1 / 60

STANDART MALİYET SİSTEMİ

STANDART MALİYET SİSTEMİ. Standart Maliyet Kavramı Standartların Belirlenmesi Standart Maliyet Kartı Fark Analizleri. Saptanma Zamanına Göre Maliyetleme Yöntemleri (Amaca göre). Fiili Maliyetleme Yöntemi Öngörü Maliyetleme Yöntemi: Tahmini Maliyetleme Yöntemi

chavi
Download Presentation

STANDART MALİYET SİSTEMİ

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. STANDART MALİYET SİSTEMİ Standart Maliyet Kavramı Standartların Belirlenmesi Standart Maliyet Kartı Fark Analizleri

  2. Saptanma Zamanına GöreMaliyetleme Yöntemleri(Amaca göre) Fiili Maliyetleme Yöntemi Öngörü Maliyetleme Yöntemi: Tahmini Maliyetleme Yöntemi Standart Maliyetleme Yöntemi

  3. STANDART MALİYET SİSTEMİ ? Mamul maliyetlerinin önceden ve bilimsel hesaplara dayanılarak olması gereken düzeyde planlanması ve maliyet hesaplarında fiili rakamlar yerine bunların kullanılması esasına dayanır...

  4. Üretim Maliyetleri MİKTAR FİYAT Direkt Malzeme Maliyeti = Direkt Malzeme Miktarı x Direkt Malzeme Fiyatı Direkt İşçilik Maliyeti = Direkt İşçilik Saatleri x Direkt İşçilik Saat Ücreti Genel İmalat Maliyeti = Faaliyet Hacimi x Yükleme Oranı Standart Standart Standart Standart Standart Standart Standart Standart Standart Standart Standart Standart

  5. STANDART ÜRETİM MALİYETİ St. DMM St.DİM St.GİM St. Miktar St. Fiyat St. Süre St. Ücret St. Süre St. Y.O.

  6. DMM Standartları • DMM Miktar Standardı: • Minimum Miktar • Normal Kayıplar (Fire) • DMM Fiyat Standardı: • Anlaşılan Fiyat (fiyat analizi) • Nakliye, sigorta, fire karşılığı

  7. ÖRNEK: Bir birim X mamulünün içine A malzemesinden en az 9 kg, B malzemesinden de en az 3 lt konması gerekmektedir. Ayrıca A malzemesi için 1 kg’lık, B malzemesi içinde 0,5 lt’lik normal fire söz konusudur. Bu durumda X mamulünün standart direkt malzeme miktarları şöyle bulunur: X mamulünde: A malzemesinden bulunması gereken en az miktar : 9 kg A malzemesinin normal fire miktarı : 1 kg A malzemesin standart miktarı: 10 kg B malzemesinden bulunması gereken en az miktar : 3 lt B malzemesinin normal fire miktarı : 0,5 lt B malzemesin standart miktarı: 3,5 lt

  8. X mamulünün üretimi için gerekli olan A ve B malzemeleri ile ilgili satınalma bilgileri aşağıdaki gibidir: Bu durumda A ve B malzemelerinin standart fiyatları şöyle hesaplanacaktır:

  9. A malzemesinin; Fatura Fiyatı : 2,00 YTL/kg (-) İskonto %10 : 0,20 YTL/kg İskontolu Fiyatı : 1,80 YTL/kg (+) Nakliye Gideri 180 YTL/9.000 kg : 0,02 YTL/kg A malzemesinin Standart Fiyatı : 1,82 YTL/kg B malzemesinin; Fatura Fiyatı : 3,00 YTL/lt (-) İskonto %5 : 0,15 YTL/lt İskontolu Fiyatı : 2,85 YTL/lt (+) Nakliye Gideri 90 YTL/3.000 lt : 0,03 YTL/lt B malzemesinin Standart Fiyatı : 2,88 YTL/lt

  10. X mamulünün üretimi için gerekli olan A ve B malzemelerinin miktar ve fiyat standartlarını belirlediğimize göre, Standart DMM’yi artık hesaplayabiliriz:

  11. DİM Standartları: • DİM Süre Standardı: • Minimum Süre • Normal fazla süre (Fire) • DİM Ücret Standardı: • Anlaşılan Ücret (Toplu Sözleşme)

  12. ÖRNEK: Bir birim X mamulünün üretimi için 1’ nolu gider merkezinde (Operasyon No: 010) 1,5 DİS, 2’ nolu gider merkezinde ise (Operasyon No: 020) en az 2 DİS çalışılması gerekmektedir. Bu operasyonların normal fazla zamanları (dinlenme ve yorgunluk payları) sırasıyla 0,2 DİS ve 0,1 DİS ise bir birim X mamulü için standart süreler aşağıdaki gibi hesaplanır:

