T rkiye nin 2023 Enerji Hedefleri ve Strateji Belgesinin Degerlendirilmesi

1. Türkiye’nin 2023 Enerji Hedefleri veStrateji Belgesinin Degerlendirilmesi Budak DILLI ICCI-2010 11 Mayis 2010

2. STRATEJI BELGELERININ AMACI Strateji ve Politika Belgelerine neden ihtiyaç var ? Elektrik Piyasa Olusumu Yol Haritasi (Orta dönemde hedeflenen yapiya iliskin bilgi vermek ) Piyasa’nin nasil bir sekil alacagi hakkinda bilgi vermek Piyasa katilimcilarina yol göstermek Üretim Kaynaklarinin kullaniminda hedefler (Uzun dönemde arz güvenligini saglayacak politikalara iliskin bilgi vermek) Kaynak çesitliligi için hedefler Yatirimcilari yönlendirmek NIYET BEYANI B.Dilli

3. TÜRKIYE’NIN 2023 ENERJI HEDEFLERI TALEP Ne Kadar elektrik enerjisine Ihtiyaç var- Talep Tahminleri? ARZ Kaynaklarimiz Neler ? B.Dilli

4. TÜRKIYE’NIN 2023 ENERJI HEDEFLERI“GEÇMIS- Enerji Ekonomik Büyüme Iliskisi” B.Dilli

5. TÜRKIYE’NIN 2023 ENERJI HEDEFLERI“GEÇMIS- Enerji / Emisyon Iliskisi” B.Dilli

6. Elektrik Talep Projeksiyonlari“Türkiye’de Talep Gelisimi Nasil Olacak?” B.Dilli

7. B.Dilli

8. TÜRKIYE’NIN 2023 ENERJI HEDEFLERI“Gelecege Iliskin Öngörüler” B.Dilli

9. TÜRKIYE’NIN 2023 ENERJI HEDEFLERI“Gelecege Iliskin Öngörüler” B.Dilli

10. 2023 yilinda: Yaklasik 450- 520 milyar kWh’lik brüt talep… Yaklasik 110 000 -130 000 MW’lik kurulu güç… Yenilenebilirlerin payinin artmasi- daha fazla yedek kapasite ihtiyaci (Yenilenen Talep ve Optimum Üretim Gelisim Plani bu degerleri kesinlestirecektir.) TÜRKIYE’NIN 2023 ENERJI HEDEFLERI“Gelecege Iliskin Öngörüler” B.Dilli

11. 11 Türkiye “Enerji Kaynaklari Potansiyeli” B.Dilli

12. Dünya Elektrik Üretimi “450 ppm Senaryosu ne öngörüyor ?” B.Dilli

13. ARZ GÜVENLIGINI SAGLAMAK MALIYETLERI VE FIYATLARI EKONOMIK BÜYÜMEYI DESTEKLEYECEK SEVIYEDE TUTMAK ÇEVRESEL ETKILERI EN AZA INDIRMEK B.Dilli

14. Arz Güvenligi Hedefi ile Iklim Degisikligi Ile Mücadele Hedefi Çelisiyor mu? Yenilenebilir Enerji, Nükleer ve Verimlilik artisi her iki hedef için de gerekli. Yerli Kömür kaynaklarimizin degerlendirilmesi açisindan hedefler çelisiyor. Birinci Önceligimiz: ARZ GÜVENLIGI ARZ GÜVENLIGI HEDEFI ILE ÇELISMEYEN VE EKONOMIK OLARAK SÜRDÜRÜLEBILIR HER TÜRLÜ ÖNLEME EVET ! B.Dilli TÜRKIYE’NIN 2023 ENERJI HEDEFLERI “Elektrik Enerjisi Sektöründe Önceliklerimiz” 

15.  Ulusal Bildirimdeki degerler ve önlemler: Referans Senaryo: 2020 de 604 Milyon Ton CO2 emisyonu Talep Tarafi Yönetimi - Verimlilik: Talep tarafi yönetimi ile elektrik, sanayi ve mesken sektörlerinde enerji tasarrufu önlemleri alinarak 2020 yili için 75 milyon ton CO2 tasarrufu (%12) yapilabilecegi, tahmin edilmistir. Yenilenebilir kaynaklarin daha fazla Kullanimi (20 000 MW rüzgar, fosil yakit kullanimina göre CO2 emisyonunda azaltma. Hidroelektrik Kaynaklarin kullanimi: (referans senaryoda var, ilave azaltma yok) Nükleer: 2020 sonrasi için önemli Yerli Kömür kullanimindan vazgeçmeden emisyon sinirlamasi- MALIYET? Temiz Kömür Teknolojilerini Uygulamak Karbon Yakalama ve Depolama- Gazlastirma B.Dilli

