“Suicida per seguire la moglie morta”

1. Materiale integrativo per le classi V sezione I e V sezione L a cura della docente professoressa Maria Rita CarpenitoSUSSIDIO DI ADDESTRAMENTO NELLA TECNICA DI DECODIFICAZIONE DEL TESTO LATINO “Suicida per seguire la moglie morta”

2. Suicida per seguire la moglie morta Traduzione • Marcus Plautius, cum in Asiam, iubente senatu, classem sociorum reduceret, Tarentum appulit, ut uxorem Horestillam, navigationis sociam et gravi morbo aegram, in terram deponeret. • Horestilla autem, simul ac e navi deposita est, animam efflavit. • Eius (= “di lei”, “sua”: genitivo singolare femminile) morte ita perfractus est animus Plautii ut, ceteris negotiis omissis, nihil aliud magis cupiverit quam vitam suam deponere. • Proposito tamen suo dissimulato, uxoris funus piissime paravit. • Omnibus rebus ad rogum paratis, gladio enudato, se super corpus exstinctae uxoris confodit. • Hac (= “questa”: ablativo singolare femminile) re vehementer commoti, amici corpus eius (= “di lui”, “suo”: genitivo singolare maschile) togatum et calceatum cum uxore coniunxerunt et duo corpora uno rogo cremaverunt. • Postea in eo (= “quel(lo)”: ablativo singolare maschile) loco, in quo combusti erant, Tarentini sepulcrum exstruxerunt, quod «Amantium» appellaverunt ne tam insigne exemplum pietatis, oblivione superveniente, longiquitas et edacitas temporis obruere(n)t. (adattamento da Valerio Massimo)

3. SMONTIAMO IL TESTO SOTTOLINEA LE PROPOSIZIONI PRINCIPALI; EVIDENZIA GLI ABLATIVI ASSOLUTI; EVIDENZIA LE PROPOSIZIONI NARRATIVE (CUM + CONGIUNTIVO); EVIDENZIA LE PROPOSIZIONI FINALI; EVIDENZIA LE PROPOSIZIONI RELATIVE; EVIDENZIA LE PROPOSIZIONI TEMPORALI; EVIDENZIA I PARTICIPI.

4. Chiave di correzionePROPOSIZIONI PRINCIPALI (8) Marcus Plautius, cum in Asiam, iubente senatu, classem sociorum reduceret, Tarentum appulit, ut uxorem Horestillam, navigationis sociam et gravi morbo aegram, in terram deponeret. Horestilla autem, simul ac e navi deposita est, animam efflavit. Eius (= “di lei”, “sua”: genitivo singolare femminile) morte ita perfractus est animus Plautii ut, ceteris negotiis omissis, nihil aliud magis cupiverit quam vitam suam deponere. Proposito tamen suo dissimulato, uxoris funus piissime paravit. Omnibus rebus ad rogum paratis, gladio enudato, se super corpus exstinctae uxoris confodit. Hac (= “questa”: ablativo singolare femminile) re vehementer commoti, amici corpus eius (= “di lui”, “suo”: genitivo singolare maschile) togatum et calceatum cum uxore coniunxerunt et duo corpora uno rogo cremaverunt. Postea in eo (= “quel(lo)”: ablativo singolare maschile) loco, in quo combusti erant, Tarentini sepulcrum exstruxerunt, quod «Amantium» appellaverunt ne tam insigne exemplum pietatis, oblivione superveniente, longiquitas et edacitas temporis obruere(n)t. SMONTIAMO IL TESTO

5. Chiave di correzioneABLATIVI ASSOLUTI (6) Marcus Plautius, cum in Asiam, iubente senatu, classem sociorum reduceret, Tarentum appulit, ut uxorem Horestillam, navigationis sociam et gravi morbo aegram, in terram deponeret. Horestilla autem, simul ac e navi deposita est, animam efflavit. Eius (= “di lei”, “sua”: genitivo singolare femminile) morte ita perfractus est animus Plautii ut, ceteris negotiis omissis, nihil aliud magis cupiverit quam vitam suam deponere. Proposito tamen suo dissimulato , uxoris funus piissime paravit. Omnibus rebus ad rogum paratis, gladio enudato , se super corpus exstinctae uxoris confodit. Hac (= “questa”: ablativo singolare femminile) re vehementer commoti, amici corpus eius (= “di lui”, “suo”: genitivo singolare maschile) togatum et calceatum cum uxore coniunxerunt et duo corpora uno rogo cremaverunt. Postea in eo (= “quel(lo)”: ablativo singolare maschile) loco, in quo combusti erant, Tarentini sepulcrum exstruxerunt, quod «Amantium» appellaverunt ne tam insigne exemplum pietatis, oblivione superveniente , longiquitas et edacitas temporis obruere(n)t . iubente senatu ceteris negotiis omissis Proposito tamen suo dissimulato Omnibus rebus ad rogum paratis gladio enudato oblivione superveniente SMONTIAMO IL TESTO

