490 likes | 1.18k Views
ÜRTİKER ve GIDALAR. Prof.Dr. Mustafa ŞENOL Emekli Öğretim Üyesi. Isırgan Otu ( Urtica Dioica , Urtica Urens ). Gıdaların Yan Etkileri. Nonimmünolojik (Gıda İntoleransı) Metabolik Farmakolojik Toksik Diğer. J Am Diet Assoc 2011;111:1877-91. Gıda İntoleransı.
E N D
ÜRTİKER ve GIDALAR Prof.Dr. Mustafa ŞENOL Emekli Öğretim Üyesi
Gıdaların Yan Etkileri • Nonimmünolojik (Gıda İntoleransı) • Metabolik • Farmakolojik • Toksik • Diğer J Am Diet Assoc 2011;111:1877-91.
Gıda İntoleransı • Vazoaktifaminler (Tiramin, Histamin…) • (Peynir, Alkol, Balık, Salam-Sosis, Konserve) • Farmakolojik ajanlar (Histamin salgılatanlar) • (Yumurta, Deniz ürünleri, Çilek, Domates, Çikolata, Meyve suları) • Gıda katkıları • (Asetil salisilat, Sülfitler, Azo boyaları, Tartrazin, Benzoik asit…) SKINmed 2006;5:119-25.
YORK Testi ??? Int Arch Allergy Immunol 2011;155 (1):52-6.
Gıdaların Yan Etkileriİmmünolojik (Gıda Allerjisi) Ürtiker-Anjioödem Anafilaksi Atopik Dermatit Kontakt Dermatit • IgE-bağımlı • IgE-bağımlı olmayan • Mikst mekanizmalar • Hücresel SKINmed 2006;5:119-25.
Gıda Allerjisi • Çocuk • Yumurta, İnek sütü, Fıstık, Diğer yağlı çerezler, Balık, Soya • Erişkin • Fıstık, Diğer yağlı çerezler, Balık, Deniz ürünleri SKINmed 2006;5:119-25.
Akut ürtiker-Anjioödem • İnsidans: ~%20 • %20 olguda sebep gıdalar • Çocuk • Yumurta, İnek sütü, Fıstık, Diğer yağlı çerezler, Balık, Soya, Diğer proteinler, Konserve, Gıda katkıları… • Erişkin • Fıstık, Diğer yağlı çerezler, Balık, Deniz ürünleri, Diğer proteinler, Konserve, Gıda katkıları… Ped Clin North Am 2011; 58(2):315-26.
Kronik ürtiker-Anjioödem • İnsidans: ~%0.5 • Otoimmün: %45 • İdyopatik: %55 • Gıdalarla ilişki nadir Br J Dermatol 2012;166(4):747-52.
Kontakt Ürtiker • Çayır • Hayvan tüy ve tozları • Gıdalar (Susam, buğday) • Lateks • Gıda katkıları Ann Dermatol Venereol 2010: 137( 4): 281-4.
Ekzersizle İndüklenen Anafilaksi(Nonspesifik-Spesifik) • Buğday • Deniz ürünleri • Domates • Çilek • Çerez • Fıstık • Peynir Int Arch Allergy Immunol 2002;129:19-26. J Am Diet Assoc 2011;111:1877-91.
Gıda Katkı Maddeleri (~1000 adet) 1. Raf ömrünü uzatanlar (Koruyucular) 2. Hazırlama ve pişme özelliğini geliştirenler 3. Aroma ve renk geliştiriciler 4. Besin değerini geliştiriciler Ind J Dermatol Venereol Leprol 2010:76(2):103-15.
E Sistemi • Renklendiriciler • Koruyucular • Antioksidanlar • Emülsifiyer-stabilizatörler • Asit-baz sağlayıcılar • Tatlandırıcılar-koku verenler • Geniş amaçlı katkılar • E100-180 • E200-297 • E300-321 • E322-500 • E500-578 • E620-637 • E900-927
Doğal katkı maddeleri • Sülfitler (Antioksidan-antimikrobiyal) • Monosodyumglutamat (E621, tatlandırıcı) • Tartrazin (E102, sarı boya) TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007: 6 (5):351-6.
Yapay katkı maddeleri • Benzoatlar (Antimikrobiyal) • Parabenler (Antimikrobiyal) • Nitrit ve nitratlar (Antioksidan-antimikrobiyal) • Aspartam (Tatlandırıcı) TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007: 6 (5):351-6.
Tanı • Hikaye • Fizik muayene • Laboratuvar • Prik test (Özellikle çocuklarda) • Prik to prik test • Spesifik IgE • Semptom günlüğü • Eliminasyon diyetleri • Provokasyon testleri J Am Diet Assoc 2011;111:1877-91.
Tedavi Şüpheli gıdadan uzak durmak Antihistaminikler(Oral-parenteral) Kortikosteroidler (Oral-parenteral) Adrenalin (im) Bronkodilatörler (Sprey-iv) TNF-alfa blokörleri ? Lökotrien antagonistleri ?
Tedavi Oral desensitizasyon Plazmid DNA immünizasyon Probiyotikler (Laktobasillus) Allerjen immünoterapi (Denatüre listeria monositogenes ile) → TNF-ɑartışı Çin bitkileri Intern Emerg Med 2009;4:11-24.
Özet • Genetik • Gıdalar-katkı maddeleri • İlaçlar • İklim • Stres • Enfeksiyon • Otonom-kolinerjik sistem • Genel sağlık • Menstruasyon • Ekzersiz……Bütüncül Yaklaşım !!!