KARTAL RAM - 2013

1. KARTAL RAM - 2013 KAYNAŞTIRMA UYGULAMALARI SEMİNER PROGRAMININ AMACI

2. Özel Eğitim • Bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından yaşıtlarından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren ve bu nedenle Özel Eğitime İhtiyaç duyan bireylerin; eğitim ihtiyaçlarını karşılamak için, Özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri ile onların özür ve özelliklerine uygun ortamlarda sürdürülen eğitime «Özel Eğitim» denir.

3. Özel Eğitimin Amaçları • Mutlu, üretici, sosyal vatandaşlar olmalarını sağlamak. • Temel yaşam becerilerine sahip birey. • Üst öğrenime ve mesleğe hazırlık.

4. İlkeler • Özel Eğitime İhtiyacı olan tüm bireyler Özel Eğitimden faydalanır. • Erken yaşta başlanır. • Sosyal fiziksel çevrelerinden mümkün olduğunca ayırmadan. • Performansları dikkate alınarak akranları ile birlikte eğitilmeye çalışılır. • Kesintisiz eğitim için destek eğitimle iş birliği yapılır.

5. İlkeler • Tüm öğrencilere BEP uygulanır. • Ailelerin aktif katılımı eğitimi esastır. • Üniversite ve sivil toplumla işbirliği yapılır. • Özel eğitim alan bireyin toplumla uyumu ve etkileşimi dikkate alınarak sürdürülür.

6. OKULLARIMIZDA KAYNAŞTIRMA UYGULAMALARININ VERİMLİLİĞİNİ ARTTIRMAK! • BUNU ÖĞRETMENLERİMİZİN, • OKUL YÖNETİMLERİMİZİN, • VELİLERİMİZİN, SOMUT DESTEKLER ALMALARI VE SOMUT KATKILAR SUNMALARI İLE SAĞLAMAK.

7. NEDEN KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ? 1. Kaynaştırma yoluyla eğitim uygulaması yapılan sınıfların öğrenci sayısının 30’dan fazla olması, 2. Engelli öğrenciler için sınıf ortamında kullanılacak araç-gerecin yetersiz olması, 3. Okullarda oluşturulması gereken BEP birimlerinin oluşturulamaması, oluşturan okullarda ise BEP birimine işlevsellik kazandırılmaması,

8. 4. Okullarda oluşturulan BEP birimlerinin yükünün daha çok bir ikiöğretmenlerde olması; görev dağılımının eşit bir şekilde yapılamaması, 5. Okul yönetiminin kaynaştırma eğitim uygulaması hakkında yeterli bilgiye sahip olmamasından dolayı BEP birimini yeterince desteklememesi,

9. 6. “Okul yönetimi-öğretmen-veli” kaynaştırma eğitim uygulamalarına yönelik yasal haklarını bilmemeleri, 7. Sınıf öğretmeninin kaynaştırma eğitiminden yararlanan öğrencinin engeline ilişkin bilgi sahibi olmaması, 8. Sınıf öğretmeninin kaynaştırma eğitimi uygulamasına alınan öğrenciye uygulanacak öğretim yöntem ve tekniklerine ilişkin bilgi sahibi olmaması,

10. ÖZEL EĞİTİM • Özel eğitim: Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri, bu bireylerin tüm gelişim alanlarındaki özellikleri ile akademik disiplin alanlarındaki yeterliliklerine dayalı olarak uygun ortamlarda sürdürülen eğitimi, • Özel eğitime ihtiyacı olan birey: Çeşitli nedenlerle bireysel ve gelişim özellikleri ile eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren bireyi, • aa) (Değişik: 21/07/2012 - 28360 RG) Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için zorunlu öğrenim: Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler için okul öncesi eğitim döneminde başlayıp ortaöğretim süresini de kapsayan eğitim ve öğretim sürecini,

11. ENGEL TÜRLERİ VE BİREYLERİN ÖZELLİKLERİ • Çok Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik • Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik • Orta Düzeyde Zihinsel Yetersizlik • Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizlik • Otizm • Özel Öğrenme Güçlüğü • DEHB

