Innowacyjne Regiony Europy

1. Innowacyjne Regiony Europy Doświadczenia IRE pomocne w przygotowaniu i wdrażaniu regionalnych strategii innowacji Kielce, 29 czerwca 2006 Elżbieta Książek

2. Region i innowacje Dlaczego regionalna polityka innowacyjna?: • Bliskość (dla) przedsiębiorstw, wiekszość innowacji dzieje sie na poziomie regionu • Innowacje to nie tylko proces od laboratorium do rynku,ale teżwynik interakcji regionalnego systemu innowacji • Możliwość adaptacji do lokalnych warunków, możliwość dialogu Inicjatywa KE: Regionalne Strategie Innowacji oraz Sieć Innowacyjnych Regionów Europy (IRE)

3. Metodyka RIS • Budowa konsensusu: pozorumienie w regionie co do roli innowacji • Analiza: Czego dany region potrzebuje aby pobudzić innowacje? Na jakich działaniach czy instytucjach można się oprzeć? Co należy stworzyć od podstaw? • Opracowanie regionalnej strategii innowacji orazplanu działań Z powodzeniem zastosowana w ponad 150 regionach

4. Innowacyjne Regiony Europy Geneza i cele IRE • Utworzona przez KE w latach 90tych, łączyła regiony zaangażowane w projekty RIS • Dzisiaj: platforma dla regionów Europy w celuwymiany doświadczeń, uczenia się od dobrych wzorów, oraz współpracy związanej z regionalną polityką innowacyjną • Otwarta dla każdego europejskiego regionu zaangażowanego w rozwój swoich zdolności innowacyjnych

5. Innowacyjne Regiony Europy: członkowie 238 regionów

6. Innowacyjne Regiony Europy Co udało się osiągnąć • Innowacje ważnym elementem polityki regionalnej • Stworzenie kulturydialogu w regionie • Racjonalizacja infrastruktury wspierania innowacji

7. Innowacyjne Regiony Europy Główne akcje RIS • Wspieranieregionalnych sieci przedsiębiorstw orazklastrów • Stworzenie mechanizmów współpracy między nauką i przemysłem • Rozwój instrumentówfinansowania innowacji • Tworzenie/ulepszanieusług wsparcia dla innowacji • Promocjainnowacji w przedsiębiorstwach • Wsparcieprzedsiębiorczości akademickiej/opartej na wiedzy

8. Przykład Castilla y León • Największy region w Europie korzystający z wsparcia Celu 1 FS • Małe, tradycyjne firmyzorientowane na lokalny rynek, o ograniczonej zdolności innowacyjnej Projekt RIS – jeden z pierwszych w Europie • Mobilizacjaosób i instytucji związanych z innowacjami, w tym 800 przedsiębiorstw • MŚPzaangażowane w dyskuje o innowacjach • Opracowana Regionalna Strategia Innowacji

9. Przykład Castilla y León Projekt RIS+ • Koncentracja na tradycyjnych MŚPw peryferiach regionu • Pubudzanie innowacji– audyty technlogiczne, warsztaty, szkolenia Regionalny Programof Akcji Innowacyjnych • Wsparcie działalności innowacyjnej w przedsiębiorstwach • Audyty technologiczne, indywidulane plany działań dla konkretnych firm, narzędzia zarządzania wiedzą (economic intelligence)

10. Przykład Castilla y León Rezultaty • Konsensusw regionie • Świadomość roli innowacji • Wpółpraca miedzy instytucjami • Lepsza koordynacjapolityki innowacyjnej • Przemiana regionu wykazana w danych statystycznych (wskaźnikach): • Castilla y León wg. wskaźników gospodarczych wychodzi z Celu 1 FS • Podwojenie obrotu Centrów Technologicznych • Podwojenie liczby firm opartych na wiedzy • Podwojenie publicznych nakładów na badania i technologie • Wysoka efektywność nakładów publiczmych (1 euro dotacji przyciąga 3 euro nakładów prywatnych)

11. Przykład Castilla y León Konsekwentne wdrażanie RIS i kontunuacja procesu • RIS - Regional Technology Plan (RTP) 1997 -2000 • REGIONAL R&D+i STRATEGY 2002-2006

12. Monitoring i benchamrking • Monitoring regionalnych strategii innowacyjnych: • Monitoring firm • Monitoring strategii – jakie działania są podejmowane, czy strategia jest realizowana • Monitoring projektów – efekty działań • Monitoring regionu – innowacyjność, stan gospodarki • Benchmarking • Instytucji • Polityki/działań • Regionów