  13. Operasyon 010 için direkt işçilik saati başına 3.00 YTL, Operasyon 020 için ise direkt işçilik saati başına 2.50 YTL ücret ödenmesi öngörülüyorsa bir birim X mamulünün standart direkt işçilik maliyeti aşağıdaki gibi hesaplanır:

  14. GİM Standartları: • GİM Faaliyet Hacmi • (Süre Standardı): • Minimum Süre • Normal fazla süre (Fire) • GİM Yükleme Oranı Standardı: • Bütçelenen GİM (N.K. Seviyesinde) • Normal Kapasite

  15. ÖRNEK: İşletme, gider merkezlerinin faaliyet hacim ölçülerini (kapasite ölçülerini) DİS cinsinden belirlemektedir. Standart DİS daha önce belirlendiğine göre; St.Genel İmalat Maliyetlerini (St.GİM) hesaplamak için yalnızca standart yükleme oranlarına ihtiyacımız var...

  16. 1’nolu esas gider merkezinin standart yükleme oranı 4,50 YTL/DİS, 2’nolu esas gider merkezinin standart yükleme oranı 5,00 YTL/DİS ise; bir birim X mamulünün standart GİM’ni hesaplayabiliriz artık:

  17. STANDART MALİYET KARTI • Tek bir mamulün standart maliyet bilgilerinin işlendiği karttır. • Dolayısıyla bir mamulun ihtiyaç duyulan standart bilgilerinin tümü bu karttan çıkarılabilir. • Bilgiler birim (mamul) bazındadır. • Her bir mamul türü için ayrı ayrı hazırlanır. • Dolayısıyla bir işletmede kaç farklı mamul üretiliyorsa o kadar sayıda da standart maliyet kartı vardır. • Bu kartın dizaynı her işletmenin gereklerine ve şartlarına (ihtiyaçlarına) göre esneyebilir; ancak 5 ana satırdan oluşur.

  18. 1 2 3 4 5

  19. ÖRNEK: X mamulu için belirlediğimiz şu standartları bu karta işleyelim: A malzemesin standart miktarı (1’nolu EGM’de) : 10,00 kg B malzemesin standart miktarı (2’nolu EGM’de) : 3,50 lt A malzemesin standart fiyatı : 1.82 YTL/kg B malzemesin standart fiyatı : 2.88 YTL/lt 010 nolu operasyon için standart süre : 1,70 DİS/br 020 nolu operasyon için standart süre : 2,10 DİS/br 010 nolu operasyon için standart ücreti : 3.00 YTL/DİS 020 nolu operasyon için standart ücreti : 2.50 YTL/DİS 1’nolu EGM’nin standart Yükleme Oranı : 4.50 YTL/DİS 2’nolu EGM’nin standart Yükleme Oranı : 5.00 YTL/DİS

  20. FARK ANALİZLERİ (İkili Fark Analizi Yöntemi) DMM Farkının Analizi DİM Farkının Analizi GİM Farkının Analizi

  21. FARK ANALİZİ ? Olan ile olması gereken arasındaki farkın analiz edilmesidir. Olması gerekenden gerçekte ne kadar sapıldığının araştırılması ve bu sapmanın nedeninin bulunması eylemidir (işidir). FİİLİ durum (sonuç) olanı ifade ettiğine; STANDARD ise olması gerekeni ifade ettiğine göre fiilen standartların (ne kadar) yakalanıp yakalanamadığının araştırılmasıdır...

  22. FİİLİ STANDARD Fark görebiliyor musun ?

  23. ÖRNEK: İşletme Kasım ayında X mamulunden 100 adet üretmiştir. Üretimin maliyeti 6.216,40 YTL olmuştur. Farkı bulunuz.

  24. ÖRNEK: İşletme Kasım ayında X mamulunden 100 adet üretmiştir. Üretimin maliyeti 6.216,40 YTL olmuştur. Farkı bulunuz. NE OLMUŞ ? NE OLMASI GEREKİYORDU ?

  25. ÖRNEK: İşletme Kasım ayında X mamulunden 100 adet üretmiştir. Üretimin maliyeti 6.216,40 YTL olmuştur. Farkı bulunuz. NE OLMUŞ ? NE OLMASI GEREKİYORDU ? FİİLİ MALİYET STANDART MALİYET MALİYET FARKI - =

  26. 100 birim mamul üretildiğinde; maliyetlerin ne olması gerekir ? 2828 YTL 1035 YTL 1815 YTL 5678 YTL

  27. ÖRNEK: İşletme Kasım ayında X mamulunden 100 adet üretmiştir. Üretimin maliyeti 6.216,40 YTL olmuştur. Farkı bulunuz. NE OLMUŞ ? NE OLMASI GEREKİYORDU ? FİİLİ MALİYET STANDART MALİYET MALİYET FARKI - = 6.216,40 YTL/ay - 5.678,00 YTL/ay = 538,40 TL/ay ???