12. ENGEL TÜRLERİ • Görme Yetersizliği • İşitme Yetersizliği • Ortopedik (Bedensel ) Yetersizlik. • Dil Konuşma Yetersizliği • Çok Engelli Bireyler

13. Hafif Düzeyde Zihinsel Yetersizlik: • Akademik kavramları geç ve güç öğrenirler. • Dikkat süreleri kısa ve dağınıktır • İlgileri kısa sürer. • Yakın zamanla ilgilenir ve uzak gelecekle ilgilenmezler. • Somutları algılamaları soyutlara göre daha kolaydır. • Zaman kavramı, ay, yıl, saat vb. geç oturur. • Genelleme ve transfer azdır. • Tümevarım daha çok işe yarar. • Bellekleri zayıftır. • Sözcük dağarcığı zayıftır. • Konuşmalar akıcı değildir. • Okurken anlamazlar. • Duygu düşüncelerini doğru ifade edemezler. • Güvenleri düşüktür. • Bağımlı olurlar.

14. Değişim istemezler. • İşi sonuca bağlayamazlar. • Kaynaşmaları uzun sürer. • Sorumluluk istemezler. • Kendi kendilerine karar almazlar. • Kendilerinden küçükler ile oyun oynarlar. • Sosyal faaliyetlere katılmazlar. • Sosyal kabulü arttırıcı becerileri azdır. • Kurallara uymada zorlanırlar.

15. Otizm ( Yaygın Gelişimsel Bozukluk) • Sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim ilgi, ve etkinliklerdeki sınırlılığı, erken çocukluk döneminde (2-2.5 yaş) ortaya çıkan ve bu özellikleri nedeniyle Özel Eğitim Hizmetlerinden yararlanması gereken bireylerdir.

16. Donuk ve dil gelişimleri geridir. • Komut alamda zorlanırlar. • Karşılıklı konuşmayı sürdürmezler. • Elinden tutarak anlatmayı tercih ederler.İşaret kullanırlar. • Göz kontağı kurmazlar. • İletişime geçen kişiye uygun tepkiyi vermezler. • İletişime geçildiğinde bağırma, vurma, çığlık atma gibi tepkiler verebilirler. • Jest mimik kullanmazlar. • Onay veya övgü pek işe yaramaz. • Mutluluk ve üzüntülerini ifadede güçlük çekerler. • Kendilerinden üçüncü şahı olarak söz ederler. • Taklit becerileri göstermezler.

17. Tehlikenin farkına varmazlar. • Nedensiz bağırma, ağlama, sallanma ve zıplamalar sergilerler. • Tekrarlayan ve rutin şeyleri takip ederler izlerler. • Yalnız uğraşları severler. • Gürültüden hoşlanmazlar. • Acıyı, soğuğu fark edemezler. • Kendilerine ve başkalarına zarar verici olabilirler. • Nesnelerin ayrıntıları ile uğraşırlar. • Nedensiz gülme ve ağlama vardır. • Değişime dirençlidirler.

18. Otistik bireyleri tanımlayan pek çok davranış özellikleri vardır. Ancak genellikle hiçbir otistikte bu özelliklerin tümü bir arada bulunmaz ve çoğu zaman hepsi aynı anda görülmez. • Her 10.000 kişi içinde 4-5 kişi tipik otistiktir. • Bazı otistikler üstün zekalıdır. • Otizmin görülme sıklığı erkek çocuklarda kız çocuklarına oranla • Dokunmaya karşı aşırı hassas olabilirler, kucaklandıklarında bile sarılmayabilirler. 2-4 kat daha fazladır • Objelere karşı aşırı bağımlılık geliştirebilirler. • Aynı zamanda stero tip hareketler sıklıkla zeka düzeyi düşük otistiklerde görülebilir • İlgi duyup, takıldıkları bir şeyi sürekli tekrar etmek isterler. Hep aynı yemeği yemek isterler veya hep aynı oyuncakla oynamak isterler,resimlerinde bile hep aynı figürleri kullandıkları görülmektedir.

