1.66k likes | 1.93k Views
Hoofdstuk 5: Computernetwerken. 1. Inleiding 2. Fysische laag 3. Dataverbindingslaag 4. Lokale Netwerken 5. Netwerklaag 6. Netwerken verbinden: internet 7. Transportlaag 8. Naamdiensten 9. Toepassingen. 1. Inleiding. 1960 ... 1970. mainframe. niet-grafische terminals. server. PC of
E N D
Hoofdstuk 5: Computernetwerken 1. Inleiding 2. Fysische laag 3. Dataverbindingslaag 4. Lokale Netwerken 5. Netwerklaag 6. Netwerken verbinden: internet 7. Transportlaag 8. Naamdiensten 9. Toepassingen
1. Inleiding 1960 ... 1970 ... mainframe niet-grafische terminals
server PC of workstation 1. Inleiding (verv.) 1980 ...
1. Inleiding (verv.) 1.1 Waarom Computernetwerken? 1.2 Componenten in een netwerk 1.3 Netwerkarchitectuur 1.4 OSI-referentiemodel 1.5 Internet model
1.1 Waarom Comp.netwerken? • Gemeenschappelijk gebruik hulpmiddelen • apparaten (drukker, scanner, supercomputer, …) • gegevens (bestand, gegevensbank, …) • Betrouwbaarheid beschikbaarheid • reserve computer: taken overnemen • reserve kopieën van bestanden, ... • Kostenreductie • Communicatiekanaal
1.1 Waarom Comp.netw.?(verv.) • Gemeenschappelijk gebruik hulpmiddelen • Betrouwbaarheid beschikbaarheid • Kostenreductie • prijs/prestatie: n * prijs(R) < prijs (n * R) • dure randapparatuur: print-server, file-server, ... • uitbreiden eenvoudiger: extra pc vervangen computer • Communicatiekanaal • e-post gewone post • bestanden overhalen cassettes, floppies versturen • elektronisch berichtenbord, e-krant, ...
1.2 Componenten v/e netwerk • Beeld van de gebruiker • Communicatienetwerk • Computernetwerk vs Gedistribueerd systeem • Opbouw van een communicatienetwerk • lange afstand communicatienetwerk • lokaal netwerk
S1 S2 S3 S4 Beeld van de gebruiker Communicatie-netwerk A B
Beeld van de gebruiker (verv.) • Communicatienetwerk • vergelijk telefoonnetwerk • centrales, kabels, aansluitpunten • telefoontoestellen, faxtoestellen • kanaal met voldoende bandbreedte (3000 Hz)
Beeld van de gebruiker (verv.) • Computernetwerk • communicatienetwerk + aangesloten systemen (PCs, …) • systemen autonoom + identificeerbaar • vb. Gebruiker A wil op B werken
Beeld van de gebruiker (verv.) • Gedistribueerd systeem • computernetwerk 1 virtueel systeem • transparante toegang tot drukker • transparante toegang tot bestand • transparant “werk” verdelen
Opbouw v/e comm.netwerk • Lange afstand comm.-netwerk • WAN (Wide Area Network) • onderling verbonden “schakelaars” • verbindingen (coaxiale kabel, glasvezel, …) • bandbreedte = | hoogste doorgel. freq. - laagste freq. | • routering
S1 S2 S3 S4 A B Lange afstand comm. netwerk A B S1 S3 S1 S4 S3 S1 S2 S4 S3
Opbouw v/e comm.netwerk (2) • Lokaal Netwerk • LAN (Local Area Network) • binnen 1 gebouw (< 1 km) • geen schakelaars • communicatiebord in PC • bus- of ringnetwerk • routering niet nodig
1.3 Netwerkarchitectuur • Communicatie niet eenvoudig • betrouwbaar bit-transport • bepalen van route • opsplitsen in pakketten • samenvoegen van pakketten • … • Systematische aanpak • Protocol + Gelaagde architectuur