  28. FARK ANALİZİ SONUÇLARI: FİİLİ MALİYET STANDART MALİYET MALİYET FARKI - = 1. FM=SM Fark analizleri sonucunda kaç farklı durum ortaya çıkabilir ? 2. FM>SM 3. FM<SM

  29. FARK ANALİZİ SONUÇLARI: FİİLİ MALİYET STANDART MALİYET MALİYET FARKI - = (0) FARK YOK (+) OLUMSUZ (-) OLUMLU 1. FM=SM Fark analizleri sonucunda kaç farklı durum ortaya çıkabilir ? 2. FM>SM 3. FM<SM

  30. FARK ANALİZİ SONUÇLARI: FİİLİ MALİYET STANDART MALİYET MALİYET FARKI - = (0) FARK YOK (+) OLUMSUZ (-) OLUMLU 1. FM=SM Fark analizleri sonucunda kaç farklı durum ortaya çıkabilir ? 2. FM>SM 3. FM<SM • Olumlu fark kısaca (L) harfi ile gösterilir. L:lehte • Olumsuz fark kısaca(A) harfi ile gösterilir. A:aleyhte

  31. ÖRNEK: İşletme Kasım ayında X mamulunden 100 adet üretmiştir. Üretimin maliyeti 6.216,40 YTL olmuştur. Farkı bulunuz. NE OLMUŞ ? NE OLMASI GEREKİYORDU ? FİİLİ MALİYET STANDART MALİYET MALİYET FARKI - = 6.216,40 YTL/ay - 5.678,00 YTL/ay = 538,40 TL/ay(A) Fiili Toplam Üretim Maliyeti – Standart Toplam Üretim Maliyeti = Toplam Fark

  32. ŞİMDİ SORUN ŞU: 538,40 TL/ay(A) Neden Kasım ayında bu kadar olumsuz fark ortaya çıktı ? İşte bunu anlayabilmek için analizi biraz daha derinleştirmek gerekir !

  33. ÜRETİM MALİYETİ TOPLAM FARKI Fiili Üretim Maliyeti – Standart Üretim Maliyeti DMM Toplam Farkı Fiili DMM – Standart DMM DİM Toplam Farkı Fiili DİM – Standart DİM GİM Toplam Farkı Fiili GİM – Standart GİM

  34. ÖRNEK: • İşletmenin Kasım ayı fiili maliyetleri şöyle gerçekleşmiştir. • DMM 3.174,50 YTL/ay • DİM 1.153,00 YTL/ay • GİM 1.888,90 YTL/ay

  35. ÖRNEK: • İşletmenin Kasım ayı fiili maliyetleri şöyle gerçekleşmiştir. • DMM 3.174,50 YTL/ay • DİM 1.153,00 YTL/ay • GİM 1.888,90 YTL/ay FİİLİ MALİYET STANDART MALİYET MALİYET FARKI - = DMMFarkı 3.174,50 YTL/ay - DİM Farkı 1.153,00 YTL/ay - GİM Farkı 1.888,90 YTL/ay - ÜMM Farkı6.216,40 YTL/ay -

  36. 100 birim mamul üretildiğinde; maliyetlerin ne olması gerekir ? 2828 YTL 1035 YTL 1815 YTL 5678 YTL

  37. ÖRNEK: • İşletmenin Kasım ayı fiili maliyetleri şöyle gerçekleşmiştir. • DMM 3.174,50 YTL/ay • DİM 1.153,00 YTL/ay • GİM 1.888,90 YTL/ay FİİLİ MALİYET STANDART MALİYET MALİYET FARKI - = DMMFarkı 3.174,50 YTL/ay - 2.828,00 YTL/ay = 346,50 YTL/ay (A) DİM Farkı 1.153,00 YTL/ay - 1.035,00 YTL/ay =118,00 YTL/ay (A) GİM Farkı 1.888,90 YTL/ay - 1.815,00 YTL/ay = 73,90 YTL/ay (A) ÜMM Farkı6.216,40 YTL/ay - 5678,00 YTL/ay = 538,40 YTL/ay (A)

  38. ÜRETİM MALİYETİ TOPLAM FARKI 538,40 YTL/ay (A) DMM Toplam Farkı 346,50 YTL/ay (A) DİM Toplam Farkı 118,00 YTL/ay (A) GİM Toplam Farkı 73,90 YTL/ay (A) ŞİMDİ SORUN ŞU: Neden Kasım ayında DMM’de, DİM’de ve GİM’de bu kadar olumsuz fark ortaya çıktı ?

