Omgaan met grondverzet op de werf: praktische kijk

1. Omgaan met grondverzet op de werf: praktische kijk Informatie-Ontbijtvergadering MATEXPO – 02 september 2009 door Cindy Bullens – Grondbank i.s.m. Tedewest

2. Inhoudsopgave • Wetgeving – Verantwoordelijkheden • Traceerbaarheid – documenten • Werfopvolging • Bestek • Veel Voorkomende Vragen

3. Wetgeving - Verantwoordelijkheden

4. Technisch verslag verplicht? Voor alle gebruik van uitgegraven bodem als bodem of als bouwkundig bodemgebruik, behalve: • Afkomstig van niet-verdachte grond + totale uitgraving bedraagt minder dan 250m³ (tenzij samengestelde partij van meer dan 250m³) • Afkomstig van verdachte grond + totale uitgraving minder dan 250m³ + gebruikt binnen de kadastrale werkzone (volgens Code van Goede Praktijk) • Gebruik binnen de Zone voor Gebruik ter Plaatse (volgens Code van Goede Praktijk) • Herbruikt ikv bodemsanering (volgens voorwaarden conformiteitsattest vh bodemsaneringsproject)

5. Verantwoordelijkheden opdrachtgever = initiatiefnemer grondwerken • TV laten opmaken (vóór aanvang werken of via toestemming op TOP/CGR/vergunde inrichting) • TV overmaken aan BBO ter conformverklaring • Clausules in bestek die naleving grondverzetsregeling waarborgen • Technisch verslag • Specifieke posten • Controle en opvolging Wat als er geen TV is vóór aanvang werken? • Opmaak TV blijft verantwoordelijkheid van initiatiefnemer • Afvoer naar TOP/CGR mits grondtransportmelding • Opmaak TV bij TOP/CGR en conformverklaring vóór effectieve gebruik van de partij

6. Verantwoordelijkheden aannemer = uitvoerder grondwerken • Melding start werken • Aanvraag documenten vooraf aan elke verplaatsing grond • Afvoer TOP/CGR: grondtransportmelding • Afvoer voor gebruik: grondverzettoelating (wordt na afronding van werken omgezet in bodembeheerrapport) • Kopie bodembeheerrapport overmaken aan initiatiefnemer grondwerken én eindgebruiker (uitgezonderd bij verdeling in kleine hoeveelheden) • Naleving voorwaarden conformverklaring

7. Traceerbaarheid Overzicht documenten bij uitvoering

8. Initiatiefnemer grondverzet Uitvoerder grondwerken

9. Aandachtspunten opmaak Technisch Verslag • Door erkende bodemsaneringsdeskundige (EBD) • Doel = beperking risico’s, inschatting kostprijs • Rekening houden met bestaande toestand: gekende verontreinigingen, voorgaande onderzoeken,… • Rekening houden met ontworpen toestand: gekende ophogingszones, gepland gebruik, wijzigingen ontwerp,… • Rekening houden met praktische uitvoering: aard uitgraving, werkruimte, realistische volumes, beperkingen op steengehalte,… Goede informatie-uitwisseling voorkomt meerkosten in uitvoering en zorgt voor haalbare uitvoering

10. Conformverklaring • Het TV (en eventuele addenda) wordt behandeld door een erkende bodembeheer-organisatie (BBO) conformverklaring • Tegenstelbaarheid conformverklaring andere BBO • BBO kan uitvoeringsbepalingen voor gebruik opnemen • De conformverklaring is een werkinstrument • Overzicht kwaliteiten en volumes • Overzicht afspraken • Aandachtspunten bij uitvoering ~ gevolgen voor kosten (belang bij opmaak bestek) • Basis voor verder overleg

11. Overleg is de sleutel tot succes! • Overleg met ontwerper – EBD - Grondbank • Grondstromen in kaart brengen (incl. ophogingszones) • Aandachtspunten bij uitvoering bespreken • Onzekerheden bij uitvoering tot minimum beperken (bv. bijkomende bemonstering,…) • Kostenbeperkende maatregelen (aanpassing ontwerp, afweging risico-evaluatie vs bijkomend onderzoek,…) • Basis voor bestek • Bij te sturen obv input aannemer