1.3 Netwerkarchitectuur (verv.) • Protocol • “regels” • aard en samenstelling van boodschappen • reactie op boodschap • Dienst • aan gebruikers van “entiteit” • vb. foutvrij transport van pakketten entiteit entiteit
1.3 Netwerkarchitectuur (verv.) • Gelaagde architectuur Logische comm. protocol 2 entiteit entiteit Laag 2 dienst dienst protocol 1 entiteit entiteit Laag 1
1.3 Netwerkarchitectuur (verv.) • Gelaagde architectuur protocol 2 entiteit entiteit Laag 2 dienst dienst protocol 1 entiteit entiteit Laag 1
Vb 1: Discuterende Filosofen Ik vind dat menmensen niet magklonen. Filosoof (Tokio) Filosoof (Gent) taal Tolk Tolk • telefoon • fax • (brief) comm. kanaal Secretaris telefoonnetwerk Secretaresse
Vb 2: Comm. ts Processen • Proces A op computer x vraagt aan proces B op computer yom bestand “brief.doc” op te sturen Proces A Proces B brief.doc x y
zend “brief.doc” 1200 bytes OK Beste rector, ... OK Vb 2: Comm. ts Processen (verv.) • Protocol B A x y
Vb 2: Comm. ts Processen (verv.) • Protocol: “dialoog” • Hoe boodschappen overgebracht belangrijk • Transportlaag: comm. ts. processenidentificatie: (machinenaam, procesnaam) • Netwerklaag: transport over netwerkidentificatie: machinenaam
Processen A B Processen B C D Processen B D Transport Transport Transport Netwerk Netwerk Netwerk Vb 2: Comm. ts Processen (verv.) x y Communicatie-netwerk z
x, A y, B zend “brief.doc” zend “brief.doc” zend “brief.doc” B, A Transport-laag op x Transport-laag op y Vb 2: Comm. ts Processen (verv.) zend “brief.doc” Proces A Proces B
B, A B, A B, A Vb 2: Comm. ts Processen (verv.) Transport-laag op x Transport-laag op y y x B, A y, x Netwerk-laag op x Netwerk-laag op y
zend “brief.doc” B, A B, A zend “brief.doc” Vb 2: Comm. ts Processen (verv.) voorstellen door:
y, B zend “brief.doc” zend “brief.doc” x, A Transport-laag op x Transport-laag op y B, A zend “brief.doc” y B, A B, A zend “brief.doc” zend ... x Netwerk-laag op x Netwerk-laag op y y, x B, A zend “brief.doc” Vb 2: Comm. ts Processen (verv.) zend “brief.doc” Proces A Proces B
transporthoofding proces gegevens netwerkhoofding transporthoofding proces gegevens Samenvatting proces gegevens
1.4 OSI-Referentiemodel • Ontwerp netwerk = complex • Decompositie: manieren • OSI: Open System Interconnection • open: comm. ts. versch. systemen • referentie: raamwerk voor ontw. protocols • functionaliteit van elke laag gedefinieerd • kan door versch. protocols gerealiseerd
S1 S2 S3 S4 1.4 OSI-Referentiemodel (verv.) • 7 lagen • hoogste vier: ts. aangesloten systemen y x
applicatie applicatie presentatie presentatie sessie sessie transport transport netwerk netwerk N N dataverbinding dataverbinding D D fysische fysische F F 1.4 OSI-Referentiemodel (verv.) protocol applicatielaag protocol presentatielaag protocol sessielaag protocol transportlaag protocol netw. laag protocol data. laag protocol fys. laag systeem x S1 S4 systeem y
1.4 OSI-Referentiemodel (verv.) • Fysische laag versturen van bits over fysische kabel • aard van kabel • kenmerken van connectoren • voorstellen van bits op kabel • Dataverbindingslaag creatie van foutvrij comm. kanaal • herkennen van pakketjes • detectie van fouten • controle op stroom van pakketjes (flow control)
