420 likes | 632 Views
Ozvučavanje Tema 6. Zvučničke grupe. 6 Zvučničke grupe. P ojam zvučničke grupe Gornja granična frekvencija zvučničke grupe Snaga zračenja i koeficijent korisnog dejstva zvučničke grupe Načini električnog i akustičkog povezivanja zvučnika u grupi
E N D
OzvučavanjeTema 6 Zvučničke grupe
6 Zvučničke grupe • Pojam zvučničke grupe • Gornja granična frekvencija zvučničke grupe • Snaga zračenja i koeficijent korisnog dejstva zvučničke grupe • Načini električnog i akustičkog povezivanja zvučnika u grupi • Efikasnost i indeks pretvaranja zvučničke grupe sa međusobno povezanim zvučnicima • Linijski izvori (Prav linijski izvor, Lučni linijski izvor, “J” linijski izvor, • progresivni linijski izvor) • Primeri linijskih izvora
6 Zvučničke grupe Pojam zvučničke grupe Dva ili više identičnih zvučnika pravilno raspoređenih, na što manjim međusobnim rastojanjima. Zvučnici ugrađeni u jednu kutiju odnosno posebne zvučničke jedinice sa zatvorenom ili bas refleks kutijom, ili sa levkom, međusobno tako raspoređene da čine jednu celinu.
6 Zvučničke grupe Oblik zvučničke grupe a) kružni, b) linijski, c) kvadratni
6 Zvučničke grupe Namena zvučničke grupe U slučajevima gde se zahteva: Reprodukcija velikih nivoa zvuka uz mala izobličenja, Precizno definisane karakteristike usmerenosti,
6 Zvučničke grupe Gornja granična frekvencija zvučničke grupe c - brzina zvuka, N- broj spregnutih elemenata u grupi, a- poluprečnik membrane, g - odnos međusobnog rastojanja elemenata u grupi di poluprečnika membrane a (g = d/a).
6 Zvučničke grupe • Snaga zračenja i koeficijent korisnog dejstva zvučničke grupe • sopstvena otpornost zračenjajedne membrane, • - talasni broj, • - talasna dužina zvuka.
6 Zvučničke grupe Međusobna otprnost zračenja dve identične spregnute membrane poluprečnika a
6 Zvučničke grupe Snaga zračenja grupe od N identičnih elemenata koji vibriraju istom brzinom (imaju isti akustički protok), na frekvencijama ispod gornje granične frekvencije grupe, akustička snaga q akustički protok jednog elementa u grupi N – broj elemenata u grupi
6 Zvučničke grupe Stepen iskorišćenja zvučničke grupe N puta veći od stepena iskorišćenja jednog elementa
6 Zvučničke grupe Načini električnog i akustičkog povezivanja zvučnika u grupi Električno povezivanje: redno, paralelno, redno – paralelno i paralelno – redno. Akustičko povezivanje: u posebnim kutijama ili u jednoj zajedničkoj kutiji.
6 Zvučničke grupe Načini električnog i akustičkog povezivanja zvučnika u grupi Ako su zvučnici potpuno identični nije važno koja je električna veza upotrebljena. Kada su u pitanju zvučnici čiji su parametri dosta različiti bolje ih je vezati paralelno nego redno u grupi od dva, i bolje paralelno – redno (slika a), nego redno – paralelno (slika b), u grupi od četiri elementa.
6 Zvučničke grupe Efikasnost i indeks pretvaranja zvučničke grupe sa međusobno povezanim zvučnicima Indeks pretvaranja zvučnika = faktor pretvaranja izražen u dB Efikasnost zvučnika se obično izražava u dB i predstavlja nivo zvučnog pritiska koji zvučnik stvara na rastojanju 1m u smeru ose pri pobudi električnom snagom od 1W 1W na 8 odgovara naponu od 2,83 V 1W na 4 odgovara naponu od 2 V
6 Zvučničke grupe Efikasnost i indeks pretvaranja zvučničke grupe sa međusobno povezanim zvučnicima N identičnih zvučnika vezano paralelno na izlaz pojačavača snage Napon na priključcima zvučnika – identičan kao kad je jedan zvučnik priključen na pojačavač Ukupni nivo pritiska: + 6 dB za N = 2 Ukupna električna snaga: Indeks pretvaranja: za dB veći nego za jedan zvučnik Efikasnost grupe: za dB veća nego za jedan zvučnik.
