Prof.Dr.Yusuf Zeki YILDIZ (2012)

1. DERS KURULU – I (3001) SİNİR SİSTEMİ ve DUYU ORGANLARI GÖZ ANATOMİSİ Prof.Dr.Yusuf Zeki YILDIZ (2012)

2. GÖRME ORGANI – ORGANUM VİSUALE (GÖZ) • Dış dünyayı görmemizi sağlayan ve Orbita adlı göz çukurlarına sağlı-sollu yerleşmiş bir çift duyu organına GÖZadı verilir. • Görme sistemi, afferent bir sistemdir ve görüntü bilgilerini beyine iletir • Bu bilgi, görüntü dünyasının topografik şekillerini (haritalar) oluşturmak üzere beyinde işleme tabi tutulur. • Görme sistemi; göz ve retinası, optik sinirleri ve beyin içindeki görme yollarını içerir. • Beyinde görsel uyarıcıların farklı görünüşleri (şekil ve form, renk, hareket) hakkındaki bilgiyi nakleden ve işleyen multipl görme merkezleri vardır. • Görme organı iki bölümde incelenir : • Bulbus oculi (Göz küresi) ve • Organa oculi accessoria (Gözün Yardımcı Organları)

3. Göz küresi : Embriyolojik dönemde beyinin bir çıkıntısı (optik vezikül) olarak gelişir. Orbita içine yerleşmiş olan göz küresi, 2.5 cm çapında ve yaklaşık 10 gr. ağırlığında, yukardan – aşağıya doğru hafifçe basılmış küre şeklinde bir biyokameradır. Öndeki konveksitenin ucuna Polus anterior (kornea’da), Arkadaki konveksitenin ucuna Polus posterior (sklera’da) adı verilir. Axis bulbi adı verilen göz küresi ekseni ön ve arka polus’lardan geçmektedir. Axis opticus adlı görme ekseni ise sırasıyla ; Polus anterior > Lens ortası > Fovea centralis (Retina’nın en iyi gören yeri)’den geçer. BULBUS OCULİ - GÖZ KÜRESİ

4. Polus anterior bulbis BULBUS OCULİ - EKSENLER 2 eksenin kesişim yeri Polus posterior lentis Axis opticus İÇ YAN Axis bulbi DIŞ YAN Discus nervi optici Fovea centralis Polus posterior bulbis

5. BULBUS OCULI - GÖZ KÜRESİ Göz küresi (BULBUS OCULI) 3 (üç) tabakalı bir duvar yapısına sahiptir. Dıştan - içe doğru : 1- Tunica fibrosa bulbi : Sclera Cornea 2- Tunica vasculosa bulbi (uvea) : Choroidea Corpus ciliare İris 3- Tunica nervosa / interna bulbi (retina)

6. GÖZ KÜRESİNİN KATMANLARI Camera vitrea (postrema) Aa.ciliares posteriores longae Ora serrata A.ciliares posteriores breves Camera posterior Camera anterior N.opticus 1-Tunica fibrosa CORNEA Discus nervi optici LENS Fovea centralis 2-Tunica vasculosa- İRİS Sinus venosus sclerae 2-Tunica vasculosa- CORPUS CİLİARE 1-Tunica fibrosa- SCLERA 2-Tunica vasculosa- CHOROİDEA 3-Tunica nervosa- RETİNA Aa.ciliares anteriores

7. TUNİCA FİBROSA BULBİ Vagina bulbi (Tenon kapsülü) A.centralis retinae Lens Cornea N.opticus İris Lamina cribrosa sclerae Sclera Fibroz tabakanın ; 5/6 arka bölümüne > SCLERA, 1/6 ön bölümüne > CORNEA adı verilir.

