440 likes | 1.32k Views
Optika. Optika je grana fizike koja proučava svetlosne pojave, sočiva i ogledala (geometrijska optika). Svetlost je jedan oblik zračenja, odnosno energije koju stručno nazivamo "elektromagnetno zračenje". Osim svetlosti, postoje i drugi oblici ovog zračenja
E N D
Optika je grana fizike koja proučava svetlosne pojave, sočiva i ogledala (geometrijska optika).
Svetlost je jedan oblik zračenja, odnosno energije koju stručno nazivamo "elektromagnetno zračenje". Osim svetlosti, postoje i drugi oblici ovog zračenja (radio-talasi, mikrotalasi, rendgenski zraci i drugi). Svetlost je vidljivi oblik ovog zračenja… Svetlosni izvor je svako telo koje emituje svetlost. Postoje prirodni i veštački izvori svetlosti. Osvetljena tela su ona tela koja sa svoje površine odbijaju svetlost.
Svetlost se odbija od površine kao lopta od podloge. Ovo nazivamo refleksijom svetlosti.
Kristijan Hajgens (Christian Huygens, 1625-1695) Rodjen 14. Aprila 1629 , Hag , Holandija Umro 8. Jula 1695 , Hag , Holandija Bio je astronom, matematičar i teorijskifizičar Otkrio je 1655. Saturnov prsten i jedan njegov satelit, objasnio način prostiranja svetlosti (Hajgensov princip) i konstruisao časovnik sa klatnom.
Hajgensov princip Holandski naučnik Hajgens dao je objašnjenje koje glasi: svetlost stvara talase, kao što kamen bačen u vodu stvara talase. Pomoću Hajgensovog principa može se izvesti zakon odbijanja svetlosti.
Zakon odbijanja svetlosti Zakon odbijanja svetlosti glasi: -odbojan ugao jednak je upadnom uglu -upadni zrak, normala na površinu od koje se zraci odbijaju i odbojni zrak leže u istoj ravni
Upadni zrak S1 sa normalom u tački C gradi upadni ugao . Na kružnoj ploči se vidi da upadni iznosi 40 stepeni. Zrak se odbija tako da odbojni zrak S Sa normalom gradi odbojni ugao , koji takođe Iznosi 40 stepena. Normala Upadni zrak Odbojni zrak S S1 C UPADNI UGAO JE JEDNAK ODBOJNOM UGLU. UPADNI ZRAK, NORMALA I ODBOJNI ZRAK LEŽE U ISTOJ RAVNI.
Normala Upadni zrak Odbojni zrak S S1 C - upadni ugao - odbojni ugao
Kada svetlost padne na neku površinu, ona se ili upije ili se odbije, to jest vrati natrag. Ogledalo je površina koja odbija svetlost. Uglačana ravna površina, koja odbija najveći deo upadnih zraka, naziva se ravno ogledalo.
Kada svetlost padne na ogledalo pod nekim uglom, ona se pod jednakim uglom odbija na drugu stranu. Osobina ravnog ogledala imaju dobro uglačana metalna površina ili staklo koje je sa jedne strane metalizirano.
Primena ravnih ogledala Ravno ogledalo je u svakodnevnoj upotrebi, a nalzi značajnu primenu u raznim optičkim aparatima, npr. kod periskopa pomoću koga se mogu iz zaklona posmatrti razni predmeti (npr. iz vojničkog rova) ili iz podmornice – kretanje brodova po površini mora ili automobila iza velikih krivina. Periskop
Difuzno odbijanje svetlosti Sunčevi zraci, koji su praktično paralelni, kada padnu na ravno ogledalo, odbijaju se tako što su i odbojni zraci paralelni. Kada sunčevi zraci padnu na neravnu površinu (npr. sneg) oni se neravno rasipaju i ne može se videti lik. Ovakva pojava naziva se difuzno odbijanje svetlosti.
Osim ravnih ogledala postoje i ogledala čije u uglačane površine krive, tzv. sferna ogledala. Sferna ogledala su mali delovi uglačane površine sfere.
Postoje izdubljena (konkavna) i ispupčena (konveksna) ogledala.
Elementi sfernog ogledala su: • 1) Centar krivine (C) koji je centar lopte, čiji je odsečak sferno ogledalo • 2) Teme ogledala (T) - vrh sfernog odsečka • 3) Poluprečnik krivine (r) • 4) Glavna optička osa – prava koja prolazi kroz teme ogledala i centar krivine r T C
Zraci paralelni glavnoj optičkoj osi, koji padaju na izdubljeno ogledalo, odbijaju se i seku glavnu optičku osu u tački (F) koja se naziva žiža ili fokus. C F T 1 1 f r Žiža ogledala je karakteristična tačka na glavnoj optičkoj osi koja se nalazi na sredini rastojanja između centra krivine C i temena ogledala T. r f = CF = FT = 2
A 1 L T F B C B 1 f P A P 0 l 1 1 1 1 1 2 + = + = p l f p l r Zbir recipročnih vrednosti daljine predmeta i daljine lika jednak je recipročnoj vrednosti žižne daljine.
A 1 A1B1 = AB L T B C f P B 1 l l A p p P 0 Odnos u = naziva se uvećanje i podrazumeva odnos linearnih dimenzija (dužina) lika i predmeta. Pri manjoj daljini predmeta (od temena ogledala) od daljine lika (p<l) lik je uvećan (u>1), a za (p>1) lik je umanjen (u<1). Iz sličnosti trouglova TBA i TB1A1 nalazi se da je veličina lika (A1B1) prema veličini predmeta (AB) u istom odnosu kao njihove daljine od temena ogledala: