Fryderyk Chopin

1. Fryderyk Chopin Przygotował Bartosz Leśniewski III „D”

2. Menu • Biografia • Kalendarium • Twórczość • Tematyczny spis utworów • Jego rodzina • Bibliografia

3. Biografia Fryderyk Franciszek CHOPIN, najwybitniejszy polski kompozytor, urodził się w 1810 roku w Żelazowej Woli (ok. 50 km od Warszawy) w majątku hrabiostwa Skarbków, gdzie jego ojciec Mikołaj Chopin, z pochodzenia Francuz, mieszkał i pracował jako guwerner. Matka, Justyna z Krzyżanowskich pochodząca z Kujaw, była osobą bardzo muzykalną - grała na fortepianie i śpiewała; w naturalny sposób stała się więc pierwszą nauczycielką muzyki dla małego Frycka, jak często nazywano go w domu. W parę miesięcy po urodzeniu się Fryderyka rodzina Chopinów przeniosła się do Warszawy, gdzie ojciec objął posadę nauczyciela w Liceum Warszawskim. W wieku sześciu lat chłopiec rozpoczął naukę gry na fortepianie u Wojciecha Żywnego. Wspólnie ze starszą siostrą Ludwiką muzykowali w domu, grywając na cztery ręce. Wkrótce pojawiły się również pierwsze próby kompozytorskie małego Fryderyka. Pierwszy utwór, Polonez B-dur, zapisany został ręką ojca. Okres nauki u Wojciecha Żywnego to także początek występów publicznych małego Chopina; grywał w salonach arystokracji warszawskiej i brał udział w koncertach dobroczynnych.

4. Biografia Jako szesnastolatek Chopin rozpoczął studia w zakresie teorii kompozycji u Józefa Elsnera w warszawskiej Szkole Głównej Muzyki. W tym okresie bardzo znaczący wpływ na rozwój jego talentu miało obcowanie z pieśniami i tańcami ludowymi Mazowsza, Kujaw, Wielkopolski i Lubelszczyzny, którym z ogromnym zainteresowaniem przysłuchiwał się podczas wakacji spędzanych m.in. w Szafarni, Antoninie, Sannikach. W 1826 roku odbył swoją pierwszą zagraniczną podróż do Berlina, a wkrótce także do Wiednia (gdzie dwukrotnie występował publicznie) oraz do Drezna i Pragi. Mając lat dziewiętnaście Chopin ukończył studia muzyczne u prof. Elsnera, zyskawszy ogromne uznanie swego pedagoga. W raporcie dotyczącym uczniów profesor napisał: "Chopin Fryderyk, trzecioletni, szczególna zdolność, geniusz muzyczny". W październiku 1830 roku Fryderyk ostatni raz wystąpił przed publicznością warszawską. 2 listopada 1830 roku opuścił Warszawę na zawsze, udając się najpierw do Drezna, następnie do Wiednia, Salzburga, Monachium i Stuttgartu. We wrześniu 1831 roku przybył do Paryża, gdzie osiadł na stałe, zyskując niebawem rozgłos europejski.

