Ontstaan Jodendom

1. Kenmerk 8: De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten Les 15: ontwikkeling van het jodendom en het christendom

2. Op zoek naar het Beloofde Land (13e VC) Ten tijde van farao Rames II Mozes (in de Sinaï) Tien Geboden Een zeer belangrijke was: Gij zult geen andere goden voor Mijn aangezicht hebben Waarom? De Tanach T van Thora (Wet) Eerste vijf boeken Bijbel N van Nevi’iem (Profeten) leefregels en wetten van de Thora in het dagelijkse leven CH van Ketoeviem (Geschriften) zeer diverse verzameling poëzie en proza H2:§ 12:p36-38 Ontstaan Jodendom Tanach

3. Joodse geschiedenis • Een van lange overheersing • Alleen omstreeks 1000 VC vormden de Joodse stammen een (zelfstandig) koninkrijk • Door al die overheersing wachtte men op een verlossing, een messias • Ten tijde van het Romeinse Rijk (63 vc) was dit weer zover • Een aantal mensen zag in Jozua uit Nazareth een messias • Deze Jozua vertegenwoordigde een groep gelovigen – de Essenen – die niets wilden weten van de heersende priesterklasse in het land

4. Joodse Koninkrijk

5. Joodse geschiedenis en de diaspora • Deze Jozua had de lastige reputatie, doordat • hij tegen het gezag (hier: de Joodse priesters en de Romeinse overheerser) aan trapte en zijn mond opentrok • de gemiddelde Jood hem niet zag als de verlosser, maar één van de velen “wouldbe” verlossers. • zijn optreden hem het leven koste • Zijn leven én dood werden echter een voorbeeld voor velen • De Joden verzette zich uiteindelijk massaal tegen de Romeinen • Gevolgen: de (Joodse) Tempel werd vernietigd (71 NC) en de Joden vluchtten massaal weg uit hun Beloofde land ( de diaspora)

6. Diaspora

7. De Joodse historicus Flavius Josephus (37-98 nc) over Jezus Aboutthis time therelivedJesus, a wise man, forhe was a performer of wonderfuldeeds, a teacher of such men as are happy to accept the truth. He won over many of the Jews and many of the Gentiles[niet Joodse stammen].WhenPilate, at the suggestion of the leading men amongus, had condemnedhim to the cross, thosewho had lovedhim at the firstdidnotforsakehim; and the tribe of Christians, sonamedfromhim, are notextinct to thisday.' Dit stuk is een parafrase van de “oorspronkelijke” tekst (63-64 nc) daar vroege christenen waarschijnlijk aan de oorspronkelijke hebben gesleuteld

8. Jozua werd Jezus • Het verhaal van Jozua werd op vele manieren doorverteld en werd uiteindelijk aan het papier toevertrouwd • Na een eeuwenlange discussie worden uit de tientallen evangeliën vier gekozen die tezamen – met een aantal andere geschriften – het Nieuwe Testament vormden (367 nc). • De kern van een evangelie • Jezus was de zoon van God (door God gezonden) • Jezus verloste met zijn dood de mensen van hun zonde • Gelijkheid van alle (gelovige) mensen • Geloven is Jezus betekent vergeving van je zonde en verkrijgen van het eeuwige leven • Ongelovigen verdwijnen op de Dag des Oordeelsin de hel

9. Van sekte tot godsdienst • In eerste instantie was het Christendom een sekte in het huidige Midden-Oosten • Kleine groep fanatieke aanhangers • Echter, het vroege Christendom had sterke aantrekkingskracht op • De vele armen en onderdrukten (lees: slaven) in het Romeinse Rijk • Echter, het afzweren van het polytheïsme en niet meer vereren van de goddelijk geworden keizers (caesar), leidde tot volle arena’s (vervolging tot in de dood)

10. Artikel IV Het Vroege Christendom- Joodse Wortels • Het Christendom is een sterke afgeleide van het Jodendom. Er waren echter twee fundamentele verschillen. • Jezus werd door een kleine minderheid gezien als de Messias • Het Christendom was een missionair geloof • Paulus a.k.a. Saul maakte het geloof toegankelijk voor niet-Joden, hetgeen enerzijds een verdere verwijdering tussen de twee geloven betekende, maar anderzijds de aantrekkelijkheid enorm vergrootte.

11. Artikel IV Het Vroege Christendom- Aantrekkingskracht • Waardoor was het geloof zo aantrekkelijk • God houdt onvoorwaardelijk van je en als je je een beetje gedraagt verdien je de hemel, alwaar alles beter is • Een persoonlijke band dus met je God (via Jezus) • Voor de Romein en zijn familie waren roem en eer het belangrijkste. Voor de Christen was gelijkheid het hoogste goed. Voor de arme Romein klonk de Christelijke boodschap op een bepaald moment veel beter, wenselijker! • Onbegrip en angst voor de groeiende massa Christenen leidde al snel tot haat en de eerste vervolgingen in de eerste eeuw na het begin van de jaartelling

12. Artikel IV Het Vroege Christendom- Groei en acceptatie • De Christelijke gemeenschap bleef tegen de onderdrukking in sterk groeien. • Tot aan de komst van Constantijn de Grote (280-337 NC) was vervolging een alledaags verschijnsel • Gezegd wordt dat Constantijn de avond vooraf aan een belangrijke slag een visioen had waarin hem werd getoond dat hij in het teken van de Christelijke God zou overwinnen. En zo geschiede het! • Met ver gaande gevolgen! Constantijn

13. Artikel IV Het Vroege Christendom- Groei en acceptatie • De Christelijke gemeenschap werd vanaf de slag bij de Pons Milviusniet vervolgd! • Bij het Edict van Milaan (313) kreeg het Christendom de status van religiolicita(geoorloofde godsdienst). • Daarbij komt dat hij daarna het Rijk onder bescherming van de Christelijke God stelde. • Hij schonk de kerk privileges • o.a. belasting vrijstelling • eigen rechtspraak • opname van de bisschoppen in staatshiërarchie • Het keizerschap was nu bij de gratie Gods

14. De nieuwe staatsgodsdienst • In 394 maakte keizer Theodosius het Christendom tot staatsgodsdienst (lees: de enige toegestane godsdienst!) Theodosius

15. Verspreiding Vroege Chistendom

16. De organisatie van Romeinse Christelijke (dé) Kerk • Doordat het een staatsgodsdienst werd maakte de kerk gebruik van alle faciliteiten van het rijk: • bestuur, rechtspraak, wegen, posterijen, leger, belastingen • Hierdoor groeide een goed gestructureerde en machtige organisatie, die na het uiteenvallen van het West-Romeinse Rijk bleef bestaan!! • De Paus was de vervanger geworden voor Paulus, de belangrijkste verkondiger van de goede boodschap • Onder hem stonden de bisschoppen en daaronder de priesters en de pastors