XV Zgromadzenie Plenarne

1. ŚCIEŻKI ROZWOJOWE SZKOLNICTWA WYŻSZEGO W OSTATNICH LATACH: CO Z TEGO WYNIKA DLA PRZYSZŁOŚCIJerzy Woźnicki XV Zgromadzenie Plenarne Konferencji Rektorów Zawodowych Szkół PolskichZielonka k/Warszawy, 24 października 2013 r.

2. Protest środowiska • Ta zaskakująca zapowiedź spotkała się ze zdecydowanym protestem ze strony reprezentatywnych podmiotów, działających w systemie szkolnictwa wyższego (RGNiSW, KRASP, KRZaSP, PSRP, KRD, PAN). • Uznano, że jest to zakwestionowaniem przez wysoki organ władzy publicznej tożsamości i podmiotowości RGNiSW poprzez narzucenie rozwiązania, które w praktyce istotnie ograniczałoby zdolności operacyjne Rady pozbawiając ją możliwości efektywnej realizacji jej ważnych, różnorodnych i odpowiedzialnych zadań ustawowych. • Oznaczałoby to próbę odebrania Radzie niezależności i uczynienie z niej mało istotnego, dekoracyjnego organu doradczego, którym Rada nie jest i nigdy nie była. • Komitet Polityki Naukowej – wbrew cytowanym wyżej stwierdzeniom nie poparł tego rozwiązania. www.frp.org.pl

3. Informacja z dn. 5 września br. przekazana osobiści przez p. Minister Przewodniczącemu KRASPo wycofaniu się MNiSW z tej propozycji z listu Przewodniczącego KRASP do p. Minister Barbary Kudryckiej z dn. 12 września 2013 r.: Podziękowanie za: • przyjęcie przez MNiSW postulatu KRASP pozostawienia bez zmian dotychczasowych zasad funkcjonowania RGNiSW i jej prezydium oraz utrzymania dotychczasowych zasad wyboru przewodniczącego Rady – z wprowadzeniem wymogu uzyskiwania przez niego absolutorium Rady po każdym roku działalności (zgodnie z propozycją samej Rady) • odstąpienie od nadawania przez ministra statutów uczelni w zmienionym trybie przewidzianym w art. 56 i 57 projektu nowelizacji 2013 Podjęte decyzje służą zachowaniu autonomii instytucji systemu szkolnictwa wyższego i tym samym pozostawieniu im własnej odpowiedzialności za podejmowane działania. www.frp.org.pl

4. FINANSOWANIE I GOSPODARKA FINANSOWA UCZELNINajważniejsza dziś sprawa o charakterze systemowym • Kluczowe aspekty: • System i reguły działania • Jak finansować uczelnie? • Jak zarządzać środkami finansowymi w uczelniach? • Aktualność problematyki: • Zagrażająca uczelniom inicjatywa legislacyjna dot. nowelizacji ustaw: • Ustawy o finansach publicznych • Ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym www.frp.org.pl

5. OCENA STANU SZKOLNICTWA WYŻSZEGO • W międzynarodowym rankingu systemów szkolnictwa wyższego U21 Ranking of National HigherEducation Systems, wśród 48 analizowanych krajów znaleźliśmy się na 27 pozycji, • ale reguły systemowe – te z 2005 r. sprzed nowelizacji ustawy z 2011 r. - oceniono na 5 miejsce na świecie (!!!) po Holandii, Nowej Zelandii, Stanach Zjednoczonych i Hong Kong • Oznacza to, że publiczny obraz naszego szkolnictwa wyższego, jako systemowo niedostosowanego do wymogów współczesności, został zafałszowany! www.frp.org.pl

6. WYZWANIA JEDNAK: • Wyzwania wobec szkolnictwa wyższego narastają. Można przewidywać, że w kolejnych latach potrzebne będzie nowe otwarcie – aktualizacja i operacjonalizacja wybranych celów strategicznych jako fundamentów programu rozwoju szkolnictwa wyższego, którego ogłoszenie przez ministerstwo jest oczekiwane. • Można się spodziewać, że pojawią się kolejne, skonkretyzowane propozycje środowiskowe na rzecz zaprojektowania kolejnego etapu zmian. Osiąganie realnego postępu w szkolnictwie wyższym jest łatwiejsze do osiągnięcia w warunkach współdziałania Rządu, Parlamentu i poparcia Prezydenta RP, wymaga też porozumienia środowiskowego, bo kolejne zmiany - jeśli mają być istotne - będą znacznie trudniejsze do wprowadzenia. • Ogłoszony w styczniu br. Apel do Parlamentu i Rządu Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszony przez przedstawicieli KRASP-RGNiSW-KRZaSP-FRP w dniu 11 stycznia 2013 r. jest znakiem, że takie porozumienie jest możliwe, ponieważ…, ale... www.frp.org.pl