5. Biografia W pierwszych latach paryskich Chopin rozwinął ożywioną działalność koncertową. Wykonując własne utwory, utrwalał coraz silniej swoją pozycję kompozytora i pianisty. Świadczą o tym niezwykle pochlebne wypowiedzi Roberta Schumanna, autora słynnej recenzji, która ukazała się po wykonaniu Wariacji na temat "La ci darem la mano" na fortepian i orkiestrę, głoszącej "Panowie, czapki z głowy, oto geniusz!". W późniejszym okresie Chopin skoncentrował się głównie na twórczości kompozytorskiej, wydając swe dzieła u wydawców francuskich, niemieckich i angielskich. Głównym źródłem jego utrzymania była jednak działalność dydaktyczna. Miał bardzo wielu uczniów, a wśród nich, oprócz amatorów, także grupę profesjonalnie kształcących się pianistów. Był człowiekiem bardzo towarzyskim. Łączyły go przyjazne kontakty zarówno z wybitnymi muzykami przebywającymi w Paryżu, m.in. Franciszkiem Lisztem, Vincenzo Bellinim, Gioacchino Rossinim i Feliksem Mendelssohnem, jak i z wydawcami, krytykami oraz całą polską emigracją. W 1836 roku poznał pisarkę George Sand, która stała się jego życiową partnerką, mającą znaczący wpływ na życie kompozytora. Razem podróżowali, zawitali wspólnie na Majorkę, do Marsylii i Genui. Przez kilka lat z rzędu spędzali lato w Nohant, zimą wracając do Paryża. Od 1839 roku stan zdrowia chorego na gruźlicę Chopina pogarszał się z każdym rokiem. W 1848 roku odbył ostatnią podróż koncertową po Anglii i Szkocji, dając 16 listopada ostatni publiczny koncert w Londynie, po którym ciężko zaniemógł. Po powrocie do Paryża nie odzyskał już zdrowia. Zmarł 17 października 1849 roku w mieszkaniu przy placu Vendome 12. Pochowany został na Paryskim cmentarzu Pere Lachaise. Serce Chopina znajduje się w Warszawie, w kościele św. Krzyża przy Krakowskim Przedmieściu.

6. Kalendarium • 1810 • Fryderyk Chopin urodził się 1 marca (albo według niektórych historyków 22 lutego). 1810 we wsi Żelazowa Wola na Mazowszu. Jego ojciec Mikołaj był Francuzem z Lotaryngii, który przywędrował do Polski w 1787 roku, wraz z wracającym do kraju Janem Adamem Weydlichem. Weydlich zarządzał dobrami hrabiego Michała Paca we wsi Marainville, skąd pochodził Mikołaj Chopin. Matka Fryderyka, Justyna z Krzyżanowskich, była powinowatą hrabiny Ludwiki Skarbkowej, właścicielki dóbr w Żelazowej Woli. Chopinowie mieszkali w oficynie jej dworu, Mikołaj był guwernerem synów hrabiego. 23 kwietnia Fryderyk Franciszek Chopin został ochrzczony w kościele św. Rocha w niedalekim Brochowie. 1 października Mikołaj Chopin zaczyna uczyć w Liceum Warszawskim i rodzina Chopinów przenosi się do Warszawy. • 1816 (Fryderyk ma 6 lat) • Fryderyk rozpoczyna naukę gry na fortepianie u Wojciecha Żywnego, wcześniej muzykowała z nim przy fortepianie matka. • 1817 (Fryderyk ma 7 lat) • Chopin komponuje swój pierwszy utwór, który zapisuje ojciec; jest to POLONEZ B-DUR. Powstały w tym samym czasie POLONEZ G-MOLL wychodzi wkrótce drukiem z parafialnej sztycharni nut kościoła Nawiedzenia Najświetszej Marii Panny na Nowym Mieście. • 1818 (Fryderyk ma 8 lat) • Pierwszy publiczny występ na koncercie charytatywnym; Chopin gra KONCERT FORTEPIANOWY G-MOLL czeskiego kompozytora Adalberta Gyrowetza

7. Kalendarium • 1822 (Fryderyk ma 12 lat) • Koniec lekcji u Wojciecha Żywnego, Chopin rozpoczyna naukę kompozycji u Józefa Elsnera i gry na organach u Wilhelma Würfla. • 1824 (Fryderyk ma 14 lat) • Wakacje w majątku rodziny szkolnego kolegi w Szafarni, tradycyjnej wsi mazowieckiej. Fryderyk styka się tu z mazowieckim i żydowskim folklorem, komponuje MAZURKA A-MOLL zwanego "Żydkiem". Później jeszcze kilkakrotnie będzie na wsi, zawsze żywo interesując się muzyką ludową. • 1825 (Fryderyk ma 15 lat) • Wychodzi drukiem opus pierwsze Chopina RONDO C-MOLL. • 1826 (Fryderyk ma 16 lat) • Chopin rozpoczyna naukę kompozycji u Józefa Elsnera, w warszawskiej Szkole Głównej Muzyki, wchodzącej w skład Uniwersytetu Warszawskiego. Po trzech latach, w końcowej opinii dla ministerstwa Elsner napisze:"Szopen Friderik - szczególna zdolność, geniusz muzyczny". • 1829 (Fryderyk ma 19 lat) • Podczas pobytu w Wiedniu Chopin daje dwa koncerty w Kärntnerthortheater. Prasa wiedeńska pisała: "W panu Chopinie poznaliśmy jednego z najznakomitszych pianistów, pełnego delikatności i najgłębszego uczucia".

