630 likes | 2.46k Views
Mesane ve Üretra Yaralanmaları. Dr. Orhan Koca. Travma. 14 ölümden biri 1-37 yaş arası ölümlerin en sık nedenidir Tüm travmaların yaklaşık %10’u genitoüriner sistemi ilgilendirir. Mesane Travması. Mesane travması.
E N D
Mesane ve Üretra Yaralanmaları Dr. Orhan Koca
Travma • 14 ölümden biri • 1-37 yaş arası ölümlerin en sık nedenidir • Tüm travmaların yaklaşık %10’u genitoüriner sistemi ilgilendirir
Mesane travması • Mesane boş olduğunda künt ve penetran travmaya bağlı yaralanma nadir • Mesane travması oluşmuşsa beraberinde ciddi yaralanmalar mevcut ve mortalite %12-22 • En sık neden künt abdominal travmalar • Pelvik fraktürü olan hastaların %10’unda mesane yaralanması mevcut • Mesane yaralanması olan hastaların %83-100 pelvik fraktür, %10-29 üretra rüptürü mevcut
Mesane travması Bulgular • Hematüri (%90) • Karın alt kadranda ağrı • Anüri • Alt karın bölgesinde palpabl kitle • Rüptürintraperitoneal ise barsak seslerinde azalma
Mesane travması Tanı • Mesane yaralanması tanısı sistografi (konvansiyonel veya BT sistografi) ile konur • Klinik olarak üretral yaralanma şüphesi varsa retrogradüretrografi • Sistografide post miksiyonel film alınmaz ise gizlenmiş mesane rüptürü atlanabilir (%10)
Mesane travması Radyolojik sınıflandırma • Tip I: Mesane kontüzyonu (%67) • Tip II: İntraperitonealrüptür (%25) • Tip III: İnterstisyel mesane yaralanması • Tip IV: Ekstraperitonealrüptür • Tip V: Kombine mesane yaralanması
Mesane travması İnterstisyel mesane yaralanması
Mesane travması İntraperitoneal rüptür
Mesane travması İntraperitoneal rüptür
Mesane travması Ekstraperitoneal rüptür
Mesane travması Ekstraperitoneal rüptür
Mesane travması Ekstraperitoneal rüptür
Mesane travması (Tedavi 1) • Mesane kontüzyonu: Üretral katater • İntraperitoneal rüptür: • Mesane onarımı mutlaka uygulanmalıdır • İntravezikal olarak tüm yırtıklar absorbabl sütürlerle onarılır • Suprapubik kateter isteğe bağlıdır • Üretral kateter 5-7 gün kalmalıdır • İnterstisyel yaralanma: 7-10 gün kateterizasyon
Mesane travması (Tedavi 2) • Ekstraperitoneal rüptür: • Pıhtı retansiyonu yoksa ve hematüri açılırsa 10 gün üretral kateter drenajı • Eğer başka bir yaralanmadan dolayı eksplore edilecekse yırtık onarılmalı • Mesane boynu, prostat veya vajina yaralandığında acil cerrahi tedavi düşünülmeli • Penetran mesane yaralanması olan tüm hastalara abdominal eksplorasyon yapılmalı
Üretra yaralanması • Erkek üretrası ürogenital diafram tarafından anterior ve posterior olarak ikiye ayrılır • Kadınlarda üretra kısadır ve simfizis pubis tarafından korunduğu için nadiren yaralanır • Olguların 1/3’ünde mesane rüptürü eşlik eder
Posterior üretra yaralanması • Çoğu membranözüretradaolur. • Genellikle pelvis kırıkları ile birliktedir • 3 tip yaralanma oluşabilir • Üretralkontüzyon • İnkompletrüptür • Kompletrüptür (%66)
Posterior üretra yaralanması Etyopatogenez • Posteriorüretral yaralanmalar genelde pelvikfraktürlebirliktedir (%3.5-10) • Posteriorüretral yaralanma patogenezinde 3 tip pelvikfraktür önemlidir: • Anteroposteriorkompresyon (butterfly) • Lateral kompresyon • Vertikal kesme
Posterior üretra yaralanması • Eksternal meadan kan gelmesi (üretroraji) • İdrar yapamama veya globvezikale • Pelvikağrı, perineal ve skrotalhematom • Üretralmeada kan olan hastada, üretral kateter denenmesi kontrendikedir • Üretroraji olmaması üretral kateterin zararlı olmayacağı anlamına gelmez
Posterior üretra yaralanması • Üretral kateterizasyon gerekiyorsa, öncesinde retrograd üretrosistografi çekilmelidir • Üretranın kendisinde yaralanma olmasa da, pelvik ağrı nedeniyle oluşan sfinkter spazmı sonucu hasta idrar yapamayabilir • Üretra kontüzyonu veya küçük bir rüptür varsa hasta idrar yapabilir ancak genellikle dizüri vardır
Posterior üretra yaralanması Görüntüleme • Retrograd üretrosistografi • Antegrad üretrografi • Sonoüretrografi • MR • Endoskopik inceleme
