Fryderyk Chopin 1810-1849

1. Fryderyk Chopin 1810-1849 Życie Chopina wypełniały gwałtowne porywy uczuć, które znalazły wyraz w jego - w zasadzie niesentymentalnej - muzyce.

2. Fryderyk Chopin urodził się 1 marca 1810 r. w Żelazowej Woli koło Warszawy w rodzinie francuskiego imigranta. Jego ojciec był nauczycielem, a matka, Justyna z Krzyżanowskich, zajmowała się domem. Fryderyk od najmłodszych lat przejawiał niezwykłe uzdolnienia muzyczne, a ponieważ muzyką zajmowała się cała rodzina, pierwsze fortepianowe próby kompozytorskie sześcioletniego chłopca przyjęto jako rzecz naturalną. Regularne lekcje gry na fortepianie zaczął pobierać w wieku lat siedmiu i okazał się tak obiecującym uczniem, że natychmiast posypały się zaproszenia na występy od znakomitych rodzin warszawskich. Pierwszy duży koncert fortepianowy dał w wieku ośmiu lat.

3. Pierwsza miłość 1/4 Mały Frycek nie cieszył się dobrym zdrowiem. Ojciec - w nadziei, że świeże powietrze wzmocni jego wątły organizm - wysyłał go każdego lata na wieś. To tam Chopin zetknął się z lokalnym folklorem, którego wpływy znajdujemy w jego wczesnej twórczości. W wieku szesnastu lat Chopin wstąpił do nowo otwartej Szkoły Głównej Muzyki w Warszawie. Zetknął się tam z J. Eisnerem, który wcześnie docenił jego wyjątkowy talent i wysłał go do Wiednia dla poszerzenia horyzontów muzycznych. Po powrocie do Warszawy, we wrześniu 1829 r., Chopin zakochał się w młodej adeptce śpiewu, Konstancji Gładkowskiej. Romans ten stanowił dla niego kolejną inspirację - w jego kompozycjach fortepianowych z tego okresu odnajdujemy fascynację śpiewem oraz, zachwyt nad czystością i melodyjnością głosu ludzkiego...

4. Pierwsza miłość 2/4 Tymczasem Chopin stał się ulubieńcem salonów warszawskich. Towarzystwo ujmowała jego uprzejmość i kurtuazja, wyważone poczucie humoru, a nade wszystko wyjątkowo przystojna postać i blada fizjonomia, naznaczona już piętnem choroby. Wszystko to razem - wraz z niezwykłymi zdolnościami fortepianowymi artysty - odpowiadało romantycznemu wyobrażeniu o tragicznym geniuszu skazanym na beznadziejną walkę z przeznaczeniem. Wrażliwa, impulsywna osobowość Chopina stanowiła źródło częstych frustracji. Podczas wizyty w Wiedniu, w 1830 r., do pasji doprowadziła go powierzchowność gustów muzycznych publiczności. Co gorsza, jej preferencje uległy wyraźnej zmianie od ostatniej wizyty, i występy Chopina nie cieszyły się już takim powodzeniem. W trakcie całego ośmiomiesięcznego pobytu dał tylko dwa duże koncerty, ale nie to martwiło go najbardziej. Jako natura wrażliwa i skryta wolał spotkania bardziej kameralne, występy w prywatnych domach, indywidualne lekcje z uczniami - i nad ich brakiem bolał najdotkliwiej.

5. Pierwsza miłość 3/4 Romans pomiędzy Chopinem, najsławniejszym polskim kompozytorem, a George Sand, francuską pisarką o feministycznych poglądach należał do najgłośniejszych w tamtych czasach. Z pewnością był to najważniejszy związek w krótkim życiu kompozytora, chociaż trudno byłoby znaleźć dwoje bardziej się od siebie różniących artystów. Chopin był zamknięty w sobie, powściągliwy, kapryśny, trapiony bezustannie złym zdrowiem, podczas gdy George Sand była typową romantyczką, namiętną i pełną energii. Mimo to lata spędzone razem były prawdopodobnie najpiękniejszymi w ich życiu. Po raz pierwszy spotkali się jesienią 1836 r. w domu hrabiny Marii d'Agoult. Była ona kochanką ekscentrycznego kompozytora węgierskiego, Ferenca Liszta, przyjaciela, a zarazem rywala Chopina.