8. Kalendarium • 1830 (Fryderyk ma 20 lat) • Powstaje KONCERT F-MOLL OP. 21, wykonany 17 marca na pierwszym własnym koncercie Chopina, w Teatrze Narodowym pod dyrekcją Karola Kurpińskiego. Maurycy Mochnacki pisze: "Jest cały oddany geniuszowi muzyki, którym tchnie, oddycha". 11 października Chopin daje pożegnalny koncert przed wyjazdem (jak się okaże - na zawsze) z Warszawy do Wiednia i Paryża. W programie nowy KONCERT FORTEPIANOWY E-MOLL OP. 11. W prasie opinia: "Jest to utwór geniusza". 2 listopada Chopin opuszcza Warszawę, żegnany kantatą ZRODZONY W POLSKIEJ KRAINIE Józefa Elsnera. Wybuch Powstania Listopadowego (29 listopada) zastaje Chopina w Wiedniu. Znajomi i rodzina powstrzymują go przed powrotem do kraju, on sam pisze: "Przeklinam chwilę wyjazdu". • 1831 (Fryderyk ma 21 lat) • 8 września upada Powstanie Listopadowe. Chopin jest wówczas w Stuttgarcie, gdzie - według tradycji - powstaje ETIUDA C-MOLL OP. 10 NR 12 nazywana "Rewolucyjną".W tym miesiącu przybywa do Paryża • 1832 (Fryderyk ma 22 lata) • Pierwszy koncert Chopina w Paryżu, w Salle Pleyel gra KONCERT F-MOLL i WARIACJE NA TEMAT ARII "LA CI DAREM LA MANO" z opery DON JUAN Mozarta op. 2. W prasie pisze się o "odrodzeniu muzyki fortepianowej". W lipcu WARIACJE NA TEMAT MOZARTA gra w Lipsku Clara Wieck, słynna wówczas pianistka, żona Roberta Schumanna, który komentując ten utwór, powiedział o Chopinie: "Panowie, czapki z głów, oto geniusz". • 1833 (Fryderyk ma 23 lata) • W styczniu Chopin zostaje przyjęty do emigracyjnego Towarzystwa Literackiego Polskiego, kierowanego przez księcia Adama Czartoryskiego. 15 grudnia wraz z Ferencem Lisztem i Ferdinandem Hillerem gra w Konserwatorium Paryskim KONCERT NA TRZY FORTEPIANY Bacha. Hector Berlioz pisze entuzjastycznie o jego grze.