19. Otistik kişiler etrafındaki kişilerin dillerini, davranışlarını değerlendiremedikleri ve olaylara nasıl tepki vereceklerini bilemedikleri zaman paniğe kapılıp, hırçın davranışlar gösterebilirler. • Bazı otistik çocuklarda bazen geçici bir süreliğine bazen ise sürekli olabilecek şekilde parmak ucunda yürüme davranışı görülür. • Bazı otistiklerde diş gıcırdatma görülebilir. • Otistik çocukların yaklaşık yarısında, konuşma anlamlı bir iletişim aracı olarak gelişmez, bu yüzden anlamaları konuşmalarına göre daha iyidir. • Otistiklerde okuduğunu anlamadan okuma yetisi (HİPERLEKSİ) görülebilir • Otistiklerin çoğunda, beslenme, uyku gibi temel gereksinimler için gerekli olan davranışların yapılmasında sorun yaşanılır.

20. Otistik Çocuklar ile çalışırken • Otistik bireye karşı güven vermek,  her zaman dürüst ve tutarlı olmak gerekir. • Yavaş yavaş tane tane konuşulması söylenilenleri anlaması adına daha uygundur • Konuşurken olumlu cümleler kurulmalı, çift anlamlı, soyut kelimelerden kaçınılmalıdır. • Fikirler tam olarak ifade edilmeli ne yapmaması gerektiğinden ziyade ne yapması gerektiği söylenmelidir. • Otistik çocukların dikkatleri kolay bir şekilde dağıldığından, dikkati dağıtan unsurları belirleyip, gerekli çevre koşullarının düzenlenmesi sağlanmalıdır. Dikkat kontrolünün  geliştirilmesi konuşma dilinin kazanılmasında çok önemli rol oynadığı da unutulmamalıdır.

21. Yaptıkları iyi şeyleri fark edip ödüllendirmek gerekir., • Dur, Yapma, Hayır gibi sözcüklerden kaçınılmalıdır. Bunların yerine açıklayıcı ve bilgi verici kelimeler tercih edilmelidir. • Kendilerine zarar verebilecekleri düşünülerek etrafta sivri uçlu, keskin ve sert nesnelerin bulunmamasına dikkat edilmelidir. • Otistik çocukların yaşı büyüdükçe yetersizliklerinin daha çok farkına varırlar ve depresif duygu durumuna girerler. Bu dönemin daha kolay geçilmesi için, sosyal faaliyetlerden uygun olanları ile ilgilenmesi teşvik edilmelidir. •  Otistik çocuklar için en uygun ortamlar sakin, telaşsız , kalabalıktan uzak ortamlardır.

22. Özel Öğrenme Güçlüğü • Dili yazılı ya da sözlü anlamak ve kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birisinde veya bir kaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme dikkat yoğunlaştırma ya da matematiksel işlemleri yapma güçlüğü nedeniyle Özel Öğretim Hizmetlerine ihtiyacı olan bireydir. • Özel öğrenme güçlüğü duygusal ve bilişsel zekası normal yada normal üstü olan herhangi bir nörolojik, fiziksel ve kültürel özrü olmayan bireylerde, okuma yazma, matematik kendini ifade etme, düşünme, zaman ve mekanda yönelme alanlarından biri yada birkaçında yetersizliğe yol açan  bir bozukluktur. • Dileksi, Disgrafi, Diskalkuli ( Okuma-Yazma- Matematik )

23. Okuma hızı ve netliği yaşıtlarından geridir. • Harf-ses uyumu sorunlu olup bazı harflerin sesini öğrenemez. • Kelimeleri , heceleri ayırır iken zorlanır. • Okuduklarını anlamada zorlanır. • Harf hece atlar veya ekler. • Yazarken bazı harf ve sayıları ters yazar, karıştırır. Hece veya harfleri atlar. • Yazarken kelimeleri birleştirir, sınırları bilemez. • Tahtadan veya söylenen kelimeleri yazmada zorlanır. • Yazıları okunaksız ve çirkindir. • Kalem tutuşları sorunludur. • İmla noktalama hataları vardır. • Dört işlem sorunludur. Parmak sayarlar. • Eldeleri unutur ya da doğrudan sonuca yazar, • Problemi çözüme götürecek işleme karar veremez

