośrodek jazdy konnej. Śląski Ogród Zoologiczny

19. Siemianowice Śląskie Ścieżka rowerowa w Bażantarni Plac zabaw w Parku Górnik źródło: portal miejski Park Pszczelnik źródło: portal miejski Basen w Parku Pszczelnik źródło: portal miejski • Tereny zalesione – 1,5% pow. miasta, • Parki spacerowo-wypoczynkowe – 2,72% pow. miasta. • Wybrany potencjał przyrodniczy i rekreacyjny: • Rezerwat przyrody „Przełajka” – łąki wilgotne, na których występują m.in.: storczyk szerokolistny, skrzyp błotny, wełnianka wąskolistna, knieć błotna. Zobaczyć tutaj można różnorodne gatunki ptaków tj.: skowronki, pokląskwy, potrzosy, bażanty, kuropatwy. • 6 użytków ekologicznych, w tym: • Park Pszczelnik – występowanie unikatowych w skali miasta gatunków roślin oraz wiele ciekawych, kilkusetletnich drzew, będących pozostałością dawniej rosnących tu borach, • Bażantarnia – największy kompleks lasów w mieście, można tu spotkać jedynego ssaka średniej wielkości sarnę, bardzo rzadko łasicę, często liczne zające. • 5 parków: Park Miejski, Park Górnik, Park Hutnik, Park Pszczelnik i Park Bytkowski; cztery pierwsze z nich zostały wpisane do rejestru zabytkowych założeń ogrodowych w Polsce. Pole Golfowe www.slaskiklubgolfowy.pl Wiewiórka w Lasku Bytkowskim

20. Sosnowiec Ośrodek rekreacyjny Balaton fot. Archiwum prywatne Park Leśna w Kazimierzu Górniczym : mini zoo oraz muszla koncertowa • Tereny zalesione – 16,8% pow. miasta, • Parki spacerowo-wypoczynkowe – 2,3% pow. miasta, • Wybrany potencjał przyrodniczy i rekreacyjny: • Park Leśna – w dzielnicy Kazimierz Górniczy, dar górników z kopalni KWK “Kazimierz” dla okolicznych mieszkańców z 1966. W jego skład wchodzą dwa jeziora, las, 2 km ścieżek spacerowych z ławkami i placami zabaw, amfiteatr z muszlą koncertową, kawiarnie. Największą atrakcją parku jest mini-zoo. • Dawny Ośrodek rekreacyjny Balaton - miejsce wypoczynku, w chwili obecnej bez infrastruktury z 10-cio ha zarybianym stawem z malowniczą wysepką, otoczony kompleksem leśnym o pow. 30 ha. Działa tu prywatna restauracja. • Park Środula – powstający stopniowo od 1991 na nieużytkach po polach uprawnych zlikwidowanego PGR-u. Główną atrakcją parku jest oświetlony stok narciarski powstały na usypanej w tym celu górze o wys. 50 m. Stok narciarski w Parku Środula

