240 likes | 367 Views
Problematisch alcohol en cannabisgebruik onder jongeren De cijfers en de impact op beleid. Karin Monshouwer, Trimbos-instituut 20 jaar Intraval Groningen, 14 september 2006. Inhoud. De cijfers (uit 2003): hoe problematisch is het? Wat trok meeste aandacht van media en politiek?
E N D
Problematisch alcohol en cannabisgebruik onder jongerenDe cijfers en de impact op beleid Karin Monshouwer,Trimbos-instituut 20 jaar Intraval Groningen, 14 september 2006
Inhoud • De cijfers (uit 2003): hoe problematisch is het? • Wat trok meeste aandacht van media en politiek? • Tot welke beleidsmaatregelen heeft het geleid? • Sluiten onderzoeksgegevens aan op behoeften beleidsmakers?
Gebruik scholieren (12-18 jaar) Bron: Peilstationsonderzoek 2003, Trimbos-instituut
Aantal glazen alcohol per keerWeekend dagen Helft van de 15-jr drinkende jongens drinkt tenminste 5 glazen per keer (70% drinkt, dus 35% van alle jongens) Bron: Peilstationsonderzoek 2003
≥10 keer drinken in afgelopen maand (15/16 jarigen) Bron: ESPAD 2003. NL: 25%
Trend in actueel cannabisgebruik (%) onder scholieren (12-18 jaar) Bron: Peilstationsonderzoek 2003, Trimbos-instituut
Cannabisgebruik afgelopen maand ESPAD, 2003.
Aandacht in pers en media • Cannabis: weinig aandacht • Alcohol: hot! • “Nederlandse jongeren zijn de zuipschuiten van Europa”
Alcohol <16 jaar moet omlaag • Hoe schadelijk is het eigenlijk? • Wat kunnen we er aan doen? Onderbouwingstudie
Schadelijkheid voor de hersenen • Dierexperimenteel onderzoek: • hogere gevoeligheid op jonge leeftijd • Jongeren met een alcoholprobleem: • cognitief functioneren is verslechterd • én er sprake is van veranderingen • in de hersenstructuur . • Causaal verband? • Methodologische beperkingen onderzoek • Alles wijst echter op toename van schade aan de hersenen bij fors alcoholgebruik op jonge leeftijd.
Schadelijkheid van alcohol • Directe effecten • Risicovol seksueel gedrag • Ongevallen en verwondingen • Agressie • Effecten op langere termijn • Latere verslavingsproblemen • Hersenbeschadiging • Ander probleemgedrag
Aanpak • Een geïntegreerde aanpak (school, ouder, community) met eenduidige boodschap lijkt meest effectief • Terugdringen van beschikbaarheid en strengere handhaving van leeftijdgrenzen bij verkoop is in VS effectief gebleken (geen inhaalgedrag)
Ouders • Tolerantie van ouders neemt toe • Oorzaak niet duidelijk, mogelijk omdat • Ouders onvoldoende kennis hebben van de risico’s (bijv van mixdrankjes) • Ouders denken dat het goed is om hun kinderen thuis te leren drinken • Verbieden niet goed past in de huidige opvoedingsstijl. • Ouders het gebruik door hun kinderen onderschatten en treden daarom misschien minder streng op • Interventies gericht op ouders zijn veelbelovend (Engels et al.) • een restrictieve houding lijkt effectief • ouders spelen belangrijke rol in beschikbaarheid van alcohol
Concrete maatregelen • Beleidsdoel: alcohol <16 jaar moet omlaag* • Slogan industrie: ‘alcohol onder de 16 ‘nog even niet’. • Nog politieke discussie over o.a. verhogen leeftijdsgrens, verhogen prijs, verbod pre-mix verkoop supermarkten, strengere sancties. • Groot project alcohol opvoedingsondersteuning (NIGZ en Ti) • Wat al liep: project naar een interventie onder ouders *Alcohol-beleidsbrief 2005
Conclusies • De cijfers lijken duidelijk effect te hebben gehad op beleid • Met name de internationale vergelijking lijkt indruk te maken • Pers ‘helpt’ mee .
Aansluiting onderzoek - beleid • Voor onderzoekers is praktische bruikbaarheid steeds belangrijker aandachtspunt geworden • Veel nadruk op ‘evidence based’ werken (RCTs, overzichtsstudies) • Toenemende aandacht voor kosten-effectiviteits studies • Echter: we weten nog veel niet • Opbouwen van kennis kost veel tijd (hebben beleidsmakers i.h.a. niet)
Wat vinden beleidsmakers? • Bert Otten geeft zijn visie en gaat in op de onderzoeksbehoeften van gemeenten