24. Problem için gerekli işleme karar veremezler. • Çarpım tablosu , işaretler konusunda zorlanırlar. • Dağınıktırlar. Defter ve kitabı özensiz kullanırlar. • Bir çok eşyalarını kaybederler. • Satır atlama boşluklar bırakmalar vardır. • Yön kavramları sıkıntılıdır. • Saati öğrenmede zorlanırlar. • Bir öykünün başını sonunu hatırlamazlar. • Gün ay yıl sıraları karışır. • Belirli sıra ile yapılacak işlerin sırası karışır. • Konuşurken düzgün cümle kuramazlar. • Sakardırlar, organize işler(top oynama ,ip atlama ) başarısızdırlar. • İnce Motor becerileri sıkıntılıdır. • Geometrik şekilleri çizmekte ve isimlendirmekte zorlanır • İşleme sağdan değil soldan başlar

25. Öğrenme Bozukluğunun nedenleri henüz tam olarak açıklanamamaktadır. Fakat çeşitli genetik ve çevresel etmenlerle belirlenen, biyolojik temele dayalı bir işlevsel bozukluktur. Bu işlevsel bozukluk konuşma , okuma, yazma ya da aritmetik beceriler için gerekli olan bilişsel işlevlerin gelişmesinde gecikme ya da sapmaya neden olur BU ÇOCUKLARLA ÇALIŞIRKEN • Çocuğa karşı anlayışlı ve sabırlı davranın. Bu durumun beynindeki yapısal ve işlevsel bir sorundan kaynaklandığını, çocuğun zeka düzeyinin düşük olmadığını unutmayın. • Öğrencinin kuvvetli ve zayıf yönleri ile yapabildikleri ve yapamadıklarını tanıyın. • Öğrenciye özgü bir programla öğretimi gerçekleştirin. • Ön sıralarda oturtun ve derse katılımını sağlayın. •  Sınıfta öğrenme etkinliklerine katılmalarını sağlayıcı sorumluluklar verin

26. Dikkat Eksikliği Hiperaktivite • Yaşına ve gelişim seviyesine uygun olamayan dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri en az iki ortamda ve altı ay süreyle gösteren, bu özellikleri yedi yaşından önce ortaya çıkan, Özel Eğitim Hizmetlerine ihtiyacı olan bireydir. • Dikkat bilişsel sürecin başıdır. Bir işe başlama, devam ettirme, sonlandırma, uyanık olma gibi süreçler söz konusudur. Dikkat süresi, dikkat yoğunluğu her yaşta farklıdır. Dikkat eksikliği, kişinin  dikkat süresinin yaşından beklenenden az olmasıdır.

27. Bir yerde oturmaz , sürekli hareket halindedir. • Sürekli bağırır konuşur başkalarını işinden alıkoyar. • Eşyalarını kaybederler. • İsteklerini erteleyemezler. • Sorulan soru tamamlanmadan cevap verirler. • Kendisi ile konuşulurken dinlemiyormuş gibi görünür. • Grupta sırasını bekleyemez. • Sakin gürültüsüz oynayamaz. • İtme vurma davranışlarını sık sık gösterir. • Dikkati kısa sürelidir. • Başladıkları işi bitiremezler.

28. Unutkandırlar. • Plansız, karmaşık yaşam sürdürürler. • Düşünmeden hareket ederler. • Sürekli kendileri ile ilgilenilmesini isterler. DEHB`nun  3 temel belirtisi vardır. Bunlar; 1. Dikkat eksikliği 2. Aşırı hareketlilik 3. Dürtüsellik • Dikkat eksikliğinde yaşanan durum bu kişilerin dikkat edememeleri ile ilgili değildir, sadece dikkatlerini bir noktaya odaklayamamaları ile ilgilidir