8. SCLERA TABAKASI Cornea • Sclera (sert tabaka) : Göz küresinin arka ve dışyan bölümlerini (5/6) kaplar. • Opak, beyaz renkli, sert ve sağlam bir katmandır. Bu sertlik ; • Göz küresinin şeklinin ve hacminin korunmasını, • Kameraların içindeki hidrostatik basınca karşı direnci ve • Ekstraoküler göz kaslarının tutunmasını sağlar. Sclera Lamina cribrosa sclerae • Optik sinir, sclera’nın arka tarafında yer alan delikli bir bölgeden geçer, buraya lamina cribrosa sclerae adı verilir. • Buradaki diğer deliklerden ; büyük olanın içinden a.-v.centralis retinae, küçük olanların içinden ise aa.-vv.-nn.ciliares geçer. • Lamina cribrosa, sclera’nın en zayıf parçasıdır. • Göziçi basıncı yükseldiğinde (GLOKOM) bu zayıf bölgesinde sclera dışa doğru çıkıntı yapar.

9. SCLERA TABAKASI Cornea Limbus cornea • Önde – kornea ile aralarındaki sınır > limbus cornea ’dır , • Sclera’nın dış yüzü • Göz kapaklarının örttüğü ön bölümde transparan Bulber conjunctiva (gözün beyaz kısmı) ile sarılıdır. Sclera Lamina cribrosa sclerae Limbus cornea Sclera + Bulber conjunctiva

10. SCLERA TABAKASI • Arkada - optik sinir çıkış yerinin çevresinden itibaren dura mater ile devam eder. • Sclera’nın dış yüzü • Arka bölümde ise Vagina bulbi (Tenon kapsülü) ile sarılıdır. Vagina bulbi (Tenon kapsülü) N.opticus Dura mater Dura mater

11. Facies anterior CORNEA Facies posterior Camera anterior Cornea Pupilla Limbus cornea İris Sinus venosus sclera (Schlemm kanalı) Corpus ciliare Camera posterior • Cornea (boynuzumsu tabaka) : Saydam,şeffaf ve damarsız olup, fibroz katmanın ön 1/6’sını yapar. • Düzenli yoğun bağ dokusundan oluşu, ışığı geçiren kristalsi bir yapı gibi görünmesini sağlar. • Küçük çaplı bir küresel bölüm olan korneanın ; • Ön yüzü konveks olup – facies anterior , • Arka yüzü konkav olup – facies posterior olarak adlandırılır ve camera anterior’u önden sınırlar. • Korneanın ince olan dış kenarına - Limbus cornea adı verilir. • Kornea ile skleranın birleşme yerinde Sinus venosus sclerae (Schlemm kanalı) bulunur. • Camera anterior’daki humor aquous sıvısı buradan geçerek venöz dolaşıma katılır.

12. CORNEA Cornea Camera anterior Sinus venosus sclerae (Schlemm kanalı) İris Pupilla Corpus ciliare Lens Camera vitrea / postrema

13. KORNEA KIRICILIĞI Myopia Emmetropia (Normal Göz) Gelen Işık Hipermetropia Retina Cornea Lens • Cornea, gözde kırıcılığı en yüksek yapıdır (≈ 40 diyoptri). • Işık, kornea yolu ile göze girer. • Kornea kırılması yetersiz ise hipermetropi • Odak noktası > retina arkasına düşer > Yakını göremez • Kornea kırılması aşırı ise miyopi • Odak noktası > retina önüne düşer > Uzağı göremez • Kornea yapısındaki düzensizlikler, odak noktalarının varyasyonlarına neden olur > Astigmatizm

14. TUNİCA VASCULOSA (Uvea) Pupilla 3 bölümü vardır : 1-İris: Lens’in önünde yer alır. Merkezindeki açıklığa pupilla denir. 2-Corpus ciliare: Sclera 1/4 ön bölümünün derininde yer alır. M.ciliaris’i barındırır. 3-Choroidea: Sclera’nın 3/4 arka bölümünün derinindedir. Tunica vasculosa bulbi ; Kan damarları ve Pigment açısından yoğun bir katmandır. Bu nedenle ışığı absorbe eder, yansıtmaz. Pigmentöz yapısı nedeniyle koyu kahve renkli görünür.