13. Initiatiefnemer grondverzet Uitvoerder grondwerken

14. Documenten vóór uitvoering • Stap 1 - melding start werken • Steeds verplicht indien TV werd opgemaakt • Bij de BBO waar de documenten worden aangevraagd • Mogelijk vóór aanvraag BBR • Bij aanvraag BBR: aanvraag = melding • Stap 2 - melding bij afvoer naar TOP/CGR • Geen gebruik => melding volstaat • Bij BBO • Steeds vóór aanvang transporten • B-, C- en E-TOP’s of CGR’s (niet voor de W-TOP) • Ook indien nog geen TV beschikbaar is • Voor alle partijen van meer dan 250m³ • Voor partijen van meer dan 50m³ (waarvoor opmaak TV verplicht is)

15. Documenten vóór uitvoering • Stap 2 – aanvraag bodembeheerrapport • Toepassing => noodzaak goedkeuring • Bij BBO waar melding gebeurde • Steeds vóór aanvang transporten of gebruik (ook bij vertrek vanaf TOP/CGR) • Bij elke toepassing • Binnen en buiten de werf/kadastrale werkzone • Bodem, bouwkundig bodemgebruik, vormvast product • Grondbank staat in voor snelle aflevering (online) BBR = toestemming (beperkt risico’s)

16. Documenten bij uitvoering werken • Stap 3 – toepassing uitgegraven bodem • Binnen werf • Codes van Goede Praktijk voor gebruik binnen KWZ • Voorwaarden gebruiksbrief • Buiten de werf • Voorwaarden grondtransporttoelating • Gebruik transportdocument als onderdeel van de traceerbaarheidsprocedure (bv vrachtbon Grondbank) • Afvoer naar TOP/CGR • Grondtransportmelding • Gebruik transportdocument als onderdeel van de traceerbaarheidsprocedure (bv vrachtbon Grondbank) Traceerbaarheid via werfrapportering

18. Bij afronding van het project • Effectief verzette volume • Extra vervoerders aanvullen • Basis voor bodembeheerrapporten • Let op: • Grondwerker tekent voor (selectieve) uitvoering van de werken • Afnemer tekent voor ontvangst

19. Documenten na uitvoering • Stap 4 – eindverklaring • Ontvangstbewijs afnemer = bevestiging levering partij op bestemming • Uitvoerder grondwerken bevestigt correcte uitvoering (bv selectieve uitgraving) • Overmaken aan BBO • Stap 5 – bodembeheerrapport • Opmaak obv eindverklaring • Aannemer stuurt kopie naar • Initiatiefnemer grondwerken • Eindgebruiker bodem (opgelet, is niet altijd afnemer) Geen kopie eindgebruiker bij verdeling in kleine hoeveelheden • 8 jaar bijhouden

20. Transport uitgegraven bodem • Transportdocument bevat • Plaats herkomst • Plaats bestemming • Gegevens aannemer • Gegevens vervoerder • Datum transport • Hoeveelheid • Verwijzing grondverzettoelating (nummer) Bv vrachtbon Grondbank • Vervoerder aangesloten (+ onderaannemers) • 5 jaar bijhouden

21. Gewestoverschrijdend transport • Voldoen aan normen plaats van ‘bestemming’, maw voor gebruik in Vlaanderen werken volgens Vlarebo Hfdst XIII  TV en BBR • Te analyseren parameters uitgebreid voor partijen van ongekende herkomst • Bouwkundig bodemgebruik: geen analyse Vlareapakket meer • Over landsgrenzen: tussenkomst OVAM ikv kennisgevingsdossier (mogelijk bijkomende analyses)

