BESCHERMING VAN JONGEREN TEGEN TABAK EN ALCOHOL

1. BESCHERMING VAN JONGEREN TEGEN TABAK EN ALCOHOL Dienst Inspectie Consumptieproducten Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu

2. OPDRACHTEN CONTROLEDIENST • Informeren van steden en gemeenten, scholen, jeugdwerking, organisatoren van evenementen, particulieren en handelszaken • Controle ophetrookverbod en de wetgeving rond tabaksproducten. • Controle op verkoop, aanbieden en schenken van alcohol aan minderjarigen • In handelszaken: supermarkten, buurtwinkels, nachtwinkels, … • In horecazaken: cafés, discotheken, jeugdhuizen, … • Tijdens evenementen: fuiven, festivals, optredens, concerten, … • tabaksautomaten, drankautomaten • …

3. INLEIDING • Waarom jongeren beschermen tegen tabaksgebruik? • Zeer schadelijk (1 op 2 rokers sterven aan de gevolgen van het roken en 1 op 4 op middelbare leeftijd) • Zeer verslavend • Smaak van sigaretten is verzoet (drempel verlagend) • Tabaksfabrikanten zijn en blijven gefocust op jongeren

4. Sinds 1 juli 2011 algemeen rookverbod in openbare plaatsen ook in cafés en discotheken Ongeveer alle reclame voor tabaksproducten is verboden Gratis laten proeven is ook verboden Nachtwinkels? JONGEREN EN TABAK: WETGEVING 4

5. WET van 22 DECEMBER 2009 betreffende een algemene regeling voor rookvrije gesloten plaatsen toegankelijk voor het publiek en ter bescherming van werknemers tegen tabaksrook (Stbl. 29.XII.2009) Algemene regel: Openbare, gesloten plaatsen dienen rookvrij te zijn. Rookkamer is wel overal toegestaan. ROOKVERBOD 5

6. Rookverbod - verantwoordelijkheden • Wie betaalt de boete? Zowel uitbater/organisator als rokende klanten kunnen geverbaliseerd worden. • De uitbater/organisator moet • het rookverbod aangeven met rookverbodstekens zowel aan de ingang als binnen; • asbakken verwijderen (elementen die doen denken dat je mag roken); • en de klanten op het rookverbod wijzen.

7. Waterpijp • Hetroken van waterpijp valt onder het rookverbod. • Waterpijp is niet minder schadelijk dan een sigaret. • Waterpijp roken kan enkel in een rookkamer of in open lucht.

8. Waterpijp • Een roker inhaleert per 'trek' veel meer rook van een waterpijp dan van een sigaret, en rookt ook langer aan een pijp dan aan een sigaret. Zo levert de waterpijp veel grotere hoeveelheden schadelijke stoffen als teer en koolmonoxide. • Waterpijprokers krijgen veel meer kankerwekkende stoffen binnen als arseen, chroom en nikkel. • Daarnaast zou het gemeenschappelijk gebruik van de pijp ook de verspreiding van infectieziekten als tuberculose en hepatitis in de hand werken.

9. Tent • Een gesloten tent is als een lokaal. Er geldt een rookverbod. • Een tent waarvan één of meerdere zijwanden open zijn, wordt als open lucht beschouwd.

11. ALCOHOL: INLEIDING Alcoholgebruik bij jongeren (12 – 16-18 jaar) Bron: VAD, cijfers van 2008-2009 11

12. INLEIDING 12 • Waarom jongeren beschermen tegen alcohol? • Schadelijk: verstoorde ontwikkeling, verminderde prestaties • Verslavend: wie vroeg begint te drinken riskeert alcoholproblemen als volwassene • Verband tussen alcoholgebruik en onveilig en ongewenst seksueel gedrag • Producenten zijn ook gefocust op jongeren (breezers,alcopops,flügel,Eristoff…)

13. Gemeenschappelijke Verklaring van de Ministers van Volksgezondheid 2007 - Bescherming van alcoholmisbruik bij Jongeren en Zwangere vrouwen In 2010 ging vernieuwde reglementering van kracht Algemene regel: Het is verboden om alcohol te verkopen, te schenken of aan te bieden aan minzestienjarigen (< 16 jaar). Het is verboden om sterke drank te verkopen, te schenken of aan te bieden aan minderjarigen (< 18 jaar). JONGEREN EN ALCOHOL: WETGEVING 13