29. DEHB genetik bir durumdur ve çocuk doğduğu andan itibaren bir takım belirtiler göstermeye başlar ancak bebeklikte görülen bu belirtiler ( az uyuma, kolay ağlama, huzursuzluk) başka durumlara da bağlı olabileceğinden bu dönemde tanı konması mümkün değildir. Aynı şekilde hareketli okul öncesi çocuğa da tanı koymak zordur. Bu nedenle tanılama okul yaşlarına denk gelir. • DEHB`li kişi bu durumun etkisi ile düşük benlik algısına sahip olabilir, akademik sorunlar yaşayabilirler.( okuldan atılma, okulu bırakma, sınıf tekrarı yapma vb.) • Dağınıklık, unutkanlık, zihinsel olarak organize olamamalarından kaynaklanan düzensizlik, sosyal beceri sorunları, tutarsızlık vb. gibi sorunları da yaşayabilirler.

30. Görme Engelli Bireyler • Konuşurken jest ve mimik az kullanır veya hiç kullanmazlar. • Dokunarak öğrendiklerinden özel materyallere ihtiyaç duyarlar. • Bağımsız hareket edebilme becerileri düşüktür. • Görme duyusunun eksikliklerini diğer duyu organları ile gidermeye çalışırlar. • Okuma mesafeleri kısa olup okunan materyali gözlerine yakın tutarlar. • Nesneleri tanımada ellerini kullanırlar. • İnce motor becerileri yapmada zorlanırlar. • Aynı noktaya uzun süre bakarlar. • Hareket halindeki nesneyi takip edemezler. • Renkleri ayırt edemezler. • Arkadaşlarından tahtada yazılanları alarak yazarlar.

31. Görme engelli çocuğun zekasının yaşıtlarının gerisinde olduğu söylenemez. • Duygusal ve sosyal gelişimleri de bu durumdan olumsuz yönde etkilenir. • Engellenme yaşadıklarından dolayı zaman zaman sinirli yada saldırgan olabilirler. • İçekapanık ve kendilerine güvensiz olabilirler. • Eğitimle desteklendiklerinde engellerine rağmen başarılı bireyler olabilirler • Görsel uyaran eksikliğinden dolayı zihinsel gelişimleri olumsuz etkilenir. • Dil gelişimleri yaş seviyesindedir.`Verbalizm` yani aşırı sözcük kullanma görülür.

32. İşitme Engelli Birey • Motor gelişimleri normaldir. Fakat merkezi sinir sistemine bağlı olarak vücut koordinasyonunu sağlama ve denge alanlarında problem yaşarlar. Bilişsel gelişimde dilin önemli bir rolü vardır. İşitme engelli çocuklarda işitsel girdinin az olması yada olmaması, dil gelişimini dolayısıyla bilişsel gelişimi olumsuz etkiler.  • Konuşmalarda belirli sesleri düşürür veya değiştirirler. • Bazı sesleri atlar , sözcükleri yanlış söylerler. • Jest mimik gereğinden fazla kullanılır.

33. Erken tanılandıklarında ve eğitime erken başlandığında bilişsel gelişimleri desteklenebilir. • Doğuştan işitme engelli çocuklar hiç ses duymadıkları için konuşamazlar. • İletişim kurmada sorun yaşarlar. • Duygusal ve sosyal gelişimleri de bu durumdan olumsuz yönde etkilenir. • Engellenme yaşadıklarından dolayı zaman zaman sinirli yada saldırgan olabilirler. • İçekapanık ve kendilerine güvensiz olabilirler. • Sesin yönünü tayin edemezler. • Fısıltılı ya da bağırarak konuşmaları vardır. • Çevresel seslere duyarsız olurlar. • Bu çocukların sınıfta dikkatle dinlemek ve izlemek zorunda kaldıklarından çabuk yorulabilecekleri bilinmelidir.

34. Ortopedik Engelli Birey • Hastalıklar, kazalar ve genetik problemlere bağlı olarak kas, iskelet, sinir sistemi ve eklemlerin işlevlerini yerine getirememesi sonucunda meydana gelen hareket ile ilgili yetersizliktir. • Bağımsız hareket sınırlı veya sınırlılıklar getirir. • Pasif kalmayı tercih ederler. • Sıklıkla yorgundurlar. • Denge problemleri vardır. • Özel yürüyüş tarzları vardır. • Kol bacak ve eklem ağrıları olur.

