160 likes | 424 Views
Bol u le đima kod dece – dijagnosti čke dileme i savremeni principi lečenja. Vidosavljević M. Incidenca. Više od 50% dece do 15 g do živi bol u leđima Vrh javljanja je u preadolescentnom periodu
E N D
Bol u leđima kod dece – dijagnostičke dileme i savremeni principi lečenja Vidosavljević M.
Incidenca • Više od 50% dece do 15 g doživi bol u leđima • Vrh javljanja je u preadolescentnom periodu • Balague F, Dutoit G, Waldburger M. Low back pain in school children. An epidemiological study. Scand JRehabil Med 1988;2(h 175-9. • U ispitivanom periodu od 3 meseca - 83 % dece doživi neku vrstu bola a oko 30 % bol u leđima • Angela Roth-Isigkeit, MD*, Ute Thyen, MD , Hartmut Stöven, MD , Johanna Schwarzenberger, MD||, Peter Schmucker, PhD* Low back pain in school children Pediatrics 2005;115;e152-e162DOI: 10.1542/peds.2004-0682 • U ispitivanoj seriji 78.3% nije imalo potvrđen jasni uzrok bola, 6.9%je imalo spondilolizu - listezu, 4.6% je imalo tumor, i kod oko 10.% bol je bio uzrokovan ostalim uzrocima • Feldman, David S. M.D.; Hedden, Douglas M. M.D., F.R.C.S.C.; Wright, James G. M.D., M.P.H., F.R.C.S.C. The Use of Bone Scan to Investigate Back Pain in Children and Adolescents. Journal of Pediatric Orthopaedics: November/December 2000 - Volume 20 - Issue 6 - pp 790-795 • Promena u načinu odrastanja :povećano opterećenje rančevima i knjigama, kompjuteri - igrice , nedostatak fizičke aktivnosti – ulice, • Sheir- Neiss GL, Kruse RW, Rahman T et all The association of backpack use and back pain in adolesencetsć Spine 2003;28:922. • M. Szpalski, R. Gunzburg, F. Balagué, M. Nordin and C. Mélot. A 2-year prospective longitudinal study onlow back pain in primary school children European Spine JournalVolume 11, Number 5, 459-464
Javljanje Akutan bol vezan uz traumu - sport Povrede ligamenata i mišića Prelomi Diskus hernija Povrede apofize pršljena Hroničan bol Scheuerman TU Karakter Umeren bol kratkog trajanja Istegnuća mišića Rekurenti bolovi vezani uz sport Spondylolythesis Discus hernia Scheuerman Stali bolovi – NOĆNI BOL Infekcije Tumori Lokacija lokalizovani bol Spondylolisthesis TU Difuzni bol Infekcija Propagacija niz nogu Discus hernia Prelom apofize pršljena epiduralni absces Intraspinalni tumor Anamnestički podatci koj zabrinjavaju Javljanje bola kod dece ispo 4 g Trajanje bola duže od 4 nedelje Pojava sistemskih znakova bolesti Bol praćen neurološkim ili drugim ispadima Iznenadan nastanak skolioze Progresija tegoba NOĆNI BOL Anamneza
Inspekcija Promene na koži U središnjoj liniji OSD Cafe au lait Recklinghausen Stav Znaci skolioze Adams bending test Šema hoda Trendelenburg Pregled
Palpacija Spinozni nastavaci Paravertebralne muskulature Pripoji Mišićna tela Sakroilijačni zglob Sukusija Grubi neurološki pregled Lazarević Mišićni refleksi Pregled truha Pregled
Laboratorijska ispitivanja Krvna slika , SE, fibrinigen, Ca, P, ALP, AST ALT, LDH, CRP, ANA Pregled urina Rtg U dva pravca Poluprofil CT MR Scintigrafija SPEC Singl – Photon Emission Computed Tomography Dijagnostka
Mehanički uzroci Povrede mišića i ligamentarnog sistema Discus hernia Prelomi Tela pršljena Pedikularno laminarnog dela Zone rasta Razvojni uzroci Spondylolisis - listhesis Scheuerman Idiopatska skolioza OSD Infektivni i inflamatorni uzroci Discitis Osteomyelitis Ankilozirajući spondilitis Juvenilni reumatoindi artritis Tumori Dobroćudni Osteid osteoma Osteoblastoma Eozinofilni granulom Aneurizmalna koštana cista Zloćudni ALL Osteosarkom, Ewing, Metastaze Tumori kičmene moždine Diferencijalna dijagnoza