9. Kalendarium • 1834 (Fryderyk ma 24 lata) • Chopin odmawia złożenia podania do ambasady rosyjskiej w Paryżu o wydanie paszportu i wybiera status emigranta politycznego. Oznacza to, że nie ujrzy już kraju. • 1835 (Fryderyk ma 25 lat) • 26 kwietnia w sali Konserwatorium gra z orkiestrą INTRODUKCJĘ i WIELKIEGO POLONEZA ES-DUR OP. 22, odnosząc wielki sukces. W sierpniu Fryderyk spotyka się w Karlsbadzie z rodzicami, którzy przyjechali tutaj na kurację uzdrowiskową • 1836 (Fryderyk ma 26 lat) • We wrześniu w Dreźnie oświadcza się siedemnastoletniej Marii Wodzińskiej. Jego oświadczyny zostają przyjęte warunkowo: przez rok ma obowiązywać okres próbny, w którym Chopin ma zadbać o swoje wątłe zdrowie, zmieniając tryb życia. W październiku w Paryżu, w salonie hrabiny Marii d´Agoult, kochanki Liszta, spotyka po raz pierwszy trzydziestodwuletnią wówczas George Sand. Komentuje: "Cóż za antypatyczna kobieta". • 1837 (Fryderyk ma 27 lat) • Rodzina Wodzińskich wycofuje się z projektu małżeństwa Chopina z Marią. Na pakiecie listów od Marii Wodzińskiej Chopin pisze: "Moja bieda". • 1838 (Fryderyk ma 28 lat) • W maju zbliża się z George Sand, w lipcu Eugene Delacroix szkicuje ich wspólny portret, w październiku wyjeżdżają razem na Majorkę, gdzie ma się dopełnić ich romans. Pozostaną tam do lutego przyszłego roku, mieszkając między innymi w opustoszałym klasztorze kartuzów w Valldemosie. Chopin, ze względu na wilgotny klimat i zimową porę, podupada na zdrowiu. Na Majorce ukończone zostaje jedno z największych osiągnięć twórczych Chopina, cykl 24 PRELUDIÓW.

10. Kalendarium • 1839 (Fryderyk ma 29 lat) • Po opuszczeniu Majorki kolejne trzy miesiące Chopin i George Sand spędzają w Marsylii. Stąd robią wycieczkę do Genui, po czym jadą do posiadłości George Sand w Nohant, w środkowej Francji. Tutaj powstaje SONATA B-MOLL z MARSZEM ŻAŁOBNYM. Chopin studiuje DAS WOHLTEMPERIERTE KLAVIER Jana Sebastiana Bacha. W październiku wraca do Paryża, związek z George Sand utrzymuje w tajemnicy. • 1840 (Fryderyk ma 30 lat) • Razem z George Sand uczęszcza na wykłady Adama Mickiewicza w College de France. • 1841 (Fryderyk ma 31 lat) • Lato w Nohant. Chopin będzie tu spędzał kolejne lata do 1846 roku. • 1842 (Fryderyk ma 32 lata) • Po występie w Salle Pleyel ukazują się entuzjastyczne recenzje: "Chopin osiągnął swój szczyt". • 1844 (Fryderyk ma 34 lata) • Spotkanie z siostrą Ludwiką i jej mężem w Paryżu, wspólny pobyt w Nohant. • 1845 (Fryderyk ma 35 lat) • Podczas pobytu w Nohant dochodzi do pierwszych poważniejszych nieporozumień z George Sand i jej synem Maurycym.

11. Kalendarium • 1846 (Fryderyk ma 36 lat) • W lutym wraz z George Sand bierze udział w balu u książąt Czartoryskich na rzecz emigrantów polskich. Po raz ostatni spędza lato w Nohant, gdzie dochodzi do gwałtownych konfliktów. Powstają wówczas NOKTURNY OP. 62 i MAZURKI OP. 63. • 1847 (Fryderyk ma 37 lat) • W gwałtownym sporze George Sand z córką Solange Chopin bierze stronę córki. • 1848 (Fryderyk ma 38 lat) • 16 lutego daje w Salle Pleyel ostatni koncert w Paryżu. Recenzje są entuzjastyczne.4 lutego dochodzi do przypadkowego, ostatniego spotkania Chopina z George Sand. Od kwietnia do listopada przebywa w Anglii i Szkocji, gdzie koncertuje i udziela lekcji. 16 listopada w Londynie gra po raz ostatni publicznie. Pisze ostatnie ukończone utwory: WALCA A-MOLL i MAZURKA G-MOLL • 1849 (Fryderyk ma 39 lat) • Powstają szkice ostatniego, niedokończonego utworu, MAZURKA F-MOLL. Po dwóch krwotokach 22 czerwca lekarz stwierdza u Chopina ostatnie stadium gruźlicy. 9 sierpnia przyjeżdża do Paryża siostra Ludwika z mężem i córką. 15 października Delfina Potocka śpiewa dla Chopina. Prosi, by jego serce po śmierci wyjęto z ciała i przewieziono do Polski. 17 października o godzinie drugiej w nocy Chopin umiera. 18 października po sekcji zwłok zabalsamowane ciało zostaje złożone w krypcie kościoła św. Magdaleny. 30 października odbywają się uroczystości pogrzebowe w kościele św. Magdaleny. Ciało Chopina zostaje złożone na cmentarzu Pere Lachaise. Siostra Ludwika zabiera serce kompozytora do Polski. Umieszczono je w filarze kościoła św. Krzyża na Krakowskim Przedmieściu. W 1880 roku odsłonięto tam epitafium wyrzeźbione przez Leandro Marconiego.

