Klinische les *** Ondervoeding en SNAQ op de (afdeling)

1. Klinische les***Ondervoeding en SNAQ op de (afdeling) Afdeling diëtetiek (naam diëtist)

2. Onderwerpen • Ondervoeding • Wat is het? • Wat zijn de gevolgen? • Hoe kun je het signaleren? • SNAQ • Implementatie van SNAQ op de afdeling • Casussen • Vragen

3. Wat is ondervoeding? Onbedoeld gewichtsverliesen/of een te laag gewicht BIJ ZIEKTE

4. Definitie ondervoeding bij ziekte • Slechte voedingstoestand • Te laag lichaamsgewicht (BMI < 18,5 (gewicht / lengte2)) • Onbedoeld gewichtsverlies • >10% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6 maanden • 5-10% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste maand • Matige voedingstoestand • Onbedoeld gewichtsverlies • 5-10 % onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6 maanden

5. Gevolgen ondervoeding Verminderde wondgenezing/ toename kans decubitus Meer kans op infecties (verminderde darmwerking en verlaagde weerstand) Afname gewicht en spiermassa Ondervoeding Langere opnameduur Hogere mortaliteit Meer kans op complicaties Afname kwaliteit van leven Hogere behandelingskosten

6. Ongewenst gewichtsverlies geeft neerwaartse spiraal Ziekte  Complicaties Inname  Behoefte  Gewicht (vet vrije massa) 

7. Prevalentie ondervoeding (screening 2001 en 2004, 2005, 2006) • Ziekenhuizen 25-40% • Polikliniek 10-15% • Verpleeghuis / verzorgingshuis 20-30% • Thuiszorg 10-15% • Revalidatie 25% • Psychiatrie 15-20%

8. Resultaten screening in Nederlandse ziekenhuizen (prevalentiemeting 2001, 2004, 2005 en 2006) • Hoge prevalentie van ondervoeding (25-40%) • Slechte herkenning van ondervoeding door de medische en verpleegkundige staf (50%) • Screenen op voedingstoestand bij opname in het ziekenhuis is noodzakelijk!!!!!

9. Eisen aan screeningsinstrument • Praktisch toepasbaar • Makkelijk en snel af te nemen (niet rekenen) • Begrijpelijk • Acceptabel voor patiënten en verpleegkundige staf • Valide, reproduceerbaar • Koppeling met een behandelplan • Breed te gebruiken; op verschillende klinische afdelingen

11. Wie zijn betrokken bij de uitvoering? • Verpleegkundige • Voedingsassistent • Arts • Diëtist • Keuken

12. SNAQ screening & behandelplan Screeningbij opname 2 of meer punten 3 of meer punten Consult diëtetiek Aantekening in status 2 – 3 tussendoortjes energie en eiwitverrijkte hoofdmaaltijden Optimaliseren voedingsbehandeling

13. SNAQ kar

14. Assortiment tussendoortjes Bijvoorbeeld: • Volle vruchtenyoghurt • Volle vruchtenkwark • Volle chocolademelk • Drinkvoeding • Balisto • M&M pinda • Evergreen • Sultana • Pinda’s • Borrelnoten • Roomijs Tijdstippen: 8:00uur ontbijt 10:00uur tussendoortje 12:00uur warme maaltijd 15:00uur tussendoortje 18:00uur 2e broodmaaltijd 20:00uur tussendoortje

15. Resultaten SNAQ-studie • Herkenning van ondervoede patiënten verbetert van 50% naar 80% • Snellere start van de voedingsbehandeling door diëtist (van gemiddeld dag 6 naar gemiddeld dag 2) • Verkorting van de opnameduur bij ernstig ondervoede patiënten • Kosteneffectiviteitsanalyse: kosten: 76 euro per bespaarde opnamedag • Kosten 1 opnamedag: 476 EUR voor een academisch ziekenhuis en 337 EUR voor een algemeen ziekenhuis (Oostenbrink 2005)

16. Casus 1 Mw A • Huidig gewicht: 70 kg • Lengte:1.70 m • Gewichtsverlies ongewenst en over periode van 1 maand 5 kg • Verminderde eetlust Score 3 punten Acties • Schakel de diëtist in (verpleegkundige en arts) • Verstrek 2 – 3 keer per dag een tussendoortje (voedingsassistent / verpleegkundige) • Verrijk de hoofdmaaltijden (keuken)

17. Casus 2 Dhr B • Huidig gewicht: 60 kg • Lengte: 1.75m • Gewichtsverlies ongewenst en over periode van 1 maand 4 kg Score 2 punten Acties • Verstrek 2 – 3 keer per dag een tussendoortje (voedingsassistent / verpleegkundige) • Verrijk de hoofdmaaltijden (keuken)

18. Casus 2 gedurende opname • Eten gaat moeizaam • Dhr B heeft weinig eetlust • Uit gewichtsevaluatie blijkt dhr B in één week 3 kg te zijn afgevallen • Actie: arts schakelt diëtist in

19. Vragen??? www.snellerbeter.nl/ondervoeding Andere links (bijvoorbeeld intranet diëtetiek o.i.d.)