320 likes | 1.11k Views
Tıpta Çeşitli Kodlama Sistemleri . ICD - 10 International Classification of Diseases (UHS). UHS, mortalite nedenlerinin kodlanması için Dünya Sağlık Örgütü tarafından geliştirilmiş bir kodlama sistemidir.
E N D
Tıpta Çeşitli Kodlama Sistemleri
ICD - 10 InternationalClassification of Diseases(UHS) • UHS, mortalite nedenlerinin kodlanması için Dünya Sağlık Örgütü tarafından geliştirilmiş bir kodlama sistemidir. • Sağlık hizmetlerinin yönetimi ve epidemiyolojik çalışmalarda uluslararası karşılaştırılabilir istatiksel veri sağlamak amacıyla geliştirilmiştir. • UHS-10, 1990’ların başından itibaren pek çok ülkede hem mortalite hem de morbidite nedenlerinin kodlanması için kullanılmaktadır.
MORBİDİTE Hastalık oranı, belli bir hastalık gösterenlerin sağlam kimselere oranı MORTALİTE Ölüm oranı, belli bir nüfus içinde, belli bir zaman sürecinde görülen ölümlerin binde olarak ifade edilen miktarı
ICD-10’un özellikleri • Dünya çapında tutarlı bir kodlama sağlar, • Detaylıdır, her tür hastalığın kodlanması mümkündür, • Karşılaştırmalı istatistiksel veri sağlar.
UHS – 10 Sınıflama Yapısı • UHS-10, alfa-nümerik bir kod yapısına sahiptir. • UHS-10 sınıflama yapısında beş düzey bulunmaktadır. • 23 Bölüm= 1. Düzey • 260 Blok = 2. Düzey • 2.035 Üç basamaklı hastalık kodu= 3. Düzey • 8.932 Dört basamaklı hastalık kodu=4.Düzey • 45.000 Beş basamaklı hastalık kodu =5.Düzey
ICD 10’da sınıflama yapısı • ICD-10’un sınıflama yapısında 5 düzey bulunmaktadır. Her düzey, bir üsttekinin detaylandırılmış halidir. • 1. Düzey, hastalıkların genel olarak sınıflandırıldığı bölümlerdir. ICD-10’da toplam 23 bölüm bulunmaktadır.
ICD-10’da Bölümler • Bölüm I Enfeksiyon ve paraziter hastalıklar(A00-B99) • Bölüm II Neoplazmlar (C00-D48) • Bölüm III Kan ve kan yapıcı organ hastalıkları ve immün • mekanizmayı içeren hastalıklar (D50-D89) • Bölüm IV Endokrin,nutrisyonel ve metabolik hastalıklar • (E00- E90) • Bölüm V Akıl ve davranış bozuklukları (F00-F99) • Bölüm VI Sinir sistemi hastalıkları (G00-G99) • Bölüm VII Göz ve gözle bağlantılı doku hastalıkları • (H00-H59) • Bölüm VIII Kulak ve mastoid oluşum hastalıkları (H60-H95) • Bölüm IX Dolaşım sistemi hastalıkları (I00-I99) • Bölüm X Solunum sistemi hastalıkları (J00-J99)
ICD-10’da Bölümler • Bölüm XI Sindirim sistemi hastalıkları (K00-K93) • Bölüm XII Cilt ve cilt altı dokusu hastalıkları (L00-L99) • Bölüm XIII Kas-iskelet ve bağ dokusu hastalıkları (M00-M99) • Bölüm XIV Ürogenital sistem hastalıkları (N00-N99) • Bölüm XV Gebelik, doğum ve lohusalık dönemi hastalıkları (O00-O99) • Bölüm XVI Perinatal don Emden kaynaklanan hastalıklar ( POO-P96 ) • Bölüm XVII Konj. malformasyon, deformasyon ve kromozom • anomalileri (Q00-Q99) • Bölüm XVIII Semptomlar ve anormal klinik ve laboratuvar bulguları • (R00-R99) • Bölüm XIX Yaralama, zehirleme ve dış nedenlere bağlı durumlar • (S00-T98) • Bölüm XX Hastalık ve ölümün dış nedenleri(V01-Y98) • Bölüm XXISağlık durumu ve sağlık hizmetlerindenyararlanmayı • etkileyenfaktörler (Z00-Z99)
ICD-10’da Bölümler . Bölüm XXII Özel amaçlı kodlar(U00-U99) . Bölüm XXIII Neoplazmların morfolojisi (M800-M998)
ICD-10’da Bölümler Vücut sistemleri, (Bölüm III, IV, V, VI, VII, VIII, IX, X, XI, XII,XIII ve XIV), Etyoloji (Bölüm I, II, XVII, XIX, XX,XXIII) Diğerleri (Bölüm XV, XVI, XVIII, XXI,XXI)
Birinci Düzey: 23 Ana Bölüm • Anatomik bölgeye göre sınıflama: 13 bölüm • Etkene göre sınıflama: 1 bölüm (enfeksiyon ve parazit hastalıkları) • Türe göre sınıflama:1 bölüm (neoplazmlar) • Döneme göre sınıflama:1 bölüm (perinatal dönem) • ...
İkinci düzey, • Her bölümdeki belli hastalıkların bir araya getirilmesi ile bloklar oluşur. • Blok sayısı bölümden bölüme değişmektedir. Örneğin, Bölüm 1'de 23 blok yer alırken, Bölüm 3'de sadece 6 blok bulunmaktadır. • Blokların hiyerarşik sayısı da bölümler arasında farklılık göstermektedir.