12. Twórczość • Znakomitą większość wszystkich kompozycji napisanych przez Chopina stanowią utwory przeznaczone na fortepian solo. Oprócz tego są też dzieła na fortepian i orkiestrę, fortepian i wiolonczelę, trio na fortepian, skrzypce i wiolonczelę oraz pieśni na głos z fortepianem. • Chopin sięgał do bardzo wielu różnych, istniejących już gatunków kompozytorskich, wykorzystując je w swej twórczości (jak np. nokturny, etiudy, sonaty). • Ponadto sam tworzył gatunki nowe (np. mazurki). Bardzo znaczące miejsce wśród wszystkich utworów zajmują, tworzone przez całe życie, polonezy i mazurki.

13. Tematyczny spis utworów • Polonezy • Mazurki • Walce • Ronda • Wariacje • Etiudy • Preludia • Impromptus • Nokturny • Ballady • Scherza • Sonaty • Pieśni • Utwory na fortepian i orkiestrę • Pozostałe kompozycje • Utwory niepewnego pochodzenia

14. Tematyczny spis utworów • Polonezy • Chopin w polonezach podejmuje tradycję gatunku polskiego tańca narodowego, zwanego chodzonym. Część polonezów jest opusowanych (tzn. kompozytor sam przyporządkował im numerację, a utwory te zostały wydane za jego życia), natomiast pozostałe zawierają adnotację posth. bądź numerację opusu powyżej 65 (tzn. wydane po śmierci kompozytora). • Polonez B-dur op. posth. • Polonez g-moll op. posth. • Polonez As-dur op. posth. • Polonez gis-moll op. posth. • Polonez d-moll op. 71 nr 1 • Polonez B-dur op. 71 nr 2 • Polonez f-moll op. 71 nr 3 • Polonez b-moll op. posth. "Les Adieux" • Polonez Ges-dur op. posth. • Polonez cis-moll op. 26 nr 1 • Polonez es-moll op. 26 nr 2 • Polonez A-dur op. 40 nr 1 • Polonez c-moll op. 40 nr 2 • Polonez fis-moll op. 44 • Polonez As-dur op. 53 • Polonez-Fantazja As-dur op. 61 • Andante spianato i Wielki Polonez Es-dur op. 22 (istnieją dwie wersje: na fortepian solo lub z towarzyszeniem orkiestry) Introdukcja i Polonez C-dur na fortepian i wiolonczelę op. 3

15. Tematyczny spis utworów • Mazurki • Są to miniatury (tzn. małe utwory), które wywodzą się od gatunku na wpół użytkowego, przeznaczonego do tańca. Mazurki oparte są na tradycji muzyki ludowej, a w szczególności trzech tańców tradycyjnych: mazura, kujawiaka i oberka. Chopin tworzył je nieprzerwanie od 1825 roku aż do chwili śmierci. • 4 Mazurki op. 6 : fis-moll, cis moll, E-dur, es-moll • 5 Mazurków op. 7 : B- dur, a-moll, f-moll, As-dur, C-dur • 4 Mazurki op. 17 : B-dur, e-moll, As-dur, a-moll • 4 Mazurki op. 24 : g-moll, C-dur, As-dur, b-moll • 4 Mazurki op. 30 : c-moll, h-moll, Des-dur, cis-moll • 4 Mazurki op. 33 : gis-moll, C-dur, D-dur, h-moll • 4 Mazurki op. 41 : e-moll, H-dur, As-dur, cis-moll • 3 Mazurki op. 50 : G-dur, As-dur, cis-moll • 3 Mazurki op. 56 : H-dur, C-dur, c-moll • 3 Mazurki op. 59 : a-moll, As-dur, fis-moll • 3 Mazurki op. 63 : H-dur, f-moll, cis-moll • 4 Mazurki op. 67 : G-dur, g-moll, C-dur, a-moll • 4 Mazurki op. 68 : C-dur, a-moll, F-dur, f-moll • Mazurek B-dur • Mazurek G-dur • Mazurek D-dur • Mazurek B-dur • Mazurek C-dur • Mazurek As-dur

