CLB en crisismanagement in school

1. CLB en crisismanagement in school Crisisinterventie in school Meerwaarde van het CLB

2. Inhoudstafel • Inleiding… • Kader • Rol CLB • Stappenplan begeleiding critical incident • Schoolbegeleiding • Leerlingenbegeleiding • Externen • Opvolging crisis • Debriefing

3. 1. InleidingEen jaartje crisissen… • februari: zelfdoding directeur basisonderwijs • februari: poging tot zelfdoding op school van ll 6e SO • maart: open TBC-besmetting in SO-school • april: leerkracht verongelukt in paasverlof • mei: leerling uit SO pleegt moorden in Antwerpen • mei: copycat gedrag in Kortrijk ll uit zelfde SO-school • juni: leerling 3 kl overleden na lange ziekte • september: leerling 2e lj verongelukt met de fiets naar school • december: onrustwekkende verdwijning drie ll uit BaO-school

4. 2. Kader • Wat is een crisis? • Verschil tussen gewone crisis en critical incident (ernstige crisis)? • Wanneer doet CLB een interventie? • Wat doet CLB – wat doet de school?

5. 2. Kader • Een “gewone” crisis versus “critical incident” • Een gewone crisis beschouwen wij als een gebeurtenis die een dusdanige impact heeft op de emoties van leerlingen en leerkrachten dat zij tijdelijk niet in staat zijn om op een normale manier te functioneren binnen het klas- en schoolgebeuren.-> crisis van individuen • Bij een critical incident zijn er gebeurtenissen die een dusdanige impact hebben op de emoties van zowat alle leerlingen en zowat alle leerkrachten dat de school tijdelijk zelfs niet in staat is om op een normale manier te functioneren. -> crisis van de school als systeem

6. 3. Rol CLB • Moet / kan CLB hierin een rol spelen? • zonder twijfel: ja • niet expliciet voorzien in opdracht van CLB (cfr CLB-profiel) • in de praktijk: gevraagd door school / politie / ped. begel. / … • is niet mogelijk “vanuit de losse pols” • Werkingsprincipes • Deskundigheid en kwaliteit-> voorafgaande vorming noodzakelijk-> samenstellen van crisisbegeleidingsteam-> uitwerking stappenplan, draaiboek • Multidisciplinair werken-> alle disciplines betrokken (zeker artsen niet vergeten!) -> volledig team (CLB) kan betrokken worden • Vraaggestuurd werken-> bij voorkeur, maar stap naar school kan ook vanuit CLB • Subsidiair werken-> wat de school kan, doet de school-> CLB kan wel proces bewaken en ondersteuning bieden

7. 3. Rol CLB • Crisisbegeleidingsteam • Identificeerbaar team van CLB-medewerkers • Terug te vinden ledenlijst • Ruim team nodig (zekerheid op teamsamenstelling) • Multidisciplinair samengesteld • Niet te vergeten: directeur, onthaalmedewerker, arts • Voorafgaand opleiding te volgen • Algemeen: inzicht in crisisprocessen op individueel niveau en schoolniveau, strategie van benadering, opbouw stappenplan, … • Psychologisch aspect: rouw- verlies- verdrietreacties bij diverse actoren (ll, lkr, directie, ouders, …) • Medisch aspect: fysische reacties (shock, hyperventilatie, …) • Sociaal aspect: betrokkenen, ouders, omgeving, pers

8. 4. Stappenplan begeleiding critical incident • Aanmelding • Vraagverheldering • Interne planning crisisbegeleiding door CLBchecklist • Begeleiding schoolchecklist • Begeleiding leerlingen • Omgaan met externen • Opvolging crisisbegeleidingsteam en afsluiting • Debriefing

9. 4. Intern stappenplan (1) 1. Aanmelding (onthaal) • draaiboek bij aanmelding • betrokkenheid onthaalmedewerker • samenroepen crisisbegeleidingsteam

10. 4. Intern stappenplan (2) 2. Vraagverheldering • ontvangst van de aanmelding en opvang van de aanmelder • info uit eerste contact • info uit vervolgcontact • eerste voorlopige maatregelen • externe hulpdiensten? • slachtoffer/dader? • wie nog verwittigen? • onmiddellijke opvang van wie? • pers? • afspraak timing voor komende twee uur • nog dingen te melden?

