290 likes | 522 Views
Westerse wortels in de Grieks-Romeinse wereld. KA-20 De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid KA-19 Het veranderende mensbeeld van de Renaissance. Italie. Vrijheid voor nieuwe denkbeelden Veel over Grieks-Romeinse cultuur Contacten Arabische wereld Opkomst Humanisme
E N D
Westerse wortels in de Grieks-Romeinse wereld. KA-20 De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid KA-19 Het veranderende mensbeeld van de Renaissance
Italie • Vrijheid voor nieuwe denkbeelden • Veel over Grieks-Romeinse cultuur • Contacten Arabische wereld • Opkomst Humanisme • Zelfstandige mensen • Renaissance
Veranderd mensbeeld • Naar voorbeeld Grieken-Romeinen • Mens niet op de achtergrond • Ieder mens belangrijk en leefde voor zichzelf • Carpediem • Niet beperken talenten
Renaissance-Barok • Niet godsdienstige kunst • Ontwikkeling Barok • Overdadiger • Invloed contra-reformatie • Absolute vorsten
Classicisme • 2de helft 18de eeuw • Opgravingen Herculaneum en Pompeji • Rationeler • Harmonie • Ideale verhoudingen
Wetenschappelijke revolutie KA-19 Begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling KA-26 Wetenschappelijke Revolutie
Steeds meer onderzoekers die geen geestelijke waren. • Gingen zelf onderzoeken • Proeven doen • Kijken wat er gebeurde • Zelf nadenken
Kenmerken • Een nieuwe manier van onderzoeken: observeren experimente-ren en redeneren. • Grote veranderingen in het leven van veel mensen: vooruitgang in de medische zorg en nieuwe energiebronnen. • Met geweld gepaard gaand verzet van de Kerk, de overheid en sommige bevolkingsgroepen.
Empirische methode • Waarneming, ervaring, en experimenten. • Al door Aristoteles gedaan • Maar nu systematische experimenten
Andreas Vesalius (1514-1564) • Basis Westerse geneeskunde.
Tegenstand • Kerk niet zo blij • Bruno en Galileo • De ideeën van Copernicus • Vanaf eind 16de eeuw werd wetenschap belangrijker.
Newton - Zwaartekracht • Van Leeuwenhoek- microscopen • Europeanen kregen voorsprong op de rest van de wereld, en konden ze grote delen overheersen.
Het Ancien regime • KA-23 Het streven van vorsten naar absolute macht
Frankrijk tussen 1660-1789 • Oude bewind • Absolutisme • Frankrijk geeft de toon aan
Vorst en steden breken macht adel • Vorst en steden sluiten overeenkomsten • Vorst heeft zo geld en militairen tot beschikking • Vochten centraliseren hun macht • In veel Europese staten krijgt de koning alle macht • Droitdivin
Hoe? • Belastingmonopolie • Geweldsmonopolie
6. De Verlichting • 18de eeuw, ook wel eeuw van de rede • Samenleving ook met het verstand onderzoeken. • Rationeel optimisme
Verlichters en sociale verhoudingen • Memento mori • Nu carpediem: verbetering sociale verhoudingen • Vrijheid boven alles • Bestrijding misstanden
Verlichters en godsdienst • Deisme, Agnosten • Godsdienst verdraagzaamheid
Verlichters en economie • Adam Smith = vrije markt http://nl.wikipedia.org/wiki/An_Inquiry_into_the_Nature_and_Causes_of_the_Wealth_of_Nations
Verlichters en politiek • Volkssoevereiniteit • Locke: • Wetten die voor iedereen gelijk zijn • Belastingen met toestemming volk • Godsdienstvrijheid • Alle godsdiensten gelijk behandelen
Jean-Jacques Rousseau • Eerste pedagoog • Geloofde dat kinderen op “natuurlijke”wijze opgevoed moesten worden. • Liet zijn eigen 5 kinderen naar het vondelingehuis brengen. • Was voor de vrijheid van mensen. • Contratsocial
Montesquieu • Trias politica • Wetgevende macht • Uitvoerende macht • Rechterlijke macht
Verlichters en andere culturen • Eigen kijk op de wereld de juiste? • Leren van andere culturen?
Verlichte despoten “De vorst moet steeds bedenken, dat hij maar een mens is, net als zijn onderdanen. Als hij de belangrijkste rechter, de belangrijkste generaal, de belangrijkste minister en de rijkste van zijn land is, dan moet hij daar iets goeds mee doen. Hij is alleen maar de eerste dienaar van de staat."