Een Goede Lezing

1. Een Goede Lezing Hans L. Bodlaender

2. Dit verhaal • “Waar moet ik op letten als ik een lezing geef” • Voldoet deze lezing aan wat hij zelf zegt?

3. Overzicht • Voorbereiding van een lezing • Opbouw • Vormgeving • Geven van lezing • Conclusies

4. Voorbereiding • Wat voor lezing ga je geven: • Waarover? • Voor wie? • Waarom? • Hoe lang?

5. De stof • Boven de stof staan! • Niet te veel detail in de lezing • Hangt af van publiek • Foutvrije lezing (oefenen en controleren)

6. Hoe ga je de presentatie geven? • Met beamer • Powerpoint • LaTeX en pdf-file • Met overhead slides • Op bord • Anders… • Combinatie

7. Multimedia • Animaties • Demonstratie(s) • Aan het eind van de lezing? • Geluidseffecten • Niet overdrijven!

8. Maken van slides • Begin op tijd • Zorg voor goede inhoud • Zorg voor goed uiterlijk

9. Inhoud van slides • Wat wil je vertellen met deze slide? • Waarom? • Op dit moment gedurende de lezing? • Geschikt voor dit publiek? • Duidelijk

10. Vormgeving van slides • Zorg voor goede hoeveelheid tekst per slide • Leesbaar! • Probeer altijd te streven naar compacte formuleren en vermijd dus te lange zinnen; probeer daar eens wat woorden weg te halen, zodat je – nog steeds de boodschap overbrengend – dezelfde informatie in minder woorden overbrengt • Rustig, maar interessant

11. Goede informatiedichtheid • Slides dienen ter houvast • Geef: • Belangrijke definities, stellingen, technieken • Puntsgewijze opsomming van ideeen • Voorbeelden en visualisatie • Nummer je slides • Geen volledige zinnen! • Voor jezelf: aantekeningen op papier

12. Uiterlijk • Goed leesbare letter (bijv. 28 punts), maar ook weer niet te groot • Te groot staat vreemd! • Niet te veel zinnen (max 10 regels) • Kleurgebruik: ondersteunend aan lezing; maakt slides boeiender • Inspringen helpt om structuur aan te geven

13. Psychologie • Welk effect wil je bij het publiek oproepen? • Informeren • Prikkelen • Aan het denken zetten • Verrassen • Inspireren • Naar vooropgezette conclusie leiden

14. Opbouw lezing • Eerst: titelslide: Titel lezing en naam spreken (en andere auteurs) • Begin met overzicht van lezing • Alleen misschien overslaan bij korte lezingen (< 30 min) • Inleiding • Kern • Conclusies

15. Inleiding • Beschrijving van probleemstelling • Motivatie • Wat en hoe • Terminologie • Overzicht van wat al bekend is van de probleemstelling • Beschrijving van de eigen/nieuwe bijdrage

16. Kern • Wat is het belangrijkste idee? • Eventueel (eerst) eenvoudiger versie • Voorbeeld(en) • Evt.: waarom kan het niet beter? • Vaak kunnen details niet verteld worden: alleen een schets van het bewijs/idee • Of, een enkel detail uitwerken, en de rest tot grote lijnen beperken • Bedenk steeds: doel van lezing en publiek

17. Over de conclusies • Herhaal de belangrijkste punten/bijdragen/boodschap • Open eindjes: vervolgonderzoek?

18. Controleer en oefen • Controleer je slides vooraf: • Spelling • Zinsbouw • Correctheid • Oefen je lezing • Tegen de spiegel of knuffelbeer • Tegen een leek • Tegen een kenner • Is de lezing duidelijk? • Is de lengte goed?

19. Voor de lezing • Kom op tijd • Zorg dat de apparatuur goed werkt • Ook als iemand anders dat doet! • Lezing geven aan organisator op USB-stick of • Verifieer dat je laptop met beamer samenwerkt • Kleding, uiterlijke verzorging

20. Lezing • Spreken • Houding

21. Spreken • Duidelijk, verstaanbaar • Niet mompelen • Niet voorlezen • Melodie in stem: probeer eentonige stem te vermijden • Goed tempo • Niet te snel • Ook: niette snelle overgangen van slides: lezers moeten alles goed hebben kunnen lezen! • Niet te langzaam

22. Houding • Actieve houding • Handen uit de zakken • Wees niet bang je handen te gebruiken • Eventueel af en toe wat op het bord schrijven • Kijk de zaal in • maar niet steeds naar dezelfde persoon

23. Lengte • Let op goede tijdsduur (ook al bij oefenen) • Vuistregel: 2 – 3 minuten per slide • Klopt vaak niet… • Trucje: maak wat reservemateriaal aan het eind voor als je tijd overhoudt • Wat kan je inkorten als het te lang duurt? • Houd tijd in de gaten, en houd je aan de tijd! • Een geoefende lezing gaat vaak sneller in `het echt’

24. Vragen • Een paar minuten aan het eind voor het beantwoorden van vragen • Wees niet bang • Wees eerlijk • Wees beleefd • Vragen tijdens de lezing: • Houd de regie in handen • Zorg dat de lezing “door blijft gaan”, maar ga wel op zinvolle vragen in

25. Niet doen: • Slide met alleen de tekst vragen? Vragen?

26. Ook niet doen: • Te irritante animaties of clipart • Witte of juist te drukke achtergrond • Bullets 1 voor 1 laten verschijnen • Maar dan wel snel doorklikken • Onrustig zijn • Om jezelf lachen • Te veel opscheppen • Zo lang bij 1 dia spreken dat de schermbeveiliging aangaat • Met de pointer de beamer per ongeluk uitzetten • Over snoeren struikelen • Veel te lang doorgaan

27. Een goede lezing • Neem je publiek serieus! • Een enkel grapje tijdens de lezing maakt ‘m beter  • Goede smaak • Echt grappig hoeft niet eens ? • Persoonlijk element inbrengen

28. Zenuwen • Beetje zenuwachtig is goed • Te zenuwachtig: • Vaker oefenen helpt! • Niet nodig!

29. Conclusies • Bereid je goed voor • Maak een goede lezing op slides • Oefen • Let tijdens de lezing op houding, spreken en tijd • Neem je publiek serieus • Was dit een goede lezing? • Worden goede sprekers geboren of gemaakt?