200 likes | 481 Views
TOPRAKLARIN FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİNİN YANSITMA PARAMETRESİNE ETKİSİ. 1 Prof. Dr. Akif GERAYZADE , gerayzade@azeri.com 1 D oç. D r. Ali JAFAROV 2 Yrd. Doç. Dr. Fariz MIKA İLSOY, farizm@selcuk.edu.tr. 1 Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi
E N D
TOPRAKLARIN FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİNİN YANSITMA PARAMETRESİNE ETKİSİ 1 Prof. Dr. Akif GERAYZADE, gerayzade@azeri.com 1Doç. Dr. Ali JAFAROV 2Yrd. Doç. Dr.Fariz MIKAİLSOY, farizm@selcuk.edu.tr 1 Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Toprakbilimi ve Agrokimya Enstitüsü, Bakü, Azerbaycan 2 S.Ü. Ziraat Fakültesi, Toprak Bölümü, Konya
TO THE QUESTION ON INFLUENCE OF PHYSICAL AND CHEMICAL PARAMETERSON REFLECTIVE PROPERTIES OF SOILS 1 Prof. Dr. Akif GERAYZADE, gerayzade@azeri.com 1Doç. Dr. Ali JAFAROV 2Yrd. Doç. Dr.Fariz MIKAİLSOY, farizm@selcuk.edu.tr 1 Institute of Soil Science and Agrochemical, AZ 1073, Baku, Azerbaijan, 2 University of Selcuk, Agricultural Faculty, Department of Soil Science, 42031 Konya TURKEY
ÖZET • Makalede toprak - humusunun, - nemliğinin, - mekanik terkibinin (bünyesinin), - karbonatlığının, - tuzlarının toprakların integral yansıtma kabiliyetine (R∑) tesiri araştırılmıştır.
GİRİŞ • Çevrede baş veren ekolojik proseslerin başlıca biyolojik bileşeni topraktır. • Çevrenin korunması her bir vatandaşın borcudur. • Özellikle, toprakların degradasiyasını zamanında uyarmak etmek önemli problemlerden birisi olduğundan, toprakta baş veren bütün proseslerin araştırılması gerekmektedir.
Günümüzün problemi olan: Yer Küresininısınması toprakta baş veren proseslerle yakından alakalı olduğu bilinmektedir • Makalede toprağın optik özelliği olan yansıtma kabiliyyetine toprağın çeşitli parametrelerinin (humusun, nemliğin, bünyesinin karbonatlığın, tuzların) etkisi araştırılmıştır. • Yansıtma özelliği toprağın sıcaklık rejiminin oluşumu ile birbaşa alakalıdır • Toprağın çeşitli özelliklerine tesir etmekle onun sıcaklık rejimini değişmek mümkündür.
Be sebeden biz Azerbaycanın çeşitli toprak tiplerinde humusun, nemliğin, mekanik terkibinin (bünyesinin) karbonatlığın, tuzların toprakların integral yansıtma kabiliyetine (R∑) etkisini inceledik.
МАТЕRYАL VE МETOT • Bilindiği gibi, тоpragın yansıtma parametresine (R’ne) eсаs etkileyici faktörler humus, karbonatlık, tuzlar, mekanik terkip, demirin çeşitli bilenşenleri ves dir. • Тоprağın R’ne bu parametrelerin etkisi hakta bilimsel araştırmalara az az rastlanmaktadır. • Bu makalede 3 farklı tip toprakların genetik özelliklerine bağlı olarak R’in neticeleri verilmiştir. • Araştırmamızda spektrofotometre cihazı istifade olunmuştur.
Araştırılan toprak tipleri: • Uzun müddetli sulanan kestane toprak, • Kestane toprak • Calsisols (boz) toprak • Gleyic Calsisols Killi boz toprak
SONUÇLAR • Tablo 1’de araştırılan тоprakların - integral yansıtma R∑, - mekanik terkibi, - tuz miktarı, - humusu, - karbonatlığı, - hikroskopik nemliği ve - pH parametreleri verilmiştir
Tablo. Araştırılan toprakların fiziksel kimyasal parametreleri ve onların yansıma özelliği
Bu faktörlerin her birinin değerini analiz ederek toprakların yansıtma parametresini değerlendire bilerik • R’in en yüksek değeri calsisoil tipli toprakların alt katmanında: 53-98 cm’de rastlanır. • Bu katmanda olan toprak terkibinde humus en az, karbonatlar ise oldukça çoktur.
Bilindiği gibi humus yansıtma özelliğinin yani, R’nin değerini azaltır. • Karbonatlık ise tersine: R’in değerinin artmasına sebep olur. • Buna göre ele alınan katmandaki toprağın yansıtma kabiliyetinin yüksek olması, humusun oldukça az olması (% 0,35) ve karbonatlığın ise yüksek (% 25,52) olmasıdır.
Araştırılan topraklardaki değişimler grafiksel olarak aşağıda gösterilmiştir
Şekil 1. Solonçak toprak profilinde humus miktarına bağlı olarak yansıma parametresinin değişimi
Şekil 2. İntegral Yansıma parametresinin topraktaki humus miktarına göre değişmesi
Şekil 3. Solonçak toprak profilinde karbonat miktarına göre yansıma parametresinin değişimi
Şekil 4. İntegral Yansıma parametresinin topraktaki karbonat miktarına göre değişmesi
Şekil 5. İntegral Yansıma parametresinin ( R∑ ) kestane tip toprak profilindeki agregasiyonuna göre değişmesi 1: 0-36 cm; 2: 36-63 cm ; 3: 63-100 cm; 4: 100-129cm
Şekil 6. İntegral Yansıma parametresinin ( R∑ ) çayır boz tip toprak profilindeki agregasiyonuna göre değişmesi 1: 0-27 cm; 2: 55-88 cm ; 3: 88-136 .