TARİHSEL AÇIDAN ORTADOĞUDA AZINLIKLAR

1. TARİHSEL AÇIDAN ORTADOĞUDA AZINLIKLAR 1. Ve 2.HAFTA 21, 28 ŞUBAT 2012

2. TARİHSEL AÇIDAN ORTADOĞU’DA AZINLIKLAR2011-2012 Öğretim Yılı Bahar SömestriProf.Dr.Esra DanacıoğluTamurGörüşme Gün ve Saatleri: Salı 15.45-16.30 – Perşembe 15.45-16.30 DERSİN İÇERİĞİ Giriş; kaynaklar, temel kavramlar, dersin içeriği (21 Şubat) 19.yy’dan 20.yy ortalarin Ortadoğu’da kimliklerin dönüştüğü süreçte azınlıklar: Genel bakış (21 Şubat-28 Şubat) Yahudiler; Ortadoğu’nun Kadim Yahudi Toplulukları; Romaniyotlar, Kürt Yahudileri, Arap Yahudileri (Mizrahi), Seferadlar ve Filistin’e Göç (28 Şubat) Çoğunlukken Azınlık Olma Durumu: Filistinliler ve İsrail Sorunu (6 Mart) Doğu Kiliseleri Asuriler: (Keldani, Süryani ve Nasturiler ) (13 Mart) Doğu Kiliseleri: Ermeniler (20 Mart) Doğu Kiliseleri: Kıptiler ve Sudanlılar (27 Mart ) Lübnan: Maruniler ve Dürziler (3 Nisan) Heterodoks Müslüman Azınlıklar: Azınlığın İktidarı: Suriye’de Nusayriler(Alawi) (10 Nisan) Heterodoks Müslüman Azınlıklar: İsmaililer, Şiiler, (genel) ve Ali İlahiler, Şabaklar veTürkiye Alevileri (24 Nisan) Farklı Dini İnançlar: Yezidiler, Bahailer (Bahailer İran konusunda incelenecek) (8 Mayıs) Etno-linguistik Gruplar: Kürtler (8 Mayıs-16 Mayıs) Etno-linguistik Gruplar: Berberiler (16 Mayıs ya da ek ders) İran ve Etnik Yapısı (22 Mayıs)

3. 21 Şubat • 28 Şubat • 6 Mart • 13 Mart • 20 Mart • 27 Mart • 3 Nisan • 10 Nisan • 17 Nisan • 24 Nisan • 1 Mayıs TATİL • 8 Mayıs • 15 Mayıs • 22 Mayıs SON DERS

4. Sunumların Dağılımı -1 • Asuriler: (Keldani, SüryaniveNasturiler) 13 Mart (2 kişi) • Ermeniler (2 Kişi) (20 Mart) • Mısır ve Kıptiler (2 kişi) (27 Mart) • İç Savaştan Bölünmeye Sudan ve Güney Sudan Sorunu (1 kişi) (3 Nisan) • Lübnan: MarunilerveDürziler ve Diğerleri (3 kişi) (3 Nisan) • Türkiye Alevileri (2 kişi) (10 Nisan) • Suriye: Nusayriler(Alawi) (2 kişi) (17 Nisan) • Türkiye Alevileri (2 kişi) (28 Nisan) • Yezidiler, (1 kişi) (8 Mayıs)

5. Sunumların Dağılımı -2 • Etno-linguistikGruplar: Kürtler (3-4 kişi) (8 ve 16 Mayıs) • Berberiler (1 kişi) ( Ek ders) • İranveEtnikYapısı (3 kişi) Bahailer (22 mayıs)

6. İNTERNET KAYNAKLARI: Okumanız Gereken bir Makale P R Kumaraswamy “Problems of StudyingMinorities in theMiddle East”, Alternatives; TurkishJournalInternationalRelations, Volume:2, Number:2 Summer 2003 http://www.alternativesjournal.net/volume2/number2/kumar.htm Her Grubun Temel Bilgileri için David ZEIDAN, TheMiddle East Handbook. Information on StatesandPeopleGroups in theMiddle East, OM-IRC, 1995 http://www.angelfire.com/az/rescon/MEHBKPPL.html (ortadoğu ve kafkasyadaki tüm etnik-dini topluluklarla ilgili kısa-temel bilgiler)