14. “Alcoholische drank”: Elke drank of product waarvan het effectief alcoholvolumegehalte hoger is dan 0,5 % vol. Bier, wijn, cava “Sterke drank”: Gedestilleerde drank met een alcoholvolumegehalte van meer dan 1,2 % of gegiste dranken van meer dan 22 % of mengdranken met sterke drank Alcopops, vodka, whisky, gin, jenever, likeur, cognac, … Cocktails op basis van dezedranken (Artikel 16 van de wet van 7 januari 1998 betreffende de structuur en de accijnstarieven op alcohol en alcoholhoudende dranken) GN code !! JONGEREN EN ALCOHOL: WETGEVING 14

15. Bieren, wijnen en tussenproducten zoals bv martini zijn gegiste dranken. Gegiste dranken worden pas beschouwd als 'sterke drank' als ze een alcoholgehalte van minstens 22%vol. bevatten. Dit kan door bijvoorbeeld alcohol toe te voegen of als er bijkomende gistingen zijn gebeurd. Ook als je na de gisting dranken gaat stoken (destilleren), stijgt het alcoholpercentage en val je onder de categorie van gedestilleerde dranken. Zo is cognac bijvoorbeeld het destillaat van bepaalde witte wijnen.

16. VERANTWOORDELIJKHEID • De verkoper, schenker of aanbieder is verantwoordelijk in geval van inbreuk • Mogelijke maatregelen • Waarschuwing • Proces-verbaal met administratieve boete (275 € - 5500 €) • Doorverwijzing naar Parket

17. Bewijs van leeftijd vragen als schenker / verkoper De wet zegt: ‘Van elke persoon die alcohol/sterke drank wil kopen mag gevraagd worden zijn leeftijd aan te tonen’ Dit kan aan de hand van de identiteitskaart maar ook de studentenkaart, een lidkaart, … Kortom elk document met foto en bewijs van leeftijd Geen bewijs (bvb. weigering) = geen verkoop JONGEREN EN ALCOHOL: WETGEVING 17

18. Alcoholverkoopsverbod in praktijk • Controle van de leeftijd van de klant • Bij voorkeur niet aan de bar (inkom) • Bijvoorbeeld polsbandjes: groen(+18), oranje(+16), rood(-16) of stempels. • Voorzie nodige mankracht • Spontane leeftijdscontrole aan de deur

19. Alcoholverkoopsverbod in praktijk • niet aanbieden van alcoholische dranken aan beschonken personen • bemanning bar (maturiteit) • barbriefing: regels/ tips/ afspraken • Overleg en regelmatig contact met politie en lokale sleutelfiguren

20. CONTROLE van een evenement • Is de organisatie op de hoogte van de wetgeving? • Is er leeftijdscontrole aan de ingang? • Met welk controlesysteem werkt men? kleurenpolsbandjes, stempel of andere • Worden de fuivers geïnformeerd over het alcoholverbod a.h.v. bijvoorbeeld affiches? • Wordt leeftijd gecontroleerd aan de taptogen? • Hangen er rookverbodtekens? • Wordt er gerookt?

21. JONGEREN EN ALCOHOL • JUIST/FOUT

22. Min 16-jarigen mogen we niet op onze fuif van de jeugdbeweging toelaten want je mag geen alcohol schenken aan min 16-jarigen • Juist • Fout

23. Je kan in een coma terechtkomen of zelfs sterven aan een hartstilstand door een alcoholvergiftiging • Juist • Fout

24. Hoe jonger je begint te drinken, hoe beter je tegen alcohol kan • Juist • Fout

25. Je mag aan de fuifingang de identiteitskaart vragen om te kijken of de bezoekers +16 zijn • Juist • Fout

26. Op onze fuif willen we ook cocktails verkopen. We kiezen voor Pisang Orange -die mogen we aan iedereen ouder dan 16 jaar schenken • Juist • Fout

27. JONGEREN EN ALCOHOL • Ondersteuning van uw beleid en documentatie • Regionale diensten voor preventie • VAD – Vereniging voor alcohol- en andere drugproblemen vzw • www.vad.be

28. Contactgegevens Controledienst Inspectie Consumptieproducten FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen & Leefmilieu Eurostation blok II – 7 e verdiep Victor Hortaplein 40 bus 10 - 1060 Brussel Tel. 02/ 524.74.70 - Apf.inspec@gezondheid.belgie.be CONTROLEDIENST 28

29. Bedankt voor uw aandacht!