Jacek Wallusch _________________________________ Współczesne Teorie Ekonomiczne

1. Jacek Wallusch_________________________________Współczesne Teorie Ekonomiczne Nowa Ekonomia Klasyczna

2. Chronologia Nowa ekonomia klasyczna________________________________________________________________________________________________ Nieco o pochodzeniu... Milton Friedman Edmund S. Phelps niedoskonała informacja oczekiwania adaptacyjne new Classics new Keynesians racjonalneoczekiwania sztywności Wallusch, WTE I etap - monetaryzm, keynesizm 1968, II etap – nowa ekonomia klasyczna początek lat ‘70 XX wieku, nowy keynesizm – druga połowa lat ‘70 i lata ‘80

3. ur. 1930 John F. Muth________________________________________________________________________________ RACJONALNE OCZEKIWANIA racjonalne oczekiwania formowane przez podmioty (choć sam Muth pisał tylko o przedsiębiorstwach) mają taki sam rozkład jak predykcja dokonywana na podstawie teorii ekonomicznej, przy założeniu, że posługiwano się jednakowym zasobem informacji Wallusch, WTE zimowe spotkanie Towarzystwa Ekonometrycznego 1959 roku

4. Własności REH________________________________________________________________________________ model deterministyczny: ZAŁOŻENIE: między zmiennymi y oraz x zachodzi pewna zależność liniowa wprowadźmy komponent losowy ε: komponent stochastyczny ε w statystyce matematycznej ma pewną określoną gęstość prawdopodobieństwa z zerową średnią: a stąd: Wallusch, WTE hipoteza racjonalnych oczekiwań (REH) a własności składnika resztowego; momenty centralne - wartość oczekiwana, wariancja;

5. Własności REH________________________________________________________________________________ skoro: to: czyli: interpretacja ekonomiczna: podmiot formując wartość oczekiwaną (np. ceny) wykorzystuje WSZYSTKIE dostępne mu informacje w sposób OPTYMALNY – nie popełnia seryjnie błędów, gdyż błędy mają rozkład normalny, wykorzystuje całą informację, gdyż nie spodziewa się popełnić błędów Wallusch, WTE zerowa i stała wartość oczekiwana, stała i skończona wariancja - reszty jako proces białego szumu oznacza, iż składnik losowy ma rozkład normalny (N) z pewnąwartością oczekiwaną i wariancją

6. Własności REH________________________________________________________________________________ Własności składnika losowego sugerują rodzaj i sposób wykorzystywania informacji: skoro zbiór dostępnych informacji w okresie t to: nie zaś wyłącznie: Optymalna predykcja wymaga wykorzystania optymalnych informacji w optymalny sposób Wallusch, WTE Definicja REH wg Lucasa: racjonalne oczekiwania oznaczają zasadę, że podmioty gospodarcze w modelu ekonomicznym posługują się prawidłowymi oczekiwaniami opartymi na posiadanych informacjach (za Snowdon, Vane, Wynarczyk)

7. Wyróżniki Nowa Ekonomia Klasyczna____________________________________________________________________________________________________ Podstawowe założenia przyjmowane w modelach NEC: • niedoskonała informacja; opóźnienia w uzyskiwaniu informacji zagregowanej, brak przewagi informacyjnej 2.racjonalne oczekiwania; jedyna różnica między monetaryzmem a NEC 3. zachowania optymalne; model makroekonomiczny wyprowadzany z założeń mikroekonomicznych (redukcjonizm!!!) 4. doskonała elastyczność cen i płac; market clearing price jako podstawowa różnica między modelami klasycznymi a keynesowskimi Wallusch, WTE Początek rozwoju New Classical Economy – przełom lat 60/70. Dominujące podejście paradygmatu klasycznego w latach siedemdziesiątych.

