180 likes | 809 Views
Meyve ve Sebzelerin İşlenmesinde Ön İşlemler. GIM 30 7 – Meyve Sebze Teknolojisi İbrahim Gülseren, Ph.D. Ön İşlemler. Hammaddenin Yıkanması ( Washing ) Ayıklama ve Sınıflandırma ( Debris removal / sorting and grading ) Kabuk Soyma ( Peeling ) Çekirdek Çıkarma ( Seed removal )
E N D
Meyve ve Sebzelerin İşlenmesinde Ön İşlemler GIM 307 – MeyveSebzeTeknolojisi İbrahim Gülseren, Ph.D.
Ön İşlemler Hammaddenin Yıkanması (Washing) Ayıklama ve Sınıflandırma (Debrisremoval/sortingandgrading) Kabuk Soyma (Peeling) Çekirdek Çıkarma (Seedremoval) Haşlama (Blanching)
Hammaddelerin Yıkanması Sebzeler- körpe hasat Meyveler – olgunlaşma ve rengin gelişimi ancak yumuşama olmaması Depolama genellikle söz konusu değildir. Daldan kutuyailkesi Patateslerin yıkanması http://www.youtube.com/watch?v=sMyd8d-6lu0 Taşların ayrılması http://www.youtube.com/watch?v=yZSeMh8D6Vo Yıkama: Çamur, toz-toprak, tarımsal ilaçlar, yabancı maddeler, mikroorganizmalar, ısıl işlemlerin kolaylaştırılması Yumuşatma (ön yıkama) – yıkama – durulama
Hammaddelerin Yıkanması- 2 Su akışı – Hammaddenin taşınması Daldırarak yıkama, suda hareketle yıkama (paletle taşıma, basınçlı hava), silindir yıkama düzenleri. Basınçlı su ile yıkama – Su çıkışının hammaddeye uzaklığı Fırçalı yıkama Yürüyen ya da yükselen bant üzerinde duş Genellikle soğuk su kullanılır. 0,5-2 mg/l aktif klor eklenebilir. Sebzelerin fırçalı düzende temizlenmesi http://www.youtube.com/watch?v=p_xjhxxdGN8
Ayıklamave Sınıflandırma İstenmeyen kısımlar ayrılır, fazlalıklar atılır. Tek düze ve standartlaşmaya uygun özellikler ve amaca uygunluk aranır. Renk, olgunluk, sertlik, şekil, cins gibi sınıflandırmalar – uzman kişiler İrilik – sınıflandırma makineleri (bezelye, fasulye, kayısı, şeftali) Delik çapı, delik biçimi – özel sınıflandırma makineleri - Elek sistemleri Uzun bir silindir üstünde, yan yana – toz toprak ayrılır. Helezon sistemi Hareketli ve aralıkları değişen bantlar Elek Analizi Meyvelerin sınıflandırılması http://www.youtube.com/watch?v=OMDBM99fFW0 http://www.youtube.com/watch?v=Sz07sl8SYy8
KabukSoyma Çekirdeklerin çıkarılması, uçların veya sapların kesilmesi veya kabukların soyulması Enginar, kuşkonmaz – elle soyulmak zorundadır. Isı ile – sıcak su (kısa süreli) ya da buhar uygulaması Alev ile – Takiben basınçlı su ve ovma Dondurarak – sıvı azot – sadece kabuk donar. Örnek: Domatesler. Patateslerin soyulması, kesilmesi ve vakum ambalajlamahttp://www.youtube.com/watch?v=mm7lhomcZcg
KabukSoyma - 2 Kimyasal maddeler: NaOH (en yaygın), Na2CO3, CaCl2. Sıcaklık ve NaOHçözeltisi konsantrasyonu (domates, elma - %1; patates - %10-15). NaOH– epidermisaltındaki hücreleri etkiler, pektinleriparçalar; meyvenin etinin etkilenmeyeceği (paranşim hücreleri) uzunluk ve yoğunluk kullanılır. CaCl2 – Kalsiyum pektatoluşumu – renk ve yapı iyileşir ve süzme ağırlığı artar. Limit vardır. Asitlerle soyma – Uzaklaştırma ve korozyon(HClile oksalik, sitrik, tartarik asitler) Çekirdeklerin çıkarılması – Elle ya da otomatik sistem Elma - kabuk ve çekirdek ayırma http://www.youtube.com/watch?v=sF3tATBIvHs
Haşlama Etkin temizlik – istenmeyen ham tatların giderilmesi Enzim inaktivasyonu (PPO-esmerleşme; peroksidaz- oksidasyon; katalaz- oksijen çıkışı engellenir). Yavaş aktiviteler söz konusu olabilir. Konserveler için – dolum hacmi Kontrol – peroksidaz tayini Uzun haşlama – Vitamin ve mineral kayıpları (su ile) Yumuşayan sebzeler – Sert sularda haşlanabilir (Ca eklenerek) Haşlama http://www.youtube.com/watch?v=ASCImdcBiwE
Haşlama - 2 Yöntemler – Genellikle sıcak suya daldırma ya da buhar uygulama Na2CO3 – pH ayarlama ve renk koruma pH yükselince, C vitamini kayıpları ortaya çıkar. Yeni teknolojiler: Mikrodalga tünelleri; bireysel hızlı haşlama; kırmızı ötesi ışınlar. Hızlı soğutma – Haşlama suyunun uzaklaştırılması; rengin korunması; soğuk su püskürtme bantları ya da soğuk hava Haşlama – 2 http://www.youtube.com/watch?v=vO8eVci-9NM
Ön İşlem Videoları -1 Patateslerin yıkanması http://www.youtube.com/watch?v=sMyd8d-6lu0 Sebzelerin fırçalı düzende temizlenmesi http://www.youtube.com/watch?v=p_xjhxxdGN8 Patateslerin soyulması, kesilmesi ve vakum ambalajlama http://www.youtube.com/watch?v=mm7lhomcZcg Meyvelerin sınıflandırılması http://www.youtube.com/watch?v=OMDBM99fFW0
Ön İşlem Videoları - 2 Armutların sınıflandırılması http://www.youtube.com/watch?v=AeccRb3E6-s Elma -kabuk ve çekirdek ayırma http://www.youtube.com/watch?v=sF3tATBIvHs Haşlama http://www.youtube.com/watch?v=ASCImdcBiwE Ek videolar için: Ön işlem videoları.doc