MEDYA VE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ

1. MEDYA VE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ AYŞEGÜL AYDOĞAN ATAKAN MİLLİYET GAZETESİ SAĞLIK EDİTÖRÜ

2. ÇALIŞAN GÜVENLİĞİNİN MEDYADAKİ İŞLENİŞİ • Şiddete maruz kalma • Tıbbi hata – iş kazası nedeniyle kayıp

3. SAĞLIK ORTAMINDA ŞİDDET • Tüm sektörlerde uygulanan şiddetin 4'te 1'i sağlık alanında • Çalışmalara göre sağlık çalışanlarının şiddete maruz kalma oranı yüzde 49-91 • Şiddetten ruhsal olarak etkilenme oranı yüzde 36-92

4. ŞİDDETİN MEDYADA YER ALIŞI • Hasta ve yakınlarının hekim ve sağlık çalışanlarına yönelik saldırılarıyla • Sağlık çalışanlarının kendi aralarında yaşadıkları olaylarla • Hastane yöneticilerinin çalışanlara uyguladıklarıyla

5. HANGİ ŞİDDET DAVRANIŞLARI HABER OLUYOR? • Sıklıkla darp etme - dayak, kavga etme • Silahla - bıçakla yaralama • Son yıllarda ise öldürme

6. ŞİDDETE YOL AÇAN FAKTÖRLER • Sağlık çalışanlarının sıkıntılı, ızdıraplı, aciz kişilerle doğrudan iletişim kurmasının gerekmesi • Acil servislerde gerek hizmet alanlar gerekse hizmet verenler açısından stresin yüksek olması • Uzun bekleme süreleri • Çalışan personel sayısının az olması veya bazı saatlerde azalması • Çalışılan ortamın aşırı kalabalık olması

7. ŞİDDETİN SONUÇLARI • Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet sonrası oluşabilecek olası klinik tanılar: • Akut stres bozukluğu • Post travmatik stres bozukluğu • Anksiyeteli uyum bozukluğu • Depresif uyum bozukluğu • Karışık anksiyeteli ve depresif uyum bozukluğu

8. UYGULANAN ŞİDDET YÖNTEMLERİ • Son yıllarda uygulanan yöntemler farklılaştı • Darp ve saldırılara, bıçaklı – silahlı yaralama ve öldürme olayları eklendi • Prof. Dr. Göksel Kalaycı'nın öldürülmesi, ardından Doç. Dr. Necati Yenice'nin haftalarca yoğun bakımda kalmasına kadar giden olaylar şiddetin hem yoğunluğunun arttığını hem de yöntemlerin değiştiğini gösterdi • İstanbul Tabip Odası verileri hekimlere uygulanan şiddetin yüzde 300 oranında arttığını ortaya koydu • En sık darp etme, hakaret ve sözlü taciz, tehdit etme davranışları gözleniyor

10. HEKİMLERE YÖNELİK ŞİDDET ÖRNEKLERİ • Dr. C.P. eşinin doğumu için bekleyen polis tarafından silah çekilerek tehdit edildi. • Dr. A.Ö’nün hasta yakınlarının saldırısı sonucu burnu kırıldı. • Dr. C.T.’nin hasta yakınlarının saldırısı sonucu kolu kırıldı. • Dr. A.Ş. başına aldığı darbelerle kafa travması geçirdi.

15. ŞİDDETE KARŞI ALINAN ÖNLEMLER • Türk Tabipleri Birliği’nin hazırladığı “Şiddetle Başa Çıkma” broşürü - Şiddeti en aza indirmek - Şiddeti önleme yöntemleri - Şiddetle karşılaşıldığında yapılması gerekenler - Risk ve kriz yönetimi

16. ŞİDDETE KARŞI ALINAN ÖNLEMLER • İstanbul Tabip Odası’nca açılan “Hekime Şiddet Hattı” - Hekimlerin saldırıları bildirmesini sağlamak - Şiddet olaylarının boyutunu öğrenmek - Zarar görenlere hukuki destek vermek - Emsal davalarla caydırıcı olmak

17. İŞ KAZALARI VE KAYIPLAR • “Hastasından virüs kapan hemşire öldü” • “Ankara’da 3 doktora KKKA bulaştı” • “Enjektör iğnesiyle kazayla kolunu çizen hemşire KKKA nedeniyle yaşamını yitirdi”

