PRO / CON

1. GÖĞÜS HASTALIKLARI UZMANLIK ALANINDA UZMAN HEKİM YETERLİ MİDİR?Doç.Dr.Sedat ALTIN Yedikule Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi İSTANBUL, sedataltin@yahoo.com

2. PRO / CON • Hekim sayısı yetersiz (Merkezi Otorite) • Olması gereken sayı: 189.387 • Hekim sayısı yeterlidir (Meslek Örgütü) • Olması gereken sayı: 109.446 • 2009 Mart ayında aktif çalışan hekim sayısı 107.352

3. Sağlıkta İnsangücü Çalışma Grubu Raporu Elinizdeki veriler uyarınca: Uzman hekim sayısı a.Az% 47,3 b.Yeterli% 47,3 c.Çok % 5,4 Araştırma görevlisi/asistan sayısı a.Az% 50 b.Yeterli% 44,4 c.Çok% 5,6

4. Mevcut Durum-2009 Mart

6. SİGP çok parametreli bir konudur: • Varolan hekim sayısının saptanması, • Altyapının belirlenmesi, • Eğitim kurumlarının tanımlanması, • Eğiticilerin tanımlanması, • Yardımcı personelin eğitimi, • Kalite kontrol sistemlerinin uygulanması, • Hizmet gereksiniminin belirlenmesi, • Hekim dağılımının planlanması, • Hekimin gereksinimlerinin belirlenmesi,

7. SİGP için kullanılan yöntemler nelerdir? • 1. Gereksinim Yöntemleri: Ulusal Hastalık Yükü ve Maliyet etkililik çalışmalarının sonuçlarına göre hesaplama yapılır. • 2. İstihdam Yöntemi: Norm kadro çalışmaları • 3. Başvuru yöntemi: Kişi başına düşen müracaat sayısına yöneliktir. • 4. Hedef yöntemi: Sağlık Bakanlığı tarafından konulan hedeflere yöneliktir • 5. İnsan gücü /nüfus oranı yöntemi: Nüfusa oranlanarak yapılan hesaplamadır. • 6. İş yüküne dayalı personel ihtiyacı belirleme (WISN):

8. İŞ YÜKÜNE BAĞLI PERSONEL İHTİYACI BELİRLEME YÖNTEMİ (WISN) • İş yüküne dayalı hekim ihtiyacı belirleme yöntemine göre her ülke kendi insanlarının çağdaş sağlık hizmetlerine ulaşabilmeleri için bir standart oluşturmalıdır. • Bu nedenle; “Hastaneler yada poliklinikler bazında; iş yüküne dayalı uzman hekim ihtiyacının hesabı” temel yaklaşım olmalıdır. İş yükü birçok faktör tarafından etkilenir; hesaplamalar sırasında bunlar dikkate alınmalıdır

9. İŞ YÜKÜNE BAĞLI PERSONEL İHTİYACI BELİRLEME YÖNTEMİ (WISN) • İş yüküne göre personel ihtiyacı belirleme işlemi; farklı hizmetler için çalışmanın hızı ve birim zamanı oluşturmaya dayanır. Bu birim zamanlar ve hızlar kalite standartlarını da etkiler. • Birim zamanlar dikkate alınarak iş yükünün her tipi için (yatan hasta, ayaktan hasta vb) bir “aktivite standardı” hazırlanır. Bu aktivite standartları (çalışmanın hızı), yıllık iş yüküne çevrilir.

10. İŞ YÜKÜNE BAĞLI PERSONEL İHTİYACI BELİRLEME YÖNTEMİ (WISN) Hizmette yıllık iş yükü ------------------------------------- = Personel İhtiyacı Standart iş yükü (bir personel için=yıllık iş hızı) Mevcut - Hesaplanan = Fark Mevcut / Hesaplanan = Oran

11. İŞYÜKÜNE DAYALI İNSAN GÜCÜ (UZMAN HEKİM) HESAPLAMASI -YEDİKULE ÖRNEĞİ-**SEDAT ALTIN, Emel ÇAĞLAR, Güngör ÇAMSARI, Erdoğan ÇETİNKAYA, Sadettin ÇIKRIKÇIOĞLU, Filiz KOŞAR, Esin TUNCAY,Pınar YILDIZ , Veysel YILMAZ TOPLAM 67,356

12. İŞYÜKÜNE DAYALI İNSAN GÜCÜ (UZMAN HEKİM) HESAPLAMASI -YEDİKULE ÖRNEĞİ-* • Kategori ayarlama faktörü = % 12,5 • Ayarlama çarpanı = 1/ 1-0,125 = 1.143 • Gerekli uzman hekim sayısı = Katsayıların toplamı x 1.143 = 67,356 x 1.143 = 77 uzman hekim gerekli • Halen mevcut Göğüs Hastalıkları Uzman hekim sayısı (Klinik şef, şef muavini ve başhekim muavinleri de dahil) = 44 • Fark = 77- 44 = 33 uzman hekim eksiği vardır. • Oran = 44 / 77 = 0,57 olup, neredeyse yarıya yakın uzman hekim eksiği mevcuttur. Bu da iki uzman hekimin işyükünü bir uzman hekimin yapmak zorunda olduğunu göstermektedir.

13. Göğüs Uzman Dağılımı-2007

14. Göğüs Uzman Dağılımı-2009

15. Göğüs Uzmanı Sayıları Yıllık Uzman Artış Hızı % 10,2 olmakla birlikte oranı % 0,2 azalmakta

16. Tamgüncü Oranı • Tüm Branşlar • % 77 • Göğüs Hast. • % 89 • Göğüs Cerrahisi • % 93

17. 2008 YILINDAKİ AKTİF ÇALIŞAN GÖĞÜS HASTALIKLARI UZMANI YETERLİ Mİ?* • 2008 yılı Ocak ayında ülkemizin 64 il ve 152 hastanesinde aktif olarak çalışan 416 göğüs hastalıkları uzmanın (Sağlık Bakanlığında görevli göğüs hastalıkları uzmanlarının yaklaşık yarısı) yapmış olduğu muayene ve girişimsel işlem puanlarına göre işyükü belirlenerek uzman ihtiyacı bulundu. Altın S. 12.TTD Kongresi’nde poster olarak sunulacak

18. 2008 YILINDAKİ AKTİF ÇALIŞAN GÖĞÜS HASTALIKLARI UZMANI YETERLİ Mİ?* * Altın S. 12.TTD Kongresi’nde poster olarak sunulacak

19. 2008 YILINDAKİ AKTİF ÇALIŞAN GÖĞÜS HASTALIKLARI UZMANI YETERLİ Mİ?* * Altın S. 12.TTD Kongresi’nde poster olarak sunulacak

20. 2008 YILINDAKİ AKTİF ÇALIŞAN GÖĞÜS HASTALIKLARI UZMANI YETERLİ Mİ?* • Yapılan performans yönetimi analizinde kabul edilebilir hata payıyla göğüs hastalıkları uzman sayısının mevcuda göre 1.310 (% 50) daha az olduğu bulunmuştur. Ülkemiz için gerekli göğüs hastalıkları uzman sayısı 2008 yılı itibariyle 2.760 olarak hesaplanmıştır. * Altın S. 12.TTD Kongresi’nde poster olarak sunulacak

21. Türkiye-AB kıyası

22. Türkiye-AB kıyası • Türkiye’de 100.000 kişiye düşen göğüs hastalıkları uzmanı 2,1 iken Avrupa Birliği ülkelerinde bu rakam 4’tür. • Buna göre 2007 için gerekli uzman sayısı 2.750 olmalıdır.

23. Bazı Avrupa Ülkelerinde ve Türkiye’de 100.000 Kişiye Düşen Göğüs Hastalıkları Uzmanı Sayıları

24. Hastane Yataklarının Dağılımı 2007

25. 2007 Asistan Dağılımı • Göğüs Hast. 553 (% 2,53) • Üniversite 340 (% 61,5) • Eğitim Hast. 213 (% 38,5) • Toplam Asistan 21.886 • Üniversite 15.118 (%69,1) • Eğitim Hast. 6.768 (%30,9)

27. GÖĞÜS HASTALIKLARI İÇİN OPTİMUM ASİSTAN SAYISI* • Yatak sayısına göre planlamada • 8 göğüs hastalıkları yatağına 1 Asistan, • 20 tüberküloz yatağına 1 asistan şeklinde uygulamada • Yedikule'nin gerekli asistan sayısı, 40'tır. • 5 yıllık uzmanlık eğitim süresinin 1 yılı dış rotasyon olduğundan sadece yatan hasta için gerekli asistan sayısı 48 olarak bulunur. • Asistan başına düşen poliklinik sayısı günlük 20, • yatan hasta, günlük 1 hastadır. • Halen günde 20-25 hastaya bronkoskopi ve 10-12 hastaya TTİA işlemi yapıldığından bronkoskopi işlemi için hergün 3, TTİA işlemi için de hergün 1 asistana ihtiyaç vardır. Bir asistanın yılda 150 bronkoskopi yapabilmesi için 4 ay, 50 TTİA yapabilmesi için 1 ay rotasyon yapması gereklidir. Şu halde 12 asistan da girişimsel işlemler için gereklidir. • İlaveten acil polikliniğe 2, 3 yataklı invaziv yoğun bakıma 1 ve uyku laboratuarına da 1 asistan gerekli olduğundan toplam 64 asistan, Yedikule için bu şartlarda gereklidir. * Altın S. 12.TTD Kongresi’nde poster olarak sunulacak