6. Pierwsza miłość 4/4 Pięć lat upłynęło odkąd Chopin osiadł w Paryżu po opuszczeniu Polski, początkowo utrzymując się z dobrze płatnych lekcji fortepianu udzielanych młodym arystokratkom. Ale zdobywał też sławę jako kompozytor takich utworów fortepianowych jak nokturny, mazurki i polonezy. W tym czasie zakochany był w Marii Wodzińskiej, Polce, którą spotkał w czasie pobytu w Niemczech w 1835 r. Niestety rodzina dziewczyny uważała, że dla ich córki był konkurentem o zbyt słabym zdrowiu. W 1836 r. poważnie zachorował. Były to początki gruźlicy, która w końcu go zabiła. W 1837 r. Chopin pogrążył się w smutku zdawszy sobie sprawę, że jego ślub z Marią nigdy się nie odbędzie.

7. Tryskająca energią życiową 1/2 Dla kontrastu, George Sand była osobą pełną życia. Urodzona jako Aurora Dupin, w wieku 18 lat poślubiła barona Dudevant w 1822 r. Osiem lat małżeństwa zaowocowało dwójką dzieci, lecz zakończyło się zalegalizowaną separacją. Po przybyciu do Paryża w 1831 r. Aurora rozpoczęła życie, w którym panowała wolność i sztuka. Przybrała pseudonim literacki George Sand, ponieważ w owych czasach wcale nie poważano kobiet - pisarzy. Wkrótce przyjaciele nazywali ją George. Takie jej powieści, jak Indiana (1832) i I^elia (1833), w których atakowała małżeństwo wywołały skandal. Dołączyła do kół cyganerii romantycznej. Z jednym z nowych przyjaciół, poetą Alfredem de Mussetem uciekła do Włoch. Po próbie zakończenia ich związku w 1834 r. de Musset zachorował i George wdała się w romans z lekarzem prowadzącym jego kurację..

8. Tryskająca energią życiową 2/2 Aby zademonstrować swoją indywidualność, George często ubierała się jak mężczyzna, paliła cygara - wtedy kobiety nie paliły - i przeklinała. Oprócz cudownych, pełnych blasku oczu była niską i pulchną, niezbyt atrakcyjną kobietą, swoim wyglądem zupełnie nie pasująca do Chopina. Dla żadnego z nich nie była to raczej miłość od pierwszego wejrzenia. W 1836 r. Chopin był nadal opętany myślami o Marii, a George była pod jeszcze większym wrażeniem pełnego werwy Liszta. Lecz w kwietniu 1838 r. spotkali się ponownie w domu Charlotty Marliani w Paryżu, a George zdała sobie sprawę, że zakochała się w tym powściągliwym muzyku - "moim małym Chop" jak go nazywała. Chopin ze swojej strony odkrył, że pod pokazywaną na zewnątrz twardością znajduje się wrażliwa, bardzo kobieca istota. Ona miała lat 34 i za sobą wiele romansów, zaś on 28 i był prawdopodobnie bez żadnych seksualnych doświadczeń z kobietami.

9. Romans 1/2 W końcu w czerwcu zostali kochankami. Spędzony razem w Paryżu wrzesieńupłynął im w miłosnym uniesieniu.George pisała do Eugene Delacroix,malarza "o cudownym wyczerpaniu spełnioną miłością". Niestety, jej dotychczasowy kochanek, dramaturg Mallefille, szalał z zazdrości dowiedziawszy się, że ma rywala. Pewnego razu przypuścił atak na drzwi od mieszkania Chopina, innym razem usiłował porwać George.Częściowo z obawy przed Mallcfillem, częściowo z powodu zdrowia Chopina zakochana para umknęła na Majorkę w październiku razem z Solangc i Maurice, dwójką dzieci George z jej małżeństwa z baronem Dudevant.