16. Tematyczny spis utworów • Walce • Utwory inspirowane formą taneczną walca, ale jako kompozycje nie pełnią roli użytkowej, lecz przeznaczone są wyłącznie do słuchania. Powstało ich 19. • Grande Valse Brillante Es-dur op. 18 • Grande Valse Brillante As-dur op. 34 nr 1 • Grande Valse Brillante a-moll op. 34 nr 2 • Grande Valse Brillante F-dur op. 34 nr 3 • Grande Valse As-dur op. 42 • Walc Des-dur op. 64 nr 1 • Walc cis-moll op. 64 nr 2 • Walc As-dur op. 64 nr 3 • Walc As-dur op. 69 nr 1 • Walc h- moll op. 69 nr 2 • Walc Ges-dur op. 70 nr 1 • Walc As-dur op. 70 nr 2 • Walc Des-dur op. 70 nr 3 • Walc e-moll op. posth. • Walc E-dur op. posth. • Walc As-dur op. posth. • Walc Es-dur op. posth.

17. Tematyczny spis utworów • Ronda • Rondo jest to forma charakteryzująca się zasadą kilkakrotnego powtarzania podstawowej myśli muzycznej (tzw. refrenu), przedzielonej różnorodnymi kupletami. Chopin z właściwą sobie fantazją wykorzystał w swoich utworach tę znaną formę. • Rondo c-moll op. 1 • Rondo ala Mazur F-dur op. 5 • Rondo Es-dur op. 16 • Rondo C-dur na 2 fortepiany op. 73 • Rondo C-dur op. posth. • Wariacje • Jest to forma cykliczna, polegająca na przetwarzaniu na rozmaite sposoby tematu muzycznego, będącego tym samym tematem wariacji. Tematy wariacji chopinowskich zaczerpnięte są z repertuaru pieśniowego i operowego. Wzorów gatunku dostarczały Chopinowi utwory klasyczne, wiedeńskie. • Wariacje E-dur na temat niemieckiej pieśni ludowej "Der Schweitzerbub" op. posth. • Wariacje D-dur na temat pieśni T. Moore'a, op. posth. na 4 ręce • Wariacje B-dur na temat arii "La ci darem la mano" z opery "Don Juan" Mozarta • Op. 2 (na fortepian i orkiestrę) • Wariacje A-dur ("Warianty") • Wariacje B-dur na temat ronda "Je vends des scapulaires" z opery "Ludovic" Hérolda i Halévy´ego • Wariacje E-dur z Hexameronu na temat marsza z opery "Purytanie" Belliniego

