SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMININ TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİNE ETKİLERİ

1. SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMININ TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİNE ETKİLERİ UZM. DR. GÜRAY KILIÇ

2. SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMININ TEMEL FELSEFESİ • Sağlık hak değil, ihtiyaçtır. • Devletin sağlığa katkısı en aza indirgenecek • Sağlık ticarileştirilip, piyasanın kurallarına göre yönlendirilecek

3. SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMININ KÖŞE TAŞLARI • Sağlık ocağı sistemi- Aile hekimliği modeli • 2./ 3. basamak hastaneler işletmeleştiriliyor • Özel’e sevkler yaygınlaştı • Genel sağlık sigortası yasalaştı • Sözleşmeli çalışma/ Taşeronlaştırma • Kamuda performansa göre ek ödeme sistemi

4. SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM VE EAH’DE FİNANSMAN • Genel bütçeden katkı giderek azaldı • Sosyal güvenlik kurumları, yeşil kart ve vatandaşın cebinden gelen para

5. EAH VE FİNANSMAN • Ücretleri maliye bakanlığı belirliyor • BUT sürekli azalıyor • SGK’lardan alacaklar kanunla bir anda siliniyor • 1 Temmuz – Vaka başı ödeme genelgesi ile harcamalar azaltılıyor

6. EAH VE FİNANSMAN • Performansa göre ödeme sistemi ile hekimlerin daha çok işlem yapması teşvik edildi • Bilgi-işlem alt yapısı düzenlendi • Poliklinik sayısı arttırıldı • Randevular kısaltıldı ( ortalama 7 dakika ) • “Daha çok işlem- Daha çok para” • “Gelir- gider- ciro- kar”

7. EAH- ÇALIŞANLARIN DURUMU • Değişik pozisyon-kategoride çalışanlar bir arada • 657’liler, taşeron şirketten sözleşmeli, döner sermayeden sözleşmeli vs. bir arada • İş güvencesiz ve asgari ücretle çalışan sayısı artıyor

8. HAYDARPAŞA NUMUNE EAH’DE ÇALIŞANLARIN PROFİLİ • 657’ li memur: - Emekli Sandığı - Doktor, hemşire; 1170 kişi idari personel; 120 kişi - Maaş + döner sermaye

9. 657- 4C: 30 kişi - Emekli sandığı - Sözleşmeli memur - Hemşire, memur, yardımcı sağlık hizmeti Maaş ( DS ) + DS’den ek ödeme 657- 4B: 150 kişi - SSK’lı işçi - Yardımcı sağlık hizmeti Maaş ( DS ) + DS’den ek ödeme HNH ÇALIŞANLAR PROFİLİ

10. HNH ÇALIŞAN PROFİLİ • Taşeron: Hizmet alım ihalesi - SSK’lı sözleşmeli işçi - Taşeron tarafından asgari ücret • Bilgi işlem: 150 kişi • Temizlik : 300 kişi • Yemek: 80 kişi • Güvenlik: 62 kişi • Teknik hizmet: 20 kişi

11. HNH ÇALIŞAN PROFİLİ- SONUÇ • Toplam çalışan: 2095 • Devlet memuru: 1293 ( %60 ) • Sözleşmeli: 792 ( %40 )

12. EAH- PERFORMANSA GÖRE EK ÖDEME • 657’li sağlık çalışanı maaşa ek olarak döner sermayeden performansa göre ücret alıyor • Bu ücret, belirsiz ve güvencesiz • Çalışanlar arasında belirgin eşitsizlik • Tam zamanlı- yarı zamanlı arasında çok fark var • Yıllık rapor ve izin süresince ücret yok • Ekip anlayışı zedelendi, çalışma barışı bozuldu

13. SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMI VE UZMANLIK EĞİTİMİ • Eğitimin getirisi az, puanı düşük • Eğiticiler daha çok puan getiren işlem peşinde • Hastane yönetimi, eğitim zamanını poliklinik/ işlem yapılması için zorluyor • Para getirmeyen işler daha az tercih ediliyor • Asistan ucuz iş gücü- daha çok hizmet üretmekle yükümlü • Bilimsel çalışmaya kaynak yok • Taşeronlar tıbbi hizmet veriyor; özellikle görüntüleme ve laboratuar hizmeti

14. AKP’NİN KADROLAŞMA GİRİŞİMLERİ • Başhekimler işletme yöneticisi “patron temsilcisi”: Bakan tarafından atanıyor • Şef ve şef yrd. atamaları: Bakan tarafından sınavsız profesör ve doçentler atandı

15. SINAVSIZ ATAMALARIN ETKİLERİ • Güneydoğu / Doğu bölgesi tıp fakültesi kökenli profesör ve doçentler • Diğer uzmanlara göre bilgi ve deneyim az • Etik kaygıları zayıf: Performansa göre ücrette etik dışı yollar • Başasistan, uzman ve şef yardımcılarının yükselme hedefleri suya düştü, motivasyon azaldı • Artık yükselmek için liyakattan çok, siyasi iktidara vs. yakın olmak daha önemli

16. EAH’ LERİ BOŞALIYOR • Atama-nakil yönetmeliğinde sık sık değişiklikler • Başasistan ve uzmanlara sürgün • Sınavla şef ve şef yrd.’na atanma imkanının olmaması • Artan iş yükü ve güvencesiz ücretlendirme • Eğitim ve araştırmaya ayrılan zaman ve imkanın azalması Bu kurumları cazibe merkezi olmaktan çıkarıyor

17. TIPTA UZMANLIK TÜZÜĞÜ VE YÖNETMELİK YAYINLANMADI • Sağlık bakanlığı uzlaşmaya yanaşmıyor • Kadrolaşma niyetinden vazgeçmiyor • Hukuk tanımaz tutumunda ısrarlı • Hala Tıpta Uzmanlık Tüzüğü yayınlanmadı • Yan dallar, uzmanlık süreleri, rotasyonlar vs. belirsiz

18. Anayasa mahkemesinden dönmesine rağmen sınavsız atamalar için yeniden yasa çıkarma girişimi • Danıştay engelini aşmak için artık tüzük olmadan yönetmelikle kurallar belirlenecek • 5 yılda bir eğiticiler, bu yönetmelik kurallarına göre yeniden değerlendirilecek

19. SONUÇ VE ÖNERİLER • Sağlık ihtiyaç değil bir haktır • Kamusaldır ve genel bütçeden finanse edilir • Uzmanlık eğitimi, ülkenin sağlıktaki geleceğidir • Piyasaya göre işleyen kurumlarda uzmanlık eğitimi verilemez, işletmenin değil eğitimin öncelikleri esastır • Eğitim ve araştırma için genel bütçeden finansman ayrılmalı • Eğiticilerin belirlenmesinde siyasi iktidar etkili olmamalı, liyakat ve bilimsellik esas olmalı

20. Eğiticilere bilimsel özerklik • Güvenceli ve emekliliğe yansıyacak yüksek ücret ile çalıştırılmalıdır • Performans kabul edilemez, etik dışıdır ve asistanlara model olamaz • Sağlıkta dönüşüm programı ile Türkiye sağlık ortamının karşılaştığı yıkımdan uzmanlık eğitimi de payını almaktadır • İMF/ DB patentli bu programın ortadan kalkması ve toplumcu bir anlayışla sağlığın yeniden düzenlenmesi sonucu uzmanlık eğitimi hak ettiği yeri alacaktır