15. CHOROİDEA Vasküler tabakanın yaklaşık olarak ⅔’ünü kaplar. Damar ve pigment açısından çok yoğun bir katmandır. Kapiller ağa > Aa.ciliares breves’lerden kan gelir. Bu katmandaki venler vv.vorticosae’ları oluşturur. Dışındaki skleraya gevşek, İç tarafındaki Retinaya ise sıkı şekilde tutunur. Choroidea tabakası gerçekte 4 katmanlıdır. Choroidea Sclera Sclera V.vorticosa Aa.ciliares breves Aa.ciliares longae A./V.centralis retinae

16. CORPUS CİLİARE Skleranın 1/4 ön tarafında ve derininde yer alır. Arka tarafında Choroidea, Ön tarafında ise İris ile devam eder. Ora serrata’dan öne doğru, iris dış kenarına veya sklerokorneal birleşeğe kadar uzanır ve üçgen şeklinde bir yapıdır. Vasküler tabakanın en kalın katmanını oluşturur. Yapısı, choroid tabakasına benzemekle birlikte ilave olarak düz kaslar da (M.ciliares) yer alır. Yapısındaki ince plikalar (plicae ciliares), irise doğru birleşerek daha kalın çıkıntıları (Proc.ciliaris) oluşturur. Proc.ciliaris’ler 70-80 tane kadar olup, humor aquosus sıvısını salgılarlar. Corpus ciliare’deki düz kaslar (sirküler/ Müller kası, radial ve longitudinal grup şeklindedir) parasempatik sinirler tarafından innerve edilir. Kasıldığında proc.ciliaris’e tutunan lig.suspensorium lentis gevşer ve lens’in kalınlığı/kırıcılığı artar -Yakın akomodasyon

17. Sclera Choroidea Ora serrata M. ciliaris Tunica vasculosa (uvea) yapıları: 1- Choroidea 2- Corpus ciliare m.ciliaris,proc.ciliaris 3- İris m.constructor pupilla m.dilatator pupilla Camera anterior Camera posterior Corpus ciliare Proccessus ciliaris Camera posterior Sinus venosus sclerae M.dilatator pupillae İris M.sphincter pupillae Cornea Camera anterior Fibrae zonulares (Lig.suspensorium lentis) Lens

18. İRİS Sclera Pupilla Limbus cornea İris Conjunctiva • İris (gökkuşağı), kişilerde farklı renklerde bulunur. • Yaklaşık 12 mm. çapında, ortası delik (pupilla) bir diafram gibi görev yapan vasküler tabakanın ön bölümündeki renkli kısımdır

19. İRİS İris M.sphincter pupillae Cornea Camera anterior M.dilatator pupillae Schlemm kanalı Angulus iridocornealis M.ciliaris Conjunctiva oculi Fibrae zonulares Corpus ciliare Sclera Camera posterior Lens Pupilla • Cornea ile lens arasında yer alır ve corpus ciliare’nin ön kısmından başlar. • İris ile cornea arasındaki dar açı şeklindeki bölüme angulus iridocornealis denir. • İris; corpus ciliare ve cornea’nın arka kısmına Lig.pectinatum anguli iridocornealis (retinaculum trabeculare) ile tutunur.

20. Cornea Sinus venosus sclerae (Schlemm kanalı) İris Angulus iridocornealis Corpus ciliare Lens

21. İRİS M.sphincter pupillae Cornea M.dilatator pupillae Circulus arteriosus iridis minor Stroma iridis Circulus arteriosus iridis major Epithelium pigmentosum tabakası (2 katlı) • İris 4 katmanlı bir yapıya sahiptir. Dıştan içe doğru : • Epitel tabakası • Stroma iridis (kollagen lif-ışınsal, damar ve sinirler içerir ) • Düz kas tabakası (M.sphincter ve dilatator pupillae ) • Epithelium pigmentosum - pars iridica retinae (melanin pigmenti içeren renkli tabaka)

22. İRİS İris, kornea ve lens arasındaki boşluğu ikiye ayırır : Camera anterior Camera posterior İris’in ortasında yer alan açıklığa pupilla (göz bebeği)adı verilir. Pupilla çapı ; göze gelen ışık miktarına göre 1-12 mm. arasında değişme özelliğine sahiptir. M.sphincter pupillae – İriste dairesel yerleşimli kas > parasempatik etki ile pupilla çapını azaltır (Miyozis oluşturur) M.dilatator pupillae – İriste radial yerleşimli kas > sempatik etki ile pupilla çapını arttırır (Midriyazis oluşturur)

