340 likes | 614 Views
CLP – GHS Aanpassingen COS-brochure. Dag van het chemieonderwijs 21 oktober 2009. GHS. GHS: G lobally H armonized S ystem of Classification and Labeling of Chemicals
E N D
CLP – GHSAanpassingen COS-brochure Dag van het chemieonderwijs21 oktober 2009
GHS GHS:Globally Harmonized System of Classification and Labeling of Chemicals • 1980-1990: ILO (International LaborOrganization): conventie 170 en aanbeveling 177 tot harmonisatie van classificatie en etikettering chemicaliën die op het werk gebruikt worden. • Internationalehandelin chemicaliën. • Stimulerenvan veiligeomgang met gevaarlijkestoffen in allestaten.
GHS GHS:Globally Harmonized System of Classification and Labeling of Chemicals • Eenheid zoeken tussen verschillende bestaande belangrijke nationale en internationale systemen: • USA & Canada • EU • ADR (transport) • + input van andere landen 1992: UNO-programma voor harmonisatie van classificatie en etikettering van gevaarlijke stoffen (1 onderdeel van 6 programmapunten) (streefdatum: 2000)
GHS GHS:Globally Harmonized System of Classification and Labeling of Chemicals • 2002: aanvaarding van GHS door UNO • December 2004: eerste gereviseerde versie van GHS • December 2006: tweede gereviseerde versie van GHS
GHS 1/12/2010: stoffen 1/6/2015: mengsels 20/1/2009: GHS van kracht in EU met overgangsregeling(Verordening 1272-2008) ? Canada en USA: consultaties zijn bezig, nog geen kalender voor invoering 30/6/2010: GHS voor stoffen in Korea 30/6/2013: GHS voor mengsels in Korea 1/1/2009: GHS van kracht in Taiwan 1/12/2008: GHS van kracht in Japan voor een beperkt aantal stoffen sept 2006: GHS van kracht in Nieuw-Zeeland
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • Verordening 1272-2008 (16 december 2008)betreffende de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels(on classification, labelling and packaging of substances and mixtures) • vervangt richtlijn 67/548/EEG (stoffenrichtlijn) en richtlijn 1999/45/EG (preparatenrichtlijn)(overgangsregelingen!) • van kracht vanaf 20/1/2009 • overgangsregelingen: • stoffen: oude reglementering geldig tot 1/12/2010 • mengsels (preparaten): oude reglementering geldig tot 1/6/2015
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • Verordening 1272-2008 (16 december 2008) • indelings-, etiketterings- en verpakkingsverplichtingen • voorschriften voor indeling van mengsels • vorm en inhoud van het etiket • inventarisatie van indelingen en etiketteringen
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • Verordening 1272-2008 (16 december 2008) • niet van toepassing op • geneesmiddelen (incl. diergeneeskundig gebruik) • cosmetische producten • medische hulpmiddelen • levensmiddelen en dierenvoeders • vervoer van gevaarlijke goederen
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • Verordening 1272-2008 (16 december 2008) • lijst van stoffen met geharmoniseerde indeling en etikettering (bijlage VI, deel 3, tabel 3.1) • 3375 stoffen en groepen van stoffen • indelingengevarenpictogrammensignaalwoordenH-zinnensoms concentratiegrenzen • geen selectie van P-zinnen!
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • Verordening 1272-2008 (16 december 2008) • Omzettingstabel oude naar nieuwe indeling (bijlage VII) • handig voor stoffen die niet opgenomen zijn in lijst van geharmoniseerde indelingen en etiketettering • maar: voor sommige omzettingen is bijkomende informatie nodig
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • CLP (EU-GHS) UN-GHS • Bijkomende indeling: Gevaar voor de ozonlaag • Bijkomende gevarenaanduidingen: EUH-zinnen
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • nieuwe pictogrammen
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • nieuwe pictogrammen
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • nieuwe pictogrammen
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • R(isk) H(azard) zinnen (veiligheidsaanduidingen) • H200 – H299: materiële gevaren • H300 – H399: gezondheidsgevaren • H400 – H499: milieugevaren + EU-specifieke aanduidingen (EUH aanduidingen) • S(afety) P(recautionary) zinnen (veiligheidsaanbevelingen) • P100 – 101 – 102 – 103: algemene voorzorgsmaatregelen • P201 – P299: voorzorgsmaatregelen i.v.m. preventie • P301 – P399: voorzorgsmaatregelen i.v.m. reactie • P401 – P499: voorzorgsmaatregelen i.v.m. opslag • P501 – P599: voorzorgsmaatregelen i.v.m. verwijdering + combinatiezinnen
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • Gevarenklassen en gevarencategorieën • 29 gevarenklassen
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • Gevarenklassen en gevarencategorieën • 29 gevarenklassen
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • Gevarenklassen en gevarencategorieën • 29 gevarenklassen
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • Gevarenklassen en gevarencategorieën • Elke gevarenklasse onderverdeeld in subklassen of categorieën(totaal: 83) bv.: categorieën voor kankerverwekkende stoffen (3):