6 Zvučničke grupe Efikasnost i indeks pretvaranja zvučničke grupe sa međusobno povezanim zvučnicima N identičnih zvučnika povezano na red, na izlaz pojačavača snage Na svakom od zvučnika napon je N puta manjinego na jednom zvučniku vazanom na izlaz pojačavača snage Nivo zvuka svakog od zvučnika je: Ukupan nivo zvuka svih zvučnika: Ukupan napon na svim zučnicima je isti kao kada je na izlaz pojačavača povezan samo jedan zvučnik. Indeks pretvaranja je isti kao za jedan zvučnik
6 Zvučničke grupe Efikasnost i indeks pretvaranja zvučničke grupe sa međusobno povezanim zvučnicima N identičnih zvučnika povezano na red, na izlaz pojačavača snage El. snaga po zvučniku N2 puta manja nego kada je u pitanju jedan zvučnik Ukupna električna snaga N puta manja nego za jedan zvučnik Ukupni nivo zvučnog pritiska isti kao za jedan zvučnik Efikasnost zvučnika: za veća nego za jedan zvučnik
6 Zvučničke grupe Efikasnost i indeks pretvaranja zvučničke grupe sa međusobno povezanim zvučnicima Efikasnost grupe od N zvučnika je veća za dB od efikasnosti koju ima jedan zvučnik, bez obzira da li se radi o paralelnoj ili rednoj vezi. Samo kod paralelne veze povećava se indeks pretvaranja grupe i ukupni nivo zvučnog pritiska za Indeks pretvaranja grupe kod redne veze kao i ukupni zvučni pritisak ostaju isti kao kod jednog zvučnika Pri redno - paralelnoj ili paralelno-rednoj vezi (pri istom broju rednih i paralelnih grana) indeks pretvaranja i ukupni nivo zvučnog pritiska se povećavaju za dB.
6 Zvučničke grupe Linijski izvori
6 Zvučničke grupe Linijski izvori – Prav linijski izvor
6 Zvučničke grupe Linijski izvori – Prav linijski izvor Ugao pokrivanja
6 Zvučničke grupe Linijski izvori – Prav linijski izvor Prelazno rastojanje – granica između bliskog i dalekog polja izvora Nivo zvuka do prelaznog rastojanja opada srednjom brzinom od 3 dB po udvajanju rastojanja Posle prelaznog rastojanja nivo zvuka opada brzinom od 6 dB po udvajanju rastojanja.
6 Zvučničke grupe Linijski izvori – Lučni linijski izvor duužina luka
6 Zvučničke grupe Linijski izvori – Lučni linijski izvor Frekvencija 4 kHz. Lučni izvor ima ugao od 45 i poluprečnik 4 m Dužina pravog izvora je ista kao dužina luka – 3,14 m
6 Zvučničke grupe Linijski izvori – “J”linijski izvor Dužina pravog dela je l =2 m, poluprečnik lučnog dela r = 1 m i ugao = 60 Podela na skalama je 10 dB po radijalnom inkrementu i 30 po ugaonom inkrementu
6 Zvučničke grupe Linijski izvori – “J”linijski izvor Pravi deo obazbeđuje pokrivanje daleke zone dok lučni deo obezbeđuje relativno širok ugao pokrivanja zarotiran prema dole. Karakteristika usmerenosti »J« linijskog izvora menja se sa promenom dužine pravog segmenta, poluprečnika, odnosno ugla lučnog segmenta, i frekvencije. Takođe se menja i pri promeni odnosa dužina ova dva segmenta ili odnosa intenziteta zvuka koje stvaraju elementi pravog i lučnog segmenta.
6 Zvučničke grupe Linijski izvori – Progresivni linijski izvor Ugao između dva susedna elementa 1 nN , N ukupan broj elemenata izvora Ako je =1, i ako je prvi element usmeren u horizinralnom pravcu, tj. 1 = 0, drugi će sa ovim pravcem zahvatati ugao 2 = 1, treći 3 = 3, četvrti 4 = 6, peti 5 = 10 itd
6 Zvučničke grupe Linijski izvori – Progresivni linijski izvor
6 Zvučničke grupe Linijski izvori – Progresivni linijski izvor Linijski izvor dužine l = 5 m i graničnog ugla = 45.
6 Zvučničke grupe Linijski izvori
6 Zvučničke grupe Linijski izvori - primeri JBL VT4889
6 Zvučničke grupe Linijski izvori - primeri
6 Zvučničke grupe Linijski izvori - primeri
6 Zvučničke grupe Linijski izvori - primeri VT4889 tri-amplified : 2x Low, 4x mid, 3x high Each low frequency transducer in the enclosure terminates individually All midrange transducers are energized as a group, All high frequency transducers are energized as a group. Four VT4889 three-way speaker systems
6 Zvučničke grupe Linijski izvori - primeri
6 Zvučničke grupe Linijski izvori - primeri Renkus-Heinz PN102/LA PNX102/LA
6 Zvučničke grupe Linijski izvori - primeri
6 Zvučničke grupe Linijski izvori - primeri Meyer Sound MIL O
Литература: • D. Davis, Е.Patronis, Sound System Engineering, Focal Press, 2006. • W. Ahnert, F. Steffen, Sound Reinforcement Engineering, Spon Press, 2000. • Д. Дринчић, Озвучавање, скрипта, ВЕТШ (у електронској форми), 2006