11. 4. Intern stappenplan (3a) 3. Planning crisisbegeleiding (bijeenkomst crisisteam) • Samenstelling • bepalen samenstelling • persoonlijke betrokkenheid / afstand • engagement voor het hele centrum • Briefing incident • Betrokkenen (slachtoffer/dader) • Andere crisishulp • Acute situaties?

12. Checklist intern stappenplan (3b) Checklist • CLB-personeel • Onthaal en telefonieopvang • Opvolgen pers • Achtergrondinfo • Opsplitsing crisisteam (in school / standby) • Kennis/vaardigheden • Actieplan schoolbegeleiding • Actieplan leerlingenbegeleiding • Beperkingen • Wat zijn we vergeten? • Afspraken over communicatie (intern) • Plannen nieuw overleg

13. 5. Schoolbegeleiding Actieplan schoolbegeleiding • Doel • Samenstelling • Eerste opvang • Overlopen checklist vraagverheldering • Update nieuwe informatie • Planning opmaken voor komende uren • Afspraak CLB-begeleiding • Afspraak nieuw overleg

14. Checklist schoolbegeleiding Checklist • Beleid • iedereen op de hoogte? • emotionele toestand leden schoolteam • de lopende zaken • doorgaan of niet? • langere termijnplanning • Dader • stand van zaken • begeleidende stappen • bezittingen • ouders en verwanten • aanwezigheid op school

15. Vervolg checklist • Slachtoffer • stand van zaken • begeleidende stappen • Bezittingen • ouders en verwanten • herstelproces? • Bij sterfgeval • mededeling • initiatieven op korte termijn • initiatieven op lange termijn

16. Vervolg checklist • Leerlingenzie actieplan leerlingenbegeleiding • Leerkrachten • briefing leerkrachten (kerngroep) korte termijn • personeelsvergadering • opvang leerkrachten in crisis • Ouders • briefing betrokken ouders korte termijn • benadering ouders middellange termijn

17. 6. Leerlingenbegeleiding • de klasgroep korte termijn • de klasgroep lange termijn • de andere leerlingengroepen • opvang leerlingen in crisis • primaire reactie • secundaire reactie • risicoleerlingen • lijst op te volgen leerlingen

18. 6. Checklist externen • relevante betrokkenen • ouders / buren • inrichtende macht, ouderraad • politici • de media • pers volgen (anticiperen / reageren) • persconferentie (wie, welke vragen, welke antwoorden)(in geen geval CLB) • andere interventies van de media • briefing leerkrachten of directie • briefing leerlingen • wat met verdere persvragen

19. 7. Opvolging crisis • Verdere planning • overleg crisisteam • korte termijn (maximum drie dagen) • Planning, opvolging • Interne draagkracht en ventilatie • opvolging crisis in school • Schoolsysteem • Individuele leerlingen

20. 8. Debriefing • Afsluiten voor CLB • afsluiten crisisbegeleiding voor centrum • formeel beëindigen crisisbegeleidingsteam • plannen verdere opvolging crisis door schoolteam • Afsluiten van crisisbegeleiding met school(systeem) • Essentieel punt, heel belangrijk • Evaluatie van aanpak (positief en werkpunten) • Opvolging en afspraken over toekomst • Met wie? • Directieteam/schoolteam (samen met CLB) • Leerkrachten (bij voorkeur met directie school) • Leerlingen (bij voorkeur met leerkrachten) • Crisisbegeleidingsteam (intern in CLB) • De adrenaline… • De humor…

21. 9. Slot • Never try this at home! • vragen