Povrede mišića i ligamentarnog sistema Akutna trauma Najčešći uzrok u adolescentom periodu kod sportski aktivnih osoba Th mirovanje, NSAR Discus hernia Akutna ili hronična ponavljana trauma Bol iradira u nogu MR dijagnostika Th NSAR,vfizikalna terapija, oko 5% operativno lečenje Prelomi Tela pršljena Pedikularno laminarnog dela Zona rasta Th mirovanje LSO u slučaju kompresije na nervne elemente – zadnja instrumentacija sa dekompresijom Mehanički uzroci
Spondylolisis – listhesis Ponovna trauma hiperekstenzijom Obostrani defekt pars interarticularis Bol iradira Th Fizikalni tretman TLSO Hirurgija Scheuerman Hroni;ni bol 5 st sniženje prednjeg dela tela pršljena, tri konsekutivna pršljena Schmorlove mrlje Th Fiziklani tretman Brejsing Hirurgija kod hiperkifoze preko 70 st Razvojni uzroci
Idiopatska skolioza Stalni bol Oko 30% skolioza ima bol kao simptom Bolna levostrana grudna krivina Th Fizikalni tretman TLSO Hirurgija OSD Syringomyelia Tethered cord syndroma Defekti središnje linije Udruženost sa neurološkim ispadima Promene na stopalu u smislu exavatusa Th hirurgija Razvojni uzroci
Discitis Uzrast 1 do 5 g Pokret pregiba limitiran Rtg ne pouzdan- Scintigrafija, MR SE povišena u 90 % Girido E, HumphreysRP, Hendrick EB et al : Lumbar disc disease in children . Neurosurgery 1978;2:22 Th Kontraverzan, AB, mirovanje Osteomyelitis Staphilococcus aureus TBC Vertebra plana Hladni absces Ankilozirajući spondilitis Predominacija dečaka u adolescentnom periodu HLA- B27 pozitivni test Reumatoindi juvenilni artritis Češće se javlja u vratnom delu kičme ali se može javiti i u grudnom i slabinskom delu Infektivni i inflamatorni uzroci
Dobroćudni Osteid osteoma ispod 2 cmm Noćni bol Prolazi na NSAR CT dijagnostika Th hirurška Maric D, Djan I, Petkovic L, Vidosavljevic M, et all Osteoid osteoma: fluoroscopic guided percutaneous excision technique - our experience Journal of Pediatric Orthopaedics B, 2010 sept.18 Osteoblastoma preko 2 cm Posteriorni elementi zahvaćeni Skoloza Th hirurgija – sklonost recidivima Eozinofilni granulom Aneurizmalna koštana cista 15 do 20 % cista su na kičmi Znak naduvavanja Th emoblizacija - hirurgija Tumori
Zloćudni ALL 6% ALL ima bol u leđima Th hemioterapija Osteosarkom, Ewing 58 % ima udružene neurološke ispade Th prema protokolima Metastaze Neuroblastoma Rabdomyosarcoma Tumori kičmene moždine Astrocytoma Ependymoma Tumori
Intra abdominalni uzroci Hydroneprosis Urinarne infekcije Ciste jajnika Menstrualne tegobe Upale crvuljka Respiratorni Prenumonija Psihosomatski uzroci - Reakcija konverzije Stariji adolescenti Dijagoza eliminacijom Timski pristup lečenju Lažno prikazivanje tegoba – sekundarna dobit adolescenti Retki uzroci bola u leđima
Zaključak • Bol u leđima kod dece u poređenju sa odraslima češće imaju ozbiljan etiološki uzrok • Simptomi i znaci na koje treba obratiti pažnju • Ukoliko se bol javi kod dece mlađe od 4 g • Ukoliko je praćen sistemskim znacima bolesti • Tegobe pri hodu i iradijacija bola u nogu • Smetnje u pražnjenu creva ili dizurične tegobe • NOĆNI BOL • Trajanje tegoba duže od 4 nedelje