28. GÖĞÜS HASTALIKLARI İÇİN OPTİMUM ASİSTAN SAYISIS/Altın • Ülkemizde göğüs hastalıkları uzmanlık eğitimi veren 2007 yılında toplam 3.220 yatak • Projeksiyonla 403 asistan ve bunun da dış rotasyondakilerin ilavesiyle 484 asistanın sadece yatan hasta hizmeti için gerekli olduğu sonucuna varırız. • Yedikule hastanemizin sonuçlarını ülkemiz geneline projekte edersek 646 göğüs hastalıkları asistanına ülkemizin eğitim kurumlarının ihtiyacı vardır sonucu çıkar.

29. GÖĞÜS HASTALIKLARI İÇİN OPTİMUM ASİSTAN SAYISIS/Altın • Asistan ihtiyacını belirlerken, • Hizmet yükünün asistan hekim tabanlı değil, uzman ekseninde şekillendirilmesi • Öncelikle eğiticilerin sayısı, kalitesi ve eğitim alanı standartları belirlenmeli. • O kurumda eğitim alması gereken asistan hekim sayısı, objektif kriterlere göre hesaplanmalıdır. • Çalışmamızda projeksiyon yöntemiyle, ülkemiz için bazı kriterler dikkate alınarak, göğüs hastalıkları uzmanlık alanında optimum asistan sayısı hesaplanmış • 2007 yılı rakamlarıyla eğitim gören asistan sayısının, ihtiyacın yaklaşık % 20 daha azı olduğu, halen mevcut göğüs hastalıkları asistan sayısının 100 civarında eksik olduğu sonucuna varılmıştır.

30. Turkiye giderek yaslaniyor!

31. 2008 Uzman Hekim Dağılımı

32. Türkiye-AB kıyası • Ülke nüfusunun 2010’da 76.505.000, 2015 yılında ise 80.524.000 olması beklenmektedir. • 2005 yılı rakamlarıyla AB ülkelerinde 27.025 kişiye 1 göğüs hastalıkları uzmanı düşerken 2007 sonu itibariyle Türkiye’de bu değer 48.680 kişiye 1’dir. • Sadece bu orana göre, 2007 sonu itibariyle Türkiye’de olması gereken göğüs hastalıkları uzman sayısı 2.612’dir. Şu halde, AB ortalamasıyla 2007 sonu itibariyle eksik olan göğüs hastalıkları uzman sayısı 1.162 (% 80)dir. • Aynı oran dikkate alınarak 2010’da 2.831 ve 2015’te ise, 2.980 uzman gereklidir denebilir.

33. HASTALIK YÜKÜ • Türkiye’de saptanan toplam hastalık yükü 10,802,494’tür. Solunum sistemi hastalıkları belirlenen hastalık yükünün 675,876’sını (% 6,26)oluşturmaktadır. Ulusal düzey DALY’e neden olan ilk 20 hastalık içinde alt solunum yolu enfeksiyonları %3,8 ile beşinci sırasında, KOAH ise % 2,8 ile sekizinci sırada yer almaktadır. • O halde toplam uzman sayısının % 6,26’sı, solunum sistemi hastalıklarıyla ilgilenmelidir. 2007 rakamlarıyla toplam 50.828 olan toplam uzman sayısının 3.182’si göğüs hastalıkları uzmanı olmalıdır, halbuki aktif 1450 uzmanımız vardır. Yaklaşık 1.750 uzmana daha ihtiyaç vardır.

37. Reçetelenen İlaç Dağılımı

38. SB Yatan Hastanın Dökümü 2004

39. 2007 Yatan Hasta Oranı

40. 2007 Hizmet Değerlemesi

41. ÖZETLE, Göğüs Hastalıkları Uzman Gücü

42. SONUÇ • Göğüs hastalıkları uzman sayısı, tüm yöntemlerle yapılan hesaplamalarda olması gerekenin yaklaşık yarısıdır. • Gerek kronik hastalıkların (KOAH, kanser gibi) artışı, gerekse ortalama yaşam süresinin artışı, göğüs hastalıkları uzman gereksinimi giderek arttırmaktadır. • Planlamanın uzun vadeli yapılması gereklidir.