23. Sclera Choroidea M. ciliaris Tunica vasculosa (uvea) yapıları: 1- Choroidea 2- Corpus ciliare m.ciliaris,proc.ciliares 3- İris m.sphincter pupillae m.dilatator pupillae Camera anterior Camera posterior Corpus ciliare Proccessus ciliaris Camera posterior Sinus venosus sclerae M.dilatator pupillae İris M.sphincter pupillae Cornea Fibrae zonulares Camera anterior Lens Pupilla

24. İRİS ve PUPİLLA ÇAPI DEĞİŞİMİ Lens İris Corpus ciliare (Pars pilicata) Corpus ciliare (Pars plana) Sclera Choroidea Fibrae zonulares Retina (Pars optica) M.ciliaris Ora serrata Proc.ciliares Parasempatik Sempatik Miyozis Midriyazis Normal Pupilla

25. TUNICA INTERNA BULBI (TUNICA NERVOSA BULBI = RETİNA) Pars optica retinae (Visual bölüm) • Işığa duyarlı ve en içte yer alan tabakadır. • Dış yüzü choroidea, iç yüzü corpus vitreum ile temastadır. Arkada n.opticus ile devam eder. • Kalınlığı arkadan öne gittikçe incelir (0.6mm > 0.1 mm.). Ancak arkada discus n.optici ve macula’da incedir. Pars caeca retinae (Nonvisual bölüm) Macula lutea Sclera Choroidea Fovea centralis retinae N.opticus Discus n.optici Ora serrata • Retina’nın 2 bölümü vardır : • Pars optica retinae – discus n.optici’den ora serrata’ya kadar olan visual (gören) bölüm • Pars caeca retinae – ora serrata’nın ön tarafında kalan nonvisual (görmeyen) bölüm

26. Cornea Conjunctiva bulbi İris Corpus ciliare Pars iridica retinae Ora serrata Pars caeca retinae Stratum nervosum Pars ciliaris retinae Stratum pigmentosum Pars optica retinae Sclera

27. * Retina dış yüzü önde ora serrata, arkada discus nervi optici civarında choroidea’nın iç yüzüne tutunmuştur * Bu iki nokta dışında retina, choroidea’ya yapışık değildir Pars caeca Ora serrata * Corpus vitreum’un dışa doğru yaptığı basınç, retinanın > choroidea’ya temasını sağlar. Corpus vitreum Pars optica Discus n. optici * Retina choroidea’dan ayrılacak olursa ayrılan retina bölümünün görme yeteneği kalmaz >Retina dekolmanı Choroidea Retina

28. TUNİCA İNTERNA BULBİ (TUNİCA NERVOSA BULBİ =RETİNA) Retina yumuşak ve yarı şeffaftır. Rodopsin içerdiğinden dolayı canlıda mor renkli görünür. Basil / Rod ve Koni hücreleri (fotoreseptörler), bipolar ve multipolar (n.opticus’u oluşturur) gang.hücreleri pars optica retinae’da yer almaktadır. Retina’nın arka tarafında, axis opticus’un (linea visus - görme ekseni) geçtiği sarı pigmentli oval şekilli alana macula lutea (sarı leke), buradaki çukurluğa ise fovea centralis (sadece koni hücreleri yer alır) adı verilir. Retina’nın en iyi gören ve en iyi ışık alan bölümü macula lutea’dır. Macula lutea’nın 3-4 mm. nazal tarafında n.opticus liflerinin başladığı beyaz, dairesel çöküntü alanına discus n. optici adı verilir. Bu alanfotoreseptör içermediğinden ışığa duyarsızdır ve kör nokta olarak da bilinir. A.centralis retinae, discus n.optici’denretinaya giriş yapar ve retina ile lens’i besler.

