EXPRESS ŚWIĄTECZNY

1. EXPRESS ŚWIĄTECZNY ,,Gdy Nowy Rok cyfry zmienia, wszyscy wszystkim ślą życzenia. Przy tej pięknej sposobności i my życzymy Wam radości, aby wszystkim się darzyło, z roku na rok lepiej było.’’ Święta Bożego Narodzenia tuż, tuż … WESOŁYCH ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA ORAZ SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO ROKU ŻYCZĄ UCZESTNICY KOŁA ,,DBAMY O CZYSTOŚĆ JĘZYKA’’

2. SZALOWSKIE OBYCZAJE ŚWIĄTECZNE Święta Bożego Narodzenia to okres pełen pięknych tradycji i wielu wzruszeń. Aby nastrój miały odpowiedni, w każdym domu ubierana jest choinka. Coraz częściej wraca się do strojenia jej w jabłka, orzechy, słomiane ozdoby czy też przepięknie lukrowane, pachnące pierniczki. Na jej czubku znajduje się złota gwiazda, a pod nią położona jest szopka. 24 grudnia to wieczór wigilijny. Jest to najbardziej uroczysty wieczór w roku. Należy go spędzić nie kłócąc się i pomagając sobie wzajemnie . Wierzono bowiem, że tak będzie wyglądał cały rok. W ten dzień wszyscy poszczą. Do syta je się dopiero wieczorem. Gdy zabłyśnie pierwsza gwiazdka to znak, że czas już rozpocząć wieczerzę. Najpierw głowa rodziny odczytuje stosowny fragment Pisma Świętego. Już wtedy uczestnicy Wigilii są wzruszeni. Kolejnym wspaniałym momentem jest dzielenie się poświęconym opłatkiem. Bliscy składają sobie nawzajem życzenia, płynące prosto z serca. Następnie cała rodzina zasiada do wieczerzy wigilijnej. Zgodnie z tradycją powinna składać się ona z 12 dań. Nie jemy wtedy mięsa, lecz wszystkie inne produkty są dozwolone, do przygotowania potraw. Stół obowiązkowo musi być przykryty białym obrusem, pod którym leży siano. Nie może w Szalowej zabraknąć ryby (najlepiej, aby był to karp), barszczu z grzybowymi uszkami, kapusty z grochem i grzybami, żurku z ziemniakami, klusek z makiem, pierogów z kapustą , bądź też z serem oraz tak zwanego „galasu” - czyli kompotu z suszonych owoców.

3. Przy stole zostawiamy jedno puste miejsce dla niespodziewanego gościa. Na środku stołu leży opłatek. Na opłatku gospodyni stawia miskę z potrawą. Wszyscy jedzą z jednej miski. Jeżeli opłatek przyklei się do niej, to znak, że będzie urodzaj na dane płody rolne. Nie wolno też odkładać raz wziętej do ręki łyżki. Ten kto to zrobi, będzie cały rok cierpiał z powodu bólu głowy. Po wieczerzy i modlitwie dziękczynnej, śpiewane są kolędy. Gospodarz zbiera resztki pokarmów i zanosi je dla zwierząt. W tę noc, podobno zwierzęta mówią ludzkim głosem. Przed północą rodzina wychodzi na Pasterkę. W święta w wielu rodzinach nie gotuje się obiadu, tylko spożywa resztę wigilijnych potraw. Dawniej grzechem było zamiatanie izby, czyniono to dopiero wczesnym rankiem dnia poświątecznego. Dni świąteczne to pierwsze odwiedziny kolędników, które trwają do Trzech Króli. W drugi dzień świąt gospodarze „biją” w kościele księdza poświęconym owsem – na pamiątkę ukamienowania św. Szczepana. W okresie adwentowym tradycją są roraty, na które dawniej chodziło się wczesnym rankiem z latarnią. Tradycją są też odwiedziny organisty z poświęconymi opłatkami. W Nowy Rok ze specjalnymi życzeniami chodzą małe dzieci tzw. „nowoletniki”. Barwne grupy przebierańców to „droby”, z wysokimi słomianymi czapami w asyście dziada, baby i diabła. Do dzisiaj trafiają się kolędnicy, którzy przedstawiają jasełka. Wiele z pięknych, dawnych tradycji nie doczekało naszych czasów. Zaniechano ich praktykowania już dawno temu. Nie wieszamy pod sufitem gałązki jodłowej, nie stawiamy snopków słomy w kątach izby. Organista nie chodzi jak dawniej z workiem, do którego mieszkańcy wsypywali owies, a w Boże Narodzenie ludzie nie myją się pieniążkami, które miały zapewnić im dobrobyt. Mimo to, każdy z niecierpliwością oczekuje na te najpiękniejsze w roku święta, życząc sobie spokoju, radości i mnóstwa białego, puszystego śniegu.  Emilka Sorota