13. Ewaluacja RIS • RIS Methodological Guide (IRE Secretariat) (1997) • Guide to Regional Innovation Strategies (DG Regional Policy and DG Enterprise & Industry) (1999) • Monitoring strategii w regionach (Centralna Macedonia, Limburgia (NL), Dolna Austria) • Akcja Pilotażowa ‘Regional Innovation Policy Impact Assessment and Benchmarking’ – 8 projektów(od 2005) • Mutual Learning Platform – Benchmarking (od 2005) Kilka przykładów

14. Ewaluacja RIS • RIS Methodological Guide (IRE Secretariat) (1997) • Guide to Regional Innovation Strategies (DG Regional Policy and DG Enterprise & Industry) (1999) • Monitoring strategii w regionach (Centralna Macedonia, Limburgia (NL), Dolna Austria) • Akcja Pilotażowa ‘Regional Innovation Policy Impact Assessment and Benchmarking’ – 8 projektów(od 2005) • Mutual Learning Platform – Benchmarking (od 2005) Kilka przykładów

15. RIS Methodological Guide • Stworzenie systemu ciągłego monitoringu i oceny • Mocne i słabe strony przedsiębiorstw w regionie • Analiza i ocena ‘podaży technologicznej’ • organizacje badawcze • organizacje transferu technologii

16. RIS Methodological Guide • Mocne i słabe strony przedsiębiorstw w regionie • Charakterystyka sektora (wielkość, zatrudnienie, wkaźniki eksportu, itd.) • Ewolucja (zmiany) liczby założonych przesiębiorstw, zwłaszcza hi-tech • Ewolucja liczby firm z certyfikatami (np. ISO) • Ewolucja budzetów B+R MŚP • Ewolucja liczby złozonych i przyznanych patentów • Udział nowych produktów w obrocie firm • Wzrost poziomu innowacji produktowych/procesowych • Ilość kontraktów z instytucjami ‘podaży’ • Ewolucja liczby stypendiów przyznanych badaczom • Ewolucja liczby zlożonych i zaakceptowanych wniosków CRAFT • Ewolucja działaności parków naukowo-technologicznych

17. RIS Methodological Guide • Analiza i ocena ‘podaży technologicznej’ • Organizacje badawcze • Finansowanie (proporcje pomiędzy grantami i kontraktami) • Liczba umów pomiedzy laboratoriami i firmami • Liczba patentów złożonych i przyznanych • Liczba publikacji naukowych i ich uznanie międzynarodowe (cytowania, recencje, międzynarodowe konferencje) • Liczba doktoratów w toku • Liczba miejsc pracy w sektorze badań stworzonych w regionach • Organizacje transferu technologii • Obrót • Finansowanie publiczne w stosunku do ogólnego bużdetu • Proporcja MŚP do ogólnej liczby klientów • Proporcja MŚP poniżej 50 zatrudnionych do ogólnej liczby klientów • Ewolucja portfela usług / działalności

18. RIS Methodological Guide • Rekomendacje dla tworzenia strategii monitoringu • Publikacja wskaźników zaraz po ostatniej publikacji RIS (strategia, plan działań, raport końcowy) • Doroczne uaktualnienie oparte na dostępnych danych • Średniookresowy raport zawierający aktualne dostępne dane, wyniki sondaży / audytów (jeśli zaplanowano) • Ostateczny raport po 3 - 5 latach, w tym: • pełny raport o przedwsięwziętych działaniach, osiągniętych wynikach oraz • Rekomendacje dla dalszych działań Dokument dostępny na stronie IRE : http://www.innovating-regions.org/download/RIS%20RITTS%20guide%20methodological%20guidelines.pdf

19. Ewaluacja RIS • RIS Methodological Guide (IRE Secretariat) (1997) • Guide to Regional Innovation Strategies (DG Regional Policy and DG Enterprise) (1999) • Monitoring strategii w regionach (Centralna Macedonia, Flandria, Dolna Austria) • Akcja Pilotażowa ‘Regional Innovation Policy Impact Assessment and Benchmarking’ – 8 projektów(od 2005) • Mutual Learning Platform – Benchmarking (od 2005) Kilka przykładów

20. Guide to Regional Innovation Strategies Przykłady wskaźników • Wskaźniki działalności innowacyjnej w regionie • Patenty złożone • Wydatki na B+R • Personel B+R • Udział ‘nowych’ produktów w produkcji • Udzial eksportu w produkcji • Liczba nowych firm typu ‘start up’ • Wskaźniki działalnośći (oraz zdolności) badawczej regionów • Ilość centrów badawczych oraz ich specjalizacja • Poziom finansowania badań z funduszy publicznych • Poziom finansowania badań z środków prywatnych • Personel zatrudniony w laboratoriach badawczych • Publikacje naukowe • Liczba firm z działem B+R