10. Romans 2/2 • Wyjazd okazał się pomyłką. Hiszpania pogrążona była w wojnie domowej, ani George, ani Chopin nie mówili po hiszpańsku, pogoda była okropna i na dodatek zdrowievChopina załamało się. Ich mieszkanie w zrujnowanym opactwie Valdemosa byłoromantyczne, lecz niewygodne. Wieśniacy okazali się niegodni zaufania, a lekarze z Majorki prezentowali żałosny poziom - pomimo tego, że zdołali zdiagnozować uChopina gruźlicę, co nie udało się francuskim medykom. W marcu 1839 r. powrócili do Francji z Chopinem wykasłującym "miednice krwi". Wkrótce stan zdrowia kompozytora poprawił się i w czerwcu Chopin z George przeprowadzili się do Nohant, jej wiejskiej posiadłości oddalonej 300 km od Paryża.

11. Letnie dniChopin zamieszkał w słonecznym, wypełnionym książkami pokoju znajdującym się na pierwszym piętrze widokiem na ogród. W następnym pokoju miał dostęp do pianina. Przez następnych kilka lat, Chopin lata spędzał w Nohant, pracując w ciągu dnia - w przeciwieństwie do George, która pracowała w nocy. Tutaj skomponował kilka najpiękniejszych swych dzieł: mazurków, nokturnów i Sonatę b-moll. Ich przyjaciel Delacroix odwiedzał ich i malował ich portrety. Z Polski, po śmierci ojca przyjeżdżała do nich również siostra Chopina - Ludwika. Zimy spędzali w Paryżu, gdzie wspólnie mieszkali w eleganckim apartamencie na Placu Orleańskim. Wydawali się być niezwykle dobrze dobraną parą. Podczas gdy George opiekowała się Chopinem i jednocześnie była dla niego inspiracją, on działał na nią kojąco.

12. Rozstanie 1/2 Tragiczne, że ten stan szczęścia nie był trwały. Pogarszanie się zdrowia Chopina powodowało kłótnie rodzinne. Kompozytor starał się zaprzyjaźnić z Mauricem, ukochanym synem George, ale chłopiec był zepsuty, gburowaty i nieprzyjazny. W przeciwieństwie do niego, złotowłosa i piękna Solange darzyła Chopina sympatią. Kiedy miernej klasy rzeźbiarz Auguste-Jean-BaptisteClesinger zostaje jej mężem, córka popadła w konflikt z matką, a Chopin starał się występować w roli mediatora. W imieniu Solange napisał do George list w lipcu 1847 r. George wpadła w furię z powodu jego jawnego wstąpienia do "obozu wroga" i zerwała związek z kompozytorem. Zniszczyła jego listy i stwierdziła, że od dawna była nim zmęczona.

13. Rozstanie 2/2 Zerwanie pogrążyło go w głębokiej depresji, z której na dobrą sprawę nie wyszedł już do końca życia. Mimo to spróbował zaangażować się w jeszcze jeden związek, tym razem z byłą uczennicą, Jane Stirling. Na jej zaproszenie w kwietniu 1848 r. wybrał się do Anglii, ale wyczerpujący program koncertów w Londynie ostatecznie zrujnował jego zdrowie. Bliski śmierci powrócił do Paryża w listopadzie. Większą część roku 1849 spędził na przedmieściach Paryża w Chaillot, gdzie zmarł 17 października w wieku zaledwie 39 lat. Ostatnim życzeniem kompozytora było wykonanie na jego pogrzebie Reciniem Mozarta. 30 października wyruszył w ostatnią drogę. Krótkie życie Chopina naznaczyła choroba, brak powodzenia w miłości i artystyczna frustracja. Nieszczęścia nie zdławiły jednak jego wrażliwości i twórczego geniuszu, które znajdują wyraz w muzyce. Rzadki dar komponowania melodii przepełnionych emocjami i zdolność wydobycia z fortepianu niemal magicznej skali nastrojów zapewniają Chopinowi miejsce wśród nieśmiertelnych.