4. „To właśnie tego wieczoru(…) Bóg rodzi się w człowieku” Słowo ,,wigilia’’ pochodzi z j. łac. i oznacza m.in. czuwanie, zwłaszcza czuwanie w nocy. Panujący u nas zwyczaj, aby dzień Wigilii od samego rana spędzić uczciwie, pracowicie i pogodnie związany jest z przekonaniem, że ,,jaka będzie Wigilia, taki cały rok’’. Symbolem Bożego Narodzenia w Polsce jest opłatek- którym członkowie rodziny dzielą się przed wieczerzą wigilijną. Samo słowo opłatek jest również pochodzenia łacińskiego. Powstało z łac. oblata, co znaczy ofiara i przypomina zamierzchłe czasy, kiedy to przed nabożeństwami składano chleb, aby służył do konsekracji, a także dla wspomożenia biednych. Symbolika stołu wigilijnego była niezwykle bogata. Ilość osób zasiadających do wieczerzy powinna być parzysta, stawiano dodatkowo puste nakrycia dla nieobecnych, a miano zwykle na myśli- dusze zmarłych. Najpiękniejsze w kulturze staropolskiej i współczesnej jest zapraszanie gości, np. ludzi samotnych, na wieczerzę wigilijną. Potrawy wigilijne przyrządzano na oliwie, oleju i maśle. W domach magnackich spożywano 12 potraw, w domach szlacheckich i mieszczańskich - 9 dań, a wieś – miała dań 7.  Zwykle były to: zupy – barszcze, żury, zupy grzybowe, a także groch, kapusta, łamańce z makiem oraz najbardziej symboliczna potrawa – kutia (symbol jedności świata żywych i umarłych). Choinka – kolejny symbol kulturowy Bożego Narodzenia – oznacza biblijne drzewko wiadomości dobrego i złego. Zielone drzewko to nadzieja, czerwone łańcuchy na choince – to symbol węża kusiciela z raju, jabłka – owoce zakazane, orzechy – życie, gwiazda na czubku – to Gwiazda z Betlejem, światełka są symbolem przyjścia na świat Jezusa – światłości świata. Szopka – to wg słowników, stodółka, stajenka. Zwyczaj wystawiania szopki przywędrował do Polski z Italii, a najstarsze figurki jasełkowe znajdują się w kościele św. Andrzeja w Krakowie. Kolęda – kolędowanie – wyraz ten pochodzi od łac. calendae – co oznacza pierwszy dzień miesiąca, pierwotnie oznaczał pieśni związane z obrzędami noworocznymi i zwyczajem składania życzeń – w porze godów za co winszujący otrzymywał podarki.   W polskiej tradycji bożonarodzeniowej – gdy zbliża się północ, zebrani domownicy przygotowują się do uczestnictwa w uroczystej Pasterce. Po Pasterce wszyscy życzą sobie nawzajem wesołych świąt Bożego Narodzenia.

5. Kącik poezji świątecznej „Przy wigilijnym stole” Przy wigilijnym stole , Łamiąc opłatek święty, Pomnijcie, że dzień święty ten radosny, W miłości jest poczęty! Że jako mówi wam wszystkim Dawne, odwieczne orędzie, Z pierwszą na niebie gwiazdąBóg w waszym domu zasiędzie. Sercem Go przyjąć gorącym, Na ścieżaj otworzyć wrota oto co czynić wam każe Miłość, największa cnota. J. Kasprowicz „Dlaczego jest święto Bożego Narodzenia ? ”Dlaczego jest święto Bożego Narodzenia?Dlaczego wpatrujemy się w gwiazdę na niebie?Dlaczego śpiewamy kolędy?Dlatego, żeby się nauczyć miłości do Pana Jezusa.Dlatego, żeby podawać sobie ręce.Dlatego, żeby uśmiechać się do siebie.Dlatego, żeby sobie przebaczać. ks. Jan Twardowski