18. Tematyczny spis utworów • Etiudy • Chopin uczynił z formy etiudy dzieła, stanowiące nie tylko zestaw ćwiczeń technicznych dla pianistów, jak to było dotychczas, lecz zdecydowanie wykroczył poza te praktyczne zadania, nadając tym utworom wyjątkową ekspresję i głębię wyrazu. • 12 Etiud op. 10 : C-dur, a-moll, E-dur, cis-moll, Ges-dur, es-moll, C-dur, F-dur, f-moll, As-dur, Es-dur, c-moll • 12 Etiud op. 25 : As-dur, f-moll, F-dur, a-moll, e-moll, gis-moll, cis-moll, Des-dur, Ges-dur, h-moll, a-moll, c-moll • Trois Nouvelles Etudes : f-moll, As-dur, Des-dur • Preludia • To cykl krótkich utworów, obejmujący wszystkie 24 tonacje, powstały na Majorce, zimą w 1838/39. Chopin grał preludia na swoich koncertach w Paryżu i Londynie, zwykle po kilka na rozpoczęcie recitalu. Dzisiaj wykonuje się je w grupach lub całości, jako cykl kompozycyjny. Oprócz cyklu 24 Preludiów, istnieje jeszcze jedno Preludium, jako osobny utwór. • 24 Preludia op. 28 : C-dur, a-moll, G-dur, e-moll, D-dur, h-moll, A-dur, fis-moll, E-dur, cis-moll, H-dur, gis-moll, Fis-dur, es-moll, Des-dur, b-moll, As-dur, f-moll, Es-dur, c-moll, B-dur, g-moll, F-dur, d-moll • Preludium cis-moll op. 45

19. Tematyczny spis utworów • Impromptus • Utwory te mają charakter improwizacyjnej swobody, będącej wynikiem modnego w owym czasie publicznego improwizowania na zadany temat. • Impromptu As-dur op. 29 • Impromptu Fis-dur op. 36 • Impromptu Ges-dur op. 51 • Fantazja-Impromptu cis-moll op. posth. 66 • Nokturny • Forma nokturnu bezpośrednio nawiązuje do gatunku, stworzonego przez Irlandczyka Johna Fielda. Sam tytuł nokturn w wolnym tłumaczeniu oznacza "pieśń nocy". • 3 Nokturny op. 9: b-moll, Es-dur, H-dur • 3 Nokturny op.15: F-dur, Fis-dur, g-moll • 2 Nokturny op.27: cis-moll, Des-dur • 2 Nokturny op.32: H-dur, As-dur • 2 Nokturny op.37: g-moll, G-dur • 2 Nokturny op.48: c-moll, fis-moll • 2 Nokturny op.55: f-moll, Es-dur • 2 Nokturny op.62: H-dur, E-dur • Nokturn e-moll op.72 nr.1 • Nokturn cis-moll op.posth. • Nokturn e-moll op.posth.

20. Tematyczny spis utworów • Ballady • Chopin jest twórcą ballady jako nowego gatunku muzyki fortepianowej, typowo romantycznego o charakterze epickim. W muzyce instrumentalnej nie odnotowuje się wcześniej tej właśnie formy. • Ballada g-moll op. 23 • Ballada F-dur op. 38 • Ballada As-dur op. 47 • Ballada f-moll op. 52 • Scherza • Scherza chopinowskie stanowią kulminacyjny punkt w historii tego gatunku. Każde z jego scherz, choć oparte na od dawna kształtującej się formie, ma własny odcień wyrazowy i własną odmianę tej formy. • Scherzo h-moll op. 20 • Scherzo b-moll op. 21 • Scherzo cis-moll op. 39 • Scherzo E-dur op. 54 • Sonaty • Wszystkie sonaty Chopina to formy czteroczęściowe, nawiązujące do tradycji formy sonatowej. Wraz z balladami, scherzami i Fantazją f-moll op. 49, Sonaty b-moll i h-moll stanowią grupę utworów mistrzowskich warsztatowo, najbardziej intensywnych w wyrazie i są szczytowym osiągnięciem w całej twórczości kompozytora. • Sonata c-moll op. 4 • Sonata b-moll op. 35 • Sonata h-moll op. 58 • Sonata g-moll op. 65 na fortepian i wiolonczelę

