Veri Tabanı Yaşam Döngüsü ve MS Access

Veri Tabanı Yaşam Döngüsü ve MS Access Yaşar Tonta Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü DOK 322: Veri Tabanı Yönetim Sistemleri Bazı slaytlar için kaynak: Ray R. Larson, School of Information Management and Systems, UC Berkeley http://sims.berkeley.edu/courses/is257/s04

Plan • Tekrar • Veri Tabanı Yaşam Döngüsü • Access ve Diveshop Veri Tabanı

Veri Tabanı Çevresi CASE Araçları Kullanıcı Arayüzü Uygulama Programları Havuz VTYS Veri Tabanı

Veri Tabanı Bileşenleri VTYS =============== Tasarım araçları TabloYaratma Form Yaratma Sorgu yaratma Rapor yaratma Prosedürel dil derleyicisi (4GL) ============= İşletim sırasında Form işleyici Sorgu işleyici Report Writer Language Run time Veri Tabanı Uygulama Programları Veri tabanı: Kullanıcı verileri Metadata Dizinler Uygulama Metadatası İçerir Kullanıcı Arayüzü Uygulamaları

Terimler ve Kavramlar • Veri Tabanı • VTYS • Örgüt • Varlık • Özellikler • Veri değerleri • Kayıtlar • Dosya • Anahtar • Primer anahtar

Terimler ve Kavramlar • Veri sözlüğü • Veri yönetimi • Veri tabanı yönetimi • Veri hizmetçisi • Veri yöneticisi • Veri tabanı yöneticisi

Terimler ve Kavramlar • Veri bağımsızlığı • Modeller • (1) Veri tabanı görünümleri ya da düzeyleri • Kavramsal, mantıksal, fiziksel • (2) VTYS türleri • İlişkisel, Hiyerarşik, Ağ, Nesne Tabanlı, Nesne Tabanlı İlişkisel • Metadata

Modeller (1) Uygulama 1 Uygulama 2 Uygulama 3 Uygulama 4 Dış Model Dış Model Dış Model Dış Model Uygulama 1 Kavramsal gerekler Uygulama 2 Kavramsal gerekler Kavramsal Model Mantıksal Model İç Model Uygulama 3 Kavramsal gerekler Uygulama 4 Kavramsal gerekler

Veri Modelleri (2): Tarihçe Kitaplar (no, başlık) Yazarlar (ad, soyad) Yayıncılar Konular • Hiyerarşik Model (1960’lar ve 1970’ler) • Programlama dillerindeki veri yapılarına benziyor.

Veri Modelleri (2):Tarihçe Yazarlar Konular Kitaplar Yayıncılar • Ağ modeli (1970’ler) Verilerin tek girişini ve veri zincirleri boyunca dolaşma “bağlantıları” sağlar

Veri Modelleri (2): Tarihçe • İlişkisel Model (1980’s) • Veriler için kavramsal olarak basit bir model; veriler, ilişkiler (“tablolar”) olarak tanımlanır ve tüm veriler görülebilecek şekildedir

Veri Modelleri (2): Tarihçe Kitaplar (no, başlık) Yazarlar (ad, soyad) Yayıncılar Konular • Nesne Tabanlı Model (1990’lar) • Veriyi ve işlemleri “Nesne” olarak kapsülleştirir

Veri Modelleri (2): Tarihçe • Nesne-İlişkisel Model (1990’lar) • İlişkisel Modelin iyi bilinen özelliklerini Nesne Tabanlı özelliklerle birleştirir. Bunlar: • Kullanıcı tanımlı veri türleri • Kullanıcı tanımlı fonksiyonlar • Kalıtım ve alt sınıflar

Veri Tabanı Sistemi Yaşam Döngüsü Fiziksel Yaratım 2 Dönüştürme 3 Tasarım 1 Büyüme, Değişim ve Yaşatma 6 Entegrasyon 4 İşlemler 5

“Cascade” Görünümü Proje saptama ve seçimi Proje başlatma Ve planlama Analiz Mantıksal tasarım Fiziksel tasarım Kurulum Yaşatım bkz Hoffer, s. 41

Tasarım • Örgütün gereksinimlerini belirleme • Veri tabanı Kavramsal Modelini geliştirme • Varlık-İlişki diyagramı tekniklerini kullanarak • Veri Sözlüğü inşa etme • Mantıksal Modeli geliştirme

Fiziksel Yaratım • Veri tabanı Fiziksel Modelini geliştirme • Veri formatları ve türleri • Dizinlerin belirlenmesi, vs.. • Prototip veri tabanının yüklenmesi ve test edilmesi • Güvenlik, gizlilik ve erişim denetimlerinin kararlaştırılması ve kurulması • Tutarlılık sınırlamalarının kararlaştırılması ve kurulması