1.4 OSI-Referentiemodel (verv.) • Netwerk laag verkeer van pakketjes door 1/# netwerken • 2 soorten diensten: • virtuele verbindingen • datagram dienst • routebepaling • kostendoorrekening • onderling verbinden van netwerken+ routebepaling doorheen die netwerken
1.4 OSI-Referentiemodel (verv.) • Transport laag betrouwbaar comm. kanaal ts. eindsystemen • efficiënt gebruik comm. Netwerken • multiplexing • meerdere verbindingen tussen eindsystemen • opdelen in pakketjes + samenvoegen • controle op boodschappenstroom (flow control)
1.4 OSI-Referentiemodel (verv.) • Sessielaag extra hulpmiddelen voor samenwerking via betrouwbaar comm. kanaal • organisatie van dialoog: • vb. Beurtelings zenden • plaatsen van synchronisatiepunten (voor hervatten van dialoog na fout)
1.4 OSI-Referentiemodel (verv.) • Presentatielaag behoud van betekenis van informatie • keuze van voorstelling van gegevens “op de kabel” • ASCII vs EBCDIC • 16-bit, 32-bit, … integers met 2-complementvoorst. • ... • ev. vercijfering van gegevens(confidentialiteit!) • ev. compressie van gegevens
1.4 OSI-Referentiemodel (verv.) • Applicatielaag hoogste laag • applicaties, geschreven door eindgebruikers • sturing van robots, elektronisch geldverkeer, … • standaard applicaties • elektronische post (X400) • overdracht van bestanden (FTAM) • deelproblemen: RPC (remote procede call)
1.4 OSI-Referentiemodel (verv.) • Belangrijk referentiemodel • Niet basis voor praktische protocols • Definitie te lang geduurd • Ondertussen: Internet groeiend succes
1.5 Internet model • nooit formeel gedefinieerd • geleidelijk aan gegroeid • slechts 5 lagen • geen sessielaag (toch weinig functionaliteit) • geen presentatielaag( elk appl.protocol moet dit definiëren)
Applicatie applicatie presentatie sessie transport transport netwerk netwerk dataverbinding fysische dataverbinding fysische 1.5 Internet Model (verv.) OSI referentiemodel Internet model
Inhoud 1. Inleiding 2. Fysische laag 3. Dataverbindingslaag 4. Lokale Netwerken 5. Netwerklaag 6. Netwerken verbinden: internet 7. Transportlaag 8. Naamdiensten 9. Toepassingen
2. Fysische laag • Basisbegrippen • Digitale communicatie • Modems • Schakeltechnieken
2.1 Basisbegrippen • Analoog <> digitaal • Periodieke signalen G(t) = ak sin(2kf t) + bk cos(2kf t) • Transmissiemedia • Gevlochten koperparen • Coaxiale kabels
+5V 0V -5V 0 1 0 1 0 0 0 1 0 1 2.2 Digitale Communicatie • Digitaal signaal: 0-en en 1-en • Synchronisatie ts zender & ontvanger • ev. speciaal bitpatroon begin/einde
+5V 0V -5V 2.2 Digitale Communicatie (verv.) • Vervorming • Verzwakking • Beperkte bandbreedte G(t) = ak sin(2kf t) + bk cos(2kf t) • Omgevingsfactoren: ruis
2.3 Modems • Digitaal signaal over analoog kanaal met beperkte bandbreedte • Amplitude • Frequentie • Fase • Combinaties
2.4 Schakeltechnieken • Lijnschakelen • Boodschapschakelen • Pakketschakelen
Lijnschakelen • 3 Fasen: • opzetten van een verbinding • ev. onderhandelen • gebruik van de verbinding • slechts kleine vertraging (200.000 km/sec) • verbreken van de verbinding • vergelijk telefoonverbinding • niet efficiënt voor communicatie tussen computers
Lijnschakelen (verv.) opdracht resultaat niet gebruikt tijd