Download
1 / 25
250 likes | 388 Views
Unia Walutowa. Powstanie unii walutowej w Europie; Euro i polityka gospodarcza; Teoria optymalnych obszarów walutowych; Korzyści i koszty unii walutowej;. Powstanie unii walutowej. Inicjatywy reform systemu walutowego we Wspólnotach Europejskich
E N D
Powstanie unii walutowej w Europie; • Euro i polityka gospodarcza; • Teoria optymalnych obszarów walutowych; • Korzyści i koszty unii walutowej;
Powstanie unii walutowej • Inicjatywy reform systemu walutowego we Wspólnotach Europejskich • pierwsze plany unii walutowej (tzw. plan Barre’a i Schillera 1969) • raport Wernera (przyjęty: marzec 1971); • Europejski System Walutowy (1978): wprowadzono Europejski Mechanizm Kursów Walutowych (ERM); powołanie ECU; powołanie Europejskiego Funduszu Współpracy Walutowej; stałe kursy walutowe (ściśle określone dopuszczalne marginesy wahań: 2,25% ERM 2: 15%)
Funkcjonowanie ESW • Stałe kursy w paśmie wahań 2,25 do 1993 r.(szersze pasmo dla Portugalii , Hiszpanii i W. Brytanii 6 <do 1992> i Włoch <do 1990 r>) • ograniczona kontrola w transakcjach kapitałowych do 1990; • mechanizm kredytowy; • wiodąca rola Niemiec (niska inflacja wymuszająca restrykcyjną politykę pieniężną, co oznaczało relatywnie wysoką stopę procentową)
Funkcjonowanie ESW • asymetryczne szoki szczególnie w 1992 r. • wskutek różnic w polityce pieniężnej i fiskalnej i wobec wysokiej stopy procentowej w Niemczech presja na aprecjację marki i deprecjację niektórych innych walut; W. Brytania wychodzi z EMS w 1992 r.) • 1993: rozszerzenie pasma wahań ERM 2; • do końca 1993 opanowanie kryzysu
Powstanie Unii Walutowej • Plan wprowadzenia UGW Delorsa (1989); • Traktat z Maastricht 10 XII 1991 • 3 etapy wprowadzania unii walutowej; • podstawowym warunkiem ustanowienia unii: koordynacja polityk gospodarczych; • kryteria uczestnictwa w unii walutowej: • stopa inflacji < 1,5 punktu procentowego ponad średnią 3 krajów o najniższej inflacji; • średnia długookresowa stopa procentowa obligacji rządowych < 2 punkty procentowe ponad stopę 3 krajów o najniższym poziomie inflacji; • deficyt budżetowy < 3% PKB; • dług publiczny < 60% PKB; • kurs stały w przewidzianym przedziale wahań co najmniej przez 2 lata poprzedzające wejście do strefy euro.
Powstanie UGW • Decyzja o zakwalifikowaniu krajów do UGW 3 05 1998 r. Elastyczne podejście do kryteriów; • próg inflacji 2,7% (kryterium nie spełniała Grecja <5,2%>); • długoterminowa stopa procentowa 7,8% • pewna tolerancja dla wyższego poziomu długu pod warunkiem wyraźnego trendu obniżania stopy długu do 60% (Włochy, Belgia, Grecja miały w 98 r. dług powyżej 100% PKB)
W 1998 r. utworzono Europejski System Banków Centralnych (ESBC); • skład: EBC plus 12 BC krajów członkowskich (obecnie 16); • EBC jest niezależny (niezależność instytucjonalna, personalna, funkcjonalna i finansowa); • EBC podejmuje decyzje dotyczące polityki pieniężnej. BC krajów członkowskich wdrażają tę politykę.
Powstanie Unii Walutowej • 1.01 1999 utworzenie unii walutowej i wprowadzenie euro 11 krajów członkowskich: Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia, Włochy. 1.01 2001 dołączenie Grecji; 1.01 2007 Słowenia; 1.01 2008 Cypr i Malta; 1.01 2009 Słowacja
Teoria unii walutowej • Teoria optymalnych obszarów walutowych (zapoczątkowana przez R. Mundell’a w 1961 r.): • optymalnym obszarem dla wprowadzenia systemu bezwzględnie stałych kursów lub wspólnej waluty są kraje o wysokim stopniu wzajemnej integracji gospodarczej; • gospodarcza integracja oznacza swobodę przepływów dóbr, usług, kapitału finansowego i rzeczowego oraz siły roboczej; • ustanowienie stałych kursów walutowych (unii walutowej) pociąga za sobą koszty ale także przynosi korzyści;
Korzyści z unii walutowej • Korzyści z nieodwołalnego przyjęcia stałych kursów walutowych lub wprowadzenia wspólnej waluty wynikają z wyeliminowania niepewności oraz kosztów transakcyjnych związanych z koniecznością posługiwania się różnymi walutami oraz zmiennością kursów walutowych (są to tzw. korzyści zwiększenia efektywności walutowej ); • korzyści te zależą od zakresu integracji gospodarczej: • im większy jest handel między krajami członkowskimi tym większe korzyści ze zmniejszenia kosztów transakcyjnych;
Korzyści z unii walutowej cd. • im większe są przepływy kapitału tym większe są korzyści z ograniczenia niepewności dotyczącej stóp zysku od inwestycji w innych krajach członkowskich; • im większe przepływy pracowników tym większe korzyści z ograniczenia niepewności dotyczącej płac osiąganych w innych krajach członkowskich.
Koszty wejścia do unii walutowej • Koszty stałych kursów wynikają z utraty możliwości stosowania polityki pieniężnej dla stabilizowania produkcji i cen oraz utratę możliwości wykorzystywania zmian kursów walutowych dla utrzymania wewnętrznej stabilności gospodarczej w przypadku negatywnych szoków zewnętrznych np. spadku zagregowanego popytu.
Skutki szoków popytowych • Deficyt NX w A, nadwyżka w B • Mechanizmy przywracające równowagę: • elastyczność płac; • mobilność siły roboczej; • Jeśli brak jest mobilności siły roboczej i płace są nieelastyczne wówczas dostosowania mogą następować przez zmianę kursów walutowych, co w unii walutowej jest niemożliwe.
Koszty unii walutowej • Jeśli płace są sztywne a mobilność siły roboczej ograniczona, krajom tworzącym unię walutową jest trudniej dostosować się do szoków popytowych. • Z drugiej strony deprecjacja kursu walutowego w długim okresie pobudza wzrost cen i jej pozytywne efekt są niwelowane. Wobec tego koszty unii walutowej w dłuższym okresie zmniejszają się.
Czy UE jest optymalnym obszarem walutowym? • W 15 „starych” krajach UE eksport do innych krajów UE stanowi ok.. 10 – 20 % PKB; w krajach UGW ok. 26% • w dalszym ciągu istnieją duże różnice cen między krajami UE; • mobilność ludności i siły roboczej wewnątrz UE jest dość ograniczona; duże różnice w stopie bezrobocia; • W sumie: brak jednoznacznych dowodów, że UE jest optymalnym obszarem walutowym.