6. Chiave di correzionePROPOSIZIONI NARRATIVE (CUM + CONGIUNTIVO) (1) Marcus Plautius, cum in Asiam, iubente senatu, classem sociorumreduceret, Tarentum appulit, ut uxorem Horestillam, navigationis sociam et gravi morbo aegram, in terram deponeret. Horestilla autem, simul ac e navi deposita est, animam efflavit. Eius (= “di lei”, “sua”: genitivo singolare femminile) morte ita perfractus est animus Plautii ut, ceteris negotiis omissis, nihil aliud magis cupiverit quam vitam suam deponere. Proposito tamen suo dissimulato, uxoris funus piissime paravit. Omnibus rebus ad rogum paratis, gladio enudato, se super corpus exstinctae uxoris confodit. Hac (= “questa”: ablativo singolare femminile) re vehementer commoti, amici corpus eius (= “di lui”, “suo”: genitivo singolare maschile) togatum et calceatum cum uxore coniunxerunt et duo corpora uno rogo cremaverunt. Postea in eo (= “quel(lo)”: ablativo singolare maschile) loco, in quo combusti erant, Tarentini sepulcrum exstruxerunt, quod «Amantium» appellaverunt ne tam insigne exemplum pietatis, oblivione superveniente, longiquitas et edacitas temporis obruere(n)t. cum in Asiam classem sociorum reduceret SMONTIAMO IL TESTO

7. Chiave di correzionePROPOSIZIONI FINALI (2) Marcus Plautius, cum in Asiam, iubente senatu, classem sociorum reduceret, Tarentum appulit, ut uxorem Horestillam, navigationissociam et gravi morbo aegram, in terram deponeret. Horestilla autem, simul ac e navi deposita est, animam efflavit. Eius (= “di lei”, “sua”: genitivo singolare femminile) morte ita perfractus est animus Plautii ut, ceteris negotiis omissis, nihil aliud magis cupiverit quam vitam suam deponere. Proposito tamen suo dissimulato, uxoris funus piissime paravit. Omnibus rebus ad rogum paratis, gladio enudato, se super corpus exstinctae uxoris confodit. Hac (= “questa”: ablativo singolare femminile) re vehementer commoti, amici corpus eius (= “di lui”, “suo”: genitivo singolare maschile) togatum et calceatum cum uxore coniunxerunt et duo corpora uno rogo cremaverunt. Postea in eo (= “quel(lo)”: ablativo singolare maschile) loco, in quo combusti erant, Tarentini sepulcrum exstruxerunt, quod «Amantium» appellaverunt netam insigne exemplum pietatis, oblivione superveniente, longiquitas etedacitas temporis obruere(n)t . ut uxorem Horestillam, navigationis sociam et gravi morbo aegram, in terram deponeret ne tam insigne exemplum pietatis longiquitas et edacitas temporis obruere(n)t SMONTIAMO IL TESTO

8. Chiave di correzionePROPOSIZIONI RELATIVE (2) Marcus Plautius, cum in Asiam, iubente senatu, classem sociorum reduceret, Tarentum appulit, ut uxorem Horestillam, navigationis sociam et gravi morbo aegram, in terram deponeret. Horestilla autem, simul ac e navi deposita est, animam efflavit. Eius (= “di lei”, “sua”: genitivo singolare femminile) morte ita perfractus est animus Plautii ut, ceteris negotiis omissis, nihil aliud magis cupiverit quam vitam suam deponere. Proposito tamen suo dissimulato, uxoris funus piissime paravit. Omnibus rebus ad rogum paratis, gladio enudato, se super corpus exstinctae uxoris confodit. Hac (= “questa”: ablativo singolare femminile) re vehementer commoti, amici corpus eius (= “di lui”, “suo”: genitivo singolare maschile) togatum et calceatum cum uxore coniunxerunt et duo corpora uno rogo cremaverunt. Postea in eo (= “quel(lo)”: ablativo singolare maschile) loco, in quo combusti erant, Tarentini sepulcrum exstruxerunt, quod «Amantium» appellaverunt ne tam insigne exemplum pietatis, oblivione superveniente, longiquitas et edacitas temporis obruere(n)t. in quo combusti erant quod «Amantium» appellaverunt SMONTIAMO IL TESTO