21. Dąbrowa Górnicza Pogoria I -Spławikowe Zawody SSR Dąbrowy Górniczej –22.08.2010 źródło: www.rybobranie.pl Pogoria IV - Ścieżka rowerowa foto: Dariusz Nowak Pogoria I –Przystań Jachtowa Klubu Tramp Południowo-wschodnia część Pustyni Błędowskiej www.wikipedia.pl • Tereny zalesione – 21,5% pow. miasta, • Parki spacerowo-wypoczynkowe – 0,95% pow. miasta. • Wybrany potencjał przyrodniczy i rekreacyjny: • Pustynia Błędowska - największy w Polsce obszar lotnych piasków pochodzenia fluwioglacjalnego (około 33 km²). Obszar objęty jest programem ochrony Natura 2000. Pochodzenie antropogeniczne - w wyniku intensywnej działalności okolicznych mieszkańców na terenie pustyni oraz wycinki drzew na potrzeby górnictwa i hutnictwa poziom wód gruntowych opadł do tego stopnia, że uniemożliwiło to rozwój roślin. • PogorieI, II. III i IV (Pojezierze Dąbrowskie)- zespół zbiorników wodnych będących zalanymi wyrobiskami piasku podsadzkowego wydobywanego na potrzeby okolicznych kopalń węgla. • Najstarsza Pogoria I (1943 r.) otoczona lasami oraz ośrodkami wypoczynkowymi, pensjonatami i klubami. • Użytek ekologiczny Pogoria II - miejsce gniazdowania kolonii mew śmieszek, kaczek i perkozów. • Pogoria III jest oazą windsurfingowców i żeglarzy. • Pogoria IV jest najnowszym, największym i najmniej zagospodarowanym obiektem. • Park Krajobrazowy „Orlich Gniazd” - tereny chronione ze względu na wiele form krasowych, olbrzymie systemy jaskiniowe, przestrzenną zmienność zbiorowisk roślinnych wśród których jest wiele rzadkich gatunków. Park Zielona – Ścieżka dydaktyczna „Uroczysko Zielona” foto: Dariusz Nowak Park Zielona źródło: Dariusz Nowak

22. Jaworzno Zalew Sosina: Amfiteatr i scena, pole namiotowe , kort tenisowy fot. archiuwm prywatne • Tereny zalesione– 34,1%, • Parki spacerowo-wypoczynkowe – 0,76% pow. miasta. • Wybrany potencjał przyrodniczy i rekreacyjny: • Rezerwat Przyrody „Dolina Żabnika” – pow. 42,32 ha w obrębie rozległego kompleksu leśnego. Obejmuje całą dolinę potoku Żabnik, w której rosną rzadkie i zagrożone rośliny wodne, szuwarowe i torfowiskowe otoczone borami sosnowymi i mieszanymi. Bogata i zróżnicowana fauna zawierająca ponad 100 gatunków z czego 44 prawnie chronione. • Obszar chronionego krajobrazu Dobra-Wilkoszyn – pow. 321,87 ha., powołany w celu ochrony rzadkich roślin i źródeł wody siarczanowej. Kompleks leśny tworzą głównie bory i lasy mieszane. Obok funkcji przyrodniczej pełni również funkcję naukową oraz dydaktyczną oraz rekreacyjną - zalewisko pogórnicze . • Ośrodek Wypoczynkowo-Rekreacyjny „Sosina” – zbiornik o pow. 50 ha, 30 ha zajmuje kompleks leśno-łąkowy położony wokoło zbiornika. W środkowej części zbiornika, na niewielkiej wyspie istnieje rezerwat ptactwa wodnego. W południowo-zachodniej części zbiornika znajduje się kąpielisko strzeżone - piaszczyste i trawiaste plaże, boiska do siatkówki plażowej, wypożyczalnia sprzętu pływającego oraz amfiteatr. Rezerwat Przyrody „Dolina Żabnika” - rzeka Żabnik fot. Krystyna Foryś

23. Katowice • Tereny zalesione – 39,5%, • Parki spacerowo-wypoczynkowe – 3,14% pow. miasta, • Wybrany potencjał przyrodniczy i rekreacyjny: • „Szopienice - Borki” zespół przyrodniczo – krajobrazowy na granicy Sosnowca i Katowic. Kompleks stawów o pow. 200 ha: Bagry, Morawa, Borki, Stawiki, Hubertus oraz kilka mniejszych. Powstały w miejscu dawnych wyrobisk piasku, w dolinach rzecznych Brynicy i Rawy. Różnorodność form faunistycznych i florystycznych, dogodne miejsce do uprawiania sportu i rekreacji mieszkańców dwóch miast. • Dolina Trzech Stawów –usytuowany w kompleksie lasów Nadleśnictwa Katowice obr. Murcki. Wyposażenie: sieć stawów m.in. kąpielowy i "kajakowy", place zabaw, stoliki szachowe, stoły do ping-ponga, korty tenisowe, tor do jazdy na rolkach, boisko piłkarskie., bulodromy, place zabaw, ośrodek jeździecki, camping, restauracje i „ogródki letnie”. Do parku przylega lotnisko sportowe aeroklubu śląskiego. Odbywają się imprezy kulturalne - koncerty, festyny, spotkania z artystami, imprezy sportowe - zawody w biegach, kolarstwie, wędkarskie itp. Szopienice Bagry, w tle Sosnowiec osiedle Naftowa Ośrodek rekreacyjny Bolina III Katowicki Festiwal Biegu im. Jerzego Kukuczki na Dolinie Trzech Stawów Odpoczynek przy szachach w Dolinie Trzech Stawów Koncert promenadowy „Od Bacha do Beatlesów” – Filharmonia Zabrzańska www.estradaslaska.pl

