Vizantijska umetnost

1. Vizantijska umetnost

2. Vizantijska umetnost - nastajala i razvijala se na prostoru Istočnog rimskog carstva (Vizantije) od V veka do pada Carigrada 1453. • Njeno delovanje nije bilo samo ograničeno na prostor Vizantije, već i na prostore država koje su bile pod njenim direktnim uticajem (Srpske oblasti, Bugarska, Ruske države, Mletačka republika, Napuljska kraljevina).

3. Zbog geografskog položaja na granici između zapada i istoka Vizantijska umetnost je bila predodređena da sjedini elemente grčko-rimske i istočnjačke umetnosti. • Centar Vizantiske umetnosti bio je Carigrad,u kome u stvoreni estetski principi vizantijske umetnosti. • Umetnost je trebalo da materijalizuje božanske zakone • Pošto se razvijala tokom srednjeg veka,njenu osnovu daje religiozni pogled na svet.

4. Vizantijska umetnost se deli na 3 perioda: -Justinijana (V-VI veka) - Ikonoborstava (VIII-IX) -Kominia (XI – XII) -Paleologa (XIII – XV)

5. JUSTINIJANOV PERIOD • Za vreme cara Justinijana • Napoznatiji spomenici : • AJA SOFIJA - u Carigradu • SAN VITALE - u Raveni • EUFRAZIJEVA BAZILIKA – u Poreču

6. Aja Sofija ili Crkava Božje premudrosti je postala crkva u kojoj se odvijalo krunisanje vizantijskih careva. Sagradjena od kamena i unutar je ukrašena mozaicima… Pravougaonog oblika, velikom kupolom sa tamburom, na kojima su prozori, 2 polukupole, 4 male polukupole i apsida Kasnije su dodati 4 minareta

7. Aja Sofija sagradjena je od kamena a unutra je ukrašena mozaicima.

8. Presek Aja Sofije

9. Unutrašnjost Aja Sofije

10. Unutrašnjost Aja Sofije

11. San Vitale je oktogonalna gradjevina, sa kupolom na vrhu a poznata je po mozaicima koji se nalaze unutar bazilike. Na njima su prikazani Car Justinial sa sivtom, kako drži zdelu i Carica Teodora,sa svitom i peharom pozadina je zlatna, figure su izdužene (9 glava ulazi u visinu tela) i okrenute frontalno. Osnovni likovni element je linija.

12. San Vitale

14. San vitale

15. Justinijan sa pratnjom.

16. Carica Teodora

17. Eufrazijeva bazilika - Poreč • Napravljena u VI veku • U ravenskom stilu su napravljeni mozaici

18. Eufrazijeva bazilika u Poreču • U ravenskom slikt su pravljeni mozaici (VI vek)

20. IKONOBORSTVO • Posle cara Justinijana – seoba naroda i osvajanja ( Sloveni, Avari, Persijanci, Arabljani) • Počinje period ikonoborstava – zabranjuje se prikaz ljudskih figura u crkvama

21. KOMNINSKI PERIOD • Razvija se najviše u Makedoniji, za vreme vladavine dinastije Komnina • Najpoznaji spomenici: • SV. LUKA - Fokida • SV. SOFIJA – Ohrid • SV. PANTELEJMON - Nerezi

22. Arhitektura • Nov način gradnje: • Osnova je upisanog grčkog krsta i to: • Sažet – kupola je na zidovima • Razvijen – kupola je na stubovima Kupole imaju tambur sa prozorima Zida se naizmenično od opeke i kamena – fasada je polihromna

23. Sv. Sofija

24. Sv. Sofija - Bogorodica sa Hristom u naručju

25. Slikarstvo Komina • Pozadina je tamno plava • Linija nema samo konturnu funkciju, već želi da naglasi volumen • Sv. Pantelmon zaštitnik lekara – drži kutuju sa lekovima

26. Sv. Pantelejmon

27. Sv. Pantelejmon

28. Vajarstvo • Reljefi u štuko tehnici • Biljni i životinjiski svet, prepleti • Oko značajnijih freseka i na kapitelima • 12 04.g. – IV krstaški rat i kraj dinastije Komina

29. Period Paleologa • Počinje 1261.g. Počinje dinastija Paleologa • Na pozadinama freska sada je naslika prostor • Plastičnost i trodimenzionalnost • Dekorativnost

31. Tokom XI i XII veka vizatijski stil umetnosti prodire i u Rusiju- Kijev,Suzdalj,Novgorod a kasnije i u Moskvi.Najpre crkvenoj arhitekturi je bila uzor carigradska ali kasnije se razvija orginalan tip građevine kvadratnog oblika sa kosim krovovima i karakteristične kupolama.Najznačajnija dela u Rusiji su ikone.Na njima se ističu velike površine čistih boja skoro bez senki sa ritmovima jasne vijugave linije.Najbolji slikar ikona i fresaka je Andrej Rubljov koji je naslikao ikonu Starozavetne Trojice.

34. Satarozavetna Trojica