270 likes | 949 Views
Budowa i praca mięśni. Opracowała Magdalena Osiadło. Więcej informacji znajdziecie na www.mocni.net. Układ mięśniowy człowieka. Składa się z 650 mięśni Ich masa stanowi około: 30-40% masy kobiet 40-50% masy mężczyzn. Niektóre mięśnie człowieka:. m. piersiowy większy.
E N D
Budowa i praca mięśni Opracowała Magdalena Osiadło Więcej informacji znajdziecie na www.mocni.net
Układ mięśniowy człowieka • Składa się z 650 mięśni • Ich masa stanowi około:30-40% masy kobiet40-50% masy mężczyzn
Niektóre mięśnie człowieka: • m. piersiowy większy 2. m. dwugłowy (biceps) 1 1 1 1 3. m. brzucha 7 2 4. m. pośladkowy wielki (ok. 1 kg !) 8 2 2 3 5. m. najdłuższy uda (krawiecki) 4 6. m. brzuchate łydki (bliźniacze) 5 7. m. trójgłowy 6 8. m. najszerszy grzbietu
Antagonistyczne działanie mięśni: • Mięśnie mają zdolność do aktywnegokurczenia się. • Ich rozkurcz jest aktem biernym – wymaga skurczu innego mięśnia. • Wyróżniamy dwie grupy czynnościowe mięśni: zginacze (przywodziciele) i prostowniki (odwodziciele). • Mięśnie wykonujące przeciwstawną czynność nazywamy antagonistycznymi.
Typy mięśni szkieletowych • m. prosty • m. dwubrzuścowy • m. płaski • m. wrzecionowaty • m. pierzasty • m. półpierzasty • m. dwugłowy
Budowa mięśnia dwugłowego dwa ścięgna – umożliwiają przyczep mięśnia do kości brzusiec –zbudowany z tkanki mięśniowej ścięgno – zbudowanez tkanki łącznej włóknistej
Budowa anatomiczna mięśnia • Tkanka łączna wytwarzana na powierzchni mięśnia zwana jest omięsną. • W 1 mm3 mięśnia znajduje się 2000 naczyń krwionośnych włosowatych.
Budowa włókna mięśniowego • Komórka mięśnia poprzecznie prążkowanego (włókno mięśniowe) zbudowana jest z:- błony komórkowej (sarkolema)- licznych jąder- cytoplazmy (sarkoplazma)- włókienek kurczliwych (miofibryli). • Miofibryle wykazują poprzeczne prążkowanie. • Podstawową jednostką budulcową miofibryli jest sarkomer. • Sarkomer składa się z włókienek białkowych: aktynowych i miozynowych włókno mięśniowe miofibryle sarkomer miozyna aktyna
Mechanizm skurczu sarkomer • Skracanie się miofibryli jest wynikiem interakcji białek kurczliwych: aktyny i miozyny. • Nici aktyny przesuwają się w kierunku środka sarkomeru bez zmiany długości jej włókien (ślizgowa teoria skurczu). • W procesie tym zużywana jest energia, którą dostarcza rozkład ATP.ATP → ADP + Pi + energia miozyna aktyna ATP ADP E skurcz sarkomeru
Źródła energii wykorzystywanej do pracy mięśniowej 1.Wysiłki trwające kilka sekund • Zasoby komórkowe ATP zawierają zasoby energii wystarczające jedynie na kilka pobudzeń. • Najszybsza resynteza ATP odbywa się kosztem rozkładu fosfokreatyny i starcza na kilka sekund pracy. fosfokreatyna kreatyna ADP ATP Przemiana beztlenowa
Źródła energii wykorzystywanej do pracy mięśniowej 2. Wysiłki trwające do 60 sekund - Glukoza magazynowana jest w tkance mięśniowej w postaci glikogenu. - Gromadzenie się kwasu mlekowego powoduje silne zakwaszenie środowiska tkanki mięśniowej (charakterystyczny skurcz lub ból).Działanie szlaku ustaje. - Kwas mlekowy przenika do krwi i jest transportowany do wątroby, gdzie ulega przemianie w glukozę (glikoneogeneza). glukoza kwas mlekowy 2 ADP 2 ATP Przemiana beztlenowa
Źródła energii wykorzystywanej do pracy mięśniowej 3.Wysiłki trwające do 60 minut • Produkty końcowe tej przemiany nie zmieniają pH środowiska. • Czynnikiem ograniczającym pracę w tym trybie jest szybkość dostarczania tlenu do mięśni. • Źródłem tlenu jest:mioglobina – białko mięśniowe magazynujące tlen;hemoglobina – białko czerwonych krwinek krwi transportujące tlen glukoza CO2 + H2O 36 ADP 36 ATP Przemiana tlenowa
Źródła energii wykorzystywanej do pracy mięśniowej 4.Wysiłki trwające ponad 60 minut • Zasoby kwasów tłuszczowych w organizmie są ogromne. • Jest to najwolniejszy z przedstawionych szlaków metabolicznych.Czynnikiem ograniczającym tę przemianę jest szybkość transportu kwasów tłuszczowych z krwi do komórek mięśniowych. • Czynnikiem ograniczającym długość pracy mięśni w tym trybie są inne układy niezdolne do długotrwałego funkcjonowania (np. układ nerwowy). Kwas tłuszczowy CO2 + H2O 129 ADP 129 ATP Przemiana tlenowa
Zestawienie przemian produkujących ATP w mięśniach PRZEMIANY BEZTLENOWE • fosfokreatyna+ ADP → kreatyna +ATP • Glukoza+ 2 ADP + 2P → 2 kwas mlekowy +2 ATP PRZEMIANY TLENOWE • Glukoza+ 6 O2 + 36 ADP + 36 P → 6 CO2 +6 H2O +36 ATP • kwastłuszczowy(C16) + 23 O2 +129 ADP +129 P → → 16 CO2 +16 H2O +129 ATP
Przykłady aktywności wykorzystujących różne szlaki metaboliczne
Literatura • J.Duszyński, A. Kozłowska-Rajewicz, G. Wojciechowska; Biologia – zakres podstawowy;WS PWN; W-wa 2002 • J. Kawiak, J. Mirecka, M. Olszewska, J. Warchoł; Podstawy cytofizjologii; PWN; W-wa 1985 • K. Sembrat; Histologia porównawcza zwierząt; PWN; W-wa 1981 • B. Gołąb, W.Z. Traczyk; Anatomia i fizjologia człowieka; PZWL; W-wa 1986 • S. Kozłowski, K. Nazar; Wprowadzenie do fizjologii klinicznej; PZWL; W-wa 1999 • Mała Encyklopedia PWN; W-wa 1970 • Nowa Encyklopedia Powszechna PWN; W-wa 1997 • Dr E.G. de Bernabe Ortega; Atlas Anatomii; WiŻ; W-wa 1991 • A. Stevens, J. Lowe; Histologia człowieka; PZWL i WMSV; 2000
Budowa i praca mięśni - koniec -Dziękuję za uwagę! Siłownia, fitness, zdrowe odżywianie itp. wszystko znajdziesz na www.mocni.net