  39. ÜRETİM MALİYETİ TOPLAM FARKI Fiili Üretim Maliyeti – Standart Üretim Maliyeti DMM Toplam Farkı Fiili DMM – Standart DMM DİM Toplam Farkı Fiili DİM – Standart DİM GİM Toplam Farkı Fiili GİM – Standart GİM DMM Miktar Farkı DMM Fiyat Farkı DİM Süre Farkı DİM Ücret Farkı GİM Kontrol Edilebilir Farkı GİM Hacim Farkı (İkili Fark Analizi Yöntemi)

  40. ÜRETİM MALİYETİ TOPLAM FARKI Fiili Üretim Maliyeti – Standart Üretim Maliyeti DMM Toplam Farkı Fiili DMM – Standart DMM DİM Toplam Farkı Fiili DİM – Standart DİM GİM Toplam Farkı Fiili GİM – Standart GİM DMM Miktar Farkı DMM Fiyat Farkı DİM Süre Farkı DİM Ücret Farkı GİM Kontrol Edilebilir Farkı GİM Hacim Farkı Fiili Miktar – Standart Miktar Fiili Fiyat – Standart Fiyat Fiili Süre – Standart Süre Fiili Ücret – Standart Ücret Fiili GİM – S.S.Büt. GİM S.S.Büt. GİM – Standart GİM

  41. ÜRETİM MALİYETİ TOPLAM FARKI Fiili Üretim Maliyeti – Standart Üretim Maliyeti DMM Toplam Farkı Fiili DMM – Standart DMM DİM Toplam Farkı Fiili DİM – Standart DİM GİM Toplam Farkı Fiili GİM – Standart GİM DMM Miktar Farkı DMM Fiyat Farkı DİM Süre Farkı DİM Ücret Farkı GİM Kontrol Edilebilir Farkı GİM Hacim Farkı Fiili Miktar – Standart Miktar Fiili Fiyat – Standart Fiyat Fiili Süre – Standart Süre Fiili Ücret – Standart Ücret Fiili GİM – S.S.Büt. GİM S.S.Büt. GİM – Standart GİM x Standart Fiyat x Fiili Miktar x Standart Ücret x Fiili Süre

  42. DMM Farkı Miktar Farkı = (FM - SM) Fiyat Farkı = (FF - SF) FM: Fiili Miktar FF: Fiili Fiyat SM: St.Miktar SF: St.Fiyat x SF x FM DİM Farkı Süre Farkı = (FS - SS) Ücret Farkı = (FÜ -SÜ) FS: Fiili Süre FÜ: Fiili Ücret SS: St.Süre SÜ: St.Ücret x SÜ x FS

  43. Dep. No: Malzeme Cinsi Fiili Miktar Fiili Fiyat Departmanlar (Gider Merkezleri) TOPLAM 1 2 1 A 1050 kg/ay 1.99 YTL/kg 2.089.50 YTL/ay 2 B 350 lt/ay 3.10 YTL/lt 1.085 YTL/ay Dönemin (Kasım) Fiili Direkt Malzeme Maliyeti......................................................................................... 3.174.50 YTL/ay ÖRNEK (DMM Miktar Farkı): İşletmenin Kasım ayı DMM bilgileri şöyledir: Miktar Farkı = (FM - SM) x SF (1 EGM) A için Miktar Farkı: =(1050 kg/ay – 1000 kg/ay) x 1.82 YTL/kg= 91 YTL/ay (A) (2EGM) B için Miktar Farkı: =(350 lt/ay – 350 lt/ay) x 2.88 YTL/lt = 0 YTL/ay DMM Toplam Miktar Farkı= 91 YTL/ay (A)

  44. Dep. No: Malzeme Cinsi Fiili Miktar Fiili Fiyat Departmanlar (Gider Merkezleri) TOPLAM 1 2 1 A 1050 kg/ay 1.99 YTL/kg 2.089.50 YTL/ay 2 B 350 lt/ay 3.10 YTL/lt 1.085 YTL/ay Dönemin (Kasım) Fiili Direkt Malzeme Maliyeti......................................................................................... 3.174.50 YTL/ay ÖRNEK (DMM Fiyat Farkı): İşletmenin Kasım ayı DMM bilgileri şöyledir: Fiyat Farkı = (FF - SF) x FM (1 EGM) A için Fiyat Farkı: =(1.99 YTL/kg –1.82 YTL/kg) x 1050 kg/ay = 178.50 YTL/ay (A) (2EGM) B için Fiyat Farkı: =(3.10 YTL/kg – 2.88 YTL/lt ) x 350 lt/ay = 77.00 YTL/ay (A) DMM Toplam Fiyat Farkı= 255.50 YTL/ay (A)

More Related