Het eMJV en de Emissieregistratie

1. Het eMJV en de Emissieregistratie Wim van der Maas 30 maart 2012

2. Inhoud: Hoe werkt de Emissieregistratie Welke (inter-)nationale leveringen vinden plaats (lucht en water) vanuit de Emissieregistratie Belang van het eMJV Hoe worden emissies aan het publiek getoond Wijzigingen in 2012 Wim van der Maas 23 september 2014

3. Emissieregistratie • Sinds 1974 de nationale emissies naar lucht, water en bodem, 350 stoffen • Twee datasets per jaar, formeel geaccordeerd door de opdrachtgevers • voorlopige dataset in juni, definitieve dataset rond de jaarwisseling • Nationaal en geregionaliseerd  GCN-kaarten en GDN-kaarten • Grootschalige Concentratiekaarten en Grootschalige Depositiekaarten • Rol RIVM: • voert de regie (70 emissie experts, 10 instituten) Wim van der Maas 23 september 2014

4. Emissieregistratie • Sinds 1974 de nationale emissies naar lucht, water en bodem, 350 stoffen • Twee datasets per jaar, formeel geaccordeerd door de opdrachtgevers • voorlopige dataset in juni, definitieve dataset rond de jaarwisseling • Nationaal en geregionaliseerd  GCN-kaarten en GDN-kaarten • Grootschalige Concentratiekaarten en Grootschalige Depositiekaarten • Rol RIVM: • voert de regie (70 emissie experts, 10 instituten) • verzorgt het elektronisch Milieujaarverslag (eMJV) • rapportages naar het kabinet, parlement, EU en VN • regionalisatie van de landelijke emissies • emissieloket emissieregistratie@rivm.nl (100 vragen/jaar) • Aarhus implementatie www.prtr.nlwww.emissieregistratie.nl met ongeveer 2000 unieke bezoekers per maand. Wim van der Maas 23 september 2014

5. Betrokken organisaties Directie Klimaat, Lucht en GeluidMinisterie van Infrastructuur en Milieu Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Waterdienst Dienst Verkeer en Scheepvaart Agentschap NL Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Dienst Regelingen Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie Wim van der Maas 23 september 2014

6. Internationale rapportages uit de Emissieregistratie Aan de EU, UNFCCC (Kyoto) en UNECE (Grootschalige luchtverontreiniging) • Op bedrijfsniveau vanuit de eMJV’s: • LCP – grote vuurhaarden (BEES-installaties incl. brandstofhoeveelheden) E-PRTR (lucht, water en afval), LPS (large point sources) , UWWTP (RWZI’s), OSPAR (Olie- en gaswinning) • Uitzondering: Emissiehandel (ETS) via de NEa (Nederlandse Emissieautoriteit) • Landelijke emissiecijfers: • Kyoto (Broeikasgassen aan de UNFCCC) en EU Monitoring Mechanisme • EU-NEC en CLRTAP (Grootschalige luchtverontreiniging) aan de UNECE • Kaderrichtlijn Water aan de EU • Eurostat afvalrapportage (EURAL) • Geregionaliseerde emissies • EMEP grid (UNECE) • Kaderrichtlijn water (waterindelingen) Wim van der Maas 23 september 2014

7. Diffuse bronnen Berekende emissies per bedrijfstak (SBI) eMJV / IPPC-inrichtingen Data in de ER Emissies van 2600 bedrijfsvestigingen 650 emissieoorzaken met nationale emissies en activiteitsniveau’s Verdeeld in 55 ‘werkvelden’ (voor de Emissiedeskundigen) 5 Taakgroepen • Energiesector, industrie en afvalverwerking • Landbouw • Verkeer • Water • Consumenten Wim van der Maas 23 september 2014

8. Diffuse bronnen • Landbouw, Vervoer, Consumptie • Midden- en kleinbedrijf (115.000) • Toenemend belang • Berekening gebaseerd op nationale (CBS) statistieken • EN emissiemodellen (verkeer, landbouw) • Emissiefactor * Activiteitsdata • Gedocumenteerd in methoderapporten • Voor elke emissieoorzaak beschikbaar op onze publieke website: • www.emissieregistratie.nl (doorzoek documenten) Wim van der Maas 23 september 2014