29. RETİNA TABAKALARI Stratum pigmentosum Rod hücre Rod hüc. Koni hücre Koni hüc. Dış katman Photo reseptör hücreler Dış katman İç kat-man Stratum nervosum Bipolar hücreler Ganglion hücreler N.opticus lifleri Sinaptik uçlar İç katman Retina yüzeyi Işık • Pars optica iki tabakalı bir yapıya sahiptir. Dıştan içe doğru : • Stratum pigmentosum–İnce bir pigment tabakası olup, choroid tabakasının iç yüzüne adeta yaslanmış gibi durur. • Stratum nervosum – Str.pigmentosum’un iç tarafında kalınca bir sinir tabakasıdır, discus n.optici’den ora serrata’ya kadar uzanır.

30. Macula lutea: Retina arka bölümünün ortası civarında sarı renkli bir alandır. Burası en çok ışık alan ve en iyi görmeyi sağlayan retina parçasıdır. Macula ortasında bulunan hafif çökük alana ise fovea centralis (*) adı verilir. Discus nervi optici (*) macula’nın 3 mm kadar iç tarafında n.opticus’un retina’yı deldiği bölgedir. Bunun tam ortasından da a.v. centralis retinae girer ve çıkar. Bu alan ışığa duyarlı değildir ve kör nokta olarak tanımlanır. * * LATERAL N. opticus

31. Göz Dibinin Görüntülenmesi Macula lutea ve Fovea centralis Discus nervi optici

32. GÖRME YOLLARI - Retina >Koni ve rod (basil) hücreleri I.neuron Bipolar hücreler II. neuron Ganglion/ Multipolar hücreler III. neuron - Nervus opticus - Chiasma opticum -Tractus opticus - Corpus geniculatum laterale IV. neuron - Radiatio optica - Lobus occipitalis (17.-primer ; 18.,19. sekonder alan)

33. GÖRME YOLLARI N.opticus Chiasma opticum Tractus opticus Corpus geniculatum laterale Radiatio optica Görme merkezi Area - 17

34. GÖRME YOLLARI Görme alanı N.opticus Macula lutea Chiasma opticum Pedunculus cerebri Tractus opticus Corpus geniculatum laterale Radiatio optica Görme korteksi (Area-17) Sol taraf görme korteksi Sağ taraf görme korteksi

35. VİSUAL REFLEKSLERİN YOLLARI N.opticus Chiasma opticum Corpus geniculatum laterale Colliculus superior ve Pretektal çekirdekler Tractus tectobulbaris ve Tractus tectospinalis Kranial sinirlerin (III.-IV. ve VI.) motor çekirdekleri Medulla spinalis’in columna anterior’unda yer alan motor nöronlar

36. BULBUS OCULI’DEKİ REFRAKTİF (KIRICI) YAPILAR Cornea(kırıcı gücü en fazla olan yapıdır) Humor aquosus(ön ve arka kamerayı doldurur) Lens Corpus vitreum(lens ile retina arasında yer alan ve göz küresinin 4/5’ini oluşturan jel kıvamındaki yapıdır.)

37. BULBUS OCULİDEKİ KIRICI YAPILAR – HUMOR AQUOSUS Camera anterior Trabeküler ağdaki Fontana boşlukları • Cornea’nın hemen arkasında, lens’in önünde 2 kamera (odacık) vardır. • Cornea ile iris arasındakine camera anterior , iris ile lens arasındakine ise camera posterioradı verilir. • Bu odacıkların içinde alkalik karakterde berrak sıvı olan humor aquosusbulunur. • Bu sıvının ışığı kırıcı özelliği vardır. Cornea Schlemm kanalı Conjunctiva Sclera çekirdeği Episkleral venler Sclera Fibrae zonulares Camera post. Lens Angulus iridocornealis Corpus ciliare İris • Corpus ciliare’den salgılanan humor aquosus sıvısı arka kameradan pupilla yoluyla ön kameraya geçer. • Buradan da iridokorneal açıdan schlemm kanalı (sinus venosus sclera) aracılığı ile venöz dolaşıma drene olur. • Emiliminde yetersizlik oluşursa göz içi basınç artışı sonucu glokom ortaya çıkar.

