270 likes | 603 Views
Regiony biogeograficzne Europy. Natura 2000.
E N D
Natura 2000 • Jednym z najważniejszych aktualnie zadań krajów członkowskich Unii Europejskiej w ochronie przyrody jest utworzenie Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000. Sieć ma, w założeniu, pełnić kluczową rolę w ochronie różnorodności biologicznej terytorium Wspólnoty poprzez zabezpieczenie zagrożonych rodzajów siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk zagrożonych i rzadkich gatunków roślin i zwierząt. • Natura 2000 realizuje ten sposób decyzję przyjętą na spotkaniu Rady Europy w Goeteborgu w czerwcu 2001 o powstrzymaniu utraty bioróżnorodności krajów członkowskich do roku 2010.
Przedmiot ochrony Przedmiotami ochrony w programie Natura 2000 są wybrane, uznane za „ważne dla calej Europy i zagrożone w skali Europy” gatunki roślin i zwierząt, a także wybrane typy ekosystemów, zwanych we wspólnym języku europejskiej ochrony przyrody „typami siedlisk przyrodniczych”. Za szczególnie ważne uznaje się uznane są siedliska i gatunki priorytetowe. Są to ekosystemy i gatunki, których zasięg koncentruje się w granicach Unii Europejskiej, uznano więc że to Unia ponosi szczególną odpowiedzialność za ich zachowanie.
Natura 2000 • W skład sieci Natura 2000 wejdą: • obszary specjalnej ochronyptaków - (Special Protection Areas - SPA) wyznaczone na podstawie Dyrektywy Rady 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikich ptaków, tzw. "Ptasiej", dla gatunków ptaków wymienionych w załączniku I do Dyrektywy • specjalne obszary ochronysiedlisk - (Special Areas of Conservation - SAC) wyznaczone na podstawie Dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, tzw. "Siedliskowej", dla siedlisk przyrodniczych wymienionych w załączniku I oraz siedlisk gatunków zwierząt i roślin wymienionych w załączniku II do Dyrektywy.
Dokumenty Europejskie • DYREKTYWA RADY 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich ptaków • DYREKTYWA RADY 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory .
Natura 2000 w Polsce 247 obszarów • 184 - Specjalne Obszary Ochrony (Ostoje Siedliskowe) • 71 - Obszary Specjalnej Ochrony (Ostoje Ptaków) • Obszary zajmują powierzchnię: 4 118 062,6 ha, w tym: • Specjalne Obszary Ochrony: 1 185 288,9 ha, • Obszary Specjalnej Ochrony: 3 311 396,3 ha. • Obszary lądowe zajmują powierzchnię: 3 217 560,9 ha. • Obszary morskie zajmują powierzchnię: 900 501,7 ha. • Obszary lądowe stanowią 10,3 % powierzchni Polski, w tym: • Specjalne Obszary Ochrony: 3,7 %, • Obszary Specjalnej Ochrony: 7,8 %.
Dokumenty Krajowe • Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody • ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 .
Tabela 1. Wykaz występujących w Polsce siedlisk przyrodniczych z Załącznika I DS.
Tabela 1. Wykaz występujących w Polsce siedlisk przyrodniczych z Załącznika I DS.cd
Tabela 1. Wykaz występujących w Polsce siedlisk przyrodniczych z Załącznika I DS.cd
dzwonek karkonoski* Campanula bohemica * dzwonek piłkowany* Campanula serrata * gnidosz sudecki* Pedicularis sudetica * goryczuszka czeska* Gentianella bohemica * goździk lśniący*+ Dianthus nitidus *+ przytulia sudecka*Galium sudeticum * pszonak pieniński*Erysimum pieninicum * sasanka słowacka* Pulsatilla slavica * sierpik różnolistny* Serratula lycopifolia * warzucha polska* Cochlearia polonica * warzucha tatrzańska* Cochlearia tatrae ROŚLINY priorytetowe
SSAKI MAMMALIA • kozica* Rupicapra rupicapra tatrica * • niedźwiedź brunatny* Ursus arctos * • norka europejska* Mustela lutreola * • susel perelkowany* Spermophilus suslicus * • świstak* Marmota marmota latirostris * • wilk* Canis lupus * • żubr* Bison bonasus *
BEZKRĘGOWCE INVERTEBRATA • konarek tajgowy* Phryganophilus ruficollis * • krasopani hera* Callimorpha quadripunctaria * • modraszek telejus Maculinea teleius • nadobnica alpejska* Rosalia alpina * • pachnica dębowa* Osmoderma eremita * • sichrawa karpacka* Pseudogaurotina excellens * • sówka puszczykówka* Xylomoia strix *
WYZNACZANIE OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY PTAKÓW • Obszar zidentyfikowany jako ważny dla ochrony gatunków ptaków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej • Obszar desygnowany jako Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków, Rozporządzeniem Ministra Środowiska
WYZNACZANIE SPECJALNYCH OBSZARÓW OCHRONY SIEDLISK • Obszar zidentyfikowany jako ważny dla ochrony siedlisk lub gatunków z załączników I lub II Dyrektywy Siedliskowej • Obszar ujęty na liście proponowanych Obszarów o Znaczeniu Wspólnotowym, przedkładanej przez Ministra Środowiska Komisji Europejskiej. • Seminarium biogeograficzne, mające na celu ocenę reprezentatywności ujęcia poszczególnych typów siedlisk przyrodniczych i gatunków w projekcie sieci Natura 2000, w ramach regionu biogeograficznego. • Lista Obszarów o Znaczeniu Wspólnotowym przyjęta przez Komisję Europejską • Obszar obligatoryjnie desygnowany jako Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk, rozporządzeniem Ministra Środowiska
Bibliografia • http://natura2000.mos.gov.pl/natura2000/pl/ • Ekologiczna sieć Natura 2000. Problem czy szansa. Red. Makomaska-Juchiewicz M., Tworek S., Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków 2003 • P. Pawlaczyk, A. Jermaczek - Natura 2000 - narzędzie ochrony przyrody. Planowanie ochrony obszarów Natura 2000 (wyd. WWF Polska)- http://www.eko.org.pl/lkp/n2k/natura_2000_narzedzie.pdf
Finansowanie ochrony przyrody i sieci Natura 2000Wysokość budżetu i liczebność personelu obszarów chronionych wybranych krajach Europy • Austria 1074 USD/km kw ? • Czechy 309 78 osób/1000 km kw • Francja 2 531 24 • Grecja 897 9 • Węgry 3 433 252 • Litwa 722 421 • Norwegia 935 3 • Polska 421 ? • Portugalia 12 768 72 • Słowacja 199 132 • Wlk. Brytania 3 217 41 osób/1000 km kw.