22. Werfopvolging Traceerbaarheidsprocedure Grondbank Leidraad voor de aannemer

23. Rol initiatiefnemer grondwerken • Werk met aangesloten aannemers • Lever tijdig alle informatie voor de correcte opvolging van de grondverzetsregeling • Maak afspraken over selectieve uitgraving, bestemmingen en bijhorende voorwaarden (uitloging, zeving,…) • Inzage documenten afgeleverd door Grondbank vzw (niet enkel bij afronding)

24. Werfrapportering – waarom? • Reconstructie werkzaamheden • Enkel bij selectieve uitgraving • Vorm te bepalen door aannemer (in combinatie met grondverzetsplan) • Geeft overzicht van de partijen die werden • Herbruikt binnen de werf + exacte locatie • Afgevoerd naar nieuwe bestemming • Afgevoerd naar TOP/CGR • Opgeslagen op W-TOP  Bewijs van goede uitvoering

25. Werfrapportering – inhoud? • Periode activiteit • 3-delig nummer • Plaats uitgraving (+ verwijzing grondverzetsplan) • Plaats tussentijdse opslag • Geschat volume (deel)partij • eindbestemming (+ verwijzing grondverzetsplan) • Partijen met bijkomende bemonstering of voorwaarden Tip • Voorbeeldrapport Grondbank vzw • Eigen rapportering naar opdrachtgever mits eenvoudige aanvullingen

26. Zone 3 Grondverzetsplan Fase 1 Week 12 Depot 2 210 zand Depot 3 921 zand Gebouw Zone 1 Afvoer GTT.01 Depot 1 210 teelaarde Zone 2 Depot 4 410 zand Op folie

28. Zone 3 Grondverzetsplan Fase 2 Week 13 GB.02 Depot 2 210 zand Depot 3 921 zand OnderfunderingVloerplaat Afvoer GTT.01 Zone 1 Depot 1 210 teelaarde Zone 2 Depot 4 410 zand Op folie

30. Bestek

31. Bestek - Aandachtspunten • Vertaling grondstromen naar posten • Posten aanpassen aan besluit TV en uitvoeringbepalingen conformverklaring  discussies over interpretatie vermijden (bv kost zeving inbegrepen – toelating gebruik) • Vertrekpunt = type gebruik • Per type andere gebruiksvoorwaarden (bv zeving) • Hergebruik op de werf (kadastrale werkzone(s)) • Afvoer : 3 categorieën: • Vrij gebruik • Geen vrij gebruik, maar evt. via SOG of in bouwkundig bodemgebruik (nut uitloogonderzoek op voorhand) • Geen gebruik mogelijk (reinigen, storten)

32. Bestek – Wegenis & Riolering Cfr. Nota Wegenis en rioleringswerken, Grondbank vzw • Heterogeen karakter van het tracé (verschillende soorten verharding met eigen historiek, herstellingswerken, …) • Verschillende kwaliteiten bij bemonstering • Moeilijk af te perken op voorhand • Haalbaarheid selectieve uitgraving • Risico opbraak verharding • Werken door verschillende aannemers (voorafgaandelijke werken aan nutsleidingen) • Volume en kwaliteiten slechts indicatief in TV • Bijkomende onzekerheid • Voorstel voor bemonstering bij uitvoering bij afvoer • Moeilijk te vervatten in een typebestek(verdere inlichtingen: Cel Ondersteuning Grondbank vzw)

33. Veel Voorkomende Vragen

34. Gebruiksmogelijkheden • Bodem: ophoging, nivellering, opvulling putten, … • Bouwkundig bodemgebruik: onderfundering wegenis, omhulling rioolbuizen, taludlichamen, …) Gebruik in een werk = constructieonderdeel functie duidelijk te onderscheiden van de rest van de bodem (wegeniswerk, rioleringswerk, dijklichaam, waterwerk, …) • Vormvast product: bakstenen, dakpannen, zandcementmengsels, betonproducten