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • Gevarenklassen en gevarencategorieën tussen oude EU-indeling en GHS-indeling • Meer gevarenklassen in GHS • GHS-indeling is duidelijker • GHS-indeling dekt volledige inhoud van het etiket(m.u.v. bijkomende EUH-zinnen) • Vermelding van mogelijke P-zinnen bij elke categorie
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • Gevarenklassen en gevarencategorieën tussen oude EU-indeling en GHS-indeling • GHS-indelingsgrenzen wijken soms af van oude EU-indelingsgrenzen bv.: orale acute toxiciteit
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • Gevarenklassen en gevarencategorieën tussen oude EU-indeling en GHS-indeling • GHS-indelingsgrenzen wijken soms af van oude EU-indelingsgrenzen bv.: ontvlambare vloeistoffen
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • invloed op andere wetgeving (downstream): • KB Chemicaliën • KB Carcinogenen en mutagenen • KB Moederschapsbescherming • KB Jongeren op het werk • … die nu nog allemaal verwijzen naar de richtlijnen 67-548-EEG (zuivere stoffen) en 1999-45-EG (preparaten)
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • En wat moeten scholen doen? • oude etiketten blijven nog geldig: • tot 1/12/2010 voor zuivere stoffen en tot 1/6/2015 voor mengsels(opm: ook oplossingen van stoffen in water zijn mengsels) • Stoffen die vóór 1/12/2010 in de handel gebracht zijn, mogen nog voorzien blijven van een oud etiket tot 1/12/2012.Mengsels die vóór 1/6/2015 in de handel gebracht zijn, mogen nog voorzien blijven van een oud etiket tot 1/6/2017. • GHS-verordening geldt voor stoffen die in de handel gebracht worden;verplichting voor scholen om te etiketteren wordt bepaald door andere (downstream) wetgeving (KB chemicaliën)
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • En wat moeten scholen doen? • nieuwe etiketten mogen almaar: • P-zinnen? • Maximaal 6 P-zinnen, tenzij meer nodig is om aard en ernst van gevaren aan te geven (art. 28) • Bij gebruik van P-zinnen volgens gevarencategorie kan het aantal echter oplopen tot tientallen. • Bij de stoffen in bijlage VI wordt geen selectie van P-zinnen vermeld. • Voor stoffen die niet opgenomen zijn in lijst van bijlage VI kunnen omzettingsregels van bijlage VII gebruikt worden, maar niet voor alle gevarenklassen is deze omzetting direct mogelijk. • Besluit: wachten op etiketgegevens van producenten • Etiketgegevens volgens CLP-GHS worden opgenomen in databank gevaarlijke stoffen (voor zoverre beschikbaar)
CLP-verordening (toepassing GHS in EU) • En wat moeten scholen doen? • Wat kan wel al gedaan worden? • Personeel en leerlingen informeren over nieuwe pictogrammen, H- en P-zinnen.Een volledig overzicht van gevarenklassen, gevarenpictogrammen, H- en P-zinnen is o.m. te vinden in de vernieuwde databank gevaarlijke stoffen (te downloaden van www.gevaarlijkestoffen.be) • Als recipiënten van nieuwe etiketten moeten voorzien worden, natrekken of GHS-gegevens bekend zijn. • Het niet beschikbaar zijn van GHS-etiketgegevens is geen excuus om een recipiënt niet van een veiligheidsetiket te voorzien!
Aanpassingen COS-brochure • Opslag van chemicaliën(23/06/2009) • Compartimentering • afstandsregels (Vlarem II - Art. 5.17.1.6)(niet van toepassing op laboratoriumopslagplaatsen maar zijn indicatief voor preventiemaatregelen) • verplichtingvoorzorgsmaatregelentenemenomtevermijdendatproducten met elkaar in contact komenwaarbij • gevaarlijke chemische reacties kunnen plaatsvinden; • producten met elkaar kunnen reageren onder vorming van schadelijke of gevaarlijke gassen en dampen; • producten samen ontploffingen en/of branden kunnen veroorzaken. • lekbakken voor vloeistoffen
Aanpassingen COS-brochure • Opslag van chemicaliën (23/06/2009) • Opslag (zeer) licht ontvlambare vloeistoffen • < 50 l: geen specifieke vereisten aan opslaglokaal • > 50 l: lokaal van groep I (ARAB art. 52)mag ook brandwerende veiligheidskast zijn • hoeveelheden ontvlambare vloeistoffen en gassen in labo beperken tot strikt minimum (= dagverbruik) (ARAB art. 52.8.4) • let op: geen (licht) ontvlambare vloeistoffen in koelkast • glazen flessen: max. 3 l • voldoende ventilatie
Aanpassingen COS-brochure • Opslag van chemicaliën (23/06/2009) • Opslag T- en T+ stoffen • aanbeveling: achter slot(verplicht voor een beperkte lijst van stoffen; bv. Hg-verbindingen)
Aanpassingen COS-brochure • Opslag van chemicaliën (23/06/2009) • Opslag in lesruimte? • niet verboden, maar • > 50 l licht ontvlambare vloeistoffen in lokaal van groep 1(bv. brandveilige kast) • voldoende ventilatie zeer belangrijk (want werkomgeving) • aanbeveling: kasten op slot als ook niet-bevoegde personen toegang hebben tot het lokaal
Aanpassingen COS-brochure • Opslag van chemicaliën(23/06/2009) • Opslag van gassen • reeks specifiekevereisten • Ventilatie • Voldoende natuurlijke ventilatie. • Ventilatie rechtstreeks naar buiten. • Kunstmatige ventilatie als natuurlijke ventilatie niet volstaat(dampen zo dicht mogelijk bij de bron afzuigen). • Signalisatiepictogrammen • Tips en FAQ
Aanpassingen COS-brochure • Volgendeaanpassing • Inrichting van het les- en practicumlokaal Aanpassingenverschijnen op de website van het KVCVhttp://onderwijs-opleiding.kvcv.be