Finansowanie sieci Natura 2000 • Generalnie sieć NATURA 2000 będzie finansowana przez państwa członkowskie przede wszystkim z własnych środków. Jedynie ochrona rodzajów siedlisk i siedlisk gatunków o priorytetowym znaczeniu mogą być współfinansowane przez Wspólnotę na mocy porozumienia z państwem członkowskim, które o taką pomoc wystąpiło (art. 8 Dyrektywy Siedliskowej). Szacuje się, że koszty bezpośrednie poniesione przez Unię wyniosą 5-8% budżetu Unii, czyli 3,4 –5,7 mld euro rocznie. Roczne koszty utrzymania sieci Natura 2000 rocznie to 68-71 mld euro.
Rodzaje kosztów związanych z siecią Natura 2000: Faza typowania obszarów: zebranie informacji istniejących materiałów źródłowych, przeprowadzenie badań terenowych, kartowanie, ocenę stanu zachowania siedlisk, koszty administracyjne fazy przygotowawczej, konsultacje: zebrania i spotkania z mieszkańcami, lokalnymi władzami, opracowanie projektów pilotażowych; Faza przygotowanie i wprowadzenia sieci w życie : przygotowanie planów ochrony , konsultacje planów, powołanie i funkcjonowanie organów zarządzających, Zatrudnienie pracowników, zapewnienie budynków i wyposażenie; konsultacje: zebrania i spotkania z lokalna społecznością władzami i mieszkańcami; koszty konsultacji prawniczych,. Funkcjonowanie obszaru chronionego: koszty związane z utrzymaniem siedlisk i gatunków chronionych w dobrej kondycji; stałe konsultacje z właścicielami i zarządcami ; ochrona przeciwpożarowa, badania naukowe i monitoring stanu siedlisk; przygotowanie materiałów informacyjnych i edukacyjnych; obsługa ruchu turystycznego; Okazjonalne (nadzwyczajne, na ogół jednorazowe akcje i zabiegi): dokupywanie ziemi, scalanie terytorium, kompensacja strat i straconej wartości, różne zachęty; infrastruktura zabezpieczająca dla turystów; tworzenie baz danych GIS.
Źródła finansowania sieci Natura 2000: • WSPÓLNA POLITYKA ROLNA • FUNDUSZE STRUKTURALNE – wieloletnie programy finansowania określonych działań • Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - ERDF - European Regional Development Fund • Europejski Fundusz Społeczny (Socjalny) - ESF - European Social Fund • Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej- EAGGF - European Agriculture Guidance and Guarantee Funds - • Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa , (FIFG - Financial Instrument for Fisheries Guidance) • FUNDUSZ LIFE • FUNDUSZ SPÓJNOSCI ( The Cohesion Fund) • Program sąsiedztwa INTERREG III • LEADER +
Źródła finansowania sieci Natura 2000- nowe opcje • Opcja 1 – użycie istniejących obecnie możliwości: funduszy w ramach Wspólnej Polityki Rolnej – Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (EAGGF), fundusze strukturalne i program LIFE, odpowiednio przystosowane do jak najefektywniejszego wykorzystania dla sieci Natura 2000; • Opcja 2 – zwiększenie i modyfikacja funduszu LIFE • Opcja 3 – stworzenie zupełnie nowych mechanizmów finansowania Natura 2000.
Cechy dobrego finansowania: • Wystarczające środki • Bez ograniczeń regionalnych • Dla wszystkich instytucji związanych z tworzeniem i zarządzaniem obszarów naturowych. • Średnio i długoterminowe – powyżej 10 lat • Pozwalać na finansowanie różnych kosztów: od administracyjnych, prawne, po ochronne. • Proste wnioski i zasady aplikacji