16. Cumhuriyetin Yüzüncü Yili Için Hedef“Yüksek Çesitlendirme ve Düsük Karbon Yogunlugu” B.Dilli

17. Elektrik enerjisi üretiminde yerli kaynaklarin payinin artirilmasi öncelikli hedeftir. Bu dogrultuda, yerli kaynaklarin kullanilmasini tesvik etmek üzere piyasayi yönlendirici tedbirler alinacaktir…Teknolojideki, piyasadaki, kaynak potansiyelindeki ve talep projeksiyonlarindaki gelismeler dikkate alinarak hedeflerde degisiklik yapilabilecektir. Bilinen linyit kaynaklari ve taskömürü kaynaklari 2023 yilina kadar elektrik enerjisi üretimi amaciyla degerlendirilmis olacaktir. Bu amaçla elektrik üretimine uygun yerli linyit ve taskömürü sahalarinin, elektrik üretimi amaçli projelerle degerlendirilmesi uygulamasi sürdürülecektir. Elektrik üretiminde nükleer santrallerin kullanilmasi konusunda baslatilan çalismalara devam edilecektir. Bu santrallerin elektrik enerjisi üretimi içerisindeki payinin 2020 yilina kadar en az %5 seviyesine ulasmasi ve uzun dönemde daha da artirilmasi hedeflenmektedir. TÜRKIYE’NIN 2023 ENERJI HEDEFLERI“Strateji Belgesinde Kaynak Bazinda Hedefler” B.Dilli

18. YENILENEBILIR KAYNAKLAR: Temel hedef yenilenebilir kaynaklarin elektrik enerjisi üretimi içerisindeki payinin 2023 yilinda en az %30 düzeyinde olmasinin saglanmasidir. Teknolojideki, piyasadaki ve kaynak potansiyelindeki gelismeler dikkate alinarak bu hedefte degisiklik yapilabilecektir. Bu baglamda, yapilacak uzun dönemli çalismalarda asagidaki hedefler dikkate alinacaktir. TÜRKIYE’NIN 2023 ENERJI HEDEFLERI“Strateji Belgesinde Kaynak Bazinda Hedefler” B.Dilli

19. HIDROELEKTRIK 2023 yilina kadar teknik ve ekonomik olarak degerlendirilebilecek hidroelektrik potansiyelimizin tamaminin elektrik enerjisi üretiminde kullanilmasi saglanacaktir.   RÜZGAR Rüzgar enerjisi kurulu gücünün 2023 yilina kadar 20.000 MW’a çikarilmasi hedeflenmektedir.   JEOTERMAL Elektrik enerjisi üretimi için uygun oldugu bu asamada belirlenmis olan 600 MW’lik jeotermal potansiyelimizin tümünün 2023 yilina kadar isletmeye girmesi saglanacaktir.   GÜNES Hedef, günes enerjisinin elektrik üretimi için de kullanilmasi uygulamasini yayginlastirmak, ülke potansiyelinin azami ölçüde degerlendirilmesini saglamaktir. Günes enerjisinin elektrik üretiminde kullanilmasi konusunda teknolojik gelismeler yakindan takip edilecek ve uygulanacaktir DIGER YENILENEBILIR KAYNAKLAR Üretim planlamalari, teknolojik gelismelere ve mevzuat düzenlemelerine bagli olarak diger yenilenebilir enerji kullanim potansiyelindeki gelismeler dikkate alarak hazirlanacak, bu kaynaklarin kullaniminin artmasi halinde, basta ithal kaynaklar olmak üzere fosil yakitlarin TÜRKIYE’NIN 2023 ENERJI HEDEFLERI“Strateji Belgesinde Kaynak Bazinda Hedefler” B.Dilli

20. DOGAL GAZ   Yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarinin kullanimi için alinacak tedbirler sonucunda, elektrik üretiminde dogal gazin payinin %30’un altina düsürülmesi hedeflenecektir. ITHALKÖMÜR   Elektrik enerjisi ihtiyacinin karsilanmasinda yerli ve yenilenebilir kaynaklar öncelikli olup, bu kaynaklarin kullanimi konusundaki gelismeler ve arz güvenligi dikkate alinarak kaliteli ithal kömüre dayali santrallerden de yararlanilacaktir. VERIMLILIK VE TASARRUF TÜRKIYE’NIN 2023 ENERJI HEDEFLERI“Strateji Belgesinde Kaynak Bazinda Hedefler” B.Dilli

21. STRATEJI BELGESIKaynak Kullanimi Disindaki Konular Piyasa Gelisimi Yol Haritasi Elektrik Enerjisi Sektörünün Gelisimine Iliskin Diger Önemli Hususlar ILETIM SISTEMININ GELISTIRILMESI  TEIAS’IN KURUMSAL KAPASITESININ ARTIRILMASI  ILETIM SEBEKESININ GELISTIRILMESI RÜZGAR SANTRALLERININ LISANSLANMASI VE SISTEME BAGLANMASI KOMSU ÜLKELERLE ENTERKONNEKSIYONLAR, AVRUPA ILETIM SEBEKESINE (UCTE) BAGLANTI VE ITHALAT/ IHRACAT B.Dilli

22. HEDEFLERE ULASMAK IÇIN NE YAPMAK GEREKIR? Hedefler Gerçekçi mi ? Talep periyodik olarak revize edilecek, hedeflerde gerekirse revizyon yapilacak. Piyasa Kosullari hedeflere uygun mu? Üretim Maliyetleri belirleyici faktör. Yatirim geri ödemeleri ödenmis yerli kaynaklar ve yenilenebilirler bu hedeflerin de üzerine çikmayi saglayabilir. Dogal Gaz ve Ithal Kömür maliyetlerindeki gelismeler önemli. Yatirim Tesviklerinin hedeflere uygun olarak belirlenmesi önemli. Strateji Belgeleri Hedefi gösterir, Program degildir Uygun eylem planlari yapilmalidir… B.Dilli