35. Dil Konuşma Bozukluğu • Dili kullanma, konuşmayı edinme ve iletişimde güçlüktür. • Sesleri atlar düşürürler. (kapı , apı) • Sesi değiştirirler. ( saat, sahat) • Değiştirirler (arı- ayı) • Uzatırlar ( kkkkkkapı) • Tekrar yaparlar ( ba-ba-baca) • İstenmeyen jestler. • Düzensiz solunum. Buna bağlı tuhaf vurgular.

36. Konuşma kısıtlı, sözcük dağırcığı zayıftır. • Ses çıkarırlar fakat akıcı konuşma değildir. • Temas yollu iletişim geliştirirler. • Konuşma tonu aşırı zayıf ya da vurgulu olur. • Ses tonu farklılaşır. • Jest mimik fazlalaşır. • Konuşma sesi tizlik, peslik yönünden uygun değildir. • Çevreleriyle ve girdikleri yeni ortamlarda uyum güçlükleri gözlenebilir. • Yalnız kalmayı tercih edebilirler.

37. Çocuğu kekeme diye damgalamayınız ve kekeme, kekemelik gibi sözcükleri çocuğun yanında kullanmaktan çekininiz. • Çocuğun konuşması üzerine aşırı titizlik göstermeyiniz. Onu sakin dinleyiniz. Endişeden uzak olunuz. Çocuk bir şey söyleme isteğinde acele ve telaşa kapılmadan söyleyebileceği kadar zaman ve fırsat veriniz. Onun konuşmasını olduğu gibi kabul ediniz. • Çocuğu konuşmada acele ettirmeyiniz. Sizin ve arkadaşlarının sabırlı dinleyiciler olduğunu çocuk hissetsin • Çocuğunen azkekelediği durum vekoşullarısaptayınız. Sınıftabugibidurumlardaonukonuşturunuz. • Çocuğa"Yenidenbaşla", "Öncederinbirnefes al" gibiuyarılardabulunmayınız. • Çocukkonuşurkendudakhareketlerinedeğilgözlerinebakınız.

38. Sınıfınçocuğakarşıolantutumunukontrolediniz. Çocuksınıftayokkenarkadaşlarınaonakarşınasıldavranılacağınailişkinkonuşunuz. Arkadaşlarınınyardımaihtiyacıolduğunuzamanlaonun da düzgünkonuşacağınıanlatınız. • Sınıftakekemeçocukiçinşiirya da sözlüanlatımyapılacağızamanözelönlemleralınız. Ezberödeviverileceksebununçocuğundurumunauygunkısavekolayolmasınadikkatedilmelidir. • Sınıftayapılacakkoroçalışmaları, toplusöylenenmarşlarvediğermüzikçalışmalarıritmiketkinliklerkekemeiçinyararlıolacağındanbutürçalışmalaraeldengeldiğincefazlayerveriniz. • Çocuğunbaşarılıolduğuişlerdekendinisınıfakabulettirmesineyardımcıolunuz, bununiçinfırsatlarhazırlayınız.

39. Çocuğunyanındaonunözrüileilgiliolarakbaşkalarıilekonuşmayınız.Çocuğunyanındaonunözrüileilgiliolarakbaşkalarıilekonuşmayınız. • Onabiryetişkine, meselayandakisınıföğretmenineiletilecekhaber, oradanaldırılacakbirşeyiçingörevler verin. Çocuğunkonuşacağıkarşıtarafın da birhatayapmamasıiçinyukarıdakiönlemlerhususundabilgilendirilmesiyararlıolacaktır. • Konuşurkençocuk belli birtutulmagösterirseçocuğundikkatihemenbaşkatarafaçekilmeli. Böyleceçocuktutulduğununbilincinevarmadandiğeretkinlikiçinegirmişolur. Öteyandankonuşmada o belirlisesetakılıpkalmaktan da kurtulmuşolur.