6. Taką Wigilię zapamiętał ze swojego dzieciństwa wybitny pisarz Julian Ursyn Niemcewicz. „Wigilia Bożego Narodzenia była wielką uroczystością. Od świtu wychodzili domowi słudzy na ryby. Dnia tego jednakowy po całej Polsce był obiad. Migdałowa z rodzynkami, barszcz z uszkami, grzyby i śledzie, krążki z chrzanem, karp do podlewy, szczupak z szafranem, placuszki z makiem i miodem, okonie z posiekanymi jajami i oliwą. Obrus koniecznie zasłany być musiał na sianie, w czterech kątach izby jadalnej stały cztery snopy jakiegoś niezmłóconego zboża. Niecierpliwie czekano pierwszej gwiazdy, gdy ta zajaśniała, zbierali się goście i dzieci, rodzice wychodzili z opłatkiem na talerzu, a każdy z obecnych ,biorąc opłatek, obchodził wszystkich zebranych, nawet służących i łamiąc go powtarzał słowa : bodajbyśmy na przyszły rok łamali go ze sobą.”

7. Sporty zimowe NAJPOPULARNIEJSZE SPORTY ZIMOWE TO: NARCIARSTWO SANECZKARSTWO ŁYŻWIARSTWO SNOWBOARD HOKEJ BIATHLON CURLING POLECAM WAM TEŻ JEDZENIE WARZYW I OWOCÓW ORAZ WYGRZEWANIE SIĘ NA TERMALNYCH BASENACH SabinaKostrzewa ZASADY BEZPIECZEŃSTWA W ZIMIE: • BAWIMY SIĘ Z DALA OD DROGI LUB STAWU • NA STOKACH NARCIARSKICH ZJEŻDŻAMY TYLKO NA WYZNACZONYCH TRASACH • UWAŻAMY NA LODZIE, ABY SIĘ NIE POŚLIZGNĄĆ • UBIERAMY SIĘ W GRUBĄ KURTKĘ , RĘKAWICZKI, OCIEPLANE BUTY , CZAPKĘ I SZALIK

8. PRZEPISNA ciasteczka betlejemskie SKŁADNIKI : 50 dag mąki pszennej , 25 dag masła, 3 łyżeczki cukru pudru, 4 żółtka,¾ szklanki kwaśnej śmietany,1 łyżeczka proszku do pieczenia, cukier waniliowy. CIASTO: Zpodanych składników zagnieść kruche ciasto. Schłodzić w lodówce. SKŁADNIKI: 2 białka, 1 szklanka cukru kryształu. PIANKA: Z podanych składników ubić pianę. DODATKI: Orzechy mielone, wiórki kokosowe. Schłodzone ciasto rozwałkować na grubość ok. 1 cm . Wykrawać foremką ciasteczka, wierzch każdego posmarować pianką, posypać orzechami lub wiórkami i upiec!

9. PRZEPIS NA ŚWIĄTECZNE PIERNICZKI Składniki: 500 g mąki 150 g cukru 250 ml mleka 10 g sody oczyszczonej 150 g miodu 15 g przyprawy do piekarnika kandyzowana skórka pomarańczowa do posypania 120 g cukru pudru sok z 1 cytryny Sposób przygotowania : Zrumienić na patelni 50 g cukru, dodać miód , resztę cukru, przyprawy , wlać mleko, zagotować i zdjąć z ognia. Mąkę wymieszać z sodą oczyszczoną i wlewać do niej gorące mleko z cukrem i miodem, cały czas mieszając, wyrobić ciasto, przykryć ściereczką i odstawić na 2 godziny. Rozwałkować ciasto na grubość 2 cm. Wyciąć foremką pierniczki i układać na blasze posmarowanej masłem i obsypanej mąką. Piec 20-30 minut w temperaturze 180 °C. Po ostygnięciu pierniczki posmarować lukrem z cukru pudru utartego z sokiem z cytryny i posypać drobno pokrojoną skórką pomarańczową. ŻYCZYMY SMACZNEGO

10. ZDROWYCH, WESOŁYCH ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA !!! Redakcja gazetki: Izabela Szewczyk Katarzyna Gucwa Anna Gębarowska Gabriela Pawłowska Kacper Górski Marta Kowalska Kamila Sokulska Paulina Szura