8. Robert E. Lucas, Jr. ________________________________________________________________________________ ur. 1937 HIPOTEZA STOPY NATURALNEJ A RACJONALNOŚĆ OCZEKIWAŃ (1973) Some International Evidence on Output-Inflation Tradeoffs INFLACJA A PRODUKCJA REALNA: szoki popytowe (nieoczekiwane zmiany popytu nominalnego) i ich wpływ na produkcję realną Wallusch, WTE David Hume a Robert Lucas: klasyczna tradycja interpretowania zależności pieniądz-ceny POPYT NOMIALNY – popyt wyrażony w jednostkach pieniężnych. Przykład: zgłoszono popyt na mleko za 750 PLN. POPYT REALNY – wyrażony w jednostkach fizycznych. Przykład: zgłoszono popyt na 300 litrów mleka.

9. RE Lucas, Jr. ________________________________________________________________________________ Some International... RÓWNANIE PRODUKCJI REALNEJ TYPU LUCASA INTERPRETACJA: odchylenia ceny na rynku z od oczekiwanego średniego poziomu cen w całej gospodarce wywołują wzrost produkcji realnej Wallusch, WTE y – produkcja realna, p* – cena zagregowana (średni ważony poziom cen w gospodarce), pz– poziom ceny na rynku z, I z– informacje dostępne na rynku z

10. RE Lucas, Jr. ________________________________________________________________________________ Some International... krótkookresowa produkcja realna: odchylenia od trendu produkcja realna t1 t2 t3 t4 t5t6 czas Wallusch, WTE ––– Trend (tendencja długookresowa). Zmienna objaśniana: krótkookresowe odchylenia od trendu

11. RE Lucas, Jr. ________________________________________________________________________________ Some International... CENA NA RYNKU z A CENA ŚREDNIA ODCHYLENIE CENY NA RYNKU z OD CENY ZAGREGOWANEJ CENY ŚREDNIEJ JEST TOŻSAME ZE ZMIANĄ POPYTU REALNEGO NA RYNKU z ale w równaniu: NIEDOSKONAŁA INFORMACJA DECYDUJE O KONIECZNOŚCI WYKORZYSTANIA INFORMACJI Z RYNKU z ZBIÓR INFORMACJI IZ: ceny jako źródło informacji o popycie Wallusch, WTE Niedoskonała informacja – wnioskowanie o sytuacji na pozostałych rynkach na podstawie informacji ze „swojego” rynku E(p*t |Izt) p* – cena zagregowana, pz– poziom ceny na rynku z, I z– informacje dostępne na rynku z

12. RE Lucas, Jr. ________________________________________________________________________________ Informacja ŹRÓDŁA INFORMACJI NA RYNKU z: ODCHYLENIE CENY NA RYNKU z OD CENY ŚREDNIEJ MA ROZKŁAD NORMALNY Z WARIANCJĄ RÓWNĄ t2 HISTORIA – dotychczasowe realizacje ceny średniej obserwowane do okresu t-1 NA PODSTAWIE OBSERWACJI HISTORYCZNYCH USTALIĆ MOŻNA WARTOŚĆ ŚREDNIĄ CENY ZAGREGOWANEJ DO OKRESU t-1 WŁĄCZNIE DWA ŹRÓDŁA INFORMACJI: OBSERWOWANA CENA NA RYNKU z ORAZ ŚREDNIA CENA ZAGREGOWANA Wallusch, WTE Niedoskonała informacja – ustalanie niemożliwego do zaobserwowania przez poszczególnych producentów rozkładu ceny p*tpolega na wyprowadzeniu warunkowego rozkładu p*t,uzależnionego od zbioru dostępnych informacji zawierającego znane pz,t oraz p*t-1 ,..., p*t-k

13. RE Lucas, Jr. ________________________________________________________________________________ Informacja ŹRÓDŁA INFORMACJI NA RYNKU z czynniki kształtujące θ: Wallusch, WTE P* – wartość oczekiwana ceny zagregowanej, s 2 – wariancja ceny na rynku z, t 2 – wariancja ceny zagregowanej

14. RE Lucas, Jr. ________________________________________________________________________________ Informacja skoro: to przy powyższym schemacie formowania oczekiwań Wallusch, WTE P* – wartość oczekiwana ceny zagregowanej, s 2 – wariancja ceny na rynku z, t 2 – wariancja ceny zagregowanej; niska wariancja ceny – cena jest stabilna