21. Tematyczny spis utworów • Pieśni • Pieśni i piosnki Chopina powstawały w sytuacjach towarzyskich, wpisywane do sztambuchów śpiewających pań lub improwizowane na spotkaniach emigracyjnych. Inspirowane były tekstami polskich poetów współczesnych, m.in. Mickiewicza, Pola, Krasińskiego. • "Jakież kwiaty, jakie wianki" op. posth. • "Życzenie" op. 74 nr 1 • "Gdzie lubi" op. 74 nr 5 • "Czary" op. posth. • "Hulanka" op. 74 nr 4 • "Precz z moich oczu" op. 74 nr 6 • "Poseł" op. 74 nr 7 • "Wojak" op. 74 nr 10 • "Piosnka litewska" op. 74 nr 16 • "Smutna rzeka" op. 74 nr 3 • "Narzeczony" op. 74 nr 15 • "Leci liście z drzewa" op.74 nr 17 • "Pierścień" op.74 nr 14 • "Moja pieszczotka" op. 74 nr 12 • "Wiosna" op. 74 nr 2 • "Śliczny chłopiec" op. 74 nr 8 • "Dwojaki koniec" op. 74 nr 11 • "Nie ma, czego trzeba" op. 74 nr 13 • "Z gór, gdzie dźwigali" op. 74 nr 9

22. Tematyczny spis utworów • Utwory na fortepian i orkiestrę pisał Chopin wyłącznie w latach młodzieńczych; powstały w czasie studiów lub bezpośrednio po nich. Oba koncerty, to utwory trzyczęściowe a pozostałe utwory oparte są na różnorodnych gatunkach, takich jak: wariacje, rondo, polonez. • Wariacje B-dur na temat "La ci darem la mano" z opery "Don Juan" Mozarta op. 2 • Koncert e-moll op. 11 • Fantazja na tematy polskie A-dur op. 13 • Rondo ala krakowiak F-dur op. 14 • Koncert f-moll op. 21 • Andante spianato i Wielki Polonez Es-dur op. 22 • Pozostałe kompozycje • Trio g-moll op. 8 na fortepian, skrzypce i wiolonczelę • Bolero a-moll op. 19 • Tarantella As-dur op. 43 • Allegro de concert A-dur op. 46 • Fantazja f-moll op. 49 • Berceuse Des-dur op. 57 • Barkarola Fis-dur op. 60 • Marsz żałobny c-moll op. posth. • Trois Ecossaises op. 72 : D-dur, G-dur, Des-dur • Allegretto op. posth. • Grand duo concertant E-dur op. posth. na temat z opery "Robert Diabeł" Meyerbeera na fortepian i wiolonczelę • Cantabile B-dur op. posth. • Presto con leggierezza As-dur op. posth. • Andantino g-moll op. posth. • Sostenuto Es-dur op. posth. • Moderato E-dur op. posth. • Largo Es-dur op. posth.

23. Tematyczny spis utworów • Utwory niepewnej autentyczności • Mazurek D-dur • Mazurek D-dur (druga wersja) • Mazurek C-dur • Walc Es-dur • Contredanse Ges-dur • Wariacje E-dur na temat "Non piu mesta" z opery "Kopciuszek" Rossiniego, na flet i fortepian • Fuga a-moll • Preludium F-dur • Andantino d-moll • Galop As-dur ("Marquis")

24. Jego rodzina Przyszedł na świat w rodzinie, w której muzyka była na porządku dziennym. Ojciec Mikołaj urodzony we Francji, osiadł w Polsce na stałe już w wieku 16 lat i spędził tu resztę swojego życia. Początkowo był guwernerem, a po przenosinach z Żelazowej Woli do Warszawy wykładowcą języka i literatury francuskiej w kilku warszawskich szkołach, prowadząc w końcu elitarny internat dla synów z najwybitniejszych polskich rodów arystokratycznych.

25. Jego rodzina Fryderyk miał trzy siostry: . -Ludwikę . -Izabellę . -Emilię . Matka, Justyna z Krzyżanowskich, uwielbiała grać na fortepianie. Jego pierwszym, domowym nauczycielem w Warszawie był Czech, Wojciech Żywny. To on odkrył niezwykły talent swego młodego ucznia.

26. Bibliografia • http://www.chopin.info.pl/ • Dodatkowe informacje: • http://www.chopin.pl/ • http://pl.wikipedia.org/wiki/Fryderyk_Chopin