35. Lijst bouwkundig bodemgebruik • M.B. 9 mei 2008 • Overzicht van toegestane toepassingen - geen uitzonderingen (wegnemen onzekerheid) Bv. bermen, dijklichamen, landhoofden • Kern = bouwkundig bodemgebruik • Afdek voldoet steeds aan voorwaarden voor gebruik als bodem Bv. nutsleidingen • Verhard: omhulling & fundering leiding + sleufaanvulling + wegkoffer • Onverhard: enkel omhulling & fundering leiding

36. Onvoorziene omstandigheden – wat doen? Vermoeden van afwijking tov TV • Geur, kleur, samenstelling, … • Calamiteit (brandstof voertuigen,…) Gevolg kwaliteit niet meer gegarandeerd (documenten ongeldig) Verwittig (formulier of telefonisch): • Bouwheer: afspraken, noodzaak verdere stappen (plichten ikv Bodemsaneringsdecreet) • EBD: Bevestigt vermoeden adhv staalnames, analyses en/of terreinwaarnemingen, bakent zone af, adviseert dringende maatregelen, … • Grondbank: coördinatie tussen partijen, aanpassing documenten (bv GTM voor verontreinigde partij),…

37. Kadastrale werkzone (KWZ) • Instrument om licht verontreinigde gronden binnen (gedeelte van) de werf te hergebruiken • Afgebakend door EBD obv historiek, gepland gebruik, zonering (overleg belangrijk) • Evolutie cfr. Vlarebo 2008: houdt rekening met risico obv functie en historiek (éénrichtingsverkeer mogelijk) • Voor wegenis meestal één KWZ obv functie binnen openbaar domein (gebruik heeft geen weerslag op omliggende percelen) Noot: Wegenis: resultaten mogen getoetst worden aan normen van BST V voor de bepaling van de hergebruiksmogelijkheden (risico-evaluatie) binnen de werf

39. W-TOP versus B-TOP Algemeen: ook andere wetgevingen relevant (bv vergunning) W-TOP • Werfgebonden • Opslag overschotten van (of bestemd voor) één werf • Melding voor ingebruikname • Goed huisvaderschap • Contaminatie ondergrond voorkomen • Gescheiden opslag garanderen • Onderdeel werf B-TOP • Bedrijfsgebonden • Terrein aannemer/gemeente • Opslag van partijen van verschillende herkomsten • Aansluiting vereist • Werken volgens draaiboek: regels voor opslag – samenvoeging • Meer flexibiliteit bij bv. geen TV, zeving, bekalking of geen bestemming

40. Grondbank vzw • Verantwoordelijke TOP’s, CGR’s en DOP’sKathleen WielantTel 02 545 58 48 • Verantwoordelijke Cel Ondersteuning Elisa Vermeulen & Andy HeurckmansTel 02/545 58 83 • Verantwoordelijke ProjectenOpleidingen en workshops: Cindy BullensTel 02 /545 58 82 • Afdelingshoofd Exploitatie Andy HeurckmansTel 02/545 58 52 • Verantwoordelijke Kwaliteit & OntwikkelingLiesbet Van CauwenbergheTel. 02/545 58 84

41. Afkortingen • BBO Bodembeheerorganisatie • BBR Bodembeheerrapport • BSN              Bodemsaneringsnorm • CGR            Centrum voor Grondreiniging • CvGP           Code van Goede Praktijk • EBSD           Erkende Bodemsaneringsdeskundige • GB Gebruiksbrief • GTM Grondtransportmelding • GTT Grondtransporttoelating • KWZ           Kadastrale Werkzone • SAP Standaard Analyse Pakket • SOG               Studie Ontvangende Grond • TOP              Tussentijdse Opslagplaats • TV                 Technisch Verslag • VG                Verantwoordelijke Grondverzet • VLAREA       Vlaams Reglement inzake Afvalvoorkoming en Beheer • VLAREBO     Vlaams Reglement betreffende de Bodemsanering • VO                Verontreiniging • W-TOP          Werfgebonden Tussentijdse Opslagplaats