160 likes | 372 Views
Persoonlijkheid. Wat? Instrumenten Verschil tussen atleten en niet-atleten? Verschil tussen succesvolle en niet-succesvolle atleten? Persoonlijkheid en keuze van sport? Kritiek Situationele en interactionele visie.
E N D
Persoonlijkheid • Wat? • Instrumenten • Verschil tussen atleten en niet-atleten? • Verschil tussen succesvolle en niet-succesvolle atleten? • Persoonlijkheid en keuze van sport? • Kritiek • Situationele en interactionele visie
Persoonlijkheid = Individuele verschillen die verantwoordelijk zijn voor consistente gedragspatronen • Genetische factor • Vroegere leerervaringen • Omgevingsfactoren • Trektheorieën • Persoonlijkheid bestaat uit een combinatie van trekken • Trekken zijn genetisch bepaald
Meetinstrumenten • Generische visies • Eysenck Personality Inventory • Neurotisme • Extraversie • (Psychoticisme) • Minnesota Multiphasic Personality Inventory (MMPI) • Hypochondrie • Depressie • Hysterie • Psychopathie • Big Five (McCae & Costa) (NEO-FFI, 60 items)
Big Five (NEO-FFI) • Neuroticisme: Angst, ergernis, depressie, schaamte, impulsiviteit, kwetsbaarheid • “Ik voel me vaak gespannen en angstig” • Extraversie: Hartelijkheid, Sociabiliteit, Domminantie, Energie, Avonturisme en Vrolijkheid • “Ik houd er van veel mensen om me heen te hebben” • Openheid: Fantasie, Esthetiek, Gevoelens, Veranderingen, Ideeën • “Ik ben geïntrigeerd door patronen die ik vind in de kunst en natuur” • Altruisme: Vertrouwen, Oprechtheid, Zorgzaamheid, Inschikkelijkheid, Medeleven, Bescheidenheid • “Ik werk liever met anderen samen dan met ze te wedijveren” • Consciëntieusheid: Doelmatigheid, ordelijkheid, betrouwbaarheid, ambitie, zelf-discipline, bedachtzaamheid • “Ik probeer alle aan mij opgedragen taken gewetensvol uit te voeren”
Specifieke instrumenten • Trekangst (STAI van Spielberger ) • Sensation Seeking (Zuckerman) • Telic dominance
Angst (STAI, Spielberger) • Trekversie en toestandversie • 20 items met 4-puntenschaal • “Ik voel me prettig” • “Ik kan en tegenslag maar heel moeilijk verwerken” • “Ik voel me nerveus en onrustig” • Robuuste relatie tussen Neuroticisme en vage lichamelijke klachten • Bv.
Hoe vaak u last heeft van volgende symptomen • -.nooit of bijna nooit-.minder dan 3 of 4 keer per jaar-.bijna elke maand-.bijna elke week • jeukende of pijnlijke ogen • hijgend of piepend ademhalen • duizeligheid • zenuwtrekking in het ooglid • stijve gewrichten • ….
Sensation seeking (Zuckerman, 1979) • Vier componenten • Opzoeken van spannende en avontuurlijke activiteiten • Neiging om impulsief te reageren • Zoeken naar nieuwe ervaringen • Snel verveeld raken • Gecorreleerd met • Inname van drugs • Experimenteren met seks • Openbare dronkenschap • Deelname aan activiteiten met hoge risico
Atleten versus niet-atleten • Geen consistente relatie tussen persoonlijkheidstrekken en al of niet atleet zijn. • Succesvol vs niet-succesvol • Er is enige evidentie, maar • Relatie is zwak • Niet alle studies hebben relatie gevonden • Wellicht weinig bruikbaar in praktijk • Keuze van sport • Groeps- en individuele sporten • Lage-risico en hoge-risico sporten
Kritiek • Conceptueel probleem • vooraf geen hypothesen • Methodologisch probleem • Representativiteit van steekproef • Representativiteit van meetinstrumenten • Cross-sectioneel ipv prospectief • Interpretatieprobleem • Fundamentele attributiefout • Oorzaak-gevolg • Praktisch probleem • Hoe persoonlijkheid veranderen • Eerder balans van sterke en zwakke kanten • Theoretisch probleem • Gedrag is afhankelijk van Persoon én Omgeving
behulpzaam trouw listig koppig verantwoordelijk zelfverzekerd twijfelachtig inconsistent goedgehumeurd tactvol onvoorspelbaar dominant Fundamentele attributiefout
Kritiek • Conceptueel probleem • vooraf geen hypothesen • Methodologisch probleem • Representativiteit van steekproef • Representativiteit van meetinstrumenten • Cross-sectioneel ipv prospectief • Interpretatieprobleem • Fundamentele attributiefout • Oorzaak-gevolg • Praktisch probleem • Hoe persoonlijkheid veranderen • Eerder balans van sterke en zwakke kanten • Theoretisch probleem • Gedrag is afhankelijk van Persoon én Omgeving
Theoretisch probleem • Trektheorie= gedrag consistent in verscheidene situaties • Situationele benadering • Interactie tussen Persoon en Situatie
Sociale leertheorie • Individuele verschillen in gedrag veroorzaakt door verschillen in leren • Klassieke conditionering • Operante conditionering • Observationeel leren • Aandacht • Onthouden • Reproduceren • Bekrachtiging • Rolmodellen • Voorkeur voor sport en fysieke activiteit is verworven