150 likes | 178 Views
Explore the fascinating world of biology through the study of cells, energy, and life on our planet. Learn about the different types of cells, their functions, and the importance of energy in sustaining life. Discover how organisms obtain energy through photosynthesis and respiration. Uncover the intricate interconnectedness of plants, animals, and the environment. Delve into the unique processes of reproduction and the creation of new life. Gain an appreciation for the wonders of biology and its impact on our world.
E N D
Bitheolaíocht an Teastais Shóisearaigh Scéal Athbhreithnithe le Taiscéalaithe an Teastais Shóisearaigh
Inniu, chríochnaíomar ag staidéar Bitheolaíocht dár dTeastas Sóisearach. Múineann bitheolaíocht dúinn faoin mbeatha ar ár bpláinéad. D’fhiafraigh ár múinteoir dúinn cad a bhí foghlamtha againn...
D’insíomar dó gur fhoghlaimíomar faoi chealla.... trí bhreathnú orthu faoi mhicreascóp. Ansin, d’fhiafraigh ár múinteoir........ “Cén cineál cealla a ndearna sibh staidéar orthu?”
D’fhreagair Seán, “rinneamar staidéar ar chealla fola deara i gcorp an duine”. “Is iad sin na cinn a iompraíonn ocsaigin”, a dúirt Megan. “Is ea, agus troideann na fuilchealla bána i gcoinne galair”,arsa Declan.
“Cad eile a iompraíonn ár gcuid fola?”, a d’fhiafraigh ár múinteoir. D’fhreagair Graham, “Iompraíonn sé an bia……a bhrisimid síos inár gcóras díleáite”. “Is mar sin a fhaigheann ár gcealla go léir fuinneamh ónár mbia”, a dúirt Kathy.
Tógaimid ocsaigin isteach trínár scamhóga! Úsáidimid ocsaigin chun an fuinneamh a fháil ónár mbia agus dé-ocsaíd charbóin a eisfhearadh. Chuir ár múinteoir i gcuimhne dúinn gurb éard a thugtar air seo ná... RIOSPRÁID
“Faigheann tomhaltóirí fuinneamh ó tháirgeoirí trí shlabhra bia,”, a dúirt Nicole. “Déanann táirgeoirí bia le cabhair ó chlóraifill, solas na gréine agus dé-ocsaíd charbóin”, a dúirt Megan. “Tugtar fótaisintéis air seo”, arsa Eoin.
“Úsáideann plandaí bláthanna chun atáirgeadh a dhéanamh”, arsa Niamh. “Is féidir le feithidí nó an ghaoth pailín a thabhairt chuig an stiogma”, arsa Laura. “Nuair a bhíonn ubh toirchithe, forbraíonn síol is féidir a scaipeadh”, arsa Seán i gcogar.
“Baineann ainmhithe úsáid as toirchiú freisin chun beatha nua a chruthú”, a mheabhraigh an múinteoir dúinn. “Táirgeann fireannaigh speirm sna huirí”, arsa Declan. “Toirchíonn an speirm seo ubh, as a bhfásfaidh leanbh”, a dúirt Kevin.
“Cén fheidhm atá ag toirchiú”? a d’fhiafraigh ár múinteoir…… …..Bhí stad ionainn…. Go dtí, ar deireadh, gur fhreagair Eoin go ligeann sé don bheirt tuismitheoirí géinte a thabhairt ar aghaidh chuig a bpáistí.
“Cén fáth an bhfuil sé tábhachtach faisnéis a sheoladh ar aghaidh chuig an gcéad ghlúin eile”? a d’fhiafraigh ár múinteoir…… “Chun gur féidir leo maireachtáil”, a d’fhreagraíomar le chéile. Bhí meangadh gáire ar ár múinteoir, ní rud maith é sini gcónaí. “Tabhair sampla dom”, a dúirt sé.
Bhí Kevin réidh. Ní mór do phlanda gaineamhlaigh na rudaí cearta a bheith acu chun maireachtáil i dtoscaí tirime”, a dúirt sé go cinnte. “Sea, cosúil le fréamha maithe mar ancaire aige”, arsa Laura.
“Is féidir linn cur isteach ar an dúlra freisin trí fhuíollábhar nach dteastaíonn a scaoileadh amach inár dtimpeallacht”, arsa ár múinteoir. “Tugtar TRUAILLIÚ air seo”, a chanamar le chéile.
Tá a fhios againn go bhfuil an dúlra go hálainn, agus go gcuireann sé go leor rudaí ar fáil dúinn, cosúil le bia, foscadh, leigheas, éadach agus fóillíocht. Is mór an trua é a scriosadh, a d’aontaíomar.