9. Waarom is ruimtelijke verdeling van emissies zo belangrijk? • Nederland heeft problemen met het behalen van de EU-normen voor luchtkwaliteit voor NOx & PM10 • Voorspellen via modellen de locale luchtkwaliteit • Via NSL = Nationaal Samenwerkingsverband Luchtkwaliteit • Vanaf 1990 is deze gebaseerd op de Emissieregistratie • En geijkt via het luchtmeetnet • Dit is in een wet verankerd • Deze wet staat de bouw van infrastructurele werken wel of niet toe • Veel aandacht vanuit de (lokale) overheden, NGO’s en het publiek • ‘Nederland op slot’ • Recente ontwikkeling: N-depositie op locale ‘Natura2000’-gebieden • Via het PAS instrumentarium, soortgelijke opzet • Geen nieuwe activiteiten als de kwaliteit vermindert Wim van der Maas 23 september 2014

10. Ruimtelijke verdeling • Elke emissieoorzaak heeft een eigen verdeelfunctie • 34 concepten voor verdeling, enkele honderden verschillende verdeelkaarten • Intensiteit van het weggebruik per autotype, wegtype en brandstofsoort • Verwarming woningen: een kaart voor elk type woning / jaarklasse • Altijd worden de nationale totalen ruimtelijk verdeeld • Punt-, lijn- en oppervlaktebronnen • We houden alle data in de originele vorm • Van hieruit naar de andere ruimtelijke lagen: • 5*5km2 (1*1km2, 500*500m2), gemeente, provincie, afwateringseenheid, stroomgebieden etc. • Bijvoorbeeld percentage van een wegvak in een gemeente Wim van der Maas 23 september 2014

11. Wegverkeer Weggebruik door personenauto’s op Rijkswegen Wim van der Maas 23 september 2014

12. SBI indeling • Na het plaatsen van de individueel rapporterende bedrijven (typisch 80% van de emissies) • De resterende 20% worden op locatie geplaatst via het aantal werknemers per bedrijfsvestiging voor deze SBI • Elk bedrijf met zijn coördinaten • 115.000 bedrijfsvestigingen • Hier voor SBI 15.8 (voedselproductie) Wim van der Maas 23 september 2014

13. Modellen • NH3&N2O vanuit mest • Uit en afspoeling naar water • Transport van containerschepen • Depositie (natte & droge) • N-depositie 1*1 km Wim van der Maas 23 september 2014

14. Lessons learned bij de ruimtelijke verdeling (allocatie) • Nu routinematig, maar nog steeds 1 fte • jaarlijks Data Acquisition Plan, meeste statistische data gratis (CBS) • additioneel budget voor de jaarlijkse verbeteringen: • AIS data voor Scheepvaart • Een landsdekkend verkeersmodel • Hoofd- en nevenvestigingen Intensieve veehouderij • Werkelijk gasverbruik per wijk • Nooit goed genoeg, want landelijke proxies • Gemeenten willen CO2 1990/200x voor elke bron voor hun klimaatplannen (Rotterdam Climate Initiative) • Lokaal beleid niet terug te vinden • Lokale initiatieven versus consistentie met de nationale cijfers • protocol welke de locale autoriteiten moeten volgen om hun gegevens in het nationale systeem te kunnen opnemen Wim van der Maas 23 september 2014

15. Inrichtingen e-MJV Dataflow ER Interne website 1 2 Embargo sheet Publieke website Alla rapportages 3 Wim van der Maas 23 september 2014

16. 1 Elektronisch Milieujaarverslag (eMJV) Geïntegreerde bedrijfsrapportage • Sinds 1995 verplichte jaarlijkse rapportage • Integratie van 11 verschillende bevragingen: Lucht, water, afval, energie, geluid, vuiligheid, bodem … • 1600 bedijfsvestigingen (inrichtingen) • Vragenlijst op papier 100+ pagina’s (vast format) • Sinds 2001 als het eMJ digitaal naar één centrale database (RIVM) • 250 (lokale) bevoegde gezagen voor de validatie • (provincies, gemeenten, hoogheemraadschapen, RWS) • Sinds 2009 als een webapplicatie • Veel ‘checks and balances’ ingebouwd, maar nooit verplichtend • Default emissiefactor, stookwaarde • Constant vergelijk met de historische emissies Wim van der Maas 23 september 2014

