GIS SİSTEMLERİ

1. GIS SİSTEMLERİ GEOGRAFIC INFORMATION SYSTEMS

2. GIS=CBS=Coğrafi Bilgi Sistemleri • Coğrafi Bilgi Sistemleri; konuma dayalı gözlemlerle elde edilen grafik ve grafik-olmayan bilgilerin toplanması, saklanması, işlenmesi ve kullanıcıya sunulması işlevlerini bütünlük içerisinde gerçekleştiren bir bilgi sistemidir. • Ne, nerede sorusunun cevabı olarak geliştirilmiştir.

3. CBS’nin tarihçesi

4. Babylonian Clay Tablet map (and reconstructed drawing) from Ga-Sur, northern Iraq (ca. 2500 B.C.)

5. 1959 - MIMO (W. Tobler) sistemi geliştirildiWaldoTobler, haritacılığa bilgisayarı uygulamak için MIMO (map in-mapout) diye isimlendirilen temel bir model tasarladı. MIMO sisteminin asıl ilkesi, koordinatlandırma, veri saklama, veri analizi ve görüntüleme işlemlerinin temelidir. MIMO sistemi GIS yazılımında bulunan standart tüm öğeleri kapsıyordu. • 1963 - CGIS –Kanada Coğrafi Bilgi Sistemleri kurulduKanadaCoğrafi Bilgi Sistemlerinin Gelişimi, RogerTomlinson önderliğinde başlatıldı. Sisteme  Kanada’nın ulusal tapu kayıtlarının analizi için ihtiyaç duyuldu ve GIS’in pek çok bakış açısına öncülük etti. CBS’nin kavramsal anlamda ilk olarak ortaya çıkışını sağlamıştır. Ve ilk teorik CBS çalışması olarak bilinir. Bu proje ile, çizgi tabanlı eğim haritalarının bilgisayar aracılığıyla üretilebileceği anlaşılmıştır. Proje 1970 de tamamlanarak hayata geçirildi. • 1964 - Harvard Laboratuarı kurulduBilgisayar grafikçileri için Harvard Laboratuarı HowardFisher tarafından kuruldu. Laboratuar, konumsal veriler için öncü yazılımlar yaratan önemli bir araştırma merkeziydi. GIS endüstrisinde kilit isimlerin çoğu burada çalışmaktadır. Bu isimler; DavidSinton (Intergraph), JackDangermond (ESRI), Lawrie Jordan and Bruce Rado (ERDAS), HansKoeppelandNicosPolydorides’ dir.

6. 1969 ESRI ( EnviromentalSystemsResearchInstitute) şirketi kuruldu.ESRI Logo Çevresel Sistemler Araştırma Enstitüsü, Jack &LauraDangermond tarafından 1100 dolar sermaye ile California’da kurulmuştur. 1970’li yıllarda sadece yazılım geliştirme ile ilgilenmeyip hem de yazılım yüklenmesi, desteği, veritabanı tasarım uygulamaları, programlama ve veritabanı otomasyonu ile ilgilenen uluslar arası bir firmadır. CBS pazarındaki pazar payı dünyada en fazla olan iki yazılım üreticisinden biridir. http://www.esri.com • Intergraph firması kuruldu.Intergraph Logo Intergraph firması JimMeadlock tarafından kurulmuştur. Bilgisayar grafik sistemleri (CAD/CAM/CAE,GIS/AM-AE) alanında çalışma yapan bir yazılım geliştirici ve donanım üretici firmadır.Integraph’ın ürünleri CBS sektörüne yönelik olarak veri üretimi ve girişi, veri yönlendirme ve yönetimi, veri sorgulama ve analizi,verimli sunumu konularında dört temel çalışma grubunda sınıflandırılmıştır. CBS yöneticilerine MGE ve FRAMME, kullanıcılara GeoMedia, izleyicilerine VistaMap ve internet üzerinden izleyenler için de GeoMedia Web Map yazılımlarını sunmaktadır.  http://www.intergraph.com • DesignWithNature kitabı yayınlandıThe 1995 editioncover Harita katmanlarının üst üste bindirilmesine yönelik tekniklerin gelişmesine öncülük eden, “DesignWithNature” adlı kitap IanMcHarg tarafından yayınlandı.

