Chronisch nierlijden in Nederland

1. Chronisch nierlijden in Nederland Prof.dr Jack F.M. Wetzels/ Jeroen Deegens Afdeling nierziekten UMC St Radboud Nijmegen nierinsufficiëntie

2. Onderwerpen • Prevalentie en kosten van nierinsufficiëntie • Nierinsufficiëntie = risicofactor voor cardiovasculaire morbiditeit en mortaliteit • “Nierfunctie” = Glomerulaire Filtratie (GFR) • creatinine: geen goede maat • formules voor berekening van GFR: • Cockcroft-Gault • MDRD nierinsufficiëntie

3. Chronische nierinsufficiëntie: kosten United States Renal Data System nierinsufficiëntie

4. USA: Incidentie en prevalentie van ESRD nierinsufficiëntie

5. USA: toename ESRD niet alleen door veroudering nierinsufficiëntie

6. ESRD: Nederland vs USA nierinsufficiëntie

7. ESRD: rol van diabetes nierinsufficiëntie

8. Nierfunctievervangende behandeling in Nederland Aantal nieuwe patiënten aangewezen op nierfunctievervangende behandeling in Nederland ESRD = end stage renal disease Gansevoort Kidney Int 2004;66 (suppl 92) S-7 nierinsufficiëntie

9. Nierfunctievervangende behandeling: oorzaken afhankelijk van leeftijd Unknown IN Incidence of RRT in patients < 60 yrs, adjusted for age and sex per million people Gansevoort Kidney Int 2004;66 (suppl 92) S-7 nierinsufficiëntie

10. Nierfunctievervangende behandeling: oorzaken afhankelijk van leeftijd Unknown IN Incidence of RRT in patients > 60 yrs, adjusted for age and sex per million people Gansevoort Kidney Int 2004;66 (suppl 92) S-7 nierinsufficiëntie

11. Samenvatting • Sterke toename van het aantal patiënten met ESRD en toename kosten • Toename ESRD niet alleen door veroudering • Belangrijke oorzaken zijn renovasculaire aandoeningen en diabetes mellitus type 2 nierinsufficiëntie

12. De Nierfunctie als risicofactor • Patiënten met nierinsufficiëntie hebben sterk verhoogd risico op mortaliteit en morbiditeit • Het betreft met name cardiovasculaire events nierinsufficiëntie

13. De Nierfunctie als risicofactor Verhoogde cardiovasculaire mortaliteit bij dialysepatiënten ESRD population Foley AJKD 1998;32:S112 nierinsufficiëntie

14. De Nierfunctie als risicofactor • Patiënten met nierinsufficiëntie hebben sterk verhoogd risico op mortaliteit en morbiditeit • Het betreft met name cardiovasculaire events • Dit geldt niet alleen voor patiënten met eindstadium nierfalen maar ook voor patiënten met slechts licht gestoorde nierfunctie nierinsufficiëntie

15. De Nierfunctie als risicofactor Age-Standardized Rates of Death from Cardiovascular Event According to the Estimated GFR among 1,120,295 Ambulatory Adults Go, A. et al. N Engl J Med 2004;351:1296-1305 nierinsufficiëntie

16. De Nierfunctie als risicofactor GFR: >90 ml/min GFR: 60-89 ml/min GFR: 16-59 ml/min Renal function is a risk marker for cardiovascular end-points: Results of the ARIC study Manjunath JACC 2003;41:47-55 nierinsufficiëntie

17. De Nierfunctie als risicofactor Unadjusted adjusted Adjusted model: Age, sex, race, baseline CVD, hypertension, diabetes, cholesterol, LVH, smoking, BMI, albumin, fibrinogen Patients with CKD have many risk factors Renal function is a risk marker for cardiovascular end-points: clinical relevance of adjusted risk? Manjunath JACC 2003;41:47-55 nierinsufficiëntie

18. Indeling in stadia van nierschade • Patiënten met beperkte nierschade hebben verhoogd risico op cardiovasculaire mortaliteit en morbiditeit • Indeling in stadia van nierschade • Op basis van albuminurie en nierfunctie (GFR) • Voorgesteld door K/DOQI nierinsufficiëntie

19. Stadia van nierschade nierinsufficiëntie

20. Chronische nierinsufficiëntie in Nederland VS: Jones 1998; Nederland: de Zeeuw 2005 nierinsufficiëntie

21. Chronische nierinsufficiëntie in Nederland Richtlijnen: Aggressief beleid bij patiënten met nierinsufficiëntie (GFR < 60 ml/min/1,73m2) Bloeddruk: < 130/85 mm Hg Lipiden: LDL chol < 2,6 Ca-P-PTH: P < 1,5 mmol/l Hb: Hb> 6,8 mmol/l Acidose: bicarbonaat > 22 mmol/l Leefstijl: bewegen/voeding/gewicht/roken nierinsufficiëntie

22. Chronische nierinsufficiëntie: opsporing? Nierfunctie = glomerulaire filtratie snelheid (GFR) (Wat is normaal?)  voorlopig afkappunt < 60 ml/min/1.73m2 Hoe meten we het? nierinsufficiëntie

23. Ux * V Px Klaringx = Meten van klaring Inuline Cr51-EDTA J125-thalamaat Nadelen:Exogeen, intraveneus, duur nierinsufficiëntie

24. Creatinine als marker voor GFR • Creatinine: actieve secretie in de tubuli, neemt toe bij afname GFR • Creatinine productie en dus serum creatinine is mede afhankelijk van spiermassa • Creatinineklaring: 24 uurs urine, lastig, grote variatie nierinsufficiëntie

25. ECC overschat de GFR Toename creatinine secretie bij afname GFR nierinsufficiëntie

26. Ux * V Px Klaringx = Formules voor schatting van GFR Ux * V = constant Afhankelijk van spiermassa: geslacht, leeftijd, gewicht, ras nierinsufficiëntie

27. Formules voor schatting van GFR Cockcroft & Gault = ECC (ml/min) (140 – leeftijd) x gewicht/(0,815 x creat) (x 0,85 vrouw) MDRD 1 = GFR ml/min/1,73 m2 170 x (creat x 0.0113)-0,999 x (leeftijd)-0,176 x (ureum x 2,8)-0,170 x (albumine/10)+0,318 x 0,762 (vrouw) x 1,18 (black) MDRD 2 = GFR ml/min/1,73 m2 186,3 x (creat x 0,0113)-1,154 x leeftijd-0,203 x (0,742 vrouw) x 1,212 (black) nierinsufficiëntie

28. Schatting van GFR: MDRD formule beter bij nierinsufficiëntie nierinsufficiëntie

29. Conclusies Nierinsufficiëntie: incidentie neemt toe, hoge kosten, behandelbaar Vroege herkenning van nierinsufficiëntie is belangrijk Nodig is goede maat voor GFR Rapportage van berekende GFR door laboratorium nierinsufficiëntie