18. MEDYAYA DÜŞEN GÖREVLER • TTB Şiddete Karşı Sıfır Tolerans Grubu’nun kararlarında önerilen “İyi Sağlık Haberciliğinde Moskova Kılavuzu” - Öncelikle zarar vermeyin - Doğruları bulun ve mutlaka araştırın - Umut vermeyin - Haber kaynağınızı açıklamayın - Haber yaparken “Bu haberden kimler yararlanır?” sorusunu sorun

19. GAZETECİ NELERE UYMAK ZORUNDA ? Basın Ahlakı İlkeleri • “Sağlık konusunda sansasyondan kaçınılmalı, insanlara umutsuzluk veya sahte umut verecek yayım yapılmamalıdır. Tıbbi alandaki araştırmalar, kesinleşmiş sonuçlar gibi yayımlanmamalıdır. Hastanelerde araştırmalar yapan, bilgi ve görüntü almaya çalışan gazeteci kimliğini belirtmeli ve girilmesi yasak bölümlere ancak yetkililerin izniyle girmelidir. Yetkilinin hastanın veya yakınının izni olmaksızın hastane ve benzeri kurumlarda hiçbir yolla ses ve görüntü alınmamalıdır.” Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi

20. EĞİTİM VE SAĞLIK MUHABİRLERİ DERNEĞİ (ESAM) ETİK İLKELERİ • 1. ESAM üyesi gazeteciler, yalan, taraflı, kamuoyunu yanıltıcı, yönlendirici, umut tacirliğine yönelik haber yapamaz. Haberlerinde öğrenci, öğretmen, hasta, hekim haklarına saygı gösterir.2. ESAM üyesi, cevap ve düzeltme hakkına saygı gösterir, bu hakların kullanımı için gerekli çabayı harcar.3. Sağlık muhabiri ilaç alanındaki yenilikleri ilaçların ticari ismini belirterek haber yapamaz.

21. ESAM ETİK İLKELERİ • 4. ESAM üyesi gazeteci bulunduğu konumun getirdiği gücü, kendisi veya başkalarının çıkarları doğrultusunda kullanmaz. İş takibi yapamaz, buna zorlanamaz. • 5. ESAM üyesi, haber yaptığı kişi ve kurumlardan promosyon amaçlı hediye kabul etmez. • 6. ESAM üyesi, haber kaynaklarının ve meslek sırlarının gizliliğini korumaya özen gösterir. • 7. ESAM üyesi, bir meslektaşının kötü muamele, yasadışı davranış, haksız yere gözaltı, yargılanma vb. olaylarla karşı karşıya kalması halinde onu destekler. • 8. Eğitim ve Sağlık muhabirleri yenilikleri sürekli izler ve kendini geliştirir. • 9. ESAM üyesi, dernek bünyesinde oluşturulan Etik Kurul’un kendi haberleriyle ilgili uyarılarını dikkate almak ve hatayı tekrarlamamakla yükümlüdür.

22. KİMLER SAĞLIK HABERİ YAPIYOR? • Uzman sağlık habercileri • Ajanslar • Magazin muhabirleri • Köşe yazarları • Polis muhabirleri • Dış haberler

23. SAĞLIK HABERCİSİ KİMDİR? • Sağlık habercisi kamu yararı adına haber üretir • Tarafsız değildir, kamu yararı adına taraftır • Sağlık hizmetine ulaşımda, tanı ve tedavi sürecindeki sorunların çözülmesinde tetikleyici rol oynar.

24. GAZETECİ İLE BİLİM İNSANI ARASINDAKİ FARK • Gazeteci bilgiye hemen ulaşmak ister • Bilim insanı üzerinde en az 1 hafta çalışmak ister • Gazeteciler konunun sonucunu ister • Bilim insanları konunun tüm detayını anlatır • Habere ulaşmak için önceden beklentilerin netleştirilmesi gerekir. • Karşılıklı güven ilişkisi sağlanmalı ve her soru yanıtlanmalıdır.

25. SAĞLIK HABERİNİN NİTELİĞİ • Haber en az 2 kaynaktan doğrulanmalı. • Haberi veren kaynağın bir üniversitede görevli olması önemli, ancak her koşulda yine de kontrol edilmeli • Ses getirecek bir araştırma bile olsa uluslararası hakemli dergilerde yayınlanıp yayınlanmadığı sorgulanmalı. • Yayınlanmamışsa nedeni öğrenilmeli,