7. 1978 - GPS projesi başladıGlobal PositioningSystem (GPS) projesi, dört Navstar uydusunun ilkinin fırlatılması ile ikinci safhasına geçti. GPS, uzayda konumları belli olan GPS uydularından gönderilen radyo sinyalleri yardımıyla karada, denizde,havada ve uzaydaki, konumları belli olmayan noktalara ait hassas üç boyutlu konum, yön ve zaman belirlemek amacıyla USA askeri birimleri tarafından ortaya atılmış bir sistemdir. GPS ile, klasik yersel ölçme sistemlerinden farklı olarak, her türlü hava şartlarında 24 saat boyunca çalışmak mümkündür.  http://www.navsys.com/gps.htm • 1981-ARC/INFO yazılımı geliştirildi • ARC/INFO logo Arc/Info yazılımı ESRI tarafından ilk kez piyasaya sürüldü. Bu yazılım, veri tabanı temelli, güçlü ve esnek yapıya sahip bir CBS yazılımıdır ve CBS pazarının en önde gelen yazılımlarından biridir.Arc/Info; harita otomasyonu, veri dönüşümü, veritabanı yönetimi, harita çakıştırma, konumsal analiz, etkileşimli görüntüleme ve kodlama, ağ analizi, niteliklerin harita üzerine yazımı ve topoğrafik analiz işlemlerinde etkin çözümler sunmaktadır.Arc/Info’yu benzerlerinden ayıran en önemli özelliği, sayısal harita sistemlerinin geleneksel kartoğrafik yapılarını, ilişkisel veritabanı yönetim sistemleri etrafında kurulmuş olan güçlü analiz sistemleri ile entegre edilebilmesidir. • GPS uygulamaya geçti.GPS JPO Logo GPS (Global PositioningSystem) projesi, GPS uyduları ile iletişime geçerek uygulanmaya başlandı. http://gps.laafb.af.mil/

8. CBS Teknolojisinin Kullanım Alanları

9. CBS'nin Beş Temel Bileşeni Vardır.

10. Yazılım CBS yazılımları, coğrafi verinin depolanması, analizi ve görüntülenmesi için gerekli fonksiyon ve araçlar sağlar: • Network Yazılımı (TCP-IP...) • İşletim Sistemi Yazılımı (Unix, Linux, WINDOWS...) • CBS Yazılımı (ARC/INFO, MAPINFO,INTERGRAPH MGE: Modular GIS Environment, IDRISI) • Uygulama Yazılımları, (CBS yazılımının makro dili ile yazılan programlar ile bu yazılımın desteklediği diller)

12. Donanım • CBS'nin işlemesini mümkün kılan bilgisayar ve buna bağlı yan ürünlerin bütünü donanım olarak adlandırılır. • Bütün sistem içerisinde en önemli araç olarak gözüken bilgisayar yanında yan donanımlara da ihtiyaç vardır. • Örneğin, yazıcı (printer), çizici (plotter), tarayıcı (scanner), sayısallaştırıcı (digitizer), veri kayıt üniteleri (data collector) gibi cihazlar bilgi teknolojisi araçları olarak CBS için önemli sayılabilecek donanımlardır.

14. İnsanlar Sistemin varoluş nedenidir. • Sistem Yöneticisi • Sistem Analisti • Veritabanı Yöneticisi • Veri İşleme Uzmanı • Harita Mühendisi • Veri Giriş Operatörü • Bilgisayar Mühendisi/Teknisyeni • Son Kullanıcılar

15. Yöntemler Sistemin başarılı olarak çalışmasını sağlayan kurallar ve bu kuralların birbiriyle olan ilişkilerini düzenleyen mantık zincirlerinden oluşan matematiksel yapılardır. • Veri yönetimi • İnsan kaynakları yönetimi • Mali kaynaklar yönetimi • Kalite yönetimi • Risk yönetimi • Zaman yönetimi • Standartlar

16. Veri Veri, bir CBS kurulumunun %80’ini ve aynı zamanda maliyetin de %65’ini oluşturur.

17. Kullanılan İki Tip Veri Sistemi Vardır • Vektör Veri

18. Kullanılan İki Tip Veri Sistemi Vardır • Raster Veri (Piksel) • Çalışma alanını düzgün kareler ağına böler. Her piksel tek bir değer içerir.Pikselin • minimum lineer boyutuna çözünürlük denir. Pikselin koordinatı satır ve sütun • numarasıyla belirlenir.Vektör gösterimde boş alan olarak görünen alanlar, raster • gösterimde doludur.

20. CBS’nin Adımları Bir CBS için harcanan zaman, emek ve maliyetin; %80’ini veri toplama %15’ini veri depolama, işleme ve analiz %5’ini veri sunuşu kaplamaktadır.

21. CBS de Veri Kaynakları

22. CBS de Veri Kaynakları

23. CBS Nasıl Çalışır CBS yeryüzüne ait bilgileri, coğrafik anlamda birbiriyle ilişkilendirilmiş tematik harita katmanları gibi kabul ederek saklar. Bu basit ancak konumsal bilgilerin değerlendirilmesi açısından son derece güçlü bir yaklaşımdır.