17. 1 eMJV Lessons learned • Integreer zoveel mogelijk bevragingen • Van de diverse bevoegde gezagen  RUD’s • Leg een relatie met de vergunningen (IPPC) om de bedrijfsvestigingen te identificeren voor één ronde!  BAG en KvK vestigingsnummer • Gebruik geen spreadsheets voor bevragingen • Problemen bij latere integratie • Valideer zoveel mogelijk voor de upload, geef vorig jaar als de basis • Incomplete of foute data kan niet naar de database worden verstuurd • Afwijkingen (meer dan x% verschil met vorig jaar) worden gemerkt • Centraliseer het gegevensbeheer • Het bedrijf is eigenaar van de gegevens! Wim van der Maas 23 september 2014

18. Work package MDB’s Work package MDB’s Work package MDB’s Work package MDB’s Work package MDB’s Work package MDB’s Inrichtingen e-MJV Dataflow ER 2 Interne website Alle rapportages Wim van der Maas 23 september 2014

19. 2 Interne website met de ER-partners • Besloten, alleen toegangkelijk voor de ER-partners (extranet) • Down- en Uploads door de werkveldtrekkers • Versiecontrole • Allen de werkveldtrekker kan zijn werkveld uploaden • Veel automatische checks gedurende de uploads • Automatische logging van alle uploads • EmissionExplorer voor snelle controle • Na een upload kan elke partnes het gehele plaatje controleren • Vergelijk met eerdere datasets • Trends analyseren (grafisch) Wim van der Maas 23 september 2014

20. 3 Publieke website (Aarhus implementatie) Om het publiek te informeren over de emissiebronnen in hun omgeving • Tweetalig • Integratie van puntbronnen en diffuse emissies • Integratie van compartmenten (lucht, lucht IPCC, bodem, water indirect and direct) • Kaarten per emissiebron, 5*5 km grid, per gemeente, stroomgebied, afwateringseenheid etc. • Emissie Explorer, een dataset, geen activiteitsdata • Alle methoderapporten (200 documenten), gedetaileerde exports (100.000.000 emissie records) www.prtr.nl or www.emissieregistratie.nl • Maar ook via de EU http://prtr.ec.europa.eu/ (Nederlandstalig) Wim van der Maas 23 september 2014

21. Wim van der Maas 23 september 2014

22. Nieuw in het eMJV V10 (2012) • Na het ‘rampjaar’ 2010 en een matig 2011 (6+) • Nu een beperkt aantal wijzigingen (rust aan het front) • Een nieuwe module voor de MJA-bedrijven de EEP-module. Hiermee geven bedrijven de energiebesparingsplannen in. • Vereenvoudigen van het door bedrijven laten aangeven dat zij geen emissies/afval boven de drempel hebben en dus niets hoeven in te vullen. • Verduidelijken van de watermodules. Met de komst van de Waterwet is het minder duidelijk wie er als bevoegd gezag moet optreden voor de verschillende watermodules: de woorden directe of indirecte lozing zijn niet meer volledig discriminerend op dit punt. • BEES-A: voor bedrijven wordt het minder dwingend om te kiezen voor ingave van niet BEES-A stoffen op het niveau van de (BEES-A) installatie. • Vasthouden eerder gebruikte parameters bij de selectie van een eMJV • Opname van het KvK vestigingsnummer Wim van der Maas 23 september 2014

23. In de loop van 2011 werd al opgelost: • Het onterecht zichtbaar zijn van de opmerkingen uit het eerdere jaar • Op enkele plekken overnemen van de waarden van het vorige jaar bij heen en weer schakelen tussen huidig en vorig jaar • Herstellen van een fout bij het niet kunnen gebruiken van decimalen bij de opgaven van NMVOS. • Herstellen van fouten bij navigeren tussen huidig jaar en vorig jaar waarbij veldvulling onterecht wordt meegenomen. • Diverse punten waarbij fouten in optellingen worden getoond in totaalschermen en op de print. • Diverse verbetering in kleurgebruik van veldvulling en –achtergronden. • Diverse verbeteringen bij het opbouwen van de print, zowel ten aanzien van lay-out als inhoud. Wegnemen fout (zonder adequate melding) bij voorinvulling detailstoffen zonder initiële aanwezigheid overkoepelende stofgroepen. • Diverse punten met verbeterde functionaliteit voor beheerders bij mutaties historische gegevens. • Diverse punten met verbeterde regels voor validatie bij onvolledige invoer. • Diverse punten met verbeterde afhandeling procedures bij statuswijzigingen. Wim van der Maas 23 september 2014

24. Dank voor jullie aandacht Wim van der Maas 23 september 2014