Üçüncü düzey, • Hastalıkların tek tek ele alındığı 3 basamaklı hastalık kodları. • 3 basamaklı hastalık kodları UHS-10'un temel çatısıdır (çekirdek sınıflama). • DSÖ mortalite veri tabanının oluşturulması ve uluslararası genel karşılaştırmaların yapılabilmesi için temel seviyeyi oluşturur.
Dördüncü düzey, • Hastalıkların daha detaylı tanımlandığı 4 basamaklı hastalık kodları. • 3 basamaklı hastalık kodlarına 4. basamakların ilavesi ile ayrıntılandırılmışlardır. • Özellikle tıbbi araştırmalar için en az bu seviyede kodlama yapılması önerilmektedir.
Beşinci düzey, • Özellikle hastalık ve ölümlerin dış nedenleri ile yaralanma, zehirlenme ve dış nedenlerin bazı diğer sonuçlarının yer aldığı 19 ve 20. ana bölümlerde; kodlar 5 basamağa genişletilebilmektedir. • Beşinci basamak genişletme kodları yeni bir hastalık veya harici neden belirtmez. • 0-9 arası olan bu genişletme kodları olgunun meydana geldiği yeri belirtmek için kullanılmaktadır.
ICPC-2InternationalClassification of PrimaryCare • Wonca tarafından aile hekimliği için geliştirilmiştir. • İki eksenli yapısı vardır. • Karşılaşma nedeni, tanı ve tedaviyi kodlamayı sağlar. • Yaklaşık 1400 kod içerir.
ICPC Plus (BEACH Codes) • Avustralya tarafından ICPC’ye dayandırılarak geliştirilmiştir. • Bölgesel ihtiyaçları karşılamayı hedefler (örn. Aborjin sağlık sorunları) • BEACH: Bettering the Evaluation and Care of Health • 7000 civarında başlık içermektedir.
READ Codes(Clinical Terms Version 3) • İngiltere’de geliştirilmiştir • Yaklaşık 50 bin başlık içerir. • 1999’da American College of Pathologists ile işbirliği halinde SNOMED CT(Clinical Terms)’ye dahil edilmiştir.
SNOMED • American College of Pathologists tarafından geliştirilmiştir. • 1999’da İngiltere Sağlık Bakanlığı ile işbirliği halinde SNOMED CT oluşturulmuştur. • Kodlama sistemi olmayıp bir tıbbi terminolojidir. • Yaklaşık 360 bin başlık içerir.
CPT4 – Current Procedural Terminology Güncel İşlemler Terminolojisi • CPT4, Amerikan Hekimler Birliği (AMA) tarafından geliştirilen ve 1966’dan bu yana her sene revize edilen bir kodlama sistemidir. • CPT4, ABD’de hekimlerin gerçekleştirdikleri işlemlerin ve hizmetlerin fatura edilmesi amacıyla kullanılmaktadır. • ITO tarafından, TTB adına mevcut hizmet listesinin yerine kullanılması amacıyla ilk çevirisi 1998 yılında yapılmıştır.
Özet • Kodlama tıbbın her alanına girmiştir. • Tanı • İlaç • Laboratuvar • Malzeme • .. • Tıbbi isimlendirme olarak en bilinen sistem SNOMED CT • Tanı kodlaması olarak ise ICD 10 • Birinci basamaktaki standart kodlama sistemi ICPC • Hekimlerin doğal dilleri ile yazdıkları tanıları birebir bulmak mümkün değil. • Elektronik hasta kayıt sistemlerinde hekimin doğal diliyle yazdığı teşhisi de girmeye imkan tanınması gerekir.
Tıpta Sınıflandırma ve Kodlama
Sınıflandırma • R74 • R74 • R74 • R74 • R74 • ÜSYE • Nezle • Üst solunum yolu enfeksiyonu • Üst solunum yolu enfeksiyonu • ...
Sınıflandırmanın Klinik Yararları • Sağlık sorununa bir etiket verir • İletişim kolaylıkları sağlar • İstatistik • Standart bir tedavi verebiliriz • Prognoz hakkında fikir verir • Diğer organlarla ilgili tahminler yapabiliriz
Diğer taraftan • Hastalık değil hasta vardır. Sınıflandırma resmin tamamını kaybetmemize neden olur. • Neye göre sınıflandıracağız? • Organ sistemleri • Solunum sistemi hastalıkları, Tbc • Etyoloji • Enfeksiyon hastalıkları, Tbc • Patoloji • Enflamasyon, Tbc • Bulgular, Belirtiler • Öksürük, Tbc
Standart İhtiyacı • Japonya’da imal edilmiş bir otomobilin Amerika’da imal edilmiş bir benzin pompasından Türkiye’de rafine edilmiş benzini alarak çalışabilmesi standartlar sayesinde mümkündür.
Neye göre sınıflandıralım? • Etkilenen vücut kısmına göre (topografi) • Nedene göre (etyoloji) • Dokudaki patolojik değişikliklerin tipine göre (morfoloji) • Sonuçta ortaya çıkan fonksiyonel anormalliğe göre • ..
Özet • Tıpta sınıflandırma ve kodlamaya ihtiyaç vardır. • Bununla birlikte kodlamanın getireceği olumsuzluklar da olacaktır. • Aile hekimlerinin kullanacağı kodlar kendi ihtiyaçlarına uygun olmalıdır. • Hekimler arasında uygulamada oluşabilecek farklılıklar açısından dikkatli olunmalıdır.
İYİ ÇALIŞMALAR DİLİYORUZ MUĞLA İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