38. LENS İris M.sphincter pupillae Cornea Camera anterior M.dilatator pupillae Schlemm kanalı Angulus iridocornealis M.ciliaris Conjunctiva oculi * Equator lentis Fibrae zonulares Corpus ciliare * Sclera Camera posterior Lens Pupilla • Yaklaşık 9-10mm. çapında,şeffaf,elastik ve bikonveks bir mercektir • İris ile corpus vitreum arasında yer alır. • Avasküler yapıda olup, bir kapsülle (capsula lentis) sarılıdır. • Beslenmesi humor aquosus ile sağlanır. • Ön yüzündeki en çıkıntılı yerine polus anterior, arka yüzündeki en çıkıntılı yerine polus posterior denir. • Her iki yüzün periferde birleştiği kenara equator lentis adı verilir. * *

39. LENS İris M.sphincter pupillae Cornea Camera anterior M.dilatator pupillae Schlemm kanalı Angulus iridocornealis M.ciliaris Conjunctiva oculi * Equator lentis Fibrae zonulares Corpus ciliare * Sclera Camera posterior Lens Pupilla • Equator lentis’ten, corpus ciliare’ye uzanan ve lensi yerinde tutan bağ dokusu liflerine fibrae zonulares (lig.suspensorium lentis) denir. • Corpus ciliaredeki m.ciliaris lifleri kasılınca lig.suspensorium lentis gevşer ve lensin kalınlığı / kırıcılığı değişir (artar). • 40-45 yaşından sonra lensin elastikiyeti ve akomodasyon özelliği azalmaya başlar, buna presbyopia adı verilir. • Katarakt – Lensin opaklaşması haline klinikte verilen addır.

40. Sclera Corpus vitreum / Camera postrema Choroidea M. ciliaris REFRAKTİF ORTAMLAR: 1- Cornea 2- Humor aquosus camera anterior camera posterior 3- Lens 4- Corpus vitreum / camera postrema Corpus ciliare Proccessus ciliaris Camera posterior Sinus venosus sclerae M.dilatator pupillae İris M.sphincter pupillae Cornea Camera anterior Fibrae zonulares Lens

41. BULBUS OCULİDEKİ KIRICI YAPILAR (REFRAKTİF ORTAMLAR) CORPUS VİTREUM Işığı kıran yapıların en büyük hacimlisidir. Lens’in hemen arkasında yer alan camera postrema (en arka odacık) içindeki yarı-jelatinöz şeffaf bir maddedir. Bu madde humor aquosus’un aksine yer değiştirmez. Ön tarafında lens’in oturduğu çukurluğa fossa hyaloidea adı verilir. Bu çukurluktan discus n.optici’ye kadar uzanan ve embriyolojik dönem artığı olan kanala canalis hyaloideus denir Bu kanalın içinden erişkinde a.centralis retinae (embriyolojik dönemde a.hyaloidea) geçer.

42. CORPUS VİTREUM Camera postrema > CORPUS VİTREUM Aa.ciliares posteriores longae Ora serrata A.ciliares posteriores breves HUMOR AQUOSUS Camera posterior Camera anterior N.opticus CORNEA Discus nervi optici LENS Fovea centralis İRİS Sinus venosus sclerae A.centralis retinae (Canalis hyaloidea) CORPUS CİLİARE SCLERA CHOROİDEA RETİNA Aa.ciliares anteriores

43. BULBUS OCULİ - KANLANMASI • Arteryel beslenme : • A.ophtalmica’nın uç dalları ile sağlanır. • A.centralis retinae (end arter), • R.meningeus > Aa.ciliares posteriores breves / longae, • Rr.musculares dallarından > Aa.ciliares anteriores gelir. Aa.ciliares anteriores Choroidea Sclera Sclera V.vorticosa Aa.ciliares post. longae Aa.ciliares post. breves A./V.centralis retinae N.opticus A.ciliaris post. • Venöz drenaj : • V.ophtalmica superior ve inferior’a dökülür. • Arterlere eşlik eden aynı isimli venler ve • Vv.vorticosae (4 tane olup choroid tabakaya drene olur) ile sağlanır. A.centralis retinae A.ophtalmica N.opticus