21. Guide to Regional Innovation Strategies Przykłady wskaźników (cd.) • Wskaźniki działań, efektów i wpływu działalnośći wspierania innowacji • Wydatki na wsparcie innowacji • Zdolności systemu (personel) wspierania innowacji • Poziom kontaktów (liczba firm) z działalnością wspierającą innowacje • Poziom absorpcji wspierania innowacji przez firmy (doradztwa, transferu technologii, finansowania itp.) • Zmiany w świadomości i zachowania firm które uzyskały wsparcie Pełny dokument na stronie IRE: www.innovating-regions.org/download/A_guide_to_Regional_Innovation_Strategies.pdf

22. Ewaluacja RIS Kilka przykładów • RIS Methodological Guide (IRE Secretariat) (1997) • Guide to Regional Innovation Strategies (DG Regional Policy and DG Enterprise) (1999) • Monitoring strategii w regionach (Centralna Macedonia, Limburgia (NL), Dolna Austria) • Akcja Pilotażowa ‘Regional Innovation Policy Impact Assessment and Benchmarking’ – 8 projektów(od 2005) • Mutual Learning Platform – Benchmarking (od 2005)

23. Obserwatorium Innowacji w Centralnej Macedonii • Jedno z pierszych w Europie (wdrożone w latach 1999-2001) • Mierzy wyniki, procesy oraz warunki umożliwiające innowacje • Ilościowe wskaźniki na poziomie przedsiębiorstw oraz regionu • Wskaźniki dobrane na podstawie modelu innowacji w regionie – wskaźniki tylko w przybliżeniu oddają sytuację • Obserwatorium to kilka jednoczesnych akcji: • Instytucje działające w regionie • „Indeks innowacji’ regionu • Benchmarking dla przedsiębiorstw

24. Portal innowacji w regionie

25. Indeks innowacji w C. Macedonii

26. Benchmarking dla firm

27. Obserwatorium trendów technologicznych i rynkowych

28. Monitoring RIS w Limburgii (NL) 3 poziomy monitoringu: • BEVOS – innowacje w firmach (35 wskaźników. np. struktura zarządzania, inwestycje B+R, zasoby ludzkie) • PROVOS – projekty wynikające ze strategii • INNOVOS – innowacyjność regionu (dane statystyczne)

29. BEVOS • Specjalny program pozwalający na przechowywanie i przetwarzanie danych o firmach (w tym subjektywne informacje) • Informacje (w tym subiektywna ocena) pochodzą od ‘doradców innowacyjnych’ • Przekrojowe analizy (np. sektorowe, czy firmy na przestrzeni lat) • Firma otrzymuje raport na temat zdolności i wyników innowacyjnych

30. Finansowe Obrót na zatrudnionego Zysk brutto na zatrudnionego Zysk brutto jako % obrotu Zysk brutto w stos. do euro kosztów zatrudnienia Zysk netto jako % obrotu Wypłacalność Produkty i usługi % obrotu z nowych w stosunku do obrotu firmy % obrotu z nowych w stosunku do obrotu na rynku Liczba patentów % wydatków na własne B+R w stos. do obrotu % wydatków na zewnetrzne B+R w stos. do obrotu Plan B+R Orientacja rynkowa % eksportu Plan marketingowy Literatura fachowa Internet / Targi Bazy danych / bazy patentowe Dostawcy / Klienci Nastawienie strategiczne Business plan Intranet Zespół managementu Zasoby ludzkie % osób z wykształceniem wyższym Proces oceny pracowników Wydatki na szkolenia / koszty płac Plan szkoleń Sondaż satysfacji pracowników Bevos – wskaźniki (przykłady)

31. Monitoring RIS w Dolnej Austrii • System monitoringu projektów finansowanych w regionie • ‘Sondaż innowacji’ – powtórzenie badań z RIS (porównianie wyników) • Benchamarking i profilowanie regionu (koordynator sieci STRINNOP, 2 projekty bechmarkinowe UE)

32. Monitoring projektów • Ocena przy zatwierdzaniu złożonych wniosków • Monitoring ‘In-process’ – zapewnianie zkładanych wyników • Monitoring ‘Ex-post’ bardziej systematyczny pomiar wyników i wpływu • Zintegrowany system informacyjny • EXEK: zewnętrzna jednostka koordynacji i wsparcia projektów

