TÜRKİYE’DE MÜSADERE SİSTEMİ 23 MAYIS 2012

1. TÜRKİYE’DEMÜSADERE SİSTEMİ23 MAYIS 2012

2. MÜSADERE • 765 Sayılı TCK madde 36 (1 Haziran 2005 tarihine kadar) • 5237sayılı TCK;( 1 Haziran 2005 tarihinden sonra) • Eşya Müsaderesi (TCK madde 54) • Kazanç Müsaderesi (TCK madde 55)

3. HUKUKİ NİTELİK • TCK’de Müsadere “Güvenlik Tedbirleri” olarak düzenlenmiştir. • Genel hükümler kısmında düzenlendiğinden bütün kanunlara uygulanabilecektir.

4. EŞYA MÜSADERESİ Suçla İlgili Eşyanın Müsaderesi TCK54/1: “İyiniyetli üçüncü kişilere ait olmamak koşuluyla, kasıtlı bir suçun işlenmesinde kullanılan veya suçun işlenmesine tahsis edilen ya da suçtan meydana gelen eşyanın müsaderesine hükmolunur.” • Suçun İşlenmesinde Kullanılan Eşya • Suçun İşlenmesine Tahsis Edilen Eşya • Suçtan Meydana Gelen Eşya

5. Suçla İlgili Eşyanın Müsaderesi için gerekli şartlar • Kasıtlı bir suçun işlenmiş olması, • Eşyanın iyi niyetli üçüncü kişilere ait olmaması, Gerekmektedir.

6. Eşdeğer müsadere (54/2) • Oranlılık İlkesi (54/3) • Suç Teşkil Eden Eşyanın Müsaderesi (54/4) • Kısmi Müsadere (54/5) • Paydaş Olunan Eşya Üzerinde Müsadere (54/6)

7. Kazanç Müsaderesi TCK madde 55/1: “Kazanç müsaderesi, suçun işlenmesi ile elde edilen veya suçun konusunu oluşturan ya da suçun işlenmesi için sağlanan maddî menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazançların mülkiyetinin devlete geçmesi demektir.” • Suçun işlenmesi ile elde edilen maddi menfaatler, • Suçun konusunu oluşturan maddi menfaatler, • Suçun işlenmesi için sağlanan maddi menfaatler, • Bahsi geçen bu maddi menfaatlerin değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazançlar, • Kaim değerdir.

8. Kazanç Müsaderesinin Şartları Genel olarak eşya müsaderesinde bahsedilen genel kurallar kazanç müsaderesi için de geçerlidir. Bunun yanında; “Maddi Menfaatlerin Suçun Mağduruna İade Edilememesi” de gerekmektedir.

9. Müsadere Süreci 1- Suç şüphesinden haberdar olunması durumunda Cumhuriyet savcısının kararıyla bir soruşturma başlatılır. Türkiye’de soruşturmanın tek patronu Cumhuriyet savcısıdır. Savcı soruşturmaları emrindeki adlî kolluk görevlileri marifetiyle yürütür. Ayrıca MASAK gibi uzman kurumlardan ya da bilirkişilerden de yararlanabilir. 2- Bir suçla ilgili yürütülen soruşturma sırasında eşya veya kazanç müsaderesinin konusunu oluşturan malvarlığı değerlerine rastlanması durumunda bunlara elkonulur. 3- Soruşturma sonunda Cumhuriyet savcısı cezalandırma ile birlikte bu eşya veya kazançların müsaderesini de isteyecektir. 4- Kovuşturma sonucunda mahkeme tarafından müsadere konusunda bir karar verilecektir.

10. Müsadere Usulü Müsadere genellikle bir suç nedeniyle yürütülen soruşturmayla birlikte gündeme gelmektedir. Asıl ceza davası ile birlikte müsadere konusunda bir hüküm verilmemesi halinde ise ayrıca bir müsadere davası açılmalıdır. Bu davanın usulü Ceza Muhakemesi Kanununun Özel Yargılama Usullerine ilişkin 256–259 maddeleri arasında düzenlenmiştir.

11. Malvarlığının geri alımı konusunda tespit edilen sorunlar eksiklikler • Türk ceza hukuku sisteminde genişletilmiş müsadere yer almamaktadır. • Mahkûmiyete dayalı olmayan müsadere de sistemimizde yer almamaktadır. • Değer müsaderesi de yer almamaktadır. Suçtan elde edilmeyen kazançlar müsadere konusu olamaz. • Sivil müsadere yoktur. • Bizim sitemimizde malvarlığı yönetimi için ayrı bir birim kurulmamıştır • Tüzel kişiler için müsadere yerine kapatmaya yönelik tedbirler uygulanmaktadır. • TCK’nin 55. maddenin 1. fıkrasının son cümlesi “Bu fıkra hükmüne göre müsadere kararı verilebilmesi için maddî menfaatin suçun mağduruna iade edilememesi gerekir.” Çok katı uygulanmaktadır. • Elkoyma şartı aranmaktadır. • İspat şartı çok ağırdır. Hâkimin müsadere kararı verebilmesi için elkonulan eşya veya malvarlığı gelirinin müsadereye tabi olduğuna dair kesin ve somut kanıtların bulunması gerekmektedir. • Müsadere konusunda uzman bir yapılanmamız yoktur.

12. Bu eksiklilerin bir kısmını uygulamayla çözme imkanı vardır. Bazıları için de mevzuat değişikliği gerekmektedir.