Dönüştürme • Yeni veri tabanını kullanmak için mevcut veri setlerini ve uygulamalarını dönüştürme • Eski verileri yeni formatlara dönüştürmek için programlar ve dönüştürme programcıkları (utility) gerekebilir

Entegrasyon • 3. Adımla örtüşür • Yeni veri tabanına dönüştürülmüş ve yeni uygulamaların entegrasyonu

Büyüme, Değişim ve Yaşatma • Değişim, bir yaşam biçimidir • Uygulamalar, veri gerekleri, raporlar vs. yeni gereksinimlere göre değişir • Veri tabanı ve uygulamaların değişiklik gereksinimlerini karşılaması için değiştirilmeleri gerekir

Yaşam Döngüsünün Bir Başka Görüntüsü Entegrasyon 4 İşlemler 5 Tasarım 1 Fiziksel Yaratım 2 Dönüştürüm 3 Büyüme, Değişim 6

Test Veri Tabanı • DiveShop veri tabanı dalış takımları satan ve dalış turları düzenleyen bir işletme hakkında bilgiler içermektedir. Bu işletme: • Belli güzergahlardaki çeşitli dalış noktalarına geziler düzenlemektedir • Dalış noktalarının belirli özellikleri vardır: • Deniz yaşamı türleri • Diğer özellikler (örneğin batık gemiler) • Belli geziler için müşterilere dalış teçhizatı kiralamakta ve satmaktadır.

Varlık-İlişki Diyagramları • Varlık-İlişki diyagramları veri tabanı tasarımında kullanılan temel araçlardan biridir • Varlık-İlişki diyagramlarını daha sonra ayrıntılı olarak inceleyeceğiz • Varlık-İlişki diyagramları Varlıkları (dikdörtgenler) ve özelliklerini (elipsler) ve varlıklar arasındaki ilişkileri (baklava dilimleri) gösterir

Diveshop Varlıkları: SITES Site Highlight Site Notes Distance From Town (M) Site Name Distance From Town (Km) Destination no Depth (ft) SITES Site no Depth (m) Visibility(ft) Skill Level Visibility (m) Current

Diveshop Varlıkları: DIVECUST City State/Prov ZIP/Postal Code Street Country Name Phone DiveCust Customer no First Contact

Diveshop Varlıkları: DEST Spring Temp (C) Spring Temp (F) Avg Temp (C) Summer Temp (C) Avg Temp (F) Summer Temp (F) Destination name Fall Temp (C) Dest Destination no Fall Temp (F) Accommodations Winter Temp (C) Travel Cost Winter Temp (F) Body of Water Night Life

Diveshop Varlıkları: BIOLIFE Species Name Length (cm) Length (in) Common Name Notes external Category Graphic external BioLife Species no

Diveshop Varlıkları: SHIPWRCK Type Interest Tonnage Category Length (ft) Site no Length (m) Shipwrck Ship Name Beam (ft) Graphic external Condition Beam (m) Passengers/ Crew Cause Survivors Comments external Date Sunk

Diveshop Varlıkları: DIVESTOK Reorder Point On Hand Cost Equipment Class Sale Price Description DiveStok Rental Price Item No

Diveshop Varlıkları: DIVEORDS Ship Via Sale Date Customer No Payment Method DiveOrds Order no CCNumber Vacation Cost CCExpDate Destination No of People Return Date Depart Date

Diveshop Varlıkları : DIVEITEM Qty Rental/ Sale Item no DiveItem Line Note Order no

Diveshop Varlıkları: BIOSITE Species No Site No BioSite

Diveshop Varlıkları: SHIPVIA Ship Via Ship Cost ShipVia

DiveShop Varlık-İlişki (ER) Diyagramı Customer No DiveCust Destination Name ShipVia Customer No Destination no ShipVia ShipVia DiveOrds Dest Destination no Destination Order No Site No Order No Sites DiveItem Site No BioSite ShipWrck Item No Species No Site No DiveStok BioLife Item No Species No 1 n 1 n n 1 1 1 n n 1 1 n 1/n n n 1 1

DiveShop Ödevi (ders programından bağlantı var) • Delaware adlı batık geminin tonaj kapasitesi ne kadardı? • Karen Ng adlı müşterinin adresi nedir? • Hangi güzergahlarda (destinations) ve yerlerde (sites) Benekli Kartal (Spotted Eagle Ray) bulabilirsiniz? • Palancar Reef (site) hangi güzergahtadır? • Lorraine Vega adlı müşteri gezide hangi yerlerde (sites) dalış yapabilir? • Keith Lucas seçtiği gezide batık gemi görmek istemektedir. Gittiği yer doğru mu? • Richard Denning hangi dalış malzemelerini alıyor? • Louis Jazdzewski’nin kiraladığı malzemelerin fiyatı ne kadardır?

DiveShop ödevi • Dersin web sayfasından indirilebilir • Her soru için MS Access’de bir sorgu yaratın

Veri Tabanı Yaşam Döngüsü ve MS Access