7. Ponieważ… Istnieje współdziałanie podmiotów w systemie szkolnictwa wyższego reprezentatywnych dla środowisk akademickich i naukowych • Okresowo organizowane wspólne obrady: • Wspólne posiedzenia Prezydiów KRASP i KRZaSP • Wspólne posiedzenia Prezydiów KRASP i PAN • Wspólne funkcjonowanie KRASP i KRePSZ • Wspólne stanowiska z 2013 r. - przykłady: • Apel do Parlamentu i Rządu Rzeczypospolitej Polskiej ogłoszony KRASP-RGNiSW-KRZaSP-FRP z dn. 11 stycznia 2013 r. • Stanowiska wspólne KRASP, KRZaSP oraz PSRP z dn. 4 kwietnia 2013r. w sprawie RGNiSW • Stanowisko wspólne Prezydium KRASP, Prezydium PAN oraz Prezydium RGNiSW z dnia 5 lipca 2013 r. w sprawie zasad prowadzenia prac legislacyjnych dotyczących szkolnictwa wyższego i nauki PARTNER ŚRODOWISKOWY JEST! www.frp.org.pl

8. Ale… • Należy wystrzegać się apriorycznego przyjmowania uproszczonej wizji świata akademickiego, który z założenia miałby być proefektywnościowo ekonomizowany w wyniku poddania uczelni jednocześnie dwóm presjom: • na poziomie systemowym – presji nadregulacji i cięć budżetowych • na poziomie instytucjonalnym – presji ustawowego ingerowania w obszar mikrozarządzania oraz narzucania reguł biznesowego menedżeryzmu, obcych kulturowo uniwersytetowi i ograniczających jego zdolności twórcze i rozwojowe • w okresie dłuższym byłby to zabieg nieefektywny! www.frp.org.pl

9. WNIOSEK • Należy znaleźć nowy punkt równowagi między jakością kształcenia, masowością studiów finansowanych z budżetu państwa i powszechnością dyplomu magisterskiego • jakość jest w kolizji z masowością; dostępność kształcenia na poziomie wyższym, którą należy utrzymywać, powinny gwarantować studia licencjackie • niezbędne jest wprowadzenie tzw. piątego poziomu KRK – pomiędzy poziomem czwartym (matura) i szóstym (licencjat) www.frp.org.pl

10. Stanowisko KRASP zawierające uwagi do Projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz o zmianie niektórych innych ustaw z 16 lipca 2013 r. Spis treści: Wprowadzenie • Uwaga o charakterze fundamentalnym dotycząca treści punktu 33 (art. 46c) projektu ustawy nowelizującej narzucającego regulacje statutowe RGNiSW • Stanowisko w sprawie regulacji niezgodnych z konstytucyjną zasadą autonomii uczelni • GUwaga dotycząca treści punktu 60 (art. 98a) projektu ustawy nowelizującej wyłączającej niektóre przychody uczelni spod rygoru ustawy o finansach publicznych • Uwagi dotyczące projektowanych zmian w ustawie o finansach publicznych • Polska Komisja Akredytacyjna • Uwagi KRASP dotyczące proponowanych zmian w sprawie ochrony własności intelektualnej • Podpisywanie przez uczelnie umów ze studentami w sprawie warunków odpłatności za studia • Kształcenie i kwestie odpowiedzialności dyscyplinarnej w innych niż uczelnie instytucjach podlegających regulacji w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym • Uwagi KRASP dotyczące proponowanych zmian w sprawie odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli akademickich • Uwagi KRASP dotyczące proponowanych zmian w sprawie ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki www.frp.org.pl

11. Stanowisko KRASP zawierające uwagi do Projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz o zmianie niektórych innych ustaw z 16 lipca 2013 r. Spis treści –c.d. XI. Uwagi przedstawione przez Konferencję Rektorów Uczelni Artystycznych działającą w ramach KRASP XII. Pozostałe uwagi KRASP do Projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz o zmianie niektórych innych ustaw z dnia 16 lipca 2013 r. (projekt ustawy nowelizującej) XIII. Uwagi do brzmienia wybranych artykułów aktualnie obowiązującej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym XIV. Uwagi ogólne Dodatki • Dodatek nr 1, Uwagi do projektu ustawy z dnia 16 lipa 2013 r., w związku z postulatami KRASP, sformułowanymi w załączniku nr 1 do uchwały z dnia 28 grudnia 2012 • Dodatek nr 2, List KRUA do Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dn.19 sierpnia 2013 r. Załączniki • Załącznik nr 1, prof. Andrzej Szewc, Uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym (PSW); • Załącznik nr 2, uwagi nadesłane przez Krakowską Akademię im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. www.frp.org.pl

12. Informacja o aktualnym stanie prac nad „Programem rozwoju szkolnictwa wyższego do 2020 r.” realizowanym przez FRP na podstawie decyzji Zgromadzenia plenarnego KRASP