33. STRINNOP 1. Identyfikacja konkurencyjności regionu (4 wskaźniki) 2. Tworzenie wiedzy w regionie (9 wskaźników) 3. Stymulowanie firm do działalności innowacyjnej (5 wskaźników) 4. Działalność innowacyjna firm (7 wskaźników) 5. Nastawienie na mocne strony regionu – klastry i sieci (4 wskaźniki) 6. Internacjionalizacja (3 wskażniki) 7. Marketing innowacyjnego profilu regionu (3 wskaźniki)

34. Ewaluacja RIS Kilka przykładów • RIS Methodological Guide (IRE Secretariat) (1997) • Guide to Regional Innovation Strategies (DG Regional Policy and DG Enterprise & Industry) (1999) • Monitoring strategii w regionach (Centralna Macedonia, Limburgia (NL), Dolna Austria) • Akcja Pilotażowa ‘Regional Innovation Policy Impact Assessment and Benchmarking’ – 8 projektów(od 2005) • Mutual Learning Platform – Benchmarking (od 2005)

35. Projekty ‘oceny wpływu regionalnej polityki innowacyjnej i benchmarkingu’ • 8 projektów (od czerwca 2005) • 50 regionów • Zachęcenie regionów do pomiaru wpływu ich działań oraz benchmarkingu • Opracowanie i pilotażowe wdrożenie: • Metodologii i instrumentów ‘impact assessment’ • Wskaźniki • Rekomendacje dla polityk regionalnych • Informacje o projektach na stronie IRE: http://www.innovating-regions.org/network/presentation/projects.cfm?project_id=2

36. Ewaluacja RIS Kilka przykładów • RIS Methodological Guide (IRE Secretariat) (1997) • Guide to Regional Innovation Strategies (DG Regional Policy and DG Enterprise & Industry) (1999) • Monitoring strategii w regionach (Centralna Macedonia, Flandria, Dolna Austria) • Akcja Pilotażowa ‘Regional Innovation Policy Impact Assessment and Benchmarking’ – 8 projektów (od 2005) • Mutual Learning Platform – Benchmarking (od 2005)

37. Mutual Learning Platform (MLP): Benchmarking • MLP is inicjatywa Komisji Europejskiej • 3 dziedziny pracy • Benchmarking Regionalny • Foresight Regionalny • Profile Regionów w Badaniach i Innowacjach • 2 serie warsztatów (25 listopada 2005, 20 czerwca 2006) • Blueprint dla regionalnego benchmarkingu innowacji (wkrótce) • Konferencja podsumowująca (13 października 2006) http://www.innovating-regions.org/mlp

38. Systemy oceny RIS: wnioski z doświadczeń • Monitoring ważną częścią wdrażania RIS ale i i jej uaktualniania • Konsekwencja działań (monitoring jest zbyt kosztowny jako sztuka dla sztuki) • Uchwycenie i rozumienie sytuacji mimo niedoskonałości wskaźników • Wskaźniki odzwierciedlają koncepcję procesu innowacji - same w sobie niewiele mówią • Benchmarking pozwala na wiele więcej • Porównianie z innymi • Uchwycenie trendów • Uczenie się od najlepszych wzorów

39. Sekretariat IRE Jak skorzystać z wiedzy i doświadczeń sieci: • Help desk – informacja o działaności IRE, regionalnej polityce innowacyjnej, akcjach KE • Pomoc w znalezieniu eksperta/mentora w sieci IRE • Pomoc w poszukiwaniu parnerów projektów związanych z innowacjami w regionie • Info Point – informacja o dobrych praktykach, rozwiązaniach wypracowanych w IRE • Pomoc metodologicznadla projektów RIS

40. Sekretariat IRE Jak skorzystać z wiedzy i doświadczeń sieci: • Wizyty studyjne pomiedzy regionami IRE • Grupy tematyczne IRE– spotkania i wzajemne uczenie się • Imprezy • Aktualne informacje w publikacjach IRE oraz na stronieinternetowej:www.innovating-regions.org

41. Zespół Sekretariatu IRE Główny zespół w siedzibie Sekretariatu (Luksemburg) Elzbieta Ksiazek Project Manager Lena Mårtensson IRE expert Augusto Ferreira IRE expert Yannis Pierrakis IRE expert + eksperci pracujący dla Sekretariatu w innych miastach Europy Gorazd Bertoncelj IT expert Nathalie Brahim Assistant

42. Kontakt z Sekretariatem IRE Sekretariat IRE Elżbieta Książek 2b rue Nicolas Bové L-1253 Luxembourg Tel: +352 441012 2088 Fax: +352 441012 2055 E-mail: e.ksiazek@innovating-regions.org www.innovating-regions.org

43. Pytania ? ? ? ? ? ? ?