Posterior üretra yaralanması • Tip I: Puboprostatik ligamentin rüptürü sebebiyle posterior üretrada gerilme meydana gelir. Kontüzyon ve laserasyon vardır, tam kopma söz konusu değildir • Tip II: İntakt olan ürogenital diafram üzerinde bir seviyede üretranın rüptürü • Tip III: Ürogenital diafram yani membranöz üretra rüptürü
Posterior üretra yaralanması Tedavi • Yaralanma hangi tipte olursa olsun idrar drenajı hemen sağlanmalıdır (üretral-suprapubik) • Tip I yaralanmalı hastalara pelvik hematom rezolüsyona uğrayana kadar üretral kateterizasyon gereklidir • Komplet rüptürün (Tip II-III) başlangıç tedavisinin amacı, en az olumsuz etki oluşturacak şekilde üriner diversiyondur
Posterior üretra yaralanması Tedavi • Acil onarım (0-48 saat) • Gecikmiş primer reanastomoz veya onarım (2-8 gün) • Erken sekonder cerrahi (3-4 hafta) • Geç konservatif yaklaşım (suprapubik kateterle >3 ay)
Posterior üretra yaralanması • Acil onarım • Penetran yaralanmalarda • Ciddi prostatomembranözdislokasyon • Major mesane laserasyonu • Pelvik vasküler veya rektal yaralanma olduğunda uygulanabilir • Avantajı uç uca anastomoz yapılmasına izin verir • Ancak inkontinans ve seksüel disfonksiyon riski yüksek
Posterior üretra yaralanması • Gecikmiş Primer Tamir ve Reanastamoz • Sonuçlarda başarıyı arttırmak için hematomun tamamen boşaltılması gerekir • İlk debridmanı takiben 2-8 gün sonra sütür atılır. Bu süre içinde hastaya suprapubikkatatertakılır • Multiplyaralanma olan hastalarda uygulanmaz
Posterior üretra yaralanması • Erken Sekonder Tamir • Yaralanmadan 10 gün sonra hastaya IVP ve retrogratüratrografiçekilir • 3 hafta sonra üretroskopiuygulanır • Daha geç ve daha detaylı cerrahi uygulanır • Total rüptür vakalarında uygun bir prosedür değildir
Posterior üretra yaralanması • Geç onarım • Bu tedavi, hastayı 3 ay süreyle suprapubik kateterizasyonla bekletmek ve daha sonra uç uca üretra anastomozu yapılmasıdır
Posterior üretra yaralanması • Komplikasyonlar • Enfeksiyon (en erken) • Striktür (%4-12) • İnkontinans • Erektildisfonksiyon (%7-33) • Ejekülasyon kaybı • infertilite
Anterior üretra yaralanması • İnsidansı posterior üretra yaralanmalarına göre düşüktür • Penetran travmalar: Ateşli silah ve delici-kesici alet yaralanması • Künt Travmalar: Ata biner tarzda yaralanmalar ve penis fraktürü ile birlikte olabilir.
Anterior üretra yaralanması Tanı • Üretroraji, hematüri, dizüri ve idrar yapamama • Genital bölgede kelebek tarzı ekimoz • Retrograt üretrografi tanı koydurucudur
Anterior üretra yaralanması Tedavide başarıyı etkileyen faktörler • Komplet veya İnkompletrüptür • Basit veya komplike rüptür • Künt veya penetrantravma • Yüksek veya düşük hızlı yaralanma • Yara kontaminasyonununderecesi • Buckfasyası dışına ekstavazasyon • Üretranın fragmanlarının devamlılığı • Üretral yaralanmanın uzunluğu
Anterior üretra yaralanması • Anteriorüretralkontüzyonlu,minör yaralanmalı veya parsiyelrüptürlü hastalar sadece üretralkateterizasyonla tedavi edilebilir • Künttravma sonrası kompletüretralrüptürlü hastaların tedavisi karmaşıktır. • Erken reanastamoz • Primer onarım • Suprapubiksistostomi sonrası gecikmiş onarım.
Anterior üretra yaralanması • Penilfraktürle ilişki üretral yaralanmalı hastalar ve penetranüretral yaralanmalar en iyi primer onarımla tedavi edilir • Primer onarım için seçilen üretral yaralanmalı hastalar • 2,5 cm’den küçük üretral yaralanmalı olmalı • Hemodinamikolarak hasta stabil olmalı • Majör organ yaralanması olmamalıdır
Anterior üretra yaralanması Geç Rekonstrüksiyon • Üretralstriktüranteriorüretral yaralanmanın en sık rastlanan uzun dönem komplikasyonudur. • Anteriorüretralstriktürlerin tedavi prosedürü: • Dilatasyon • İnternalüretrotomi • Striktürüneksizyonu ve primer uç uca anastomoz • Strikturüneksizyonu ve yama /tubulergreftlemeüretroplasti. • İki aşamalı üretroplasti.