24. Mysłowice Kąpielisko otwarte Słupna Słupna – boisko do siatkówki plażowej Ośrodek „Wesoła Fala” – Zalew oraz baza noclegowa Klubu Jeździecko-Tenisowego PURUS • Tereny zalesione – 25,1% pow. miasta, • Parki spacerowo-wypoczynkowe – 0,26% pow. miasta, • Wybrany potencjał przyrodniczy i rekreacyjny: • Ośrodek sportowo-wypoczynkowy „Wesoła Fala” – usytuowany w kompleksie lasów Nadleśnictwa Katowice. Zbiornik wodny, korty tenisowe, wypożyczalnia sprzętu wodnego, plac zabaw, restauracja, klub jeździecki, koło wędkarskie oraz domki kempingowe do wynajęcia. Przechodzi tędy Szlak Wesołej Fali. W pobliskich lasach przebiegają trasy do jazdy konnej i biegów w psami. Odbywają się cykliczne zawody psich zaprzęgów (2009 r. Puchar Świata). • Ośrodek rekreacyjny Słupna – w jego skład wchodzą kąpielisko i kompleks boisk do siatkówki plażowej (uważany za jeden z najładniejszych w kraju). Boiska służą do organizacji zawodów najwyższej rangi tj. Ogólnopolska Olimpiada Młodzieży i Mistrzostwa Polski w siatkówce plażowej. Silesiana 2009 Wyścigi Psich Zaprzęgów

25. Tychy OW „Paprocany” fot. Archiwum prywatne XIV Perła Paprocan 7.11.2010 r. –coroczny bieg dookoła jeziora Paprocańskiego (7 km) OW „Paprocany” plac zabaw Park Browarniany z muszlą koncertową i pijalnią piwa z 1899 roku www.wikipedia.pl • Tereny zalesione – 28,5% pow. miasta, • Parki spacerowo-wypoczynkowe – 2,85% pow. miasta, • Wybrany potencjał przyrodniczy i rekreacyjny: • Miasto otoczone dużymi kompleksami lasów: Leśnym Pasem Ochronnym oraz kompleksami leśnymi pozostałymi po Puszczy Pszczyńskiej (Lasy Jasień, Kobiórskie, Murckowskie, Podlesie). • Na terenie miasta istniej 9 parków. • Ośrodek Wypoczynkowy „Paprocany” - nad Jeziorem Paprocańskim, w obrębie lasów kobiórskich, łącznie 1.074,90 ha terenów zieleni. Wyposażenie ośrodka: przystań kajakowa, domki campingowe, pole namiotowe, plaża strzeżona z zapleczem, 3 boiska asfaltowe do gier zespołowych, plac zabaw dla dzieci, tor kajakowy 1000m, park z alejkami, zaplecze gastronomiczne. Ptactwo wodne w Parku Północnym Tychy Papiernia - miejsce rozpoczęcia zielonej trasy rowerowej

26. Dziękujemy za uwagę Górnośląski Związek Metropolitalnyul. Barbary 21a, 40-053 Katowice tel: +48 (32) 253-0425 fax: +48(32) 253-0435 e-mail: biuro@gzm.org.pl www.gzm.org.pl Bogna GWOŹDZIEWICZ Agnieszka SZCZEPAŃSKA-GÓRA