7. Ansiklopediler- Ülke Bazlı Temel Bilgiler: • http://www.ethnologue.com/: An encyclopedicreferenceworkcatalogingall of theworld’s 6,912 knownlivinglanguages (Ortadoğuda konuşulan dillerin, nüfus ve ülkeler bazlı dağılımı için kullanılabilir) • http://lexicorient.com/e.o/LookLexEncyclopaedia of the Orient • http://www.iranica.com/newsite/EncyclopaediaIranica • http://www.jewishencyclopedia.comJewishEncyclopaedia • https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/index.htmlWorldFactBook (ülke bazlı) • http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/Library of CongressCountryStudies • http://www.assr.org/about/ArabSocialScienceResearchVirtualLibrary (ASSR ) Arap Ülkeleriyle ilgili genel bilgilere yönelik linklerin olduğu bir site

8. Ortadoğu ile İlgili Enstitüler ve e-kaynaklar içeren Siteler • http://www.ethnologue.com/: An encyclopedicreferenceworkcatalogingall of theworld’s 6,912 knownlivinglanguages (Ortadoğuda konuşulan dillerin, nüfus ve ülkeler bazlı dağılımı için kullanılabilir) • http://www.columbia.edu/cu/lweb/indiv/mideast/cuvlm/: Columbia UniversityLibrariesMiddle East Studies Internet Resources • http://www.columbia.edu/cu/lweb/indiv/mideast/cuvlm/minorities.htmlColumbia UniversityLibrariesMinorities in the Middle East • MESA Homepage : Middle East Studies Association of North America • http://www.mesa.arizona.edu/resources/links.htm(verdiğilinklerebakılabilir) • http://cmes.hmdc.harvard.edu/ : Harvard University Center for Middle Eastern Studies • www.cmes.uchicago.edu/Center for Middle East Studies at the University of Chicago • http://www.cidcm.umd.edu/mar/ University of Maryland, Minorities at Risk Project • http://www.library.ucsb.edu/subjects/mideast/neareast.html University of California Internet Resources for Middle East and Islamic Studies +++++ • http://www.merip.org/ The Middle East Research and Information Project , 3 aydabiryayınlananbirdergi, ücretsizaramayapıpmakaleindirmenizmümkün. • http://www.h-net.org/~thetsa/The Turkish Studies Association (Teaching Resources kısmınıkullanabilirsiniz, özellikle osmanlıdönemi için)

9. Haritalar için Kullanabileceğiniz bazı adresler • http://www.lib.utexas.edu/maps/middle_east.htmlUniversity of Texas at Austin, Perry-CastañedaLibraryMapCollectionMiddle East Maps • http://www.mapsofwar.com • www.users.erols.com/mwhite28 • http://www.dartmouth.edu/~gov46/MiddleEasternMaps • http://www.usm.maine.edu/~maps/exhibit1/theme4.htmlUniversity of Maine, (Kudüs kent çizimleri ve gravürleri için) • https://qed.princeton.edu/main/MG/Maps/Islam's_Historical_Development Princeton UniversityMaps of Islam’sHistoricalDevelopment • http://www.founders.howard.edu/IslamMaps.htmHistoricalMaps of Islam • http://mappinghistory.uoregon.edu/english/AF/AF01-02.htmlMappingHistory Project (Proje Amerika ve Avrupa Tarihi Merkezli, ancak Afrika ile ilgili haritalar kullanılabilir)

10. Görseller için Adresler http://www.lib.uchicago.edu/e/su/mideast/Contents.htmlUniversity of Chicago Library, Middle East, PhotographArchive http://www.gerty.ncl.ac.uk/GertrudeBell Project (20.yy’ın ilk çeyreğinden Ortadoğu Fotografları) http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/History/maptoc.html http://almashriq.hiof.no/lebanon/900/930/930.1/beirut/reconstruction/davie/Davie-text.html http://www.fai.org.lb/CurrentSite/index.htmya da http://www.fai.org.lb/CurrentSite/english/fset-expositions.htmArabImageFoundation (sergilerden örnekler kullanılabilir)

11. Görseller için (devam) http://147.237.72.31/topsrch/defaulte.htmState of IsraelNationalPhotoCollection http://digitalgallery.nypl.org/nypldigital/explore/dgexplore.cfm?topic=all&collection_list=TheMiddleEastinEarly&col_id=179Middle East in EarlyPrintsandPhotographs(NYPL) http://ddc.aub.edu.lb/projects/jafet/blatchford/index.htmlBlactforfCollectionAmericanUniversity of Beirut (Lübnan, Filistin, Ürdün ve Mısır 1880-1900 dönemi için)

12. (HOURANI) ARAP DÜNYASINDAKİ AZINLIKLARSünni Arap çoğunluktan dini bağları ya da etno-kültürel kimlikleri nedeniyle farklı olanlar şeklinde tanımlananlar • Etnik ve Kültürel olarak Arap ancak Sünni Müslüman olmayanlar: Alevi/Alawi (Nusayri) • Etnik ve kültürel olarak Arap olup Müslüman olmayanlar: Kıptiler, Rum/Arap Ortodokslar, Maruni ve Dürziler • Arap olmayan Sünni Müslümanlar: Kürt, Türkmen, Çerkez • Ne Arap ve ne de Müslüman olanlar: Yahudiler, Ermeniler vs.

