SÉCULOS ESCUROS E ILUSTRACIÓN

1. SÉCULOS ESCUROS E ILUSTRACIÓN

2. PERIODIZACIÓN DA LITERATURA GALEGA • ÉPOCA MEDIEVAL -Etapa pre-afonsina (1196-1245)‏ -Etapa afonsina (1245-1284)‏ -Etapa dionisíaca (1284-1325)‏ -Etapa posdionisíaca (1325-1354)‏ *Etapa da Escola galego-castelá(1354-1445) *Etapa da Escola castelá portuguesa (fs.XV-ps.XVI)‏ • SÉCULOS ESCUROS (XVI-XVII)‏ • ILUSTRACIÓN (XVIII)‏ • REXURDIMENTO (XIX)‏ -Precursores (1808-1863)‏ -Rexurdimento Pleno (1863-1888)‏ -Decadencia Finisecular (1888-1914)‏ • S.XX-HOXE -Segundo Rexurdimento (1914-1939)‏ -Silencio (1939-1950)‏ -Lenta Eclosión (1951-1981)‏ -Actualidade (1981-Hoxe)‏

3. SÉCULOS ESCUROS:LITERATURA ORAL E POPULAR • Predomina: ms. XV-fs. XVII. • Infravalorada. • Xéneros variados, creados, transmitidos e conservados polo pobo. • Pode ser: • verso (predomina a cantiga). • prosa (predomina o conto).

4. SÉCULOS ESCUROS:LITERATURA ORAL E POPULAR • Características: • Oral. • Variación de forma. • Aceptación da comunidade (democratización). • Anónima. • Importancia da muller. • Función social concreta. • Acompáñase: • Poesía-------------de melodía. • Prosa--------------de elementos parateatrais.

5. SÉCULOS ESCUROS:LITERATURA ORAL E POPULAR • Bloques: • Cancioneiro Popular: • Cantigas correntes. • Léxico corrente. • Sintaxe sinxela. • Música (baile). • Estrofas breves. • Recursos Mnemotécnicos. • Narrativa Oral: • Contos, lendas, refráns e adiviñas. • Lendas: • Etiolóxicas (orixe dun feito, lugar,…). • Haxiográficas (relixiosas). • Históricas. • Contos: • Marabillosos (personaxes fantásticos con poderes sobrenaturais). • Exemplares (función didáctica ou moral). • Humorísticos.

6. SÉCULOS ESCUROS:LITERATURA CULTA • Case inexistente. • Contextos privados (epístolas). • Con función de contraste. • Galicia deixou de producir (nin castelán). • Produción: • Poesía: • Pranto da Frouseira: • Anónimo. • fs. XV. • Traizón ao Mariscal Pardo de Cela (axuizado en Mondoñedo, 1483). • Sonetos: • Soneto de Monterrei: • Anónimo. • 1530 aprox. • Motivo das Parcas (tecen os fíos da vida). • Soneto a Alonso de Ercilla: • Isabel de Castro e Andrade, condesa de Altamira (1ª escritora en galego). • Honra ao escritor pola publicación da 2ª parte de La Araucana. • Sonetos da Relación de la Exequias que hiço la real Audiencia del Reyno de Galicia a la Majestad de la Reyna doña Margarita de Austria (1612). • Soneto con Falda (Xoán Gómez Tonel). • Pranto Respice Finem (Pedro Vázquez de Neira).

7. SÉCULOS ESCUROS:LITERATURA CULTA • Poesías de Circunstancias: • Coplas no saqueo de Cangas polos Turcos: • 1617. • Posiblemente sexa unha copia dun frade. • Décimas ao Apóstolo Santiago: • 1617. • Urdilde Martín Torrado de Figueira. • Crítica da intención de nomear a Tareixa de Xesús co-patroa de España (como o Apóstolo). • Composicións das Festas Minervais: • 9 romances de 80 versos. • Tema: Loa do arcebispo Alonso III de Fonseca. • Preséntanse ao concurso compostelán de 1697. • Vilancicos: • Cultos. • Interpretados e compostos por músicos de capela. • s. XVII e s. XVIII. • Galego + (castelán ou portugués). • Galeguización do Nadal.

8. SÉCULOS ESCUROS:LITERATURA CULTA • Prosa. • Relazón da carta xecutoria e copia de os que venderon a Frouseira. • Traizón e morte de Pardo de Cela en 1483, facendo referencia aos traidores. • Cartas ao conde de Gondomar, Diego Sarmiento de Acuña. • Teatro. • Entremés famoso sobre a pesca no río Miño (ou Contenda dos labradores de Caldelas). • 433 versos; 9 escenas. • Gabriel Feixó de Araúxo. • 1671. • Conflito dos pescadores galegos e portugueses.

9. ILUSTRACIÓN • Ilustrados: • Uso: español/ empezan a usar o galego (lírica). • Padre Sarmiento: • Coloquio de 24 gallegos rústicos. • 1746. • Principal obra da Ilustración. • 1201 coplas en hexasílabos de estilo popular. • Motivo: non literario/compilación de léxico. • Marcos da Portela escoita unha convers entre 24 labregos galegos. • Diego Antonio Cernadas e Castro, o “Cura de Fruime”: • 24 poemas en galego. • Louvanza de Galicia (constante na súa obra). • Plácido e Anselmo Feixóo Montenegro. • Varios poemas en galego. • Motivo: amor pola lingua. • Xosé Noguerol Camba: • Versos en gallego a Nuestra Señora de Reza. • Certame ourensán (1708). • Honran á Raíña Mª Luísa de Saboia. • Francisca de la Isla e Losada: • Un romance en galego (1775) sobre Diego Antonio Cernadas. • Queimou toda a súa obra. • Xosé Cornide e Saavedra: • 2 décimas e 1 soneto. • Entremés do portugués: • Texto teatral s. XVIII. • Anónimo. • Romance contra a visión negativa dos galegos.

10. ILUSTRACIÓN • 1808-1836 => fin dos Séculos Escuros. • Textos de carácter utilitario. • Non, arte/Si, comprensión + identificación. • Destaca: • Proezas de Galiza (1810): • Xosé Fernández Neira. • Diálogo entre Chintoe Mingos sobre peripecias bélicas. • Un labrador que foi sarxento aos soldados do novo alistamento (1808): • Anónimo. • Chamamento aos soldados para combater ao invasor. • Os rogos de un gallego (1813): • Manuel Pardo de Andrade. • 154 cuartetas asonantadas. • Denuncia contra a Inquisición. • Diálogos e tertulias: • Textos propagandísticos. • Conversas entre varios labregos. • Tertulia en la Quintana (1820): - Manuel Acuña Malvar. -Conflitos entre autoridades civís e eclesiásticas sobre a procesión do corpus. • Diálogos en la alameda de Santiago (1836): -Relacións Igrexa vs. Estado. • Tertulia de Picaños (1836): -5 interlocutores denuncian a corrupción dos empregados públicos.