9. Chiave di correzionePROPOSIZIONI TEMPORALI (1) Marcus Plautius, cum in Asiam, iubente senatu, classem sociorum reduceret, Tarentum appulit, ut uxorem Horestillam, navigationis sociam et gravi morbo aegram, in terram deponeret. Horestilla autem, simul ac e navi deposita est , animam efflavit. Eius (= “di lei”, “sua”: genitivo singolare femminile) morte ita perfractus est animus Plautii ut, ceteris negotiis omissis, nihil aliud magis cupiverit quam vitam suam deponere. Proposito tamen suo dissimulato, uxoris funus piissime paravit. Omnibus rebus ad rogum paratis, gladio enudato, se super corpus exstinctae uxoris confodit. Hac (= “questa”: ablativo singolare femminile) re vehementer commoti, amici corpus eius (= “di lui”, “suo”: genitivo singolare maschile) togatum et calceatum cum uxore coniunxerunt et duo corpora uno rogo cremaverunt. Postea in eo (= “quel(lo)”: ablativo singolare maschile) loco, in quo combusti erant, Tarentini sepulcrum exstruxerunt, quod «Amantium» appellaverunt ne tam insigne exemplum pietatis, oblivione superveniente, longiquitas et edacitas temporis obruere(n)t. simul ac e navi deposita est SMONTIAMO IL TESTO

10. Chiave di correzionePARTICIPI (3)(esclusi quelli degli ablativi assoluti) Marcus Plautius, cum in Asiam, iubente senatu, classem sociorum reduceret, Tarentum appulit, ut uxorem Horestillam, navigationis sociam et gravi morbo aegram, in terram deponeret. Horestilla autem, simul ac e navi deposita est, animam efflavit. Eius (= “di lei”, “sua”: genitivo singolare femminile) morte ita perfractus est animus Plautii ut, ceteris negotiis omissis, nihil aliud magis cupiverit quam vitam suam deponere. Proposito tamen suo dissimulato, uxoris funus piissime paravit. Omnibus rebus ad rogum paratis, gladio enudato, se super corpus exstinctae uxoris confodit. Hac (= “questa”: ablativo singolare femminile) re vehementer commoti ,amici corpus eius (= “di lui”, “suo”: genitivo singolare maschile) togatum et calceatum cum uxore coniunxerunt et duo corpora uno rogo cremaverunt. Postea in eo (= “quel(lo)”: ablativo singolare maschile) loco, in quo combusti erant, Tarentini sepulcrum exstruxerunt, quod «Amantium» appellaverunt ne tam insigne exemplum pietatis, oblivione superveniente, longiquitas et edacitas temporis obruere(n)t. exstinctae commoti calceatum SMONTIAMO IL TESTO

11. Chiave di correzioneSINTESI Marcus Plautius, cum in Asiam, iubente senatu, classem sociorumreduceret, Tarentum appulit, ut uxorem Horestillam, navigationis sociam et gravi morbo aegram, in terram deponeret. Horestilla autem, simul ac e navi deposita est, animam efflavit. Eius (= “di lei”, “sua”: genitivo singolare femminile) morte ita perfractus est animus Plautii ut, ceteris negotiis omissis, nihil aliud magis cupiverit quam vitam suam deponere. Proposito tamen suo dissimulato, uxoris funus piissime paravit. Omnibus rebus ad rogum paratis, gladio enudato, se super corpus exstinctae uxoris confodit. Hac (= “questa”: ablativo singolare femminile) re vehementer commoti, amici corpus eius (= “di lui”, “suo”: genitivo singolare maschile) togatum et calceatum cum uxore coniunxerunt et duo corpora uno rogo cremaverunt. Postea in eo (= “quel(lo)”: ablativo singolare maschile) loco, in quo combusti erant, Tarentini sepulcrum exstruxerunt, quod «Amantium» appellaveruntnetam insigne exemplum pietatis, oblivione superveniente, longiquitas etedacitas temporis obruere(n)t . cum in Asiam iubente senatu classem sociorum ut uxorem Horestillam, navigationis reduceret sociam et gravi morbo aegram, in terram deponeret simul ac e navi deposita est ceteris negotiis omissis Proposito tamen suo dissimulato Omnibus rebus ad rogum paratis gladio enudato exstinctae commoti, calceatum in quo combusti erant ne quod «Amantium» appellaverunt tam insigne exemplum pietatis longiquitas et oblivione superveniente edacitas temporis obruere(n)t SMONTIAMO IL TESTO

12. 1. Marcus Plautius, cum in Asiam, iubente senatu, classem sociorum reduceret, Tarentum appulit, ut uxorem Horestillam, navigationis sociam et gravi morbo aegram, in terram deponeret.

13. TESTO COMPLETO 2. Horestilla autem, simul ac e navi deposita est, animam efflavit.

15. TESTO COMPLETO

16. Omnibus rebus ad rogum paratis, gladio enudato, se super corpus exstinctae uxoris confodit. TESTO COMPLETO

17. TESTO COMPLETO • Hac re vehementer commoti, amici corpus eius togatum et calceatum cum uxore coniunxerunt et duo corpora uno rogo cremaverunt.

18. TESTO COMPLETO • Postea in eo loco, in quo combusti erant, Tarentini sepulcrum exstruxerunt, quod «Amantium» appellaverunt ne tam insigne exemplum pietatis, oblivione superveniente, longiquitas et edacitas temporis obruere(n)t.

19. … E ORA TRADUCIAMO: • ... • … • … • … • … • … • ….