44. GÖZÜN YARDIMCI ORGANLARI (ORGANA OCULİ ACCESSORİA) - Orbita içi oluşumlar - Supercilium (kaş) - Palpebrae (göz kapakları) * Rima palpebrarum * Cilia * Tunica conjunctiva - Apparatus lacrimalis (göz yaşı aygıtı) * Glandula lacrimalis (gözyaşı bezi) * Saccus lacrimalis (gözyaşı kesesi) * Ductus nasolacrimalis (gözyaşı kanalı)

45. ORBİTA İÇİ OLUŞUMLAR M.Levator palpebrae superioris M.rectus sup. M.obliquus sup. Gl.lacrimalis M.rectus med. M.rectus lat. Vagina bulbi / Tenon kapsülü (SCLERA) Corpus adiposum orbitae Periorbita M.rectus inf. • Periorbita– Orbita duvarlarını oluşturan kemikleri saran periosteum tabakasıdır. • Kemiklere gevşek olarak tutunduğundan kolayca sıyrılabilir. • Bu tabaka cranium dış yüzünde periosteum ile devamlıdır.

46. ORBİTA İÇİ OLUŞUMLAR N.opticus Periosteum Dura mater Canalis opticus Septum orbitale M.lev.palpebrae sup. tendonu Septum orbitale Periorbitale Periosteum Anulus tendineus communis (ZİNN HALKASI) • Periorbita : • Önde > üst ve alt göz kapaklarına uzantılar (Septum orbitale) gönderir. • Arkada > canalis opticus ve fissura orbitalis superior’da dura mater’in periost tabakası olarak devam eder.

47. Fissura orbitalis superior M.rectus superior N.lacrimalis-V1 M.levator palpebrae superiororis N.trochlearis(CN-IV) N.frontalis-V1 *N.opticus M.obliquus superior *A.ophtalmica M.rectus medialis *N.oculomotorius, R.superior (CN-III) V.ophtalmica superior *N.nasociliaris>N.ophtalmicus(V1)>CN-V * *N.abducens (CN-VI) *N.oculomotorius, R.inferior (CN-III) M.rectus inferior Dışyan Taraf V.ophtalmica inferior Fissura orbitalis inferior M.rectus lateralis • Arkadaki bu açıklıkların merkezi kısmında kalınlaşma yaparak Anulus tendineus communis (Zinn halkası)yapımına katkı yapar.

48. ORBİTA İÇİ OLUŞUMLAR M.lev. palpebrae sup. tendonu Crista lacrimalis anterior Septum orbitale Tarsus superior Lig.palpebrale laterale Tarsus inferior Septum orbitale Lig.palpebrale mediale • Septum orbitale – üst ve alt göz kapaklarda yer alan tarsuslar ile orbita girişi arasındaki açıklığı kapatan fibro-membranöz (kalınlaşmış periosteal tabaka) bir yapıdır. • Bunun yüzeyelinde göz kapakları yer alır.

49. ORBİTA İÇİ OLUŞUMLAR M.Levator palpebrae superioris M.rectus sup. M.obliquus sup. Gl.lacrimalis M.rectus med. M.rectus lat. Vagina bulbi / Tenon kapsülü (SCLERA) Corpus adiposum orbitae Periorbita M.rectus inf. • Corpus adiposum orbitae – bulbus oculi ve vagina bulbi dışında kalan orbital boşluğu dolduran yağ kitlesidir.

50. ORBİTA İÇİ OLUŞUMLAR Periorbita Vagina bulbi (Tenon kapsülü) Periosteum M.rectus superior Vagina bulbi (Tenon kapsülü) Septum orbitale Lig.suspensorium M.obliquus inf. M.rectus inferior • Vagina bulbi (Tenon kapsülü) – n.opticus’tan sclerocorneal birleşeğe kadar bulbus oculiyi saran orbita içindeki kapsüldür. • Bu fasyal kılıf, göz küresinin alt bölümünde okuler kaslar ile birlikte özelleşmiş bir yapı oluşturur.Bu kement benzeri destekleyici yapıya lig.suspensorium adı verilir.