15. RE Lucas, Jr. ________________________________________________________________________________ Informacja NISKA WARIANCJA ODCHYLENIA z:CENA NA RYNKU z JEST DOBRYM ŹRÓDŁEM INFORMACJI O RUCHU CENY ZAGREGOWANEJ – wykres funkcji yt będzie zbliżony do pionu NISKA WARIANCJA CENY ZAGREGOWANEJ:OBSERWOWANY DOTYCHCZAS POZIOM CENY ZAREGOWANEJ JEST DOBRYM ŹRÓDŁEM INFORMACJI – nachylenie krzywej będzie zbliżone do wartości b Wallusch, WTE P* – wartość oczekiwana ceny zagregowanej, s 2 – wariancja ceny na rynku z, t 2 – wariancja ceny zagregowanej; niska wariancja ceny – cena jest stabilna

16. Badania empiryczne RE Lucas, Jr.___________________________________________________________________________________ Estymowany model: Argentyna: wysoka inflacja USA: niska inflacja Wallusch, WTE y – produkcja realna, x– produkcja nominalna, P– cena zagregowana (Pt= xt – yt)

17. Thomas J. Sargent ___________________________________________________________________________________ ur. 1943 EFEKTYWNOŚĆ POLITYKI GOSPODARCZEJ a REH i NRH (1975) “Rational” Expectations, the Optimal Monetary Policy, and the Optimal Money Supply Rule Wallusch, WTE Neil Wallace ur. 1939

18. Sargent and Wallace________________________________________________________________________________________ Warunek aktywności EFEKTYWNOŚCI POLITYKI GOSPODARCZEJ przy założeniu NRH i REH Funkcja produkcji typu Lucasa: warunek skuteczności aktywnej polityki gospodarczej: wpływna odchylenie pt od Et(pt) Wallusch, WTE Funkcja produkcji krótkookresowej uzależniona od nieoczekiwanych zmian popytu

19. Sargent and Wallace________________________________________________________________________________________ Założenia 1. brak przewagi informacyjnej (działania banku centralnego są zapowiadane z wyprzdzeniem) 2. REH3. doskonała konkurencja (cena ustala się zgodnie z teorią ilościową) uproszczona wersja modelu S&W: 4.obrana strategia: ustalanie wielkości podaży pieniądza przez bank centralny Wallusch, WTE

20. Sargent and Wallace________________________________________________________________________________________ Struktura produkcja cena podaż pieniądza podaż pieniądza sterowana przez bank centralny Wallusch, WTE y – produkcja realna, p– cena, m– podaż pieniądza, M – część podaży pieniądza uzależniona od banku centralnego, m – część podaży pieniądza zmieniająca się bez wpływu banku centralnego, r – stopa procentowa

21. S&W________________________________________________________________________________________S&W________________________________________________________________________________________ Podstawienia stąd Wallusch, WTE y – produkcja realna, p– cena, m– podaż pieniądza, M – część podaży pieniądza uzależniona od banku centralnego, m – część podaży pieniądza zmieniająca się bez wpływu banku centralnego, r – stopa procentowa

22. S&W________________________________________________________________________________________S&W________________________________________________________________________________________ Oczekiwania Wallusch, WTE y – produkcja realna, p– cena, m– podaż pieniądza, M – część podaży pieniądza uzależniona od banku centralnego, m – część podaży pieniądza zmieniająca się bez wpływu banku centralnego, r – stopa procentowa

23. S&W________________________________________________________________________________________S&W________________________________________________________________________________________ Wnioski Różnica między ceną a oczekiwaną ceną sprowadza się do części podaży pieniądza, której bank centralny nie kontroluje Przy założeniu doskonałej konkurencji, REH i NRH nie jest możliwe aktywne kształtowanie wielkości produkcji realnej poprzez sterowanie popytem nominalnym Wallusch, WTE Brak efektywności polityki gospodarczej przy założeniu REH i braku przewagi informacyjnej