13. Założenia dotyczące zakresu Programu – cztery projekty przyjęte przez KRASP: • Przygotowanie raportu poświęconego deregulacji w systemie szkolnictwa wyższego (okres realizacji: lipiec – grudzień 2013 r.) • Opracowanie projektu dokumentu pt. „Nowa służebność uczelni w XXI wieku – deklaracja KRASP (KRePSZ)” (okres realizacji: listopad 2013 r. – czerwiec 2014 r.) • Uzupełniona diagnoza stanu szkolnictwa wyższego w Polsce (okres realizacji: styczeń 2013 r. – czerwiec 2014 r.) • Finansowanie szkół wyższych ze środków publicznych – studia, analizy, koncepcje realizacji (zróżnicowanie finansowania jako narzędzie dywersyfikacji uczelni, finansowanie projakościowe/ oparte na wskaźnikach efektywności kontraktowe, konkursowe, …) (okres realizacji: listopad 2013 r. – listopad 2014 r.)

14. Przygotowanie raportu poświęconego deregulacji w systemie szkolnictwa wyższego Dokonano wyboru przykładowych obszarów propozycji deregulacyjnych przewidzianych do przedstawienia w raporcie: • System szkolnictwa wyższego, ustrój oraz organizacja uczelni publicznych i niepublicznych – H. Izdebski, K. Leja, J. Malec (ekspert odpowiedzialny: H. Izdebski) • Studia, akredytacja i pomoc materialna – K. Krasowski, A. Kolasa, M. Chałupka (ekspert odpowiedzialny: K. Krasowski) • Gospodarka finansowa uczelni – A. Hołda, T. Jędrzejewski (ekspert odpowiedzialny: A. Hołda) • Ewaluacja badań naukowych i ścieżka awansu naukowego – J. Brzeziński, T. Jędrzejewski (ekspert odpowiedzialny: J. Brzeziński)

15. Przygotowanie raportu poświęconego deregulacji w systemie szkolnictwa wyższego Przyjęto wstępną koncepcję ogólną struktury Raportu, który zostanie po jego przyjęciu przez Zgromadzenie Plenarne KRASP, wydany w formie książkowej i przekazany uczelniom członkowskim oraz Prezydentowi RP, zainteresowanym ministrom i przedstawicielom Parlamentu RP Treść opracowania: • Wprowadzenie – geneza projektu • Część I: Przykładowe obszary deregulacji przedstawione z konkretnymi odniesieniami do aktualnego ustawodawstwa i propozycjami treści alternatywnych zderegulowanych regulacji – propozycje możliwe do wprowadzenia w relatywnie krótkim czasie • Część II: Koncepcje ideowe deregulacji: rozdziały o tematyce ogólnej napisane przez zainteresowanych członków Zespołu, zawierające m. in. propozycje możliwe do wprowadzenia w dłuższym okresie • Część III Podsumowanie i wnioski Rekomendacje Literatura Dodatki

16. Pozostałe projekty II, III, IVrealizowane w ramach Programu Projekty II, III, IV • Realizacja projektów rozpocznie się w listopadzie 2013 r. Trwają poszukiwania członków zespołów wykonawców i liderów poszczególnych projektów (dyskutujemy) Projekt II • Opracowano i wydano drukiem książkę pt. „Misja i służebność uniwersytetu w XXI wieku” przekazaną ponad 200 adresatom w tym wszystkim uczelniom członkowskim KRASP (KRePSZ) oraz m. in. MNiSW Projekt III • W fazie archiwizacji i gromadzenia są dostępne analizy, raporty, rankingi i inne opracowania Projekt IV • Opracowano i wydano drukiem książkę pt. „Financing and deregulation in HigherEducation System”, rozesłaną wspólnie z monografią poświęconą misji.

17. Uwagi końcowe • o podjętych pracach został poinformowany Prezydent RP oraz – na posiedzeniu Zgromadzenia Plenarnego KRASP – p. Minister Barbara Kudrycka • podziękowanie dla uczelni członkowskich, które wsparły prace nad Programem, w nawiązaniu do apelu Przewodniczącego KRASP. PROŚBA O PODPOWIEDZI z punktu widzenia uczelni członkowskich KRZaSP www.frp.org.pl

18. Podsumowanie • Jeśli szkolnictwo wyższe ma w przyszłości stać się dźwignią rozwojową kraju i źródłem jego prestiżu, wymaga to przyjęcia nowej perspektywy strategicznej oraz wprowadzenia zmian dalej idących niż te wdrożone w okresie ostatnich lat (system finansowania!!!). • Jest to szczególnie ważne i pilne ze względu na zbliżającą się agendę finansową UE: 2014-20, z której środki finansowe będą prawdopodobnie ostatnią taką szansą na dokonanie skoku jakościowego w szkolnictwie wyższym i w systemie badań naukowych w naszym kraju. www.frp.org.pl

19. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ www.frp.org.pl