13. KADİM AZINLIKLAR/GRUPLAR • KADİM GAYRİMÜSLİM AZINLIKLAR • Kadim Yahudi Toplulukları; Romaniyotlar, Kürt Yahudileri, Arap Yahudileri, Seferadlar • Filistinliler • Doğu Kiliseleri: Asuriler, Ermeniler, Kıptiler, Etopya ve Sudan Kiliseleri • Katolik Azınlıklar: Maruniler, Katolik Araplar, Latinler, Keldaniler • HETERODOKS GRUPLAR • Zeydiler, İsmaililer, 12 İmamcılar(Caferi) Aleviler, Şabak ve Ali İlahiler Nusayriler(Alawi), Dürziler • EHL-İ KİTAP-DIŞI OLANLAR Yezidiler (bazı araştırmacılar Yezidileri İslam Heterodoksisi içinde kabul ederler), Bahailer • ULUS-SONRASI AZINLIKLAR/GRUPLAR • Kürtler, Türk ve Türkmenler, Çerkezler (?) • Berberler, Nuriler(kafirler), Hazaralar, Luriler ve diğerleri

14. ORTADOĞU’DA AZINLIKLARLA İLGİLİ BAZI SPESİFİK SAPTAMALAR (iktidarla ilişkilerine ve nüfus dağılımlarına göre) Azınlık olmanın tipik göstergesi olan iktidarın periferisinde kalma durumu ortadoğu’da ne kadar geçerlidir? (tersinden sorarsak çoğunluk olmakla iktidarda olmak?) • İKTİDARDA OLAN AZINLIKLAR: Maruniler (1970’LERE KADAR) ve Nusayriler, • İKTİDAR-DIŞI AZINLIKLAR (Berberiler, Kıptiler, Kürtler-Kuzey Irak istisnası ile vd.) • ÇOĞUNLUKKEN AZINLIK OLANLAR : Filistinliler • AZINLIKKEN ÇOĞUNLUK OLANLAR: Yahudiler ve İsrail Devleti • SINIRLAR ÖTESİ AZINLIKLAR; Dürziler, Kürtler, Ermeniler, Asuri-Süryaniler

16. DİNİ DAĞILIM

18. ORTADOĞU’DA HIRİSTİYANLAR (ÜLKE VE SAYISAL DURUMLARI) YIL 2001 MISIR. Kıptiler -ortodoks, katolik ve protestan- 10-12 civarı tahmin edilmekte SUDAN Güneyde 7 milyon siyah Afrikalı yaşamakta, kabilelerin büyük kısmı Hıristiyan- Anglikan, (diğer) Protestan gruplar ve katolikler LÜBNAN 1.5 milyon Maruni, Ortodoks, Melkit, Protestan ve diğer mezhepler IRAK 1 Milyon Hıristiyan Asuri -Nasturi(Ortodoks), Keldani (Katolik), Yakubi-, büyük çoğunlukla kuzeyde yaşamaktalar SURİYE 1milyon Arami, Ermeni, Ortodoks, Melkit, çoğu büyük kentlerde ve kuzey-doğuda. IRAN 500.000 Pers, Ermeni ve Asuri Hıristiyan yaşamakta ISRAİL 150.000 Ortodoks, Katolik, Maruni ve Evangelik ÜRDÜN 200.000 Ortodoks ve Katolik TURKİYE 25.000, çoğu Ermeni ve Asuri LİBYA SUUDİ ARABİSTAN VE KUVEYT Bu ülkelerdeki tek tük Hıristiyanlar bölgeye çalışmaya gelen yabancılar FAS VE CEZAYİR Çok az Hıristiyan Middle East Quarterly, Winter, 2001, s. 22'den derlenmiştir.

21. KAYNAK: Minorities at Risk Project: Middle East and North Africa ( CenterforInternationalDevelopmentandConflictManagement, University of Maryland)