De context van ‘jongeren in cijfers en letters’

1. De context van ‘jongeren in cijfers en letters’ Stefaan Pleysier Leuvens Instituut voor Criminologie, KU Leuven Studienamiddag 'Jongeren in cijfers en letters‘, Brussel, 31 maart 2014 afdeling Jeugd en het Jeugdonderzoeksplatform (JOP)

2. Inhoud • Inleiding • Jeugdonderzoeksplatform (JOP) • JOP onderzoek • JOP-monitor 3 • JOP-schoolmonitor 2013 • Kwaliteit van surveyonderzoek • En verder…

3. Inleiding • Het Jeugdonderzoeksplatform (JOP) • Sedert 2003 • Steunpunt Beleidsrelevant onderzoek 2012-2015 Vlaamse overheid • Interuniversitaire en -disciplinaire samenwerking • Onderzoeksgroep TOR (VUB) • Vakgroep Sociale Agogiek (UGent) • Onderzoekslijn Jeugdcriminologie (KU Leuven)

4. Inleiding • Het Jeugdonderzoeksplatform (JOP) • Opdrachten • Inventarisatie bestaand jeugdonderzoek • Monitoren van leefsituatie van jongeren in Vlaanderen • JOP-monitor • Breed beeld op jongeren in Vlaanderen • Complexiteit van menselijke relaties • JOP-monitor: de 3 C’s • ‘Conditions’ – leefomstandigheden • ‘Convictions’ – leefwereld en subjectieve beleving • ‘Conduct’ – gerapporteerd gedrag

5. Inleiding • Het JOP onderzoek • JOP-monitor • JOP-monitor 1: 2005, 14-25 jaar (N=2503) • JOP-monitor 2: 2008, 12-30 jaar (N=3710) • JOP-monitor 3: 2013, 12-30 jaar (N=3729) • Steekproef uit Rijksregister • Postenquête • JOP-monitor 1  JOP-monitor 3: +/- 8 jaar

6. Inleiding • Het JOP onderzoek • JOP-schoolmonitor • JOP-schoolmonitor Brussel: 2010, 12-18 jaar (N=2502) • JOP-schoolmonitor Antwerpen-Gent: 2012, 12-18 jaar (N=3867) • JOP-schoolmonitor 2013: 12-18 jaar • Vlaanderen (N=4135) • Brussel, Antwerpen, Gent (N=2548) • Tweetrapssteekproef: scholen en klassen • Schoolenquête • JOP-schoolmonitor 2013  JOP-monitor 3

7. JOP-monitor 3 • JOP-monitor 3 • Doelpopulatie • 12 tot 30-jarige jongeren uit Vlaanderen (Vlaamse Gewest) • Steekproef en veldwerk • Steekproef via Rijksregister en Privacycommissie • Bevraging op naam via post • Goede dekking • Risico op relatief lage respons • Maximaliseren van respons (Dillman) • 4 verzendingen

8. JOP-monitor 3 • JOP-monitor 3

9. JOP-monitor 3 • JOP-monitor 3 • Steekproef en representativiteit • Aard non-respons > omvang non-respons • Verdeling populatie en steekproef • Eerste graad: geslacht en onderwijsvorm • Tweede en derde graad: geslacht en onderwijsvorm • Hoger onderwijs en werkend: geslacht, leeftijd en opleidingsniveau • Wegen of post-stratificatie • Ondervertegenwoordigd: weegcoëfficiënt > 1 • Oververtegenwoordigd: weegcoëfficiënt < 1

10. JOP-schoolmonitor 2013 • JOP-schoolmonitor 2013 • Doelpopulatie • Jongeren in secundair onderwijs • +/- 12 tot 18 jaar • Nederlandstalig secundair onderwijs (niet buso en dbso) • Grootstedelijke steekproef in Brussel, Antwerpen en Gent • Vlaamse steekproef (ism Cultuureducatie Beleidsrelevant Steunpunt Cultuur)

11. JOP-schoolmonitor 2013 • JOP-schoolmonitor 2013 • Vlaamse steekproef en veldwerk • Tweetrapssteekproef: scholen en klassen • Scholen • Pre-stratificatie obv onderwijsnet, graden en onderwijsvormen • Bevraagde scholen: N=67, responsgraad=52.3% • Klassen en leerlingen • Selectie klassen obv leerjaar en onderwijsvorm • Bevraagde leerlingen: N=4135, responsgraad=89.2%

12. JOP-schoolmonitor 2013 • JOP-schoolmonitor 2013 • Vlaamse steekproef en representativiteit • Verdeling populatie en steekproef • Eerste graad: geslacht en onderwijsnet • Tweede en derde graad: geslacht, onderwijsnet en onderwijsvorm • Wegen of post-stratificatie • Ondervertegenwoordigd: weegcoëfficiënt > 1 • Oververtegenwoordigd: weegcoëfficiënt < 1

13. Kwaliteit van surveyonderzoek • Kwaliteit • In ‘enge’ zin: accuraatheid • Overeenstemming tussen ‘meten’ en wat men ‘wil weten’ • Vier fundamenten • Steekproef ~ steekproeffout • Dekking ~ dekkingsfout • Respons ~ non-respons • Meten ~ meetfouten

14. Kwaliteit van surveyonderzoek • Kwaliteit • In ‘enge’ zin: accuraatheid • Steekproeffout • Onvermijdelijk • Transparant en helder rapporteren • Dekkingsfout • Afwijking tussen doelpopulatie en steekproefkader • JOP-monitor 3: Rijksregister • JOP-schoolmonitor 2013: scholen en klassen • Implicaties…

15. Kwaliteit van surveyonderzoek • Kwaliteit • In ‘enge’ zin: accuraatheid • Non-respons fout • Afwijking tussen vooropgestelde en gerealiseerde steekproef • JOP-monitor 3: 46.4% respons • JOP-schoolmonitor 2013: 52.3% respons scholen (Vlaanderen) • Uitval is niet toevallig • Alternatieven… • Meetfouten • Dataverzameling, meetinstrument, respondent… • bv. sociale wenselijkheid

16. Kwaliteit van surveyonderzoek • Kwaliteit • In ‘brede’ zin • Total Quality Management • Dimensies Eurostat en Studiedienst Vlaamse Regering • Accuraatheid, relevantie, tijdigheid en stiptheid, toegankelijkheid en duidelijkheid, vergelijkbaarheid, coherentie en volledigheid • Continu proces van kwaliteitsmanagement • Oog voor mogelijkheden én beperkingen van onderzoek • ‘Ondanks beperkt zicht’ • Vernieuwingen • JOP website • Geïntegreerde interactieve en gebruiksvriendelijke tool

18. En verder… • Hoofdstukken over… • dimensies van schoolbeleving bij jongeren • tendensen in zelfgerapporteerd delinquent gedrag • informele en formele netwerken van jongeren • de relatie tussen zelfwaardering, slachtofferschap van pestgedrag en kwaliteit van vriendschapsrelaties • verschillen tussen scholen naar leerlingen-samenstelling op vlak van socio-economische, etnische en culturele achtergrond • opvattingen over politiek bij jongeren • vrije tijd en verenigingsparticipatie bij jongeren • religieuze identificatie en religiositeit bij christelijke en moslim jongeren

19. En verder… • Dank aan… • meer dan 10000 deelnemende jongeren • alle deelnemende scholen • onze opdrachtgever Vlaams minister van Onderwijs, Jeugd, Gelijke kansen en Brussel Pascal Smet Vlaamse overheid